ZAPRASZA.net POLSKA ZAPRASZA KRAKÓW ZAPRASZA TV ZAPRASZA ART ZAPRASZA
Dodaj artykuł  

KIM JESTEŚMY ARTYKUŁY COVID-19 CIEKAWE LINKI 2002-2009 NASZ PATRONAT DZIŚ W KRAKOWIE DZIŚ W POLSCE

Ciekawe strony

Pandemia covid nigdy nie istniała 
Ogłoszony w 2020 roku apel 33 lekarzy z całego świata należących do sojuszu World Doctors Alliance, w którym ostrzegają przed ryzykiem związanym z nowymi eksperymentalnymi szczepionkami na Covid-19, wyjaśniają na jakiej zasadzie one działają i co dokładnie czyni je tak niebezpiecznymi.  
Warto posłuchać 
Chociaż scyzoryk się w kieszeni otwiera - to musimy zapamiętać takie zdarzenia i przypomnieć przed Trybunałem do spraw zbrodni kowidowych 
Rząd Stanów Zjednoczonych CELOWO niszczy żywność amerykańskich Farmerów i stymuluje kryzys zaopatrzenia w żywność 
Jakiś czas temu na oficjalnej stronie ONZ ukazał się artykuł "Korzyści z głodu na świecie". Wprawdzie szybko go usunięto, lecz nadal jest dostępny w internetowych archiwach 
TO POWINIEN KAŻDY OBEJRZEĆ! 
David Martin - Wystąpienie w Parlamencie Europejskim na III Międzynarodowym Szczycie Covid  
Dr. Jeff Barke przerywa milczenie o COVID19 
 
Nazwisko Horban na mapie świata 
 
Finansowany przez Google zespół „sprawdzający fakty” wydaje się być garstką fikcyjnych Hindusów w zubożałym miasteczku niedaleko Bangladeszu 
 
Toksykologia kontra wirusologia: Instytut Rockefellera i kryminalne oszustwo w sprawie Polio 
Wybuch choroby w roku 1907, w Nowym Jorku dał dyrektorowi Instytutu Rockefellera, doktorowi Simonowi Flexnerowi, złotą okazję do wysunięcia roszczeń do odkrycia niewidzialnego “wirusa” wywołującego coś, co arbitralnie nazwano poliomyelitis. 
Planet Lockdown 
Planet Lockdown to film dokumentalny o sytuacji, w jakiej znalazł się świat. Twórcy filmu rozmawiali z niektórymi z najzdolniejszych i najodważniejszych umysłów na świecie, w tym z epidemiologami, naukowcami, lekarzami, prawnikami, aktywistami, mężem stanu... 
"Górale to męczą konie" 
Powiedziałam prezesowi (Kaczyńskiemu), że górale bardzo na nich liczą, to są ich wyborcy, a prezes odpowiedział mi na to: "Górale to męczą konie". Byłam w szoku, że przy tak ważnym temacie gospodarczym mówi takie rzeczy - relacjonuje posłanka. 
Deborah Tavares o broni elektromagnetycznej stosowanej wobec społeczeństw cz I, 13 marca 2021 
Deborah Tavares z portalu StopTheCrime.net i PrimaryWater.org ma liczne filmy na YouTube i niestrudzenie bada dokumenty wypuszczane przez amerykańską administrację.  
Rosyjska ruletka, czyli epidemia testów 
Jak jeden mąż przyjęto błędny model matematyczny i zamknięto w domach miliony ludzi wpędzając ich w dodatkowe problemy zdrowotne i finansowe. Zrujnowano gospodarki, zlikwidowano całe branże, przekreślono cały dorobek na temat zdrowego stylu życia. 
Szokujące zdjęcia mikroskopowe skrzepów krwi pobranych od tych, którzy „nagle umarli” – po szczepieniu 
Struktury krystaliczne, nanodruty, cząstki kredowe i struktury włókniste, które są obecnie rutynowo znajdowane u dorosłych, którzy „nagle zmarli”, zwykle w ciągu kilku miesięcy po szczepieniu na kowid. 
Uzasadnienie haniebnego wyroku Izby Lekarskiej przeciwko dr Zbigniewowi Martyce 
Przestępcy z Izby Lekarskiej pozostawili dowody na przyszły proces przeciwko nim 
W grudniu 60 kolejnych sportowców upadło, a 40 zmarło  
Mniej więcej tak samo jak w październiku i listopadzie, kiedy trend osiągnął szczyt. Na dzień 28 grudnia 2020 r., z powodu eksperymentalnych strzałów z powodu zatrucia COVID EUA, 395 sportowców doznało zatrzymania akcji serca i innych poważnych problemów zdrowotnych. Spośród nich zginęło 232 
Historia kontroli bankowej w USA 
Dyktatura banków i ich system zadłużający, nie są ograniczone do jednego kraju, ale istnieją w każdym kraju na świecie.  
Szczepionka na covid ma służyć genetycznej mutacji ludzkości 
Dr. Andrew Kaufman Responds To Reuters Fact Check on COVID-19 Vaccine Genetically Modifying Humans
 
In the first interview the two discussed the coronavirus, they covered testing and they covered the vaccine. The video was quickly approaching 100k views but YouTube removed the video after only a couple days. This video will likely be taken down as well, because it does not conform to the establishment's narrative.

Not only did YouTube remove the previous video, Reuters, which is a massive international news publication that news sites from all over the world obtain their talking points from, published a fact checking report attempting to debunk Dr. Kaufman's claims that the new COVID-19 DNA vaccine would genetically modify humans. In this must see report, Dr Kaufman responds to the Reuters ‘fact checking’ report.
 
Czy to broń mikrofalowa spowodowała poważne oparzenia i obrażenia protestujących w Canberze w Australii? 
 
Awantura w Sejmie o maseczki! 
Terror covidowy przeniósł się na teren Sejmu. Przeciwko temu protestuje Grzegorz Braun.  
Israelis protest in Jerusalem against PM Netanyahu 
Netanyahoo is a criminal just like Trumpy wumpy
Netanyahoo jest kryminalistą tak samo jak tępy głupek 
więcej ->

 
 

Żydowska lewica Zagłębia Dąbrowskiego

I.
Pierwsi Żydzi na obszarze pó?niejszego Zagłębia Dąbrowskiego pojawili się na początku XIII wieku. Jednak dopiero gwałtowny rozwój górnictwa i przemysłu w tym regionie od połowy XIX w. spowodował masowy ich napływ. Ich liczba wzrosła z 2,7 tys. w 1852 r. do 51,1 tys. w 1911 r. Rozwój produkcji przemysłowej i handlu hurtowego w Zagłębiu w drugiej połowie XIX w. spowodował pauperyzację żydowskich kupców i rzemieślników, którzy wchodzili w skład rodzącej się klasy robotniczej. Specyfika zagłębiowskich robotników wyznania mojżeszowego polegała na dominacji wśród nich pracowników małych warsztatów rzemieślniczych (czeladników) i handlu. Do rzadkości należało podejmowanie przez nich pracy w wielkich zakładach przemysłowych regionu. Pod koniec XIX w. robotnicy stanowili 6% zagłębiowskich Żydów, a w okresie międzywojennym - 9%.
Prawdopodobnie ta przewaga elementu półproletariackiego była przyczyną tego, że w Zagłębiu Dąbrowskim stosunkowo niewielu Żydów uczestniczyło w ruchu komunistycznym. W listopadzie 1923 r. wśród 270 członków zagłębiowskiej organizacji KPRP było 41 Żydów (15%; dla porównania - w okręgu częstochowskim 42%). W czerwcu 1930 r. policja znała 109 aktywnych komunistów Zagłębia, z tego 14 było Żydami. Trockistowska opozycja, jaka uformowała się w 1933 r. wokół Komitetu Dzielnicowego KPP w Będzinie (Związek Komunistów Internacjonalistów Polskich 1934, Komunistyczna Partia Leninowców 1936), składała się początkowo głównie z komunistów żydowskich, rychło jednak odnajdujemy wśród jej działaczy także Polaków.
II.
Nie oznacza to, że ludzie pracy narodowości żydowskiej stronili od lewicy. Organizowali się jednak w odrębne żydowskie partie robotnicze. Najstarszą z nich był Ogólnożydowski Związek Robotniczy w Polsce (Algemeiner Jidiszer Arbeter Bund in Pojlen), zwany potocznie Bundem, utworzony w 1897 r. w Wilnie. Bund uznawał Żydów za odrębną narodowość (co w tym czasie nie było jeszcze traktowane jako pewnik; częściej widziano w nich grupę wyznaniową), której domem są kraje osiedlenia a językiem - jidysz. Opierając się na tzw. austromarksizmie partia dążyła do zapewnienia mniejszości żydowskiej "autonomii narodowo-kulturalnej", przez co rozumiano istnienie eksterytorialnego systemu samorządnych instytucji oświatowych, kulturalnych i socjalnych. Rozwiązanie zarówno kwestii społecznej (robotniczej) jak i narodowej (żydowskiej) miało się dokonać tylko w ramach socjalizmu. Bund pozostawał w ostrym konflikcie z syjonizmem, widzącym rozwiązanie problemu żydowskiego poprzez emigrację do Palestyny.
Pod wpływem syjonizmu ukształtował się natomiast ruch Robotników Syjonu - Poale Sjon, zainicjowany w 1901 r. w Jekaterynosławiu przez Bera Borochowa. Ideologia ruchu zawierała się w formule: "Naszym ostatecznym celem jest socjalizm. Naszym bezpośrednim celem jest syjonizm. Walka klasowa jest środkiem do osiągnięcia obu celów". Poalejsyjoniści dążyli do stworzenia socjalistycznego państwa żydowskiego w Palestynie, kulturę narodową Żydów chcieli oprzeć na języku hebrajskim. Odmienny wariant prezentowali od 1905 r. tzw. Syjoniści-Socjaliści Nachmana Syrkina: chcieli autonomii dla obszarów będących skupiskami ludności żydowskiej, niekoniecznie w Palestynie. Jeszcze dalej odeszli od syjonizmu "sejmiści" (Jidisze Socjalisten, 1906-1909) Chaima Zhitlowskiego, których celem stała się autonomia narodowa na bazie personalnej (a nie terytorialnej), zwieńczona żydowskim Sejmem. W 1917 r. obie frakcje połączyły się w Żydowską Socjalistyczną Partię Robotniczą Zjednoczeni (Jidisze Socjalistisze Arbeter Partaj Ferajnigte).
Wielu poalejsyjonistów poparło rewolucję bolszewicką, co w 1920 r. doprowadziło do rozłamu w Światowym Związku Poale Sjon. Lewica utworzyła Żydowską Socjaldemokratyczną Partię Robotniczą (Jidisze Socjalistisze-Demokratisze Arbeter Partaj) Poale Sjon, która zgłosiła - bezskutecznie - akces do Międzynarodówki Komunistycznej. Prawe skrzydło działało pod nazwą Żydowska Socjalistyczna Partia Robotnicza (Jidisze Socjalistisze Arbeter Partaj) Poale Sjon lub też Żydowska Niezawisła Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Poale Sjon. Ta tzw. Poale Sjon - Prawica domagała się autonomii narodowo-kulturalnej o świeckim charakterze w Polsce jako etapu przejściowego przed utworzeniem socjalistycznego Izraela; jidysz miał być językiem Żydów w diasporze, ale hebrajski w Palestynie. PS-Lewica głosiła podobne hasła, ale większy nacisk kładła na sytuację żydowskich robotników w diasporze niż na ich palestyńskie perspektywy. Partia ta nie uczestniczyła początkowo w ruchu syjonistycznym, ciążyła natomiast ku współpracy z komunistami.
Rewolucja rosyjska doprowadziła też do zradykalizowania znacznej części ruchu syjonistycznego. Tzw. "Frakcja Ludowa" Organizacji Syjonistycznej Cejre Sjon (Młody Syjon) w 1919 r. przyjmuje program socjalistyczny wyodrębniając się w Syjonistyczno-Socjalistyczną Partię Robotniczą Cejre Sjon. Młody Syjon opowiadał się za budową socjalizmu drogą parlamentarną w Polsce i przyszłym państwie żydowskim, negując walkę klas i metody rewolucyjne. Domagał się autonomii narodowej dla Żydów polskich; w Polsce ich językiem miał być jidysz, w Palestynie hebrajski. W maju 1923 r. nastąpiło zjednoczenie Cejre Sjon i PS-Prawicy. Prawe skrzydło Cejre Sjon, które przemiany tej nie zaakceptowało, w 1920 r. połączyło się z częścią Hapoel Hacair (Młody Robotnik) w Światową Syjonistyczną Partię Pracy (Miflegeth Awodach Cyjonith Hitachduth). Ugrupowanie to łączyło syjonizm z umiarkowanym socjalizmem, akcentowało prymat kultury hebrajskiej.
W żydowskich partiach robotniczych powstawały frakcje komunistyczne takie jak Żydowski Związek Komunistyczny Poale Sjon czy Żydowski Komunistyczny Związek Robotniczy (tzw. Kombund). Ten ostatni wyłamał się z Bundu w styczniu 1922 r., by po roku działalności wejść w skład KPRP. Większość bundowców odrzuciła jednak na swym II zje?dzie w 1921 r. propozycję wstąpienia do Kominternu, wybierając zamiast tego tzw. Międzynarodówkę II 1, utworzoną w Wiedniu przez centrystów. W Polsce Bund plasował się na lewicy ruchu socjalistycznego, krytykując PPS za nacjonalizm i reformizm. Zwalczał też komunistów i - na gruncie żydowskim - syjonistów, partnerów szukając przede wszystkim wśród socjalistycznych partii mniejszości narodowych. Jeden z bundowców pisał: "nie syjonizm (zwykły czy socjalistyczny) w Palestynie, lecz socjalizm w Polsce i innych krajach oznacza wyzwolenie żydowskich mas pracujących". W 1930 r. Bund razem z PS-Prawicą i Niezależną Socjalistyczną Partią Pracy (w skład której weszli m.in. Ferajnigte) utworzył Blok Lewicy Socjalistycznej. Rokowania w latach 1933-1934 doprowadziły do zawarcia "paktu o nieagresji" z KPP.
W odróżnieniu od Bundu i PS-Lewicy prawica Poale Sjon weszła w 1922 r. w skład Bloku Mniejszości Narodowych. W drugiej połowie lat 20. partia ta zbliża się do ruchu socjalistycznego (m.in. PPS) oddalając od syjonizmu, wiąże się to jednak ze spadkiem wpływów na rzecz Hitachduth. W 1930 r. PS-Prawica wchodzi do Bloku Lewicy Socjalistycznej. Gdy w 1932 r. międzynarodówki Hitachduth i PS-Prawicy podjęły decyzję o zjednoczeniu, ich polskie sekcje odmówiły podporządkowania się. W pa?dzierniku 1933 r. lewica Hitachduth tworzy Syjonistyczno-Socjalistyczną Partię Pracy Hitachduth (która lokalnie jednoczyła się z PS-Prawicą) a prawicowcy Syjonistyczną Partię Pracy Hitachduth. W latach 30. PS-Prawica zaczęła odrywać dominującą rolę w ruchu syjonistycznym w Polsce. W kwietniu 1935 r. do PS-Prawicy przyłączyła się frakcja tzw. aktywistów z PS-Lewicy, w kwietniu 1938 r. członkowie rozwiązanej NSPP (zastrzegając sobie propagowanie terytorializmu). W latach 1937-1938 miały miejsce próby zjednoczenia PS-Prawicy i Hitachduth, nawiązana została też współpraca z PS-Lewicą na terenie związkowym. Ta ostatnia w połowie lat 30. przechodziła kryzys: część jej członków komunizowała (w 1931 r. powstała Ogólnożydowska Partia Pracy), inni zwracali się ku ruchowi narodowemu. W lutym 1938 r. PS-Lewica podjęła decyzję o powrocie na łono ruchu syjonistycznego.
III.
W Zagłębiu Dąbrowskim Bund i Poale Sjon rozpoczęły swą działalność latach rewolucji 1905-1907, jednak ich udokumentowaną działalność można prześledzić dopiero od schyłku I wojny światowej.
Zagłębiowska organizacja Bundu została w latach 1919-1922 zdominowana przez elementy komunistyczne, które przekształciły ją w oddział Kombundu (już w 1922 r. wszedł w skład miejscowej KPRP). W 1923 r. Bund odrodził się w Będzinie. Jego założycielem i prezesem był Izaak Pejsachson, sekretarz Żydowskiej Gminy Wyznaniowej w Będzinie. W 1927 r. przekształcono oddział będziński w Komitet Obwodowy Bundu, którego prezesem pozostał Pejsachson. Oprócz Będzina partia działała na terenie Dąbrowy Górniczej i Sosnowca. W Zagłębiu Dąbrowskim Bund współpracował w okresie międzywojennym z PPS.
W 1919 r. powstał w Będzinie oddział Poale Sjon, z siedzibą przy ul. Modrzejowskiej 64. Tworzyli go działacze umiarkowani, wywodzący się z Cejre Sjon, którzy w 1920 r. poparli PS-Prawicę. Jego prezesami byli Aron Hampel (1919) i Jakub Erlich (1927). W Dąbrowie Górniczej lokal partii mieścił się przy ul. Krótkiej 3, a na jego czele stał Lejzer Hochzajt. Oddział sosnowiecki powołano do życia w 1924 r. Na jego czele stali Leon Kromołowski (1924) i Bolesław Branicki (1925). W 1925 r. liczył on 31 członków. Na konferencji PS-Prawicy w Krakowie w 1928 r. Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie reprezentował Chaskiel Friedberg.
PS-Lewica w 1927 r. posiadała koła w Będzinie, Dąbrowie Górniczej i Sosnowcu, ale nie miała swej oficjalnej siedziby w Zagłębiu Dąbrowskim. Skupiała ona wówczas 216 członków i 96 sympatyków. Żaden z członków partii nie przekroczył 38 lat, przy czym aż 78% spośród nich nie osiągnęło 22 roku życia. Głównymi działaczami PS-Lewicy w regionie byli: Josek Ostry, Rózia Konopińska i Józef Starch. Poalejsyjonistyczna lewica współpracowała w Zagłębiu z komunistami.
Syjonistyczna Hitachduth rozpoczęła swą działalność w regionie w 1925 r. W 1927 r. liczyła ona 100 członków w Zagłębiu Dąbrowskim. Początkowo jej oddział istniał tylko w Będzinie, z siedzibą przy ul. Kołłątaja 24. Na jego czele stał Londer. W Dąbrowie Górniczej głównym działaczem partii był Josek Gersztajn, a w Sosnowcu Fiszel. W 1933 r. założono oddział Hitachduth w Strzemieszycach Wielkich, jego prezesem był Aba Grauer. Na terenie Zagłębia Dąbrowskiego partia współpracowała z PS-Prawicą.
Obok partii socjalistycznych wpływy wśród żydowskiego proletariatu miała też prawica. Centralna Organizacja Żydów Ortodoksów w Polsce "Agudas Israel" (Związek Izraela) utworzyła w 1929 r. w Sosnowcu swoją sekcję robotniczą Poale Agudas Israel (Robotniczy Związek Izraela), posiadającą lokal przy ul. Głowackiego 9. Jej prezesami byli: Rubin Bienensztok (1930), Mordechaj Nachman (1933-1937), Nachman Brajtner i Boruch Zajdner (1939). Sekcja ta nie cieszyła się zbytnią popularnością wśród żydowskiej klasy robotniczej Sosnowca, bowiem liczba jej członków spadła z 80 w 1930 r. do 20 w 1939 r.
IV.
Żydowskie partie robotnicze opierały swą działalność na związkach zawodowych. Pierwszym z nich był prawdopodobnie Ogólny Związek Zawodowy Robotników Żydowskich w Sosnowcu powstały na przełomie lat 1918 i 1919. Zrzeszał wszystkich pracowników najemnych wyznania mojżeszowego z miasta, bez względu na reprezentowaną branżę. W dniach 1-10 marca 1919 r. przeprowadził wiele udanych strajków. Piekarze i cukiernicy uzyskali 9-godzinny dzień pracy i 2 tygodnie urlopu rocznie. Krawcy wywalczyli zniesienie pracy w systemie akordowym i podwyżkę płac o 100%.
7 lipca 1919 r. w Będzinie powstał oddział Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Skórzanego w Polsce. W 1921 r. zrzeszał 123 członków. Na jego czele stali Fiszel Jakubowicz, Henryk Glikstein, Jakub Grineajger, Szmul Rozenszen i Edward Rozner. W listopadzie i grudniu 1924 r. zorganizował strajk robotników szewskich. Także w 1919 r. założono Związek Zawodowy Robotników - Żydów Rze?ni Miejskiej w Sosnowcu. Wchodził w skład Centrali Branżowych Związków Miasta Sosnowca. Krawcy żydowscy w Będzinie 2 kwietnia 1920 r. powołali do życia oddział Związku Zawodowego Pracowników Igły. W roku powstania zrzeszał 155 osób, a jego prezesem był Boruch Herenberg. W lutym 1923 r. związek zorganizował strajk krawców odzieży damskiej. W czasie strajku wysunięto żądanie podwyżki płac o 75-150%, w zależności od kategorii zawodowej. 20 lutego 1923 r. modystki utworzyły sekcję oddziału tego związku. Na pierwszym zebraniu zażądały podwyżki płac o 300-500%. Prawdopodobnie w 1919 r. powstał oddział Związku Zawodowego Pracowników Igły w Sosnowcu. W dniach 7-9 sierpnia 1922 r. zorganizował strajk krawców, którzy w jego wyniku otrzymali od 20 do 30% podwyżki płac.
31 sierpnia 1920 r. założono Związek Zawodowy Robotników - Czeladników Piekarskich w Będzinie. W 1921 r. skupiał 25 członków, a jego prezesem był wówczas Hersz Zillnestein. Najemni pracownicy handlu 9 stycznia 1921 r. powołali do życia w Będzinie oddział Centralnego Związku Zawodowego Pracowników Handlowych w Polsce. Na początku lat 20. zrzeszał 40 członków. Jego prezesem był Rywka Moszkowicz. 9 sierpnia 1921 r. założono Związek Zawodowy Tragarzy w Będzinie, który wówczas skupiał 43 osoby. W skład zarządu wchodzili Manela Frajster, Izaak Fersztenfeld i Mordka-Hersz Szlezinger. Na początku lat 20. w Będzinie powstał Oddział Związku Zawodowego Robotników Przemysłu Drzewnego. W marcu 1922 r. zorganizował 2-tygodniowy strajk robotników drzewnych. Jego wynikiem była podwyżka płac o 50-75%. W okresie międzywojennym w Zagłębiu Dąbrowskim istniał też żydowski oddział Związku Zawodowego Drukarzy.
V.
Działalność związków zawodowych uzupełniały inne organizacje społeczne. Z inicjatywy Bundu w latach 1923-1926 istniała w Dąbrowie Górniczej Kulturalna Rada Związków Zawodowych. Miała koordynować działania poszczególnych związków oraz prowadzić akcję propagandową na rzecz idei socjalizmu. Bund zorganizował też Towarzystwo Kursów Wieczorowych dla Robotników, działające w latach 1923-1925 w Będzinie, Dąbrowie Górniczej i Sosnowcu.
Przed 1926 r. powstał w Sosnowcu z inicjatywy PS-Lewicy oddział Towarzystwa Przyjaciół Pracujących Palestyny, z siedzibą przy ulicy 1 Maja 6. W latach 1933-1939 skupiał on od 36 do 46 członków. Na jego czele stali komuniści Jonas Szpigiel (1926-1935 i 1939) i Beniamin Bucher (1936-1938). W 1934 r. oddział założył Bibliotekę im. Moszka Judenhertza. Działalność Towarzystwa koncentrowała się na organizowaniu odczytów i spotkań o aktualnej ówcześnie problematyce społeczno-politycznej.
Pod patronatem PS-Prawicy i Hitachduth 1 czerwca 1930 r. założono Sosnowcu oddział Ligi Pomocy Pracującym w Palestynie z siedzibą przy ulicy Dęblińskiej 11 (od 1935 r. przy ul. Wspólnej 16). Oddział skupiał od 45 do 350 członków. Jego prezesami byli Szmul Zyksman (1932-1934 i 1936) i Rubin Krawczyk (1935 i 1937-1938). Działalność organizacji koncentrowała się na urządzaniu odczytów, akademii i spotkań, a od połowy lat 30. prowadziła również akcje propagandowe przeciwko antysemityzmowi. Pod wpływem PS-Prawicy pozostawały organizacje "pionierskie" (tzn. przygotowujące młodzież do kolonizacji Palestyny) Haszomer Hacair i Hechaluc w Będzinie, a także Towarzystwo Żydowskiego Domu Starców (Sosnowiec) i Żydowskie Stowarzyszenie Pomocy Biednym (Będzin).
VI.
Wpływy żydowskiej lewicy najlepiej ilustrują jej wyniki wyborcze. W wyborach do rady miejskiej Będzina w 1917 r. żydowskie partie robotnicze wystawiły własne listy wyborcze, nie uzyskały jednak znaczącej liczby głosów i żaden kandydat nie wszedł z nich do rady miejskiej.
Podczas wyborów do Sejmu w 1919 r. PS i Bund pozostawały w Będzinie i Sosnowcu poza Tymczasową Żydowską Radą Narodową, skupiającą większość ugrupowań żydowskich. W sosnowieckim okręgu wyborczym Bund zdobył 548 głosów (3,7 % wszystkich głosów uzyskanych przez listy żydowskie), a Poale Sjon 1945 głosów (13,1%).
W 1919 r. odbyły się w regionie również wybory samorządowe. Z listy nr 7 prezentującej prawdopodobnie Poale Sjon członkami rady miejskiej Będzina zostali: Dawid Grossman (mechanik), Hersz Lipman Goldsztajn (krawiec), Hersz Chaim Retman (elektrotechnik), Izydor Rudoler (ślusarz), Michał Sztrausman (dentysta) i Majer Potasz (drobny kupiec). Bund reprezentowali w radzie Izaak Pejsachson i Marceli Aronowicz (urzędnik). W Dąbrowie Górniczej lista Poale Sjon zdobyła 294 głosy i wprowadziła do rady miejskiej dwóch reprezentantów. Natomiast Bund uzyskał tylko 17 głosów. Łącznie żydowskie partie robotnicze skupiły aż 31% oddanych głosów na listy tej mniejszości narodowej. Wybory do Rady Miejskiej Sosnowca pozwoliły uzyskać Poale Sjon 112 głosy, co stanowiło 21% głosów zdobytych przez ugrupowania żydowskie i wprowadzić do rady dwóch reprezentantów - Moszka Judenhertza (urzędnik) i Narcyza Judenhertza (maszynista). Bund nie wystawił w tych wyborach własnej listy.
Wybory parlamentarne do Sejmu w 1922 r. na terenie Zagłębia Dąbrowskiego nie przyniosły już takich sukcesów ugrupowaniom robotniczym reprezentującym Żydów. Wziął w nich udział samodzielnie tylko Bund (lista wyborcza nr 4), który zdobył 172 głosy (1,2% głosów uzyskanych przez listy żydowskie).
W wyborach samorządowych 1925 r. żydowska lewica znów występowała odrębnie. W Będzinie własne listy zgłosiły PS-Lewica, PS-Prawica i Bund, zdobywając odpowiednio: 368, 525 i 133 głosy (20% głosów żydowskich). Tylko PS-Prawicy udało się wprowadzić do rady swojego przedstawiciela, którym został Jakub Erlich. W Sosnowcu jedynie PS-Lewica wysunęła własną listę, na którą padło 326 głosów (13% głosów żydowskich), co nie pozwoliło wprowadzić do rady miejskiej swojego reprezentanta.
Wybory do sejmu z 1928 r. wprawdzie nie okazały się wielkim sukcesem żydowskich partii socjalistycznych, ale wykazały wzrost ich wpływów w Zagłębiu Dąbrowskim. Bund (lista nr 4) zdobył 706 głosów w regionie, natomiast PS-Lewica (lista nr 5) zgromadziła aż 1321 głosów.
Jesienią tego roku przeprowadzone zostały też wybory samorządowe, które przyniosły znaczący sukces żydowskim partiom robotniczym. W Dąbrowie Górniczej Bund, PS-Lewica i PS-Prawica zdobyły odpowiednio: 143, 225, 226 głosów, co stanowiło łącznie 30,5 % wszystkich głosów uzyskanych przez żydowskie komitety wyborcze. W Sosnowcu oprócz wyżej wymienionych własną listę wysunęła też Hitachduth. Najwięcej, bo aż 1243 głosów zgromadziła PS-Lewica, co pozwoliło jej na uzyskanie dwóch miejsc w radzie miejskiej Sosnowca. Zajęli je urzędnik Mordka Moryc Hamburgier i lekarz Hersz Ber. Bund zdobył 455 głosów, PS-Prawica 149 i Hitachduth 108. Łącznie żydowskie ugrupowania robotnicze zdobyły 37%głosów oddanych na listy żydowskie. Także w Będzinie żydowskie partie lewicowe startowały oddzielnie. Bund uzyskał 299 głosów, PS-Lewica 769, PS-Prawica 567 i Hitachduth 644 (łącznie 28% głosów żydowskich). PS-Lewica wprowadziła do Rady Miejskiej dwóch swych przedstawicieli: dziennikarza Judę Frajnera i stolarza Mordkę Rotenberga. Natomiast PS-Prawica i Hitachduth zdobyły po jednym mandacie, które objęli odpowiednio Jakub Orlich (urzędnik) i Romuald Retchman (prawnik).
Sukces przyniosły żydowskiej lewicy w regionie wybory parlamentarne z 1930 r.: Bund wraz z Niezależną Socjalistyczną Partią Pracy (lista nr 5) zdobył 957 głosów (11%). W Będzinie bundowski Blok Lewicy Socjalistycznej otrzymał 7% głosów żydowskich (wobec 11% PS-Lewicy); w Sosnowcu Blok miał 5% a PS-Lewica 11%.
Wielki Kryzys gospodarczy lat 30. przyczynił się do konsolidacji ludności żydowskiej wokół haseł narodowych. Mimo to w wyborach do rady miejskiej Sosnowca w 1934 r. obok Żydowskiego Bloku Organizacji Narodowych niezależne listy zgłosiły Bund i PS-Lewica. Zdobyły one odpowiednio 44 i 190 głosów (5% głosów uzyskanych przez listy żydowskie). Natomiast w Będzinie udało się PS-Prawicy zdobyć jedno miejsce w radzie, które zajął Aron Hampel. Swojego przedstawiciela w niej posiadała też PS-Lewica; był nim dr Chaim Perel, który pó?niej opuścił partię i wstąpił do Bundu.
W 1939 r. odbyły się wybory do rady miejskiej Będzina, w których wyniku zasiedli w niej z ramienia PS-Lewicy Brajndla Brajtner i Anszel Weizenberg, a z Bundu Ch. Perel. W Sosnowcu radnymi zostali przedstawiciele Bundu: Z. Czorbel i Chil Wilczyński. Żaden reprezentant żydowskiej partii robotniczej nie znalazł się natomiast w składzie rady miejskiej Dąbrowy Górniczej.

17 styczeń 2003

Zofia Strug http://www.robotnik.prv.pl/ 

  

Archiwum

Czy jest wśród nas "małpa w czerwonym"?
grudzień 21, 2006
Artur Łoboda
Sprawiedliwość i życie
październik 29, 2005
Stanisław Michalkiewicz
Żaden król polski nie stał na szafocie,
wrzesień 14, 2006
totezja
Analiza Rządu Bush’a Przez C.I.A.
sierpień 24, 2007
Iwo Cyprian Pogonowski
Sztuka - antysztuka
lipiec 31, 2003
Andrzej Kumor
Nowe Instrukcje
marzec 17, 2008
Artur Łoboda
Mimister ROSTOWSKI bez obywatelstwa polskiego
listopad 19, 2007
boukun
Lichwiarski kapitalizm powodem obecnego kryzysu
październik 8, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
Nowy kierunek strategiczny?
sierpień 26, 2008
Ignacy Nowopolski
Dialog o Polityce Zagranicznej USA
lipiec 28, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
Cele Kwaśniewskiego spełnione
lipiec 4, 2003
Artur Łoboda
Trzy karty
lipiec 18, 2008
Artur Łoboda
Niewidzialne imperium
sierpień 13, 2003
Zbigniew Labędzki
Nałogowe Zbieranie Donosów
luty 26, 2005
Iwo Cyprian Pogonowski
Choć kiedyś niemieckie, teraz jednak polskie!
październik 29, 2004
Mirosław Naleziński
Fałsz i obłuda wzięte z życia Hanny Gronkiewicz-Waltz, albo tak naprawdę Hajki Grundbaum.
sierpień 12, 2006
Zdzisław Raczkowski
Myslozbrodnie
czerwiec 2, 2007
przeslala Elzbieta
Niemcy krytykują niskie podatki w Europie Wschodniej
kwiecień 11, 2004
PAP
Papież do bankierów
luty 5, 2005
Jasiek z Toronto
Doktryna Breżniewa po amerykańsku
czerwiec 7, 2003
Iwo Cyprian Pogonowski
więcej ->
 
   


Kontakt

Fundacja Promocji Kultury
Copyright © 2002 - 2023 Polskie Niezależne Media