|
Zapytajmy prościej o Unię
|
|
Pytania w referendum - porównanie Polski z innymi kandydatami
Komentarz: Trzeba zadać proste pytanie
Według prezydenckiego projektu ustawy o referendach, nad którym dziś będzie głosował Sejm, pytanie, które padnie w referendum, może być długie i skomplikowane. Większość konstytucjonalistów, z którymi wczoraj rozmawiała "Rz", jest przekonanych, że w pytaniu musi paść słowo "ratyfikacja" - ich zdaniem narzuca to konstytucja. Ale są skłonni do pewnych modyfikacji. - Wystarczy zapytać: "Czy jesteś za ratyfikacją traktatu o przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej z dnia 16 kwietnia 2003 r.?" - uważa prof. Cezary Mik, specjalista od prawa europejskiego, dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. - Nie trzeba w pytaniu umieszczać sformułowania o ratyfikacji przez prezydenta, bo nie ma innego sposobu ratyfikacji.
Podobnie uważa prof. Anna Wyrozumska z Katedry Prawa Europejskiego Uniwersytetu Łódzkiego. - Konstytucja ma jasną określoną formułę, ale nazwa traktatu może ulec uproszczeniu. Można np. nie wymieniać państw członkowskich i przystępujących do Unii - proponuje. Na takie skrócenie pytania zgadza się też prof. Piotr Winczorek, główny autor prezydenckiego projektu ustawy o referendum.
To nie satysfakcjonuje polityków SLD i PO. - Pytanie powinno być jak najmniej skomplikowane - mówił wczoraj szef Sejmowej Komisji Europejskiej Józef Oleksy (SLD)
Oleksy prezentował wczoraj dziennikarzom liczący 6 tys. stron traktat akcesyjny. Dokument w wersji anglojęzycznej jest już w Polsce, a nasz rząd przedstawi dziś Brukseli swoje uwagi do tekstu. Żeby myśleć o jego ratyfikacji, trzeba jednak ustalić treść pytania w referendum. - Nie można odwracać uwagi głosującego od podstawowego celu referendum - mówi wiceszef Komisji Europejskiej Janusz Lewandowski (PO).
Bardziej rozbudowanej formuły pytania broni PiS. - Polacy zrozumieją zaproponowane przez ekspertów prezydenta pytanie - uważa Kazimierz Michał Ujazdowski. - Przecież poradzili sobie z wielkimi płachtami arkuszy w wyborach samorządowych - tłumaczy.
Przypomnijmy - w wyborach samorządowych frekwencja wyniosła niewiele ponad 40 proc., a w referendum minimalna frekwencja musi przekroczyć 50 proc. - Skomplikowane pytania odstraszają wyborców - uważa prof. Lena Kolarska-Bobińska, szefowa Instytutu Spraw Publicznych. - Tak jest także w wyborach, w których instrukcje wyborcze są zbyt skomplikowane, np. w samorządowych.
Kazimierz Michał Ujazdowski broni prawniczej formuły pytania: - Trzeba zapytać o ratyfikację traktatu, bo głosujemy abstrakcyjnie nie nad wejściem do UE, ale właśnie nad traktatem, który określa warunki członkostwa.
Ustaliliśmy jednak, że wielu zwolenników ma pytanie w brzmieniu: "Czy jesteś za przystąpieniem do Unii Europejskiej na wynegocjowanych warunkach?" Popiera je np. prof. Kolarska-Bobińska. - To byłoby zbytnie uproszczenie - sądzi prof. Cezary Mik.
Odmienną opinię ma prof. Jan Barcz, wykładowca warszawskiej Szkoły Głównej Handlowej i Uniwersytetu Opolskiego. - Powinno się uwzględniać wymogi konstytucyjne, ale ważna jest także zrozumiałość pytania - mówi w rozmowie z "Rz". Jego zdaniem, można zapytać np.: "Czy jesteś za przystąpieniem do Unii Europejskiej na warunkach określonych w traktacie o przystąpieniu do UE z dnia 16 kwietnia 2003 r.?" - Wcale nie trzeba pytać o "ratyfikację" - uważa.
Prostsze sformułowanie pytania popiera Józef Oleksy. Podobnie sądzi Janusz Lewandowski. I proponuje: - Załącznikiem do takiego pytania mogłaby być konstytucyjna formuła z "ratyfikacją" i nazwą traktatu.
Prof. Anna Wyrozumska ma odwrotną propozycję: - Przecież można zapytać o "ratyfikację traktatu", a w załączniku wyjaśnić, że "tak" będzie oznaczało zgodę na przystąpienie do UE, a "nie" - sprzeciw.
Oleksy sprzeciwia się załącznikom: - To tylko komplikuje rozpoznanie tematu.
Jeszcze prostszej formuły pytania dopomina się PSL. - Nie wiem, dlaczego sejmowa komisja, która pracowała nad projektem, nie zaproponowała prostego pytania, które pozwoliłoby ludziom zrozumieć istotę sprawy - narzeka szef klubu PSL Zbigniew Ku?miuk. Ma swój pomysł: "Czy chcesz, by Polska była członkiem Unii Europejskiej?" Janusz Lewandowski (PO) przyznaje, że pracując nad pytaniem Sejm "wpadł w pułapkę swego brakoróbstwa" - Zbyt przesadnie podeszliśmy do uwag konstytucjonalistów, które kłócą się ze zdrowym rozsądkiem - uważa.
Dziś jeszcze posłowie mogą zdecydować o całkowitym wyrzuceniu z ustawy propozycji pytania, bo na jego zmianę jest już za pó?no. Będą to mogli zrobić senatorowie. Minister ds. europejskich Danuta Hźbner powiedziała wczoraj, że "prawdopodobieństwo dojścia do prostego pytania jest niewielkie". - Wyobrażam już sobie obwinianie pytania za wyniki referendum - przyznała. Więcej wiary ma Janusz Lewandowski: - Liczymy, że w Senacie uda się wprowadzić lepsze pytanie - powiedział "Rz".
Andrzej Stankiewicz
Pytania w referendum
Polska
Prawdopodobne pytanie w referendum 8 czerwca 2003 r.: Czy wyrażasz zgodę na ratyfikację przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej umowy międzynarodowej z dnia 16 kwietnia 2003 roku "Traktat pomiędzy Austrią, Belgią, Danią, Finlandią, Francją, Grecją, Hiszpanią, Holandią, Irlandią, Luksemburgiem, Niemcami, Portugalią, Szwecją, Wielką Brytanią i Włochami (państwami członkowskimi Unii Europejskiej) a Republiką Czeską, Estonią, Cyprem, Łotwą, Litwą, Węgrami, Maltą, Rzeczpospolitą Polską, Słowenią i Słowacją w sprawie przystąpienia Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Słowenii i Słowacji do Unii Europejskiej"?
Czechy
Takie będzie pytanie w referendum 15-16 czerwca 2003 r.: Czy zgadzasz się na przystąpienie Republiki Czeskiej do Unii Europejskiej na podstawie wynegocjowanego traktatu o przystąpieniu do Unii Europejskiej?
Słowacja
Takie będzie pytanie w referendum 7 czerwca 2003 r.: Czy opowiadasz się za przystąpieniem Słowacji do Unii Europejskiej?
Finlandia
Takie było pytanie w referendum 16 pa?dziernika 1994 r.: Czy jesteś za członkostwem Finlandii w Unii Europejskiej?
Austria
Takie było pytanie w referendum 12 czerwca 1994 r.: Czy uchwała parlamentu z 5 maja 1994 r. w sprawie ustawy konstytucyjnej dotyczącej przystąpienia Austrii do Unii Europejskiej powinna uzyskać moc prawną?
Komentarz
Trzeba zadać proste pytanie
Czy naprawdę w referendum europejskim nie można zadać Polakom prostego pytania? Tak, by zrozumieli je wszyscy i świadomie na nie odpowiedzieli?
W dziś głosowanej w Sejmie ustawie proponuje się, by w pytaniu zadawanym podczas referendum podać pełną nazwę traktatu akcesyjnego z wyliczeniem nazw krajów wstępujących do Unii i starych krajów członkowskich. Po co komu ta powtórka z geografii? Może być ona ?ródłem mylnego wrażenia, że Polacy mają się wypowiadać nie tylko o swoim członkostwie w UE, ale też o członkostwie Cypru czy Estonii. Po co tworzyć okazję do nieporozumień? Czy wyrażenie woli w tak ważnej sprawie musi być wtłoczone w gorset skomplikowanych formuł prawnych i niezrozumiałych uzasadnień? Przecież to odstraszy ludzi i może zwiększyć absencję. Czy politycy i prawnicy przemyśleli wszystkie za i przeciw?
Jeżeli można w innych krajach pytać po prostu: czy chcesz wejść do Unii na wynegocjowanych warunkach, dlaczego nie można i u nas? Prawo jest dla ludzi, a nie ludzie dla prawa. Nie wierzę, by nie było możliwości zadania krótkiego i sensownego pytania.
Integracja Polski z Unią to wydarzenie niemające precedensu. To wybór na długie lata. Zapytać ludzi o ich decyzję trzeba jasno, wyra?nie i zrozumiale.
|
|
13 luty 2003
|
|
Ewa Kluczkowska http://www.rzeczpospolita.pl/
|
|
|
|
Czy Następny Akt Międzynarodowego Terroru Wnet Nastąpi?
luty 4, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Dlaczego Polacy nie znają historii Świata?
maj 23, 2008
Artur Łoboda
|
Bez ryzyka
wrzesień 11, 2002
opowiedział Krzysztof K
|
Polacy znów oskarżeni o zbrodnie i pogromy
październik 30, 2004
Dr Stefan Pagowski
|
Młodzi Izraelczycy rozrabiają w Polsce
czerwiec 5, 2007
nadesłała Dorota
|
Zabór żydowski południowego Libanu?
sierpień 4, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Gross
sierpień 26, 2006
Bogusław
|
Koalicje. KLIKA - Kabaret Autorów Marek Sobczak & Antoni Szpak
listopad 15, 2002
http://angora.pl
|
Bronię ojca Hejmo
kwiecień 28, 2005
Artur Łoboda
|
Recepta Radka Sikorskiego na ponizenie Polski
październik 7, 2006
dr Marek Glogoczowski
|
Mec. Karol Głogowski - nie żyje
listopad 6, 2005
Leszek Skonka
|
Powrót do ?ródeł rozumu
maj 25, 2008
Artur Łoboda
|
Prawo nie mówi, jakie mają być pochodnie - Wywiad ze Stanisławem Michalkiewiczem
grudzień 8, 2006
rozmawiała Magdalena Kula
|
Czy spółdzielnie mieszkaniowe zwrócą znacjonalizowane wkłady?
sierpień 30, 2007
Mirosław Naleziński, Gdynia
|
Ekonomiczne Siły Kształtujące Dzisiejszy Świat
luty 16, 2007
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Reguła symbiozy
kwiecień 21, 2005
Witold Filipowicz
|
Śladami Gronkiewicz, czyli wydeptane ścieżki politycznego - sprzedajnego motłochu
luty 10, 2007
PAP
|
Media donoszą o kolejnych działaniach wymiaru sprawiedliwości dla przeciwdziałania korupcji i marnotrastwu w systemie ochrony
kwiecień 13, 2007
Adam Sandauer
|
Cierpienie to skandal
marzec 31, 2005
Mirosław Naleziński, Gdynia
|
Skarga Ojczyzny
maj 14, 2003
przesłała Elżbieta
|
więcej -> |
|
