|
59. rocznica powstania w białostockim getcie
|
|
 Ocaleni z holokaustu muszą nie tylko dać świadectwo zbrodniom, ale też ostrzegać przed nietolerancją i wskazywać wzorce cichego bohaterstwa - apelowali uczestnicy obchodów 59. rocznicy wybuchu powstania w getcie w Białymstoku.
Główne uroczystości odbyły się w piątek przy pomniku odsłoniętym 9 lat temu, upamiętniającym ofiary nierównej, kilkudniowej walki obrońców getta z przeważającymi siłami niemieckimi.
W obchodach uczestniczyła m.in. delegacja dawnych białostockich Żydów mieszkających obecnie w Izraelu oraz żydowska młodzież. Odmówiono kadysz - modlitwę za zmarłych.
Znicze zapłonęły również w piątek pod pomnikiem poświęconym pamięci około ośmiuset Żydów, którzy spłonęli w Wielkiej Synagodze w Białymstoku, podpalonej przez Niemców 27 czerwca 1941 roku.
Zbud?my w sobie najlepsze myśli, jak żyć, jak wychować najmłodsze pokolenie, aby świat stał się jaśniejszy i nigdy nie wróciły ciemności holocaustu - mówiła przy pomniku poświęconym obrońcom getta Felicja Nowak, która przeżyła w nim pobyt.
Attache kulturalny ambasady Izraela w Polsce Beth-Eden Kite podkreśliła, że obowiązkiem wobec przyszłych pokoleń jest kontynuacja budowy mostów pojednania, aby tolerancja szła przed ślepą nienawiścią, aby potępiać antysemityzm we wszystkich jego formach i uczyć się, jak znowu żyć w pokoju.
Przewodniczący żydowskiej gminy wyznaniowej w Warszawie Piotr Kadlczik dodał, że po holokauście ciągle są takie miejsca, jak Treblinka, Oświęcim. Takie miejsca pojawiają się na ulicach Jerozolimy, Hajfy czy Tel Awiwu - mówił Kadlczik w czasie uroczystości. Powstanie w białostockim getcie uznawane jest za drugi pod względem wielkości, po Warszawie, zryw ludności żydowskiej w walce z Niemcami.
Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w 1941 roku hitlerowcy wkroczyli do Białegostoku i prawie natychmiast spalili dwie żydowskie dzielnice. Wielką bożnicę, w której Żydzi próbowali się schronić, podpalono wraz z przebywającymi w niej lud?mi.
16 sierpnia 1943 roku w białostockim getcie wybuchło powstanie. Bezpośrednim powodem akcji zbrojnej były niemieckie przygotowania do likwidacji getta. Nierówna walka trwała kilka dni - wśród historyków nie ma zgodności, jak długo trwało powstanie. Na pomniku obrońców getta widnieje napis, że walki trwały między 16 a 25 sierpnia 1943 roku.
Słabo uzbrojonych powstańców było trzystu. Niemców -dziesięć razy więcej. Używali czołgów i samolotów. Główne walki w getcie toczyły się 16 sierpnia. W kolejnych dniach broniły się już tylko pojedyncze punkty oporu.
Przed wojną w Białymstoku było ok. 40 tys. Żydów. Wiceprezydent miasta Krzysztof Teodoruk podkreślał w czasie piątkowych uroczystości, że Białystok był wtedy znaczącym ośrodkiem kultury i religii żydowskiej, a mieszkańcy miasta pochodzenia żydowskiego kształtowali oblicze miasta, jego dorobek gospodarczy, czuli się tutaj dobrze, jak u siebie. Na podstawie materiałów żydowskich, białostocki historyk prof. Adam Dobroński ocenia, że w 1941 roku w Białymstoku mogło przebywać nawet 100 tysięcy Żydów, bo było wielu uciekinierów z innych części kraju.
Gdy zamknięto getto, szacunki żydowskie mówią o 60 tys. osób. Po krwawym stłumieniu powstania i wywózkach do obozów zagłady, z tej społeczności ocalało zaledwie kilkaset osób.
Większą grupę stanowią Żydzi wywiezieni w czasie wojny na Wschód, którym udało się stamtąd wrócić. Obecnie mieszkają najczęściej w Izraelu i USA.
Przy okazji rocznicy, ukazał się pod redakcją prof. Dobrońskiego czwarty tom książki "Białostoccy Żydzi", w którym są relacje osób, które przeżyły wojnę i mieszkają w różnych krajach. |
|
16 sierpień 2002
|
|
PAP
|
|
|
|
Śląscy "biznesmeni" ukradli 4 mln zł
lipiec 4, 2002
PAP
|
Dyskryminacja nowych członków UE
padziernik 26, 2004
|
"Tarcza" uczyni polskę zakładnikiem!
maj 12, 2007
Tadeusz Samitowski
|
"Polska zaniepokojona decyzją Korei Północnej "
styczeń 11, 2003
PAP
|
Jeszcze o L.M.
kwiecień 6, 2004
www.angora.pl
|
2030
lipiec 20, 2008
|
Zagrożenie Polskich Parafii w Ameryce
grudzień 21, 2005
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Irak jako grzęzawisko i trzęsawisko dla USA
czerwiec 17, 2005
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Dzień jak co dzień, ale inaczej
marzec 3, 2008
Marek Olżyński
|
Zmiany w Kodeksie Pracy po 01.01.2003
marzec 3, 2003
|
Wielki mit pod nazwą Unia Europejska - padł.
listopad 27, 2002
Artur Łoboda
|
"Czy Papież przeprosi ofiary Solidarności" (4)
listopad 14, 2003
Anna Kozioł
|
Wykład o broni i obyczajach.
luty 3, 2007
Jan Lucjan Wyciślak
|
Koniec układu okrągłostołowego?
marzec 12, 2005
ks. prof. Czesław S. Bartnik
|
Polityczna Niepoprawność
marzec 18, 2008
Marek Jastrząb
|
To co najważniejsze
grudzień 23, 2005
Artur Łoboda
|
"Szkoły myślenia" wedle tych, którzy zniszczyli Polskę
czerwiec 16, 2004
(PAP)
|
Dał nam przykład boliwarianin
marzec 9, 2007
pnlp
|
Nowojorska rada przeciwko Autonomii
sierpień 16, 2002
IAR
|
Napad na prokuratora Kapustę - sprawcy ukradli dokumenty PKN Orlen
padziernik 20, 2004
PAP
|
więcej -> |
|
