ZAPRASZA.net POLSKA ZAPRASZA KRAKÓW ZAPRASZA TV ZAPRASZA ART ZAPRASZA
Dodaj artykuł  

KIM JESTEŚMY ARTYKUŁY COVID-19 CIEKAWE LINKI 2002-2009 NASZ PATRONAT DZIŚ W KRAKOWIE DZIŚ W POLSCE

Ciekawe strony

Szczepionkowy stan wojenny w Nowym Jorku 
Nowy Jork inicjuje wprowadzenie medycznego stanu wojennego z użyciem oddziałów wojska, aby przejąć szpitale, z których niezaszczepieni pracownicy służby zdrowia są masowo zwalniani 
Dr Carrie Madej bada fiolki „szczypawek” i ujawnia przerażające wyniki 
Dr Carrie Madej przedstawia na Stew Peters Show co znalazła w fiolkach szczypawek Moderna i J&J 
Kiedy Zełenski zagrał hymn narodowy przyrodzeniem 
 
Zdarzenia niepożądane związane ze szczepionką przeciw Covid 
Przykłady uszkodzeń organizmu po szczepieniach na Covid-19.
Stan na październik 2021.
 
Konzentrationslager Fuehrer  
Niemcy - obóz koncentracyjny dla niewierzących w wirusa 
Zawłaszczenie majątku przez bankierów poprzez rewolucje społeczne 
Co łączy rewolucję październikową, upadek muru berlińskiego, rozpad bloku wschodniego i dzisiejszą wojnę klimatyczną?



 
Podobno to ten psychol Klaus Schwab 
To ten od "wielkiego resetu".  
Deborah Tavares o broni elektromagnetycznej stosowanej wobec społeczeństw cz I, 13 marca 2021 
Deborah Tavares z portalu StopTheCrime.net i PrimaryWater.org ma liczne filmy na YouTube i niestrudzenie bada dokumenty wypuszczane przez amerykańską administrację.  
AI to wyrok śmierci, który już jest wykonany 
Pod koniec 2023 roku ukazała się książka Pana Profesora „informatyka w służbie ludobójstwa” w której opisuje całe swoje życie i to, jak największe korporacja świata budowały jego zdaniem swoje marki na ludobójstwie, w tym w trakcie II Wojny Światowej i obozach zagłady 
Komuszy dogmat «Zielonej Energii» zamroził Teksas 
Sieć energetyczna w Teksasie załamała się pod wpływem temperatur bardziej prawdopodobnych w Sioux Falls niż w San Antonio, pogrążając ponad 4 miliony ludzi w ciemności i pozostawiających ich bez ogrzewania 
Aresztować Netanjahu 
Protest w Warszawie po decyzji Rządu. 
Nazwisko Horban na mapie świata 
 
Jak bankierzy wciągnęli USA w II wojnę światową 
Tajemnica Pearl Harbor. Prawda, którą ukrywają Amerykanie. 
Maseczki opadły – porażka programu „Polskie Szwalnie” 
Mimo że Agencja poniosła znaczne koszty w związku z realizacją projektu „Stalowa Wola”, produkcja maseczek nie została uruchomiona i zakończyła się na etapie testowym. 
Kolejna odsłona protestów w Londynie 
Policja starła się 28 listopada z protestującymi przeciwko blokadom na Oxford Street, gdzie aktywiści rzucali butelkami i szarżowali przez szeregi funkcjonariuszy, co doprowadziło do ponad 60 aresztowań.

Oddolna grupa aktywistów Save Our Rights UK zaplanowała serię demonstracji, które miały odbyć się w ciągu weekendu w Londynie, aby zaprotestować przeciwko drugiej narodowej blokadzie. 
Czy zaszczepieni staną się własnością koncernów farmaceutycznych? 
Czy szczepienia służą nowoczesnemu niewolnictwu? 
Jak to jest z kowidem na Florydzie? 
 
Patriotyzm 
Piosenka Lecha Makowieckiego 
Zdzisława Piasecka na temat szokujących zmian w polskim systemie edukacji 
O skandalicznych zmianach w polskim systemie edukacji, który wkrótce ma zostać włączony w tzw. Europejski Obszar Edukacji 
Polskie firmy nie obsługuja POLICJANTÓW 



 
więcej ->

 
 

Tadeusz Rejtan

220 rocznica śmierci
Kłopoty z biografią Tadeusza Rejtana

Któż nie pamięta obrazu Jana Matejki "Rejtan - upadek Polski", który swoją ideową wymową wywołał w roku 1866 gwałtowną polemikę między malarzem i jego zwolennikami a spadkobiercami większości osób uwiecznionych przez artystę na płótnie. Któż nie pamięta słów Adama Mickiewicza z I księgi Pana Tadeusza, w której młody panicz po powrocie do Soplicowa ogląda wnętrze salonu i pośród pamiątek dostrzega portrety, wśród których jest ...Kościuszko w czamarce krakowskiej, dalej w polskiej szacie siedzi Rejtan żałosny po wolności stracie, w ręku trzyma nóż ostrzem zwrócony do łona, a przy nim leży "Fedon" i "Żywot Katona".

Aż dziw bierze, że tenże Tadeusz Rejtan, uwieczniony przez dwóch najwybitniejszych przedstawicieli kultury polskiej ubiegłego wieku, o którym pisali również Julian Ursyn Niemcewicz, Henryk Rzewuski, Seweryn Goszczyński, Kornel Ujejski, a w naszych czasach m.in. Jerzy Zawiejski - jest postacią, której historiografia jest szczątkowa, a informacje często sprzeczne ze sobą - nawet daty jego urodzin i śmierci są rozbieżne.

I tak, Mała encyklopedia A-Z podaje lata jego życia: 1741-1780, Wielka Encyklopedia Powszechna PWN: 1746-1780, w przypisie zaś do naukowego wydania Pana Tadeusza (Biblioteka Narodowa, seria I, nr 83, strona 10) jako data jego śmierci figuruje rok 1790, powtórzona z uzasadnieniem w przypisie na stronie 69: Tadeusz Rejtan, poseł, umierając (1790) miał lat 49, nie był więc stary. Ale dalej, na stronie 390 tegoż wydania,znajduje się nota zaprzeczająca dwóm poprzednim: ...de Nassan przybył do Polski dopiero w roku 1780, a Tadeusz Rejtan tegoż roku zmarł w obłąkaniu. Ta data znajduje potwierdzenie w innych wiarogodnych ?ródłach historycznych, które odnotowują, że śmierć Tadeusza Rejtana nastąpiła 8 sierpnia 1780 roku w następstwie lękowego połknięcia przez niego potłuczonego szkła, pod wpływem chorobliwego przywidzenia, że idą po niego rosyjscy żołdacy...

Kilkudniowy bohater

Na obrazie Matejki figuruje wiele postaci historycznych. Obok tytułowego bohatera znajdujemy: Szczęsnego Potockiego, Adama Ponińskiego, Ksawerego Branickiego, biskupa Massalskiego, Karola Radziwiłła, Czetwertyńskiego, Franciszka Salezego Potockiego, prymasa Michała Poniatowskiego, Hugona Kołłątaja, Jacka Małachowskiego, posła Kossaka, panią Grabowską, ambasadora rosyjskiego, Repina, panią Lubomirską i carycę Katarzynę II.

Postaci te w rzeczywistości w takim zestawieniu nigdy się nie spotkały. Według Tarnowskiego Matejko połączył na jednym płótnie i Ponińskiego ohydny sejm, i Trzeciego Maja udaremnione dzieło,i grodzieńską bezwstydną przemoc, i konfederację Targowicką, i króla bez honoru, i biskupów bez Boga w sercu, i poddanych bez wstydu, i niewiasty bez cnoty, i rozpacz bez siły. Obraz ma znaczenie symboliczne. Rejtan i Kossak symbolizują ową "rozpacz bez siły", czyli beznadziejny protest patriotów przeciwko zdradzie narodowej, jaką była zgoda na rozbiór Polski.

Scena tego protestu rozegrała się 21 kwietnia 1773 roku na Zamku Królewskim w Warszawie, w trzecim dniu trwania sesji i miała na celu niedopuszczenie do urzeczywistnienia sejmu skonfederowanego, w którym nie obowiązywała zasada liberum veto. Aby nie dopuścić posłów do izby Senatu, zaklinając ich na miłość Boga i Ojczyzny, Rejtan w geście rozpaczy rzucił się na ziemię, zagradzając własnym ciałem przejście do sali obrad. Niewiele to dało; ostatecznie tylko trzech posłów pozostało w Sali Poselskiej: Rejtan, Kossak i Bohuszewicz, którzy trwali tam aż do 24 kwietnia. Były to dni, które dały początek sławie Rejtana, czyniąc z niego postać wzorowego patrioty, wzór godny naśladowania.

Znalazło to odzwierciedlenie już w kilka lat po jego śmierci w postanowieniu królewskim. W okresie Sejmu Czteroletniego, wkrótce po ogłoszeniu Konstytucji Trzeciego Maja król nakazał wmurować w Sali Poselskiej na Zamku tablicę ku jego czci. I tak rozpoczęła się trwająca do dziś legenda Rejtana. Sprzyjała jej atmosfera niewoli i romantyczna idea wolności, której bliskie były Rejtanowskie gesty.

Między rzeczywistością a legendą

Historia trzech dni Rejtana jest nurtem "przepływającym przez nasze dzieje"; przerodziła się ona w "symbol i mit narodowy". Rejtan za swoje "bezradne protestacje moralne - doznał­­­ glorii bohatera". Jednakże przeżycia kwietniowych dni okazały się zgubne dla ich bohatera. Wrażenia były tak silne, a rozpacz tak wielka, wyciskająca tak ogromne piętno na jego psychice, że nie mógł już wrócić do normalnego życia. Gdy wyczerpany fizycznie i nerwowo opuszczał Salę Poselską, był całkowicie załamany.

Jako uczestnik Konfederacji Barskiej (1768) nie pozostawił żadnych śladów swojej działalności. Tylko z Pamiętników Niemcewicza dowiadujemy się, że jako poseł nowogródzki pisał notatki "O moim posłowaniu na sejm". Po wydarzeniach kwietniowych siedem lat życia spędził częściowo w Warszawie, często zmieniając kwatery i wiele podróżując. Przebywał też w rodzinnych stronach, angażując się w sprawy majątkowe rodziny.

Tadeusz Rejtan był typowym przedstawicielem kresowej szlachty tamtych czasów. W Hruszówce na Polesiu, gdzie przyszedł na świat, spędził też ostatnie lata życia otoczony opieką rodziny. Wyróżniał się wrażliwością na sprawy kraju; swoje zaangażowanie podczas kwietniowych dni roku 1773 przypłacił obłędem, który był bezpośrednią przyczyną zgonu. Ponieważ uznano go za samobójcę, nie mógł być pochowany w kościele w Lachowiczach; miejscem jego pochówku stał się ogród w Hruszówce. W czasie burzliwych dziejów tej ziemi miejsce spoczynku Tadeusza Rejtana było wielokrotnie plądrowane i bezczeszczone.

W roku 1928 prawnuk Rejtana, Henryk Grabowski, wystawił w Hruszówce kaplicę i umieścił w niej odnalezione kilka lat wcześniej domniemane szczątki sławnego przodka. Jednakże w nadchodzących latach kaplica podzieliła los wielu pamiątek na tamtych terenach. We wrześniu 1939 roku spłonęła, a jej fundator został zamordowany przez zbolszewizowanych miejscowych chłopów. Losy Rejtana i jego rodziny przypominają losy wielu postaci i rodzin najbliższej okolicy...

Ślady i przesłanie
W pełni udokumentowanych historycznie faktów, jak wiadomo, z życia bohatera narodowego zachowało się niewiele. Bogata jest natomiast legenda, w której wyczyny innych Rejtanów przypisuje się bohaterowi kwietniowych dni 1773 roku. Przykładem może być wspomniany poemat Mickiewicza, w którym nazwisko Rejtana pojawia się wielokrotnie, zawsze jest przyporządkowane Tadeuszowi, choć przypisywane mu czyny rozegrały się już po jego śmierci.

Pamiątek po Rejtanie też zostało niewiele. W Lachowiczach usypano kopiec na jego cześć i wystawiono pomnik w pobliżu dworu w Hruszówce. W czasie powstania styczniowego w obawie przed zniszczeniem pomnik ukryto i kilkanaście lat przeleżał w skrzyniach. W 110. rocznicę śmierci bohatera, w 1890 roku, pomnik przekazano magistratowi Krakowa, gdzie ze względu na duże swobody narodowe mógł stanowić oficjalną pamiątkę z dziejów upadku Polski. Stał tam na skwerku przy ulicy Basztowej przez ponad 50 lat. Tak dotrwał aż do czasów okupacji hitlerowskiej i przetrwał zawieruchę wojenną, jakoś nie wadząc władzom Generalnej Guberni.

Zaniedbany i niekonserwowany, niszczał z roku na rok. Będąc w złym stanie, w roku 1946 zwalił się na skutek gwałtowanej burzy. Szczątki pomnika usunięto i pamiątka po "symbolu narodowym" przepadła bezpowrotnie. Zaginął również ślad po kaplicy w Hruszówce; pamięć po trzydniowym bohaterze zachowała się tylko na tamtym terenie w nazwie stacji kolejowej w rejonie lachowickim: Rejtanowo.

Sprawa Rejtana budzi jednak wciąż żywe zainteresowanie, a przesłanie jego czynu zdaje się nie tracić aktualności również w końcu XX wieku. Zwrócił na to uwagę Jerzy Zawiejski przed trzydziestoma laty, pisząc esej--opowiadanie zatytułowane "Pomiędzy plewą a manną". Utwór ujrzał światło dzienne dopiero po samobójczej śmiercizaszczutego i złamanego psychicznie przez władze autora, co jako żywo przypomina losy Rejtana. Czytamy w nim: Spotkania z Rejtanem i królem mogą wywołać bezmiar innych pytań, wobec których stanęlibyśmy bezradni. Byłyby to zapewne pytania naszego czasu.

Jedno z nich niewątpliwie dotyczyłoby jakości naszego dzisiejszego patriotyzmu, patriotyzmu Polaków roku 2000.

7 czerwiec 2003

Stanisław Tubek 

  

Archiwum

Rola rodzin ziemianskich
kwiecień 2, 2006
przeslala Elzbieta
Jak usprawnić system podatkowy?
październik 24, 2006
Mirosław Naleziński
Sztuczna inteligencja już w Polsce!
lipiec 18, 2008
Mirosław Naleziński, Gdynia
Belka nie jestem przeciwnikiem podatku liniowego, ale ja jestem
grudzień 23, 2002
Artur Łoboda
The Sordid Past of Former Polish President Aleksander Kwasniewski
listopad 21, 2006
przysłał Iwo Cyprian Pogonowski
Polacy w oczach Żydów na przestrzeni wieków
luty 29, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
"Nie ma wątpliwości, terrorystów Al-Kaidy przetrzymywano i torturowano w Polsce"
czerwiec 22, 2008
PAP
Początek końca
sierpień 9, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
Bezpieka coraz bardziej niebezpieczna
wrzesień 4, 2003
Romuald Bury
Tak się traktuje ladacznice, które narzucają się same
październik 28, 2007
PAP
Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu
październik 19, 2008
Artur Łoboda
Punk widzenia zależy od punktu siedzenia?
Odpowiedz Redaktora Niezależnego Wydawnictwa "AFERY PRAWA"

maj 17, 2005
Zdzisław Raczkowski
Kolejna rocznica martyrologii
Piłsudski-Wyspiański
Wspomnienie na tle osobistych przeżyć

listopad 29, 2002
Bolesław Raczyński
Operacja "Wielgus"
styczeń 18, 2007
przeslala Elzbieta
Włosi częściej czeszą swoje włochy
lipiec 5, 2005
Mirosław Naleziński, Gdynia
Demokracja = Mediokracja dla Imbecylów.
styczeń 18, 2008
Tezlav von Roya
Polska w cieniu teczek
styczeń 8, 2006
tadeusz
List z Unii
maj 11, 2003
Zdzisiek
Apel Barbary Giertych o konstytucyjną ochronę życia dzieci nienarodzonych!
marzec 9, 2007
(-) Barbara Maria Giertych
Prawda podobno wyzwala
październik 17, 2006
PAP
więcej ->
 
   


Kontakt

Fundacja Promocji Kultury
Copyright © 2002 - 2025 Polskie Niezależne Media