|
Homonim czasownikowy różnoczasowy
|
|
Okres wielkich odkryć geograficznych dawno się zakończył. Można jednak żeglować po języku polskim i odkrywać nowe nieznane lądy...
Kowale kuli podkowy aż iskry leciały. [lm/czpe]
Na oderwanej krze kuli się przestraszona foka. [lp/cztr]
Żołnierze myli się w górskim potoku. [lm/czpe]
Podobno saper myli się tylko jeden raz. [lp/cztr]
Jak to w zwyczaju - goście jedli, pili i tańczyli. [lm/czpe]
Konduktor pili pasażerów pociągu do zajmowania miejsc. [lp/cztr]
Policjanci skuli nietrze?wego pirata drogowego. [lm/czpe]
W taką zimną noc, to i każdy pies skuli się w swej budzie. [lp/czpy]
Przestępcy niezwłocznie zmyli się z miejsca zbrodni. [lm/czpe]
I niechaj cię nie zmyli ten dobroduszny ton! [lp/czpy]
Harcerze smacznie spali po wyczerpującej wycieczce. [lm/czpe]
Piroman zapewne ponownie spali kolejne stogi siana. [lp/czpy]
Polacy sporo wydali na zakupy nowych samochodów. [lm/czpe]
Rząd wydali niepożądanych obywateli obcych państw. [lp/czpy]
Sąsiedzi oddali do naprawy swój nowy telewizor. [lm/czpe]
Prawdopodobnie sąd oddali pozew przeciwko Kowalskim. [lp/czpy]
Objaśnienia skrótów:
lp - liczba pojedyncza
lm - liczba mnoga
czpe - czas przeszły
cztr - czas tera?niejszy
czpy - czas przyszły
W przytoczonych parami przykładach można zauważyć, że
- podmioty pierwszych zdań są wyłącznie rodzaju męskoosobowego,
- pierwsze zdania występują wyłącznie w czasie przeszłym,
- podmioty drugich zdań są wyłącznie w trzeciej osobie liczby pojedynczej,
- drugie zdania (jeśli czasownik jest bez przedrostka) występują wyłącznie w czasie tera?niejszym,
- drugie zdania (jeśli czasownik jest z przedrostkiem) występują wyłącznie w czasie przyszłym,
- istnieją czasowniki, które mogą tworzyć omawiane pary zdań tak bez jak i z przedrostkiem (tu - kuli i skuli, myli i zmyli),
- istnieją czasowniki, które mogą tworzyć omawiane pary zdań raczej bez przedrostka (tu - pili),
- istnieją czasowniki, które mogą tworzyć omawiane pary zdań raczej z przedrostkiem (tu - spali, wydali oraz oddali).
Słowo będące czasownikiem, które posiada rozmaite znaczenia w zależności od użytego czasu proponuję określić jako
homonim czasownikowy różnoczasowy.
Ciekawostka - jeżeli bezokoliczniki w pierwszych zdaniach oznaczyć przez
x + ć,
to bezokoliczniki w drugich zdaniach mają postać
x + li + ć
(kuć/kulić, skuć/skulić, myć/mylić, pić/pilić, spać/spalić, wydać/wydalić, oddać/oddalić). W ten sposób można wyszukiwać pozostałe homonimy czasownikowe różnoczasowe.
Wysłano do Rady Języka Polskiego. |
|
22 czerwiec 2007
|
|
Mirosław Naleziński, Gdynia
|
|
|
|
Kto stoi za planem wojny z Iranem
sierpień 30, 2006
darek
|
Pokrętne prawo w sejmie, czy pokrętny marszałek sejmu?
kwiecień 24, 2003
PAP
|
Stan Tymiński: Dotkryna Podboju Świata przez Imperium USA
czerwiec 4, 2007
przysłał: marduk
|
Biznesmeni - oszuści pod kluczem
sierpień 27, 2002
IAR
|
Program dla Polski
sierpień 2, 2003
przesłała Elżbieta
|
Bunt izraelskich pilotów
wrzesień 26, 2003
Waldemar Chamala
|
Sprawy płk. Chwastka ciąg dalszy.
listopad 24, 2002
PAP
|
Opus Diaboli
grudzień 26, 2005
Mirosław Sieja
|
Deja vu : Papież wyraził pełną solidarność z Żydami
styczeń 28, 2009
PAP
|
Dziennikarska zbrodnia
marzec 21, 2003
|
Unia Europejska jako organizacja mafijna
kwiecień 22, 2003
|
"Dowody pokazuja ze Tenet przedlozyl raport Rice o grozbie ze strony Al Qaeda." - przeklad.
padziernik 4, 2006
gosc
|
Gruzja przestrogą dla Polaków w sprawie Tarczy
sierpień 13, 2008
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Tortury po amerykańsku
luty 18, 2006
Iwo Cyprian Pogonowski
|
Pmiętaj synu
lipiec 17, 2003
przesłała Elżbieta
|
Są w Ojczy?nie ważne sprawy
grudzień 8, 2007
Dariusz Kosiur
|
Program / haslo UE - czym gorzej dla Polski, tym lepiej
czerwiec 4, 2003
|
Jakiego sięgnęliśmy dna
sierpień 28, 2004
|
Demonstracja antywojenna na zakończenie Forum Społecznego w Brazylii
styczeń 29, 2003
PAP
|
PAMIĘĆ NARODU
luty 5, 2003
|
więcej -> |
|
