|
Co pomaga zrozumieć czym był komunizm
|
|
 Trudno przekazać młodym ludziom, czym był komunizm. Nie wystarczą, podbudowane przykładami, opowieści jak tamten reżim, gdy próbował kogoś zniszczyć, wciągał ofiarę do współudziału w tym dziele. Wszystkie te rytuały samokrytyki, nagrody za wyparcie siebie, czy tylko – tresowanie w samoograniczeniu, które potem stawało się drugą skórą.
Paradoksalnie, więcej można zrozumieć, gdy czyta się książki o podróżach, których autorzy na co dzień mieszkali w komunistycznej Polsce. Zawsze są to książki o ucieczkach. Nigdy nie mówi się wprost – od czego. Ale w większości z nich można dostrzec ten kontrapunkt.
W pięknych, iwaszkiewiczowskich opisach Włoch, w zachwytach – jest i tęsknota do siebie utraconego (porównania z pejzażami z młodości), i – obrzydzenie – na myśl o powrocie. W opisach podróży Wojtka Karpińskiego odnajdywaliśmy przemycone idee związane z ustrojowym modelem republikanizmu, którego fundamentem są wolność jednostki i dobro publiczne. Podobnie w opisie Stanów Zjednoczonych Jana Strzeleckiego, z końca lat 50. To wędrówka w poszukiwaniu instytucji gwarantujących demokrację. Ten opis, na każdej stronie, stawał się oskarżeniem monopartyjnego komunizmu, choć na jego temat nie było tam ani słowa.
I jest też, wydany niedawno, z odnalezionych rękopisów, zbiór szkiców Herberta „Barbarzyńca w podróży”. To też dokument ucieczki. Ale chęć autora, aby bez reszty zatopić się w podróży, tak – aby zapomnieć od czego się ucieka, powoduje, że książkę czyta się jak pięknie napisany i całkowicie bezosobowy przewodnik. Czy dlatego, że napisanie „ja” byłoby za trudne – bo przypominałoby o upokorzeniach starań o paszport w komunistycznych urzędach i ambasadach, i że to „ja” było zbyt obolałe?
Ale tak czytać książki, szukając między wierszami, znajdując sens bardziej w tym, czego nie ma, niż w tym - co jest, mogą tylko ludzie, którzy - jak ja - dorastali w czasach komunizmu.
|
|
26 luty 2009
|
|
Jadwiga Staniszkis
|
|
|
|
Film o 11/09/2001 dostępny w "Biedronce"
wrzesień 17, 2006
J. Duranowski, www.pnlp.org.pl
|
11 wrzesnia video po polsku
listopad 4, 2006
Marek Głogoczowski
|
Neokonserwatyści pasożytami ruchu zachowawczego
luty 11, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Zakłamane referendum
lipiec 2, 2003
przesłała Elżbieta
|
Faszystowskie elementy sądownictwa
marzec 22, 2005
Mirosław Naleziński, Gdynia
|
(NFI) Jupiter świeci brudnym światłem
lipiec 30, 2002
PAP
|
UE utrze nosa Kaczyńskiemu?
październik 25, 2005
nbnm
|
Zabijają cywilów
czerwiec 21, 2003
przesłała Elżbieta
|
Jakie jest prawdziwe nazwisko kolejnego "polskiego" prezydenta
styczeń 30, 2007
dorek
|
Ogień i woda
styczeń 5, 2007
Jarosław Tomasiewicz
|
Whose Holocaust is it?
wrzesień 23, 2007
przysłał ICP
|
Walka o państwo...bezprawia
marzec 21, 2007
Marek Olżyński
|
List otwarty do Edwarda Moskala
Prezesa Kongresu Polonii Amerykańskiej
listopad 7, 2005
|
Czy partie płacą podatek od darowizn?
kwiecień 20, 2006
PAP
|
Jaką możecie dać mi gwarancję...
listopad 23, 2004
opolskoma
|
Świat unijnych iluzji
kwiecień 15, 2003
Jerzy Robert Nowak
|
Matka - nadzieja
październik 25, 2004
Zbigniew Skowroński
|
Dariusz Benedykt Ciesielski - ZAŻALENIE
grudzień 4, 2004
Dariusz Benedykt Ciesielski
|
Manipulowanie Opinii Za Pomocą Mediów w USA i w Polsce
marzec 30, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Kurwica
listopad 3, 2005
Artur Łoboda
|
więcej -> |
|
