|
59. rocznica powstania w białostockim getcie
|
|
 Ocaleni z holokaustu muszą nie tylko dać świadectwo zbrodniom, ale też ostrzegać przed nietolerancją i wskazywać wzorce cichego bohaterstwa - apelowali uczestnicy obchodów 59. rocznicy wybuchu powstania w getcie w Białymstoku.
Główne uroczystości odbyły się w piątek przy pomniku odsłoniętym 9 lat temu, upamiętniającym ofiary nierównej, kilkudniowej walki obrońców getta z przeważającymi siłami niemieckimi.
W obchodach uczestniczyła m.in. delegacja dawnych białostockich Żydów mieszkających obecnie w Izraelu oraz żydowska młodzież. Odmówiono kadysz - modlitwę za zmarłych.
Znicze zapłonęły również w piątek pod pomnikiem poświęconym pamięci około ośmiuset Żydów, którzy spłonęli w Wielkiej Synagodze w Białymstoku, podpalonej przez Niemców 27 czerwca 1941 roku.
Zbud?my w sobie najlepsze myśli, jak żyć, jak wychować najmłodsze pokolenie, aby świat stał się jaśniejszy i nigdy nie wróciły ciemności holocaustu - mówiła przy pomniku poświęconym obrońcom getta Felicja Nowak, która przeżyła w nim pobyt.
Attache kulturalny ambasady Izraela w Polsce Beth-Eden Kite podkreśliła, że obowiązkiem wobec przyszłych pokoleń jest kontynuacja budowy mostów pojednania, aby tolerancja szła przed ślepą nienawiścią, aby potępiać antysemityzm we wszystkich jego formach i uczyć się, jak znowu żyć w pokoju.
Przewodniczący żydowskiej gminy wyznaniowej w Warszawie Piotr Kadlczik dodał, że po holokauście ciągle są takie miejsca, jak Treblinka, Oświęcim. Takie miejsca pojawiają się na ulicach Jerozolimy, Hajfy czy Tel Awiwu - mówił Kadlczik w czasie uroczystości. Powstanie w białostockim getcie uznawane jest za drugi pod względem wielkości, po Warszawie, zryw ludności żydowskiej w walce z Niemcami.
Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej w 1941 roku hitlerowcy wkroczyli do Białegostoku i prawie natychmiast spalili dwie żydowskie dzielnice. Wielką bożnicę, w której Żydzi próbowali się schronić, podpalono wraz z przebywającymi w niej lud?mi.
16 sierpnia 1943 roku w białostockim getcie wybuchło powstanie. Bezpośrednim powodem akcji zbrojnej były niemieckie przygotowania do likwidacji getta. Nierówna walka trwała kilka dni - wśród historyków nie ma zgodności, jak długo trwało powstanie. Na pomniku obrońców getta widnieje napis, że walki trwały między 16 a 25 sierpnia 1943 roku.
Słabo uzbrojonych powstańców było trzystu. Niemców -dziesięć razy więcej. Używali czołgów i samolotów. Główne walki w getcie toczyły się 16 sierpnia. W kolejnych dniach broniły się już tylko pojedyncze punkty oporu.
Przed wojną w Białymstoku było ok. 40 tys. Żydów. Wiceprezydent miasta Krzysztof Teodoruk podkreślał w czasie piątkowych uroczystości, że Białystok był wtedy znaczącym ośrodkiem kultury i religii żydowskiej, a mieszkańcy miasta pochodzenia żydowskiego kształtowali oblicze miasta, jego dorobek gospodarczy, czuli się tutaj dobrze, jak u siebie. Na podstawie materiałów żydowskich, białostocki historyk prof. Adam Dobroński ocenia, że w 1941 roku w Białymstoku mogło przebywać nawet 100 tysięcy Żydów, bo było wielu uciekinierów z innych części kraju.
Gdy zamknięto getto, szacunki żydowskie mówią o 60 tys. osób. Po krwawym stłumieniu powstania i wywózkach do obozów zagłady, z tej społeczności ocalało zaledwie kilkaset osób.
Większą grupę stanowią Żydzi wywiezieni w czasie wojny na Wschód, którym udało się stamtąd wrócić. Obecnie mieszkają najczęściej w Izraelu i USA.
Przy okazji rocznicy, ukazał się pod redakcją prof. Dobrońskiego czwarty tom książki "Białostoccy Żydzi", w którym są relacje osób, które przeżyły wojnę i mieszkają w różnych krajach. |
|
16 sierpień 2002
|
|
PAP
|
|
|
|
Watykan nie rezygnuje w sprawie pokoju.
Wysłannik papieża jedzie do Bagdadu
luty 9, 2003
PAP
|
Inna sekta wyznania biznesowego
lipiec 8, 2006
Magdalena Kursa
|
Grzechy Ameryki w Japonii i w Iraku
sierpień 12, 2007
Iwo Cyprian Pogonowski
|
MF będzie sprzedawało obligacje danej serii do wartości 20 mld zł
listopad 28, 2002
PAP
|
List otwarty do nauczycieli i wychowawców polskich.
styczeń 7, 2006
Lusia Ogińska
|
Dwa miliony euro grzywny dla Sorosa?
listopad 14, 2002
PAP
|
Kunszt prowokacji i dezinformacji...
luty 16, 2007
wasylzly
|
Już nic polskiego
sierpień 18, 2003
Anna Surowiec, Robert Popielewicz
|
Felieton powielkanocny
marzec 31, 2008
Dariusz Kosiur
|
Anglia nie płaci składek
czerwiec 27, 2003
przesłala Elżbieta
|
Porządek prawny, a stan faktyczny
maj 30, 2006
Marek Olżyński
|
Afganistan jako bagno, w którym topią się siły USA, NATO i Polski
padziernik 2, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Umowa sprzedaży akcji PZU S.A.
luty 11, 2005
|
Każdy z nas jest winny zbrodni w Iraku
czerwiec 28, 2006
Dahr Jamail
|
Unia robi z nas durniów
Politycy pozwalają na to (czy za przyszłe posady?)
kwiecień 28, 2003
www.dziennik.krakow.pl
|
Lepiej było urodzić się Cyganem
styczeń 8, 2007
Zygmunt Jan Prusiński
|
dukat
czerwiec 18, 2004
|
Uwaga: Wazna informacja o "polskich" mediach!!!!
marzec 28, 2006
Przedruk
|
Kołodko zostaje
Miller też
grudzień 19, 2002
Adam Zieliński
|
Demokracja według W.M.
grudzień 17, 2007
W.M.
|
więcej -> |
|
