|
Rzecz niemożliwa dla matołów - nacjonalistów
|
|
 Polska ma sąsiada, z którego istnienia większość jej obywateli nie zdaje sobie sprawy. Sąsiad ten - do tej pory niespecjalnie zwracający na siebie uwagę - zaczął właśnie domagać się własnych praw. Mowa o Rusi Zakarpackiej.
W pa?dzierniku tego roku podczas kongresu II Europejskiego Kongresu Rusinów Podkarpackich ogłoszono powstanie Republiki Rusi Podkarpackiej.
Ma to być odtworzenie rusińskiej państwowości, opartej na statucie z listopada 1938 roku. Wystosowano także wobec władz ukraińskich ultimatum - jeśli do 1 grudnia 2008 roku Rusi Zakarpackiej nie zostanie przyznana autonomia - Rusini wezmą sprawy w swoje ręce - i ogłoszą niepodległość.
Całej sprawie dodaje powagi fakt, że - według wielu - rusiński ruch narodowy popierają rosyjskie służby specjalne. Sami Rusini nie dość, że tych powiązań specjalnie się nie wypierają, to w wypowiedziach jednego z ich liderów - popa Dymitra Sidora - pojawiają się sugestie, że niezgoda na żądania Rusinów może skończyć się dla Ukrainy tak samo, jak dla Gruzji sprawa Osetii Płd. i Abchazji.
Wiadomo już, że Ruś 1 grudnia nie ogłosi niepodległości. Potwierdził to Jewhen Żupan, przewodniczący Rady Podkarpackich Rusinów. Nie znaczy to jednak, że Rusini składają broń.
Służba Bezpieczeństwa Ukrainy - reagując na zagrożenie integralności państwa - wezwała na przesłuchanie przewodniczącego Rady Rusinów Podkarpackich Jewhena Żupana i prawosławnego księdza Dimitra Sidora - jednego z liderów ruchu.
Ten ostatni uważa, że Kongres podjął i tak umiarkowaną decyzję, proponując autonomię w miejsce pełnej niepodległości. Jak twierdzi, Rusini - wraz z Ukraińcami - są współtwórcami obecnej ukraińskiej państwowości. Dlatego powinni być traktowani przez Ukraińców na równych prawach.
Ks. Sidor kreuje się na umiarkowanego działacza, człowieka, który studzi gorące głowy.- Jestem człowiekiem, który powstrzymał radykalizm - powiedział portalowi "Zaxid.net".
Ksiądz Dymitr Sidor, domaga się "uznania wyników referendum z 1991 roku (w którym większość mieszkańców opowiedziała się za niezależnością, wyniki nie zostały uznane przez władze Ukrainy)", przywrócenia historycznej nazwy "Ruś Karpacka", która została "nielegalnie zmieniona na Zakarpacie". Dymitr Sidor pragnie, by Ruś była krajem federalnym, pozostającym w granicach Ukrainy. Chce zachowania hrywny jako waluty i pragnie, by kraju broniła ukraińska armia. Domaga się za to, by 60 procent dochodu pozostawało w regionie.
Właśnie. Dochód: tu pojawia się problem. Na Rusi Zakarpackiej nie ma rozwiniętej gospodarki. Potencjał turystyczny istnieje, nie jest jednak wykorzystywany. Brakuje infrastruktury. Jedyne istotne złoża, to eksploatowane od wieków złoża soli kamiennej, a inne bogactwo naturalne - lasy - zostały przetrzebione rabunkową gospodarką w czasach ZSRR i - jak twierdzą rusińscy działacze - za czasów niepodległej Ukrainy.
Poza tym - nie wiadomo nawet dokładnie, jakie społeczne poparcie miałaby rusińska idea w samym regionie. Jak twierdzą sami działacze rusińscy, z około 1 300 tys. mieszkańców regionu, około 900 tysięcy stanowią właśnie Rusini. Według ukraińskich władz, liczbę tę należałoby skrócić o co najmniej dwa zera. Ukraińcy zresztą nie uznają Rusinów za osobny naród, a język rusiński uważają za dialekt ukraińskiego. Całą "awanturę z niepodległością" mają po prostu za kolejną moskiewską bombę podłożoną pod niepodległą Ukrainę. Dla Ukrainy Zakarpacie to kolejny kamień u nogi - po coraz bardziej dryfującym w stronę Rosji Krymie i rosyjskojęzycznym wschodzie Ukrainy z Donbasem na czele.
Gdzie leży Ruś Zakarpacka? Na mapie Europy Środkowej wygląda dość niepozornie: to sam koniuszek ukraińskiego terytorium wciskającego się pomiędzy Polskę, Rumunię, Węgry i Słowację.
Ruś Podkarpacka to swoisty fenomen: słowiański region historycznie związany bardziej z Węgrami, niż z jakimkolwiek słowiańskim sąsiadem, jedyny wschodniosłowiański lud po południowej stronie Karpat i tygiel narodowościowy, w którym mieszają się elementy - prócz rusińskich - węgierskie, rumuńskie, słowackie, rosyjskie, a do II wojny światowej - również żydowskie i niemieckie.
Ruś - podobnie, jak ukraińska część Galicji - to oaza posthabsburskiej środkowoeuropejskości na ukraińskim terytorium. Architektura dwóch głównych miast - Użhorodu i Mukaczewa - przypomina bardziej architekturę miast węgierskich, niż tę, którą spotkać można w innych częściach Ukrainy. Jak wszędzie na południowych stokach Karpat, uprawia się tam winorośl. Rusini - co ciekawe - ignorują obowiązujący na całej Ukrainie czas wschodnioeuropejski (nazywany tutaj kijowskim) - przesunięty wobec obowiązującego prawie w całej Europie o 1 godzinę do tyłu - i umawiają się na spotkania wg czasu środkowoeuropejskiego, co - jak łatwo się domyślić jest dla odwiedzających ten region powodem bólu głowy (wszystkie oficjalne informacje - jak np. rozkłady pociągów - podawane są w czasie "kijowskim").
W samym XX wieku Ruś Zakarpacka należała kolejno do Węgier (w ramach dualistycznej monarchii Austro-Węgierskiej), Czechosłowacji, a następnie do ZSRR i w końcu - do niepodległej Ukrainy. Dodatkowo, w zwrotnych punktach historii podejmowała próby samodzielnego funkcjonowania: po I wojnie światowej istniała tu efemeryczna Republika Huculska, zaraz przed II - nieuznana przez nikogo republika Karpato-Ukrainy, którą następnie opanowali Węgrzy. Po II wojnie światowej kraj wcielono do Ukraińskiej SRR. Po upadku ZSRR kraina ta pozostaje przy Ukrainie.
Obecnie są na Rusi tacy, którzy mają dość tego kalejdoskopu i pragną zacząć żyć na swoim.
Wydaje się więc, że do całej gamy poważnych ruchów separatystycznych, których w ostatnich czasach obserwujemy prawdziwy wysyp - dołącza jeszcze jeden. I to u samych naszych granic.
Rusini stanowią istotną mniejszość po słowackiej stronie granicy. Żyją również w naszym kraju - znamy ich jako Łemków. To z tej właśnie grupy etnicznej wywodzili się - choćby - malarz-prymitywista Nikifor, czy zmarły z zeszłym roku młody, popularny pisarz - Mirosław Nahacz.
Ziemowit Szczerek
INTERIA.PL
Komentarz
Niedawno pisałem o niebezpieczeństwach związanych z doktryną nacjonalizmu.
Tych niebezpieczeństw nie widzą półgłówki - którzy niczym Talmud - powtarzają wyrywki z myśli Dmowskiego.
Podawałem przykłady tragicznych historycznych błędów.
Brak wyobra?ni to synonim ubóstwa umysłowego.
A tumany powinni milczeć i nie naprzykrzać się tym - którzy mając dobro Polski na sercu, powstrzymują się od pochopnych decycji i emocjonalnego braku odpowiedzialności.
Jeżeli w Polsce ruszą regionalne nacjonalizmy, podzielimy los Serbii.
I nie zmieni tego stanu wrzask nieodpowiedzialnych fanatyków.
Mamy w Polsce bardzo dużą grupę etniczną Rusinów (nie mylcie z Ukraińcami), do tego Ślązacy, Słowacy, Litwini, Niemcy i ..........
Może również Żydzi zechcą stworzyć swoją enklawę.
Więc - do dzieła nacjonaliści. Wciąż za mało spieprzyliście. |
|
1 grudzień 2008
|
|
Artur Łoboda
|
|
|
|
Ciemność
marzec 4, 2009
jobstalker
|
Tarcza, NATO w Euroazji a Indie
październik 6, 2007
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Polityczna ciuciubabka
sierpień 22, 2008
Artur Łoboda
|
Liberalowie jako pożyteczni idioci Izraela
wrzesień 24, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Siekielski i Morozowski z TVN nagrali próbę przekupstwa Renaty Beger przez posła PiSu
wrzesień 27, 2006
Dorota
|
Wykluczenia Polaków w Polsce chcą żydowscy rasiści!
listopad 17, 2007
Grażyna
|
Brońmy Białorusi przed Globalną Mendą!
październik 3, 2005
|
Widmo ludobójstwa Sunnitów w Iraku
listopad 28, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Szwajcaria blokuje kolejne konta w "aferze sprzętowej"
sierpień 2, 2004
|
Edukowanie starego idioty
styczeń 24, 2006
Klaudiusz Wesołek
|
Poza Unią jest życie
kwiecień 26, 2003
przesłała Elżbieta
|
Oszukują przy wyborach w następujący sposób:
październik 14, 2007
Grażyna
|
Tezy do działania w ramach Programu Społecznego Polska 2005
marzec 24, 2003
Jakub Mariawicz
|
Niesmaczny Dowcip Prima Aprilisowy?
kwiecień 2, 2006
Marak Głogoczowski
|
Interes Kościoła
marzec 6, 2004
SOBCZAK I SZPAK
|
Pilnie potrzebna powszechna edukacja obywatelska
kwiecień 20, 2005
Leszek Skonka
|
Koniec Kaczyńskiego...
czerwiec 14, 2005
Zbigniew Nowak
|
Kaliningrad a "Tarcza" w Polsce
lipiec 29, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Obóz pięknej Polski?
kwiecień 29, 2007
Remigiusz Okraska
|
Czy złoty to pieniądz śmieciowy?
grudzień 21, 2008
Jan Kazimierz Kruk
|
więcej -> |
|
