|
Ukraini, nie Ukraińcy
|
|
 *Mówi się* (6 listopada 2004, powtórka) - ciekawy program, w którym prof. Jerzy Bralczyk odpowiadał na pytania językowo rozdartych rodaków. *Dlaczego Czeczeni a nie Czeczeńcy? Bowiem ci pierwsi to raczej w znaczeniu narodu, ci drudzy raczej w znaczeniu plemienia.* Szkoda, że Profesor nie posiłkował się podobną nazwą - *Słoweni* (nie *Słoweńcy*). A przy okazji nadmienię, że 20 września 1998 wysłałem do Rady Języka Polskiego propozycję, aby zamiast *Ukraińcy* stosowano *Ukraini*. Wszak *Rumunia, Rumunka, Rumun i Rumuni, nie Rumuńcy, Amerykańcy, Japońcy i Marokańcy*... Gdyby wpisano tę proponowaną formę do słowników, to dzisiaj nie byłoby problemów językowych z Czeczeńcami (Ukraińcami, Słoweńcami, Słowińcami), bowiem byliby *Czeczeni (Ukraini, Słoweni, Słowini*). Także powinno być *Dalmata/Dalmaci* zamiast *Dalmatyńczyk/Dalmatyńczycy* tudzież *Dalmatyniec/Dalmatyńcy* oraz *Samojed/Samojedzi* (inaczej *Nien/Nieni* zamiast *Nieniec/Nieńcy*; słowa *Niemiec/Niemcy* nie mają krytykowanych zakończeń, zatem są poza owymi rozważaniami). I byłby spokój, i nazwy ładniejsze (jednak zakończenia -niec/-ńcy mogą być uznane za nieprzyjazne, jak *Polacy/Polaczki*)...
24 marca 2003 podano, że *odbyły się dwa referenda, w których Czeczeńcy oraz Słoweńcy wypowiadali się w sprawie swej konstytucji (pierwsi) oraz w sprawie wejścia do UE (drudzy)*. Znacznie przyja?niej brzmiałoby *Czeczeni i Słoweni (oraz... Ukraini)*.
Maciej Malinowski, mistrz polskiej ortografii, na swej witrynie zauważa - *Okazuje się, że za poprawne językoznawcy uznają zarówno określenia Czeczen, Czeczeni, jak i Czeczeniec, Czeczeńcy. Powołuje się również na prof. J. Miodka - Czeczeniec, choć dłuższy o jedną zgłoskę od Czeczena (a więc mniej ekonomiczny), jest jednak od Czeczena - dzięki przyrostkowi '-ec' - słowotwórczo wyrazistszy, ekspresyjniejszy, a przy tym jednoznacznie wskazuje na etniczny charakter nazwy.* Zatem powyższy pogląd niezupełnie odpowiada opinii prof. J. Bralczyka, która jest mi bliższa.
Pan Malinowski podaje tamże ciekawostkę dotyczącą niedalekiego nam regionu. Wyjaśnia różnicę między *Fin a Finlandczyk* oraz przymiotnikami *fiński a finlandzki* - *Według słowników języka polskiego Fin to 'mężczyzna narodowości fińskiej', a Finlandczyk 'obywatel Finlandii'. Z kolei fiński znaczy 'dotyczący narodowości' (np. język fiński), a finlandzki 'dotyczący przynależności państwowej' (np. obywatel finlandzki).*
Owszem, znam ów dualizm i od paru lat mnie on bulwersuje - dlaczego Finlandia miałaby być uprzywilejowana? Czyżby - *dzieje dzielnego narodu fińskiego*, ale - *historia państwa finlandzkiego*? Po kiego? A *wojna radziecko-fińska* powinna nazywać się jednak *finlandzka*? *Rząd finlandzki, nie fiński*? I raczej *Zatoka Finlandzka*, nie *Zatoka Fińska*? Jaka różnica pomiędzy paniami - *Finka/Finlandka*? Dawniej pisarka fińska to twórczyni w języku fińskim, ale pod obcym zaborem, zaś współcześnie pisarka finlandzka to obywatelka Finlandii pisząca np. po szwedzku? Oczywiście - można, ale po co wprowadzać takie podziały, które są rozróżniane przez niewielu Polaków? Dlaczego wyróżniać Finów/Finlandczyków?
Wystarczy znale?ć inne państwa, które mają w nazwie cząstkę land i sprawdzić, czy zamieszkiwane są przez narody o podobnych nazwach i... mamy analogiczne sytuacje. Zatem - Irlandia, ktorą zamieszkują ci Irlandczycy albo ci Irlandzi (ci Irlandowie) jako obywatele oraz ten Ir, ci Irzy (ci Irowie), ta Irka jako współplemieńcy; Islandia, Islandczycy albo Islandzi (Islandowie) oraz Is, Isi (Isowie), Iska; Grenlandia, Grenlandczycy albo Grenlandzi (Grenlandowie) oraz Gren, Greni (Grenowie), Grenka; Tajlandia, Tajlandczycy albo Tajlandzi (Tajlandowie) oraz Taj, Taje (Tajowie), Tajka, dawniej Syjam, Syjamczycy albo Syjami (Syjamowie); Holandia, Holandczycy/Holenderczycy albo Holandzi/Holendrzy (Holandowie/Holendrowie) oraz Hol, Hole (Holowie), Holka, ewentualnie Niderlandy, Niderlandczycy, Niderlandzi (Niderlandowie) oraz Nider, Niderzy (Niderowie), Niderka. I podwójne przymiotniki (naród/kraj) - irski/irlandzki, iski/islandzki, greński/grenlandzki, tajski/tajlandzki, holski/(holandzki/holenderski) albo niderski/niderlandzki... No i Finlandia, Finlandczycy albo Finlandzi (Finlandowie) oraz Fin, Fini (Finowie), Finka a ponadto fiński/finlandzki.
A co z nami? Przecież nie rozróżniamy polski/polakowski... Mamy (mieliśmy) rodaków, którzy piszą (pisali) na obczy?nie po polsku, również co pisali w językach obcych, kiedy nie było Polski. Także piszących jak omówiono poprzednio, ale po Jej powstaniu. Teraz znamy polskich obywateli (m.in. sportowcy, biznesmeni), którzy nie piszą po polsku, bowiem przybyli do nas niedawno, ale uzyskali obywatelstwo polskie, zatem Polakami są jedynie z urzędowego nadania. Nie ma potrzeby wymyślania podwójnych określeń - bliższego znaczenia dowiadujemy się z kontekstu. Może ustalimy podobną zasadę tworzenia przymiotników - naród polski od Polska, zaś państwo polandzkie od Poland albo Polandia (a jeśli nie my, to może cudzoziemscy językowi racjonalizatorzy?).
*Ojczyzna polszczyzna* (9 listopada 2004) - prof. J. Miodek odciął się od powracających pomysłów na uproszczenie naszej ortografii: *Wiele ludzi sądzi, że można byłoby uprościć naszą ortografię. A jest ona sto razy łatwiejsza niż w języku angielskim, francuskim i niemieckim.* Rozumiem irytację Profesora, jednak jak można obliczyć niepoliczalne? Sto? A może tylko dwa razy? Zapewne to wyolbrzymienie niczym hiperbola (Lenin przelicytował Profesora twierdząc, że demokracja proletariatu jest milion razy większa od burżuazyjnej)... No i oczywiście, jedynie wyra?nemu zdenerwowaniu można przypisać *wiele* zamiast *wielu*.
Mirosław Naleziński, Gdynia
www.mirnal.neostrada.pl
|
|
19 listopad 2004
|
|
Mirosław Naleziński
|
|
|
|
2008.08.27. Wiadomości w 3ch językach. Three-language news service.
sierpień 27, 2008
tłumacz
|
"Polska zagrożona w przyszłości"
marzec 29, 2003
jag
|
USA w cieniu potęgi koszmarów?
styczeń 19, 2005
Iwo Cyprian Pogonowski, USA
|
14 KŁAMSTW A. KWAŚNIEWSKIEGO O UNII
maj 10, 2004
prof. Jerzy Robert Nowak
|
Obraz mówi wszystko
sierpień 15, 2004
|
Kaczyński poparł wypłacanie Żydom odszkodowań za drugą wojnę światową
marzec 1, 2007
Dorota
|
Rozmowa Adama Sandauera z Gabrielem Janowskim członkiem Ruchu Patriotycznego
wrzesień 24, 2005
zaprasza.net
|
Urodziny generała Hallera
sierpień 11, 2003
Marcin Austyn
|
Ekonomia bogiem
sierpień 13, 2003
Sebastian Karczewski
|
25 lat minelo
grudzień 19, 2006
przeslala Elzbieta
|
Równiarze
czerwiec 26, 2003
Andrzej Kumor
|
Mniejszości we Francji
Rasistowska Republika Francuska
lipiec 13, 2006
Michał Miłosz
|
Zlikwidować polska armię, zlikwidować Państwo Polskie
padziernik 27, 2006
PAP
|
Skąd w was tyle nienawiści?
marzec 17, 2005
|
Jak to się robi przewałki w Krakowie
luty 28, 2008
|
Zniewag ciąg dalszy !
Nowa prawda o patriotyzmie europejskim
kwiecień 13, 2003
przesłała Elżbieta
|
Nie kijem go to pałką. Nie udało się umorzyć z powodu braku cech przestępstwa to doprowadzono do przedawnienia
grudzień 23, 2004
Adam Sandauer
|
Czy choć jeden matoł przyzna się do błędu?
wrzesień 19, 2006
|
Jak USA chce rozbroić Hezbollah?
sierpień 7, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
"Rzeczpospolita" - tuba propagandowa lichwo-gangsterów?
lipiec 1, 2004
|
więcej -> |
|
