ZAPRASZA.net POLSKA ZAPRASZA KRAKÓW ZAPRASZA TV ZAPRASZA ART ZAPRASZA
Dodaj artykuł  

KIM JESTEŚMY ARTYKUŁY COVID-19 CIEKAWE LINKI 2002-2009 NASZ PATRONAT DZIŚ W KRAKOWIE DZIŚ W POLSCE

Ciekawe strony

WHO to zbrodnicza organizacja terrorystyczna, należy ją zniszczyć 
Obecnie dziesiątki tysięcy ludzi na całym świecie pracuje nad ujawnieniem prawdy o WHO i rozpowszechnianiem informacji o jej zbrodniczych działaniach 
Czy Policjanci będą zwracać za bezprawne mandaty? 
Zarówno mandaty, jak i wnioski o ukaranie karą finansową do sanepidu, które wystawiali poszczególni policjanci w czasie epidemii, okazują się być nie tylko bezprawne, ale i naruszające konstytucję.  
Kowidowa żydokomuna szykuje sądy kiblowe 
Reżim kowidowy Morawieckiego zamierza wprowadzić "komisarzy politycznych" dla ścigania wolnego słowa. 
Rezonans magnetyczny niebezpieczny dla zaszczepionych 
Niektórzy ludzie silnie ucierpieli z powodu wytwarzanego przez niego elektromagnetyzmu.

Najcięższe przypadki skończyły się śmiercią osób poddanych tejże diagnostyce. 
Monika Jaruzelska zaprasza Grzegorz Braun! cz.1 
 
Dlaczego szczepionki na COVID-19 mogą wpływać na płodność człowieka?  
 
Atak pistapo w Gdańsku 
Atak "policji" na proteście w czasie przemowy Krzysztofa Kornatowicza - Gdańsk - 10.10.2020r.  
Żadna ze 137. instytucji naukowych badających kowida - nie wyizolowała, w czystej postaci SARS-COV-2. NIGDY! 
 
Szef WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus uczestniczył w ludobójstwie Etiopczyków 
„Amerykański ekonomista David Steinman oskarżył szefa WHO, że w latach 2012-2015 był jedną z osób odpowiedzialnych za ludobójstwo w Etiopii”, informuje portal MailOnline. 
PAKT WOJSKOWY POLSKA - IZRAEL.  
Ewa Jasiewicz,Yonatan Shapira na spotkaniu w Krakowie 22 czerwca 2010  
Człowiek 2.0 
Nanoszczepienia i Transhumanizm, MODERNA w natarciu na mR 
Wezwanie do przebudzenia 
Film opisujący mechanizmy ekonomicznej władzy nad światem 
Aresztowanie Prezydenta Korei Południowej 
 
Polskie firmy nie obsługuja POLICJANTÓW 



 
Historia kontroli bankowej w USA 
Dyktatura banków i ich system zadłużający, nie są ograniczone do jednego kraju, ale istnieją w każdym kraju na świecie.  
The Corbett Report 
Kanał YT niezależnego dziennikarza James'a Corbett'a  
GLOBALIZM - Prawdziwa historia 
Jak amerykański historyk Prof. Carroll Quigley odkrył tajny Rząd bankierów 
Jak bankierzy wciągnęli USA w II wojnę światową 
Tajemnica Pearl Harbor. Prawda, którą ukrywają Amerykanie. 
Wygadał się 
Bush junior zrównał napaść na Irak z wojną na Ukrainie
"Decyzja jednego człowieka o przeprowadzeniu całkowicie nieuzasadnionej i brutalnej inwazji na Irak. Chodzi mi o Ukrainę." 
Jerzy Jaśkowski Pasteryzacja ludzi  
 
więcej ->

 
 

Tadeusz Rejtan

220 rocznica śmierci
Kłopoty z biografią Tadeusza Rejtana

Któż nie pamięta obrazu Jana Matejki "Rejtan - upadek Polski", który swoją ideową wymową wywołał w roku 1866 gwałtowną polemikę między malarzem i jego zwolennikami a spadkobiercami większości osób uwiecznionych przez artystę na płótnie. Któż nie pamięta słów Adama Mickiewicza z I księgi Pana Tadeusza, w której młody panicz po powrocie do Soplicowa ogląda wnętrze salonu i pośród pamiątek dostrzega portrety, wśród których jest ...Kościuszko w czamarce krakowskiej, dalej w polskiej szacie siedzi Rejtan żałosny po wolności stracie, w ręku trzyma nóż ostrzem zwrócony do łona, a przy nim leży "Fedon" i "Żywot Katona".

Aż dziw bierze, że tenże Tadeusz Rejtan, uwieczniony przez dwóch najwybitniejszych przedstawicieli kultury polskiej ubiegłego wieku, o którym pisali również Julian Ursyn Niemcewicz, Henryk Rzewuski, Seweryn Goszczyński, Kornel Ujejski, a w naszych czasach m.in. Jerzy Zawiejski - jest postacią, której historiografia jest szczątkowa, a informacje często sprzeczne ze sobą - nawet daty jego urodzin i śmierci są rozbieżne.

I tak, Mała encyklopedia A-Z podaje lata jego życia: 1741-1780, Wielka Encyklopedia Powszechna PWN: 1746-1780, w przypisie zaś do naukowego wydania Pana Tadeusza (Biblioteka Narodowa, seria I, nr 83, strona 10) jako data jego śmierci figuruje rok 1790, powtórzona z uzasadnieniem w przypisie na stronie 69: Tadeusz Rejtan, poseł, umierając (1790) miał lat 49, nie był więc stary. Ale dalej, na stronie 390 tegoż wydania,znajduje się nota zaprzeczająca dwóm poprzednim: ...de Nassan przybył do Polski dopiero w roku 1780, a Tadeusz Rejtan tegoż roku zmarł w obłąkaniu. Ta data znajduje potwierdzenie w innych wiarogodnych ?ródłach historycznych, które odnotowują, że śmierć Tadeusza Rejtana nastąpiła 8 sierpnia 1780 roku w następstwie lękowego połknięcia przez niego potłuczonego szkła, pod wpływem chorobliwego przywidzenia, że idą po niego rosyjscy żołdacy...

Kilkudniowy bohater

Na obrazie Matejki figuruje wiele postaci historycznych. Obok tytułowego bohatera znajdujemy: Szczęsnego Potockiego, Adama Ponińskiego, Ksawerego Branickiego, biskupa Massalskiego, Karola Radziwiłła, Czetwertyńskiego, Franciszka Salezego Potockiego, prymasa Michała Poniatowskiego, Hugona Kołłątaja, Jacka Małachowskiego, posła Kossaka, panią Grabowską, ambasadora rosyjskiego, Repina, panią Lubomirską i carycę Katarzynę II.

Postaci te w rzeczywistości w takim zestawieniu nigdy się nie spotkały. Według Tarnowskiego Matejko połączył na jednym płótnie i Ponińskiego ohydny sejm, i Trzeciego Maja udaremnione dzieło,i grodzieńską bezwstydną przemoc, i konfederację Targowicką, i króla bez honoru, i biskupów bez Boga w sercu, i poddanych bez wstydu, i niewiasty bez cnoty, i rozpacz bez siły. Obraz ma znaczenie symboliczne. Rejtan i Kossak symbolizują ową "rozpacz bez siły", czyli beznadziejny protest patriotów przeciwko zdradzie narodowej, jaką była zgoda na rozbiór Polski.

Scena tego protestu rozegrała się 21 kwietnia 1773 roku na Zamku Królewskim w Warszawie, w trzecim dniu trwania sesji i miała na celu niedopuszczenie do urzeczywistnienia sejmu skonfederowanego, w którym nie obowiązywała zasada liberum veto. Aby nie dopuścić posłów do izby Senatu, zaklinając ich na miłość Boga i Ojczyzny, Rejtan w geście rozpaczy rzucił się na ziemię, zagradzając własnym ciałem przejście do sali obrad. Niewiele to dało; ostatecznie tylko trzech posłów pozostało w Sali Poselskiej: Rejtan, Kossak i Bohuszewicz, którzy trwali tam aż do 24 kwietnia. Były to dni, które dały początek sławie Rejtana, czyniąc z niego postać wzorowego patrioty, wzór godny naśladowania.

Znalazło to odzwierciedlenie już w kilka lat po jego śmierci w postanowieniu królewskim. W okresie Sejmu Czteroletniego, wkrótce po ogłoszeniu Konstytucji Trzeciego Maja król nakazał wmurować w Sali Poselskiej na Zamku tablicę ku jego czci. I tak rozpoczęła się trwająca do dziś legenda Rejtana. Sprzyjała jej atmosfera niewoli i romantyczna idea wolności, której bliskie były Rejtanowskie gesty.

Między rzeczywistością a legendą

Historia trzech dni Rejtana jest nurtem "przepływającym przez nasze dzieje"; przerodziła się ona w "symbol i mit narodowy". Rejtan za swoje "bezradne protestacje moralne - doznał­­­ glorii bohatera". Jednakże przeżycia kwietniowych dni okazały się zgubne dla ich bohatera. Wrażenia były tak silne, a rozpacz tak wielka, wyciskająca tak ogromne piętno na jego psychice, że nie mógł już wrócić do normalnego życia. Gdy wyczerpany fizycznie i nerwowo opuszczał Salę Poselską, był całkowicie załamany.

Jako uczestnik Konfederacji Barskiej (1768) nie pozostawił żadnych śladów swojej działalności. Tylko z Pamiętników Niemcewicza dowiadujemy się, że jako poseł nowogródzki pisał notatki "O moim posłowaniu na sejm". Po wydarzeniach kwietniowych siedem lat życia spędził częściowo w Warszawie, często zmieniając kwatery i wiele podróżując. Przebywał też w rodzinnych stronach, angażując się w sprawy majątkowe rodziny.

Tadeusz Rejtan był typowym przedstawicielem kresowej szlachty tamtych czasów. W Hruszówce na Polesiu, gdzie przyszedł na świat, spędził też ostatnie lata życia otoczony opieką rodziny. Wyróżniał się wrażliwością na sprawy kraju; swoje zaangażowanie podczas kwietniowych dni roku 1773 przypłacił obłędem, który był bezpośrednią przyczyną zgonu. Ponieważ uznano go za samobójcę, nie mógł być pochowany w kościele w Lachowiczach; miejscem jego pochówku stał się ogród w Hruszówce. W czasie burzliwych dziejów tej ziemi miejsce spoczynku Tadeusza Rejtana było wielokrotnie plądrowane i bezczeszczone.

W roku 1928 prawnuk Rejtana, Henryk Grabowski, wystawił w Hruszówce kaplicę i umieścił w niej odnalezione kilka lat wcześniej domniemane szczątki sławnego przodka. Jednakże w nadchodzących latach kaplica podzieliła los wielu pamiątek na tamtych terenach. We wrześniu 1939 roku spłonęła, a jej fundator został zamordowany przez zbolszewizowanych miejscowych chłopów. Losy Rejtana i jego rodziny przypominają losy wielu postaci i rodzin najbliższej okolicy...

Ślady i przesłanie
W pełni udokumentowanych historycznie faktów, jak wiadomo, z życia bohatera narodowego zachowało się niewiele. Bogata jest natomiast legenda, w której wyczyny innych Rejtanów przypisuje się bohaterowi kwietniowych dni 1773 roku. Przykładem może być wspomniany poemat Mickiewicza, w którym nazwisko Rejtana pojawia się wielokrotnie, zawsze jest przyporządkowane Tadeuszowi, choć przypisywane mu czyny rozegrały się już po jego śmierci.

Pamiątek po Rejtanie też zostało niewiele. W Lachowiczach usypano kopiec na jego cześć i wystawiono pomnik w pobliżu dworu w Hruszówce. W czasie powstania styczniowego w obawie przed zniszczeniem pomnik ukryto i kilkanaście lat przeleżał w skrzyniach. W 110. rocznicę śmierci bohatera, w 1890 roku, pomnik przekazano magistratowi Krakowa, gdzie ze względu na duże swobody narodowe mógł stanowić oficjalną pamiątkę z dziejów upadku Polski. Stał tam na skwerku przy ulicy Basztowej przez ponad 50 lat. Tak dotrwał aż do czasów okupacji hitlerowskiej i przetrwał zawieruchę wojenną, jakoś nie wadząc władzom Generalnej Guberni.

Zaniedbany i niekonserwowany, niszczał z roku na rok. Będąc w złym stanie, w roku 1946 zwalił się na skutek gwałtowanej burzy. Szczątki pomnika usunięto i pamiątka po "symbolu narodowym" przepadła bezpowrotnie. Zaginął również ślad po kaplicy w Hruszówce; pamięć po trzydniowym bohaterze zachowała się tylko na tamtym terenie w nazwie stacji kolejowej w rejonie lachowickim: Rejtanowo.

Sprawa Rejtana budzi jednak wciąż żywe zainteresowanie, a przesłanie jego czynu zdaje się nie tracić aktualności również w końcu XX wieku. Zwrócił na to uwagę Jerzy Zawiejski przed trzydziestoma laty, pisząc esej--opowiadanie zatytułowane "Pomiędzy plewą a manną". Utwór ujrzał światło dzienne dopiero po samobójczej śmiercizaszczutego i złamanego psychicznie przez władze autora, co jako żywo przypomina losy Rejtana. Czytamy w nim: Spotkania z Rejtanem i królem mogą wywołać bezmiar innych pytań, wobec których stanęlibyśmy bezradni. Byłyby to zapewne pytania naszego czasu.

Jedno z nich niewątpliwie dotyczyłoby jakości naszego dzisiejszego patriotyzmu, patriotyzmu Polaków roku 2000.

7 czerwiec 2003

Stanisław Tubek 

  

Archiwum

Emigrujcie mlodzi, zrobcie miejsce
maj 6, 2004
Elzbieta
"Wolna prasa"
kwiecień 30, 2004
Adam Zieliński
Muzeum Polskie w Rapperswilu zagrożone likwidacją
maj 31, 2008
PAP
Dziwne odblaski wydarzeń 11 września 2001
kwiecień 3, 2004
Tłumaczenie z polskiego
wrzesień 10, 2007
Artur Łoboda
Nie bąd? biernym odbiorcą
grudzień 31, 2003
Nasz Dziennik
Skazani przez rząd na bankructwo. Zamojszczyzna w UE
kwiecień 10, 2003
przeslala Elzbieta
I beda rzadzili zelaznym pretem w UE
styczeń 22, 2003
Elzbieta
Wszystkie dzieci są ICH
listopad 18, 2003
http://angora.pl
Spór o jedną literę w wulgaryzmach
październik 30, 2004
Mirosław Naleziński
Wally Olins o marce Krakowa
styczeń 29, 2004
www.krakow.pl
Chiny wykorzystują echa zimnej wojny
marzec 24, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
Syryjczyk - dyrektorem EBOR
wrzesień 16, 2003
Smacznego. SOBCZAK i SZPAK
styczeń 20, 2003
http://angora.pl/
KONGRES POLSKI SUWERENNEJ - BILANS OTWARCIA
marzec 6, 2004
dr Paweł Ziemiński
Kondolencje dla Madrytu
marzec 13, 2004
http://www.krakow.pl/
WŁADZA JAK WULKAN Ten tekst dedykuję mieszkańcom mojego Otwocka, miejscowa prasa nie chce go drukować...
marzec 4, 2007
Dariusz Kosiur
Demokraci?
październik 5, 2006
mik4
Odezwa Do Nicości
kwiecień 30, 2006
Wiesław Sokołowski
Kolejny raz dać się oszwabić
marzec 29, 2004
PAP
więcej ->
 
   


Kontakt

Fundacja Promocji Kultury
Copyright © 2002 - 2025 Polskie Niezależne Media