ZAPRASZA.net POLSKA ZAPRASZA KRAKÓW ZAPRASZA TV ZAPRASZA ART ZAPRASZA
Dodaj artykuł  

KIM JESTEŚMY ARTYKUŁY COVID-19 CIEKAWE LINKI 2002-2009 NASZ PATRONAT DZIŚ W KRAKOWIE DZIŚ W POLSCE

Ciekawe strony

Chcą całkowitej eksterminacji wszystkich Palestyńczyków 
Izrael i Hamas: czy ludzi ogarnęło zbiorowe szaleństwo?  
Nanotechnologia w szczepionkach 
PIĄTA KOLUMNA - SPRAWOZDANIE Z PRAC NAD ANALIZĄ ZAWARTOŚCI I DZIAŁANIA "SZCZEPIONEK" NA COVID 
Odważni eksperci z USA, Rosji i Czech mówią prawdę o szczepieniach  
 
Działania Izraela w Strefie Gazy to ludobójstwo Palestyńczyków 
Termin „ludobójstwo” powinien nas zatrzymać. Bo takich słów nie rzuca się na wiatr. My nie rzucamy ich na wiatr. Mamy wynikającą z badań pewność, że działania sił izraelskich w Strefie Gazy to najpoważniejsza ze zbrodni, jaką można popełnić na ludzkości. 
Czy w “szczepionkach anty-Covid” znajdują się hydrożele magneto-reaktywne? 
Magnesy i monety są przyciągane przez miejsca “zaszczepienia” 
Niemcy 1940 - Izrael 2009 - Szokujące zdjęcia 
 
Szczepionkowy stan wojenny w Nowym Jorku 
Nowy Jork inicjuje wprowadzenie medycznego stanu wojennego z użyciem oddziałów wojska, aby przejąć szpitale, z których niezaszczepieni pracownicy służby zdrowia są masowo zwalniani 
Obecna powódź w Hiszpanii to skutek działań lewaków z Unii Europejskiej 
W 1957 roku w dorzeczu rzeki Turia przepływającej przez miasto Walencja w Hiszpanii i która spowodowała co najmniej 81 ofiar śmiertelnych.
Ówczesne władze Hiszpanii zbudowały system zapór, które miały chronić miasta hiszpańskie.
Za pieniądze z UE lewacy wyburzyli wiele z tych obiektów, bo były "nieekologiczne".
 
Ameryka: Od Wolności do faszyzmu 
Amerykanie zaczynają rozumieć - co się dzieje z ich krajem. O tym mówi film pod wskazanym linkiem. 
Covid to operacja wojskowa 
Nowa holenderska minister zdrowia wyznaje: „Musimy wykonywać rozkazy NATO, USA i NCTV; Covid to operacja wojskowa” 
Powinniśmy się skupiać na wzmacnianiu odporności 
Prof. dr hab. n. med. Ryszard Rutkowski zadał pytanie Szumowskiemu.
Odpowiedzi nie uzyskał. 
wRealu24 
Niezależna Telewizja Marcina Roli 
Prawda o włoskiej "epidemii" - rozmowa z biologiem Elżbietą Wierzchows 
Program "niezaleznatelewizja" 
Jaki rodzaj zagrożenia przygotowują? 
Pociąg był gotowy już wiosną ubiegłego roku i czekał na stacji w Mediolanie. Teraz jest już oficjalnie w drodze. Co więcej, władze Włoch zapowiadają trzytygodniowy lockdown przeznaczony na masowe szczepienia. 
Wojsko izraelskie zabija Żydów, by odpowiedzialnością obarczyć Hamas 
Na angielskojęzycznej, izraelskiej stronie ynetnews.com, pojawił się film nakręcony w podczerwieni przez jeden z izraelskich helikopterów typu Apache podczas ataku Hamasu na Izrael 7.10.2023 r. 
Patriotyzm 
Piosenka Lecha Makowieckiego 
Kalisz w obronie Olszanskiego i Osadowskiego 
 
Maseczki opadły – porażka programu „Polskie Szwalnie” 
Mimo że Agencja poniosła znaczne koszty w związku z realizacją projektu „Stalowa Wola”, produkcja maseczek nie została uruchomiona i zakończyła się na etapie testowym. 
Czy Policjanci będą zwracać za bezprawne mandaty? 
Zarówno mandaty, jak i wnioski o ukaranie karą finansową do sanepidu, które wystawiali poszczególni policjanci w czasie epidemii, okazują się być nie tylko bezprawne, ale i naruszające konstytucję.  
LIST OTWARTY-PETYCJA w interesie publicznym do Marszałków i Radnych wszystkich województw 
Drogi Czytelniku!
Jeśli chcesz wzmocnić oddziaływanie poniższego pisma-petycji, to możesz wysłać takie samo albo podobne pismo-petycję od siebie lub większej liczby osób lub od organizacji.  
więcej ->

 
 

Tadeusz Rejtan

220 rocznica śmierci
Kłopoty z biografią Tadeusza Rejtana

Któż nie pamięta obrazu Jana Matejki "Rejtan - upadek Polski", który swoją ideową wymową wywołał w roku 1866 gwałtowną polemikę między malarzem i jego zwolennikami a spadkobiercami większości osób uwiecznionych przez artystę na płótnie. Któż nie pamięta słów Adama Mickiewicza z I księgi Pana Tadeusza, w której młody panicz po powrocie do Soplicowa ogląda wnętrze salonu i pośród pamiątek dostrzega portrety, wśród których jest ...Kościuszko w czamarce krakowskiej, dalej w polskiej szacie siedzi Rejtan żałosny po wolności stracie, w ręku trzyma nóż ostrzem zwrócony do łona, a przy nim leży "Fedon" i "Żywot Katona".

Aż dziw bierze, że tenże Tadeusz Rejtan, uwieczniony przez dwóch najwybitniejszych przedstawicieli kultury polskiej ubiegłego wieku, o którym pisali również Julian Ursyn Niemcewicz, Henryk Rzewuski, Seweryn Goszczyński, Kornel Ujejski, a w naszych czasach m.in. Jerzy Zawiejski - jest postacią, której historiografia jest szczątkowa, a informacje często sprzeczne ze sobą - nawet daty jego urodzin i śmierci są rozbieżne.

I tak, Mała encyklopedia A-Z podaje lata jego życia: 1741-1780, Wielka Encyklopedia Powszechna PWN: 1746-1780, w przypisie zaś do naukowego wydania Pana Tadeusza (Biblioteka Narodowa, seria I, nr 83, strona 10) jako data jego śmierci figuruje rok 1790, powtórzona z uzasadnieniem w przypisie na stronie 69: Tadeusz Rejtan, poseł, umierając (1790) miał lat 49, nie był więc stary. Ale dalej, na stronie 390 tegoż wydania,znajduje się nota zaprzeczająca dwóm poprzednim: ...de Nassan przybył do Polski dopiero w roku 1780, a Tadeusz Rejtan tegoż roku zmarł w obłąkaniu. Ta data znajduje potwierdzenie w innych wiarogodnych ?ródłach historycznych, które odnotowują, że śmierć Tadeusza Rejtana nastąpiła 8 sierpnia 1780 roku w następstwie lękowego połknięcia przez niego potłuczonego szkła, pod wpływem chorobliwego przywidzenia, że idą po niego rosyjscy żołdacy...

Kilkudniowy bohater

Na obrazie Matejki figuruje wiele postaci historycznych. Obok tytułowego bohatera znajdujemy: Szczęsnego Potockiego, Adama Ponińskiego, Ksawerego Branickiego, biskupa Massalskiego, Karola Radziwiłła, Czetwertyńskiego, Franciszka Salezego Potockiego, prymasa Michała Poniatowskiego, Hugona Kołłątaja, Jacka Małachowskiego, posła Kossaka, panią Grabowską, ambasadora rosyjskiego, Repina, panią Lubomirską i carycę Katarzynę II.

Postaci te w rzeczywistości w takim zestawieniu nigdy się nie spotkały. Według Tarnowskiego Matejko połączył na jednym płótnie i Ponińskiego ohydny sejm, i Trzeciego Maja udaremnione dzieło,i grodzieńską bezwstydną przemoc, i konfederację Targowicką, i króla bez honoru, i biskupów bez Boga w sercu, i poddanych bez wstydu, i niewiasty bez cnoty, i rozpacz bez siły. Obraz ma znaczenie symboliczne. Rejtan i Kossak symbolizują ową "rozpacz bez siły", czyli beznadziejny protest patriotów przeciwko zdradzie narodowej, jaką była zgoda na rozbiór Polski.

Scena tego protestu rozegrała się 21 kwietnia 1773 roku na Zamku Królewskim w Warszawie, w trzecim dniu trwania sesji i miała na celu niedopuszczenie do urzeczywistnienia sejmu skonfederowanego, w którym nie obowiązywała zasada liberum veto. Aby nie dopuścić posłów do izby Senatu, zaklinając ich na miłość Boga i Ojczyzny, Rejtan w geście rozpaczy rzucił się na ziemię, zagradzając własnym ciałem przejście do sali obrad. Niewiele to dało; ostatecznie tylko trzech posłów pozostało w Sali Poselskiej: Rejtan, Kossak i Bohuszewicz, którzy trwali tam aż do 24 kwietnia. Były to dni, które dały początek sławie Rejtana, czyniąc z niego postać wzorowego patrioty, wzór godny naśladowania.

Znalazło to odzwierciedlenie już w kilka lat po jego śmierci w postanowieniu królewskim. W okresie Sejmu Czteroletniego, wkrótce po ogłoszeniu Konstytucji Trzeciego Maja król nakazał wmurować w Sali Poselskiej na Zamku tablicę ku jego czci. I tak rozpoczęła się trwająca do dziś legenda Rejtana. Sprzyjała jej atmosfera niewoli i romantyczna idea wolności, której bliskie były Rejtanowskie gesty.

Między rzeczywistością a legendą

Historia trzech dni Rejtana jest nurtem "przepływającym przez nasze dzieje"; przerodziła się ona w "symbol i mit narodowy". Rejtan za swoje "bezradne protestacje moralne - doznał­­­ glorii bohatera". Jednakże przeżycia kwietniowych dni okazały się zgubne dla ich bohatera. Wrażenia były tak silne, a rozpacz tak wielka, wyciskająca tak ogromne piętno na jego psychice, że nie mógł już wrócić do normalnego życia. Gdy wyczerpany fizycznie i nerwowo opuszczał Salę Poselską, był całkowicie załamany.

Jako uczestnik Konfederacji Barskiej (1768) nie pozostawił żadnych śladów swojej działalności. Tylko z Pamiętników Niemcewicza dowiadujemy się, że jako poseł nowogródzki pisał notatki "O moim posłowaniu na sejm". Po wydarzeniach kwietniowych siedem lat życia spędził częściowo w Warszawie, często zmieniając kwatery i wiele podróżując. Przebywał też w rodzinnych stronach, angażując się w sprawy majątkowe rodziny.

Tadeusz Rejtan był typowym przedstawicielem kresowej szlachty tamtych czasów. W Hruszówce na Polesiu, gdzie przyszedł na świat, spędził też ostatnie lata życia otoczony opieką rodziny. Wyróżniał się wrażliwością na sprawy kraju; swoje zaangażowanie podczas kwietniowych dni roku 1773 przypłacił obłędem, który był bezpośrednią przyczyną zgonu. Ponieważ uznano go za samobójcę, nie mógł być pochowany w kościele w Lachowiczach; miejscem jego pochówku stał się ogród w Hruszówce. W czasie burzliwych dziejów tej ziemi miejsce spoczynku Tadeusza Rejtana było wielokrotnie plądrowane i bezczeszczone.

W roku 1928 prawnuk Rejtana, Henryk Grabowski, wystawił w Hruszówce kaplicę i umieścił w niej odnalezione kilka lat wcześniej domniemane szczątki sławnego przodka. Jednakże w nadchodzących latach kaplica podzieliła los wielu pamiątek na tamtych terenach. We wrześniu 1939 roku spłonęła, a jej fundator został zamordowany przez zbolszewizowanych miejscowych chłopów. Losy Rejtana i jego rodziny przypominają losy wielu postaci i rodzin najbliższej okolicy...

Ślady i przesłanie
W pełni udokumentowanych historycznie faktów, jak wiadomo, z życia bohatera narodowego zachowało się niewiele. Bogata jest natomiast legenda, w której wyczyny innych Rejtanów przypisuje się bohaterowi kwietniowych dni 1773 roku. Przykładem może być wspomniany poemat Mickiewicza, w którym nazwisko Rejtana pojawia się wielokrotnie, zawsze jest przyporządkowane Tadeuszowi, choć przypisywane mu czyny rozegrały się już po jego śmierci.

Pamiątek po Rejtanie też zostało niewiele. W Lachowiczach usypano kopiec na jego cześć i wystawiono pomnik w pobliżu dworu w Hruszówce. W czasie powstania styczniowego w obawie przed zniszczeniem pomnik ukryto i kilkanaście lat przeleżał w skrzyniach. W 110. rocznicę śmierci bohatera, w 1890 roku, pomnik przekazano magistratowi Krakowa, gdzie ze względu na duże swobody narodowe mógł stanowić oficjalną pamiątkę z dziejów upadku Polski. Stał tam na skwerku przy ulicy Basztowej przez ponad 50 lat. Tak dotrwał aż do czasów okupacji hitlerowskiej i przetrwał zawieruchę wojenną, jakoś nie wadząc władzom Generalnej Guberni.

Zaniedbany i niekonserwowany, niszczał z roku na rok. Będąc w złym stanie, w roku 1946 zwalił się na skutek gwałtowanej burzy. Szczątki pomnika usunięto i pamiątka po "symbolu narodowym" przepadła bezpowrotnie. Zaginął również ślad po kaplicy w Hruszówce; pamięć po trzydniowym bohaterze zachowała się tylko na tamtym terenie w nazwie stacji kolejowej w rejonie lachowickim: Rejtanowo.

Sprawa Rejtana budzi jednak wciąż żywe zainteresowanie, a przesłanie jego czynu zdaje się nie tracić aktualności również w końcu XX wieku. Zwrócił na to uwagę Jerzy Zawiejski przed trzydziestoma laty, pisząc esej--opowiadanie zatytułowane "Pomiędzy plewą a manną". Utwór ujrzał światło dzienne dopiero po samobójczej śmiercizaszczutego i złamanego psychicznie przez władze autora, co jako żywo przypomina losy Rejtana. Czytamy w nim: Spotkania z Rejtanem i królem mogą wywołać bezmiar innych pytań, wobec których stanęlibyśmy bezradni. Byłyby to zapewne pytania naszego czasu.

Jedno z nich niewątpliwie dotyczyłoby jakości naszego dzisiejszego patriotyzmu, patriotyzmu Polaków roku 2000.

7 czerwiec 2003

Stanisław Tubek 

  

Archiwum

Oto Polska
lipiec 17, 2004
Jaga
Któraż to Dalila obcięła Samsonowi brodę pozbawiając go mocy?
czerwiec 27, 2005
Mirosław Naleziński, Gdynia
Polski suweren unijnego prawodastwa
październik 15, 2005
Amerykańską przeszłość Andrzeja Czumy wciąż bada ABW
marzec 2, 2009
Miroslawa Kruszewska, Seattle, USA
Zbójeckie "prawo". Urzędnicy, czy rzezimieszki?
sierpień 16, 2004
PAP
Sądzi, choć kradła
luty 19, 2003
Wojciech Tołyż http://www.se.com.pl/iso/
Bulterier Kaczyńskich - Jacek Kurski znów atakuje. Prawie wszystko o Kurskim.
czerwiec 18, 2006
Zdzisław Raczkowski
Historia białego człowieka: Asyria i Persja
sierpień 25, 2006
Zbyszek Koreywo
Kultowy ubaw po pachy
lipiec 9, 2008
Marek Jastrząb
Nęcąca...Propozycja.?
grudzień 16, 2008
N.Kuryłło
Przed szczytem Unia - Rosja Samara 2007
maj 18, 2007
wasylzly
Likwidacja publicznej służby zdrowia
październik 23, 2008
PAP
Spadek wartości dolara
styczeń 11, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
Jak na dłoni
marzec 29, 2004
Agata
Buchanan's pro-German and anti-Polish book "The Unnecessary War"
marzec 10, 2009
Iwo Cyprian Pogonowski
W hiszpańskim mieście Dni Pamięci o Palestyńskich Ofiarach Ludobójstwa Izraelskiego zamiast Dni Pamięci o Holokauście
luty 8, 2007
bibula- pismo niezależne
Jak pozbyć się 80 tys. bezrobotnych i ogłosić, że bezrobocie spada
styczeń 7, 2005
aaa
Kwaśniewski: Europa ofiarą snów o panowaniu
maj 8, 2005
70% społeczeństwa za czy przeciw dopłatom do leczenia ? Sondaże jako metoda manipulacji
lipiec 14, 2004
Adam Sandauer
The Babylonian Brotherhood
sierpień 1, 2007
enki
więcej ->
 
   


Kontakt

Fundacja Promocji Kultury
Copyright © 2002 - 2025 Polskie Niezależne Media