USTAWA

o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych

z dnia 28 sierpnia 1997 r.

Dz.U. z 1997r. Nr 139 poz. 934 (Dz.U. z 1997 r., Nr 139, poz. 934, zm.: Dz.U. z 1998 r., Nr 98, poz. 610; Dz.U. z 1998 r., Nr 106, poz. 668; Dz.U. z 1998 r., Nr 162, poz. 1118; Dz.U. z 1999 r., Nr 110, poz. 1256; Dz.U. z 2000 r., Nr 60, poz. 702; Dz.U. z 2001 r., Nr 8, poz. 64; Dz.U. z 2001 r., Nr 110, poz. 1189; Dz.U. z 2002 r., Nr 25, poz. 253)

(Dziennik Ustaw z dnia 20 listopada 1997 r.)

Rozdział 1 - Przepisy ogólne

Art. 1. [ Zakres przedmiotowy ]

Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy emerytalnych, zwanych dalej 
„funduszami”.

Art. 2. [ Status Funduszy ]

1. Fundusz jest osobą prawną.

2. Przedmiotem działalności funduszu jest gromadzenie środków pieniężnych i ich 
lokowanie, z przeznaczeniem na wypłatę członkom funduszu po osiągnięciu przez 
nich wieku emerytalnego.

Art. 3. [ Towarzystwo emerytalne ]

1. Organem funduszu jest towarzystwo emerytalne, zwane dalej „towarzystwem”, 
utworzone zgodnie z przepisami ustawy.

2. Towarzystwo tworzy fundusz oraz, jako jego organ, zarządza nim i reprezentuje 
w stosunkach z osobami trzecimi.

3. Towarzystwo reprezentuje fundusz w sposób określony dla reprezentacji 
towarzystwa w jego statucie.

Art. 4. [ Siedziba ]

Siedziba towarzystwa jest siedzibą funduszu.

Art. 5. [ Odpowiedzialność za zobowiązania ]

Członkowie funduszu nie odpowiadają za jego zobowiązania.

Art. 6. [ Aktywa ]

1. Składki wpłacane do funduszu, nabyte za nie prawa oraz pożytki z tych praw 
stanowią jego aktywa.

2. Wartość aktywów netto funduszu ustala się pomniejszając wartość aktywów 
funduszu o jego zobowiązania.

Art. 7. [ Inne ustawy ]

Ustawa nie narusza przepisów innych ustaw, które przewidują wypłatę świadczeń 
pieniężnych w związku z osiągnięciem wieku emerytalnego.

Art. 8. [ Definicje ]

Użyte w niniejszej ustawie określenia mają następujące znaczenie:

1) podmiot związany — oznacza w stosunku do danego podmiotu jednostkę 
dominującą, zależną lub stowarzyszoną w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy z 
dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. Nr 121, poz. 591 oraz z 1997 r. 
Nr 32, poz. 183, Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 118, poz. 754 i Nr 139, 
poz. 933) oraz jednostkę zależną od jednostki dominującej w stosunku do tego 
podmiotu,

2) członek funduszu — oznacza osobę fizyczną, która zawarła umowę z funduszem 
lub na której nazwisko, w przypadkach określonych w ustawie, został otwarty 
rachunek w funduszu,

3) wypłata transferowa — oznacza przeniesienie środków znajdujących się na 
rachunku członka z jednego funduszu do innego funduszu lub przeniesienie tych 
środków dokonywane między rachunkami tego samego funduszu,

4) zakład ubezpieczeń emerytalnych — oznacza spółkę akcyjną prowadzącą 
działalność ubezpieczeniową polegającą na oferowaniu i wypłacaniu emerytur 
dożywotnich członkom otwartych funduszy, którzy osiągnęli wiek emerytalny, ze 
środków zgromadzonych w tych funduszach, na zasadach określonych w odrębnych 
ustawach,

5) otwarty fundusz — oznacza otwarty fundusz emerytalny, który został utworzony 
i jest zarządzany przez powszechne towarzystwo,

6) pracowniczy fundusz — oznacza pracowniczy fundusz emerytalny, który został 
utworzony i jest zarządzany przez pracownicze towarzystwo,

7) towarzystwo — oznacza spółkę akcyjną będącą organem funduszu,

8) powszechne towarzystwo — oznacza powszechne towarzystwo emerytalne będące 
organem otwartego funduszu,

9) pracownicze towarzystwo — oznacza pracownicze towarzystwo emerytalne będące 
organem pracowniczego funduszu.
Rozdział 2 - Fundusze emerytalne
Art. 9. [ Tworzenie funduszu ]

1. Fundusz jest tworzony jako otwarty lub pracowniczy.

2. Fundusz tworzony jest wyłącznie przez towarzystwo.

Art. 10. [ Nazwa ]

1. Nazwa otwartego funduszu zawiera określenie „otwarty fundusz emerytalny”, a 
nazwa pracowniczego funduszu zawiera określenie „pracowniczy fundusz 
emerytalny”.

2. Wyłącznie fundusz utworzony zgodnie z niniejszą ustawą jest uprawniony do 
używania w swojej nazwie lub do określenia prowadzonej przez siebie działalności 
albo w reklamie określenia „fundusz emerytalny”

Art. 11. [ Czas trwania ]

Czas trwania funduszu jest nieograniczony.

Art. 12. [ Wymogi formalne ]

Utworzenie funduszu wymaga:

1) nadania funduszowi statutu przez towarzystwo,

2) zawarcia przez towarzystwo z depozytariuszem umowy o przechowywanie aktywów 
funduszu,

3) uzyskania przez towarzystwo zezwolenia na utworzenie funduszu,

4) wpisania funduszu do rejestru funduszy.

Art. 13. [ Statut ]

1. Statut funduszu jest uchwalany przez walne zgromadzenie towarzystwa.

2. Statut funduszu określa:

1) nazwę funduszu,

2) firmę, siedzibę i adres towarzystwa,

3) wysokość kapitału akcyjnego towarzystwa, skład akcjonariuszy towarzystwa i 
ilość posiadanych przez nich akcji,

4) sposób reprezentacji funduszu przez towarzystwo,

5) firmę (nazwę), siedzibę i adres depozytariusza,

6) rodzaje, maksymalną wysokość, sposób oraz tryb kalkulacji i pokrywania 
kosztów obciążających fundusz, 

6a) rodzaje, wysokość, sposób kalkulacji i pokrywania kosztów obciążających 
członków funduszu, w tym wysokość opłat, o których mowa w art. 134 ust. 1,

7) sposób informowania przez fundusz o zmianach statutu,

8) inne dane przewidziane w przepisach ustawy.

3. Poza danymi, o których mowa w ust. 2, statut otwartego funduszu określa:

1) dziennik o zasięgu krajowym przeznaczony do ogłoszeń funduszu,

2) terminy ogłaszania przez fundusz prospektu informacyjnego.

4. Poza danymi, o których mowa w ust. 2, statut pracowniczego funduszu określa:

1) terminy oraz formę i tryb wypłaty środków zgromadzonych na rachunkach 
członków,

2) zasady prowadzenia działalności lokacyjnej przez fundusz, wraz z informacją o 
tym, czy fundusz będzie sam zarządzał aktywami, czy też powierzy zarządzanie 
aktywami osobie trzeciej.

5. Prezes Rady Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, dodatkowe dane, 
jakie powinny być zamieszczone w statucie funduszu, jeżeli wymaga tego interes 
członków funduszu.

Art. 14. [ Załączniki do wniosku ]

Do wniosku towarzystwa o wydanie zezwolenia na utworzenie funduszu należy 
dołączyć:

1) statut funduszu,

2) umowę z depozytariuszem,

3) aktualny odpis z rejestru handlowego towarzystwa,

4) dane osobowe osób zatrudnionych w towarzystwie lub osób, które towarzystwo 
zamierza zatrudnić, mających istotny wpływ na gospodarkę finansową funduszu,

5) listę osób wyznaczonych przez depozytariusza do wykonywania obowiązków 
określonych w umowie,

6) informacje o kwalifikacjach i doświadczeniu zawodowym osób, o których mowa w 
pkt 4 i 5, ze wskazaniem, które z tych osób są doradcami inwestycyjnymi.

Art. 15. [ Zezwolenie ]

1. Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, działająca na podstawie 
odrębnych przepisów, zwana dalej „organem nadzoru”, wydaje zezwolenie na 
utworzenie funduszu w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Zezwolenie 
jest równoznaczne z zatwierdzeniem statutu funduszu.

2. Organ nadzoru odmawia zezwolenia, jeżeli:

1) wniosek i dołączone do niego dokumenty nie spełniają warunków określonych w 
ustawie,

2) statut funduszu nie zabezpiecza należycie interesów członków funduszu,

3) osoby, o których mowa w art. 14 pkt 4 i 5, nie dają rękojmi należytego 
wykonywania powierzonych obowiązków.

Art. 16. [ Wniosek o wpisanie do rejestru funduszu ]

1. Po uzyskaniu zezwolenia na utworzenie funduszu towarzystwo niezwłocznie 
składa do sądu rejestrowego wniosek o wpisanie funduszu do rejestru funduszy.

2. Do wniosku należy dołączyć:

1) zezwolenie na utworzenie funduszu, 

2) statut funduszu,

3) statut towarzystwa tworzącego fundusz wraz z aktualnym odpisem z rejestru 
handlowego towarzystwa,

4) listę członków zarządu towarzystwa.

3. Rozpoznanie wniosku przez sąd rejestrowy następuje w terminie 14 dni od dnia 
jego złożenia.

4. Sąd rejestrowy odmawia wpisania funduszu do rejestru funduszy, jeżeli nie 
zostały spełnione warunki określone ustawą.

5. Niezwłocznie po wpisaniu funduszu do rejestru funduszy fundusz doręcza 
organowi nadzoru odpis z tego rejestru.

Art. 17. [ Zakres wpisu ]

Wpis do rejestru funduszy obejmuje: 

1) nazwę funduszu,

2) firmę, siedzibę i adres towarzystwa, sposób reprezentacji towarzystwa oraz 
numer wpisu towarzystwa do rejestru handlowego i oznaczenie sądu prowadzącego 
ten rejestr,

3) imiona i nazwiska członków zarządu towarzystwa oraz prokurentów, jeżeli 
zostali ustanowieni,

4) firmę (nazwę), siedzibę i adres depozytariusza.

Art. 18. [ Wygaśnięcie zezwolenia ]

Zezwolenie na utworzenie funduszu wygasa, jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia 
doręczenia zezwolenia towarzystwo nie złożyło wniosku o wpisanie funduszu do 
rejestru funduszy.

Art. 19. [ Przejściowa forma prawna ]

1. Do dnia wpisania funduszu do rejestru funduszy towarzystwo dokonuje czynności 
prawnych, mających na celu utworzenie funduszu, we własnym imieniu i na własny 
rachunek.

2. Z chwilą wpisania funduszu do rejestru funduszy fundusz wstępuje w prawa i 
obowiązki towarzystwa z tytułu umowy z depozytariuszem, o której mowa w art. 14 
pkt 2.

Art. 20. [ Osobowość prawna ]

1. Fundusz nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru funduszy.

2. Z chwilą wpisania do rejestru funduszy towarzystwo staje się organem 
funduszu.

Art. 21. [ Rejestr funduszy ]

1. Rejestr funduszy prowadzi Sąd Wojewódzki w Warszawie, zwany w niniejszej 
ustawie „sądem rejestrowym”.

2. Rejestr funduszy jest jawny i dostępny dla osób trzecich.

3. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia 
rejestru funduszy, wzór tego rejestru oraz szczegółowy tryb postępowania w 
sprawach o wpis do rejestru funduszy.

Art. 22. [ Zmiana statutu ]

1. Zmiana statutu funduszu wymaga zezwolenia organu nadzoru.

2. Organ nadzoru odmawia zezwolenia, jeżeli zmiana jest sprzeczna z prawem lub 
interesem członków funduszu.

3. Decyzję w sprawie zmiany statutu otwartego funduszu podejmuje powszechne 
towarzystwo w formie uchwały walnego zgromadzenia.

4. Decyzję w sprawie zmiany statutu pracowniczego funduszu podejmuje pracownicze 
towarzystwo w formie uchwały rady nadzorczej. Uchwała rady nadzorczej wymaga 
zatwierdzenia przez walne zgromadzenie.

Art. 23. [ Ogłoszenie o zmianie statutu ]

1. Zmianę statutu otwarty fundusz ogłasza w dzienniku o zasięgu krajowym 
przeznaczonym do ogłoszeń funduszu.

2. Zmiana statutu wchodzi w życie w terminie wskazanym w ogłoszeniu o jego 
zmianie, jednak nie wcześniej niż z upływem 5 miesięcy od dnia dokonania 
ogłoszenia.

3. Organ nadzoru może zezwolić na skrócenie terminu 5 miesięcy, o którym mowa w 
ust. 2, jeżeli nie naruszy to interesu członków funduszu albo jeżeli wymaga tego 
interes członków funduszu.

4. Fundusz zawiadamia organ nadzoru o dokonaniu ogłoszenia i jego terminie oraz 
składa wniosek do sądu rejestrowego o wpisanie do rejestru zmiany statutu, 
dołączając do wniosku zezwolenie organu nadzoru na zmianę statutu, uchwałę 
zmieniającą statut wraz z jednolitym tekstem statutu oraz informację o dokonaniu 
ogłoszenia i jego terminie.

5. Sąd rejestrowy wpisuje do rejestru informację o zmianie statutu wraz z datą 
wejścia w życie zmiany. Przepis art. 16 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 24. [ Informowanie akcjonariuszy o zmianach ]

1. Zmiana statutu pracowniczego funduszu wymaga zawiadomienia na piśmie 
akcjonariuszy pracowniczego towarzystwa i wchodzi w życie w terminie wskazanym w 
zawiadomieniu, jednak nie wcześniej niż z upływem miesiąca od dnia doręczenia 
zawiadomienia ostatniemu akcjonariuszowi.

2. Zmiana statutu wywołująca skutki finansowe w stosunku do członków 
pracowniczego funduszu, polegające na zwiększeniu obciążeń finansowych funduszu 
lub pogorszeniu warunków dysponowania przez członków środkami zgromadzonymi na 
ich rachunkach, wchodzi w życie na zasadach określonych w ustawie z dnia 22 
sierpnia 1997 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. Nr 139, poz. 
932).

3. Przepisy art. 23 ust. 3—5 stosuje się odpowiednio, z tym że do wniosku o 
wpisanie do rejestru zmiany statutu dołącza się także uchwałę walnego 
zgromadzenia zatwierdzającą uchwałę zmieniającą statut.

Art. 25. [ Inne zmiany ]

1. W razie zmiany danych wymienionych w art. 17 pkt 3 fundusz składa 
niezwłocznie wniosek o ich wpisanie do rejestru funduszy, dołączając aktualny 
odpis z rejestru handlowego towarzystwa.

2. Wpisanie zmian związanych z przejęciem zarządzania funduszem przez inne 
towarzystwo może nastąpić dopiero po przedstawieniu:

1) zezwolenia organu nadzoru na przejęcie zarządzania funduszem,

2) informacji o braku zastrzeżeń Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i 
Konsumentów do przejęcia zarządzania funduszem, jeżeli przejęcia dokonuje 
powszechne towarzystwo.

3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio w przypadku połączenia towarzystw.

Art. 26. [ Rachunkowość ]

1. Rachunkowość funduszy oraz terminy sporządzania, badania i składania do 
ogłoszenia sprawozdań finansowych regulują przepisy ustawy o rachunkowości.

2. Roczne sprawozdania finansowe funduszu zatwierdza towarzystwo w formie 
uchwały walnego zgromadzenia.
Rozdział 3 - Towarzystwa emerytalne
Art. 27. [ Forma prawna ]

1. Towarzystwo prowadzi działalność wyłącznie w formie spółki akcyjnej.

2. Towarzystwo prowadzi działalność jako powszechne towarzystwo lub pracownicze 
towarzystwo.

Art. 28. [ Firma ]

1. Firma powszechnego towarzystwa zawiera oznaczenie „powszechne towarzystwo 
emerytalne”, a firma pracowniczego towarzystwa zawiera oznaczenie „pracownicze 
towarzystwo emerytalne”.

2. Do używania oznaczeń wskazanych w ust. 1 są uprawnione wyłącznie towarzystwa 
utworzone zgodnie z niniejszą ustawą.

Art. 29. [ Przedmiot działania towarzystwa ]

1. Przedmiotem przedsiębiorstwa towarzystwa jest wyłącznie tworzenie i 
zarządzanie funduszami oraz ich reprezentowanie wobec osób trzecich. Wyłącznie 
towarzystwo jest uprawnione do prowadzenia takiej działalności.

2. Z zastrzeżeniem art. 229, towarzystwo tworzy i zarządza tylko jednym 
funduszem, chyba że zarządzanie więcej niż jednym funduszem jest skutkiem 
przejęcia przez towarzystwo zarządzania innym funduszem albo połączenia 
towarzystw.

3. Powszechne towarzystwo zarządza funduszem odpłatnie.

4. Pracownicze towarzystwo nie może mieć celu zarobkowego. Akcjonariusze 
pracowniczego towarzystwa nie mają prawa do udziału w zysku rocznym.

Art. 30. [ Kapitał akcyjny ]

1. Kapitał akcyjny towarzystwa nie może być zebrany w drodze publicznej 
subskrypcji.

2. Akcje towarzystwa są wyłącznie akcjami imiennymi i nie mogą być zamienione na 
akcje na okaziciela.

3. Towarzystwo nie może wydawać akcji o szczególnych uprawnieniach.

4. Statut towarzystwa powinien traktować wszystkich akcjonariuszy w jednakowy 
sposób. W szczególności statut nie może przyznawać niektórym akcjonariuszom 
dodatkowych uprawnień lub ograniczać praw niektórych akcjonariuszy albo też 
nakładać na niektórych akcjonariuszy dodatkowych obowiązków.

5. Jeżeli akcjonariuszem towarzystwa jest związek zawodowy, organizacja 
pracodawców, izba gospodarcza lub organizacja samorządu zawodowego, której 
działalność wynika z przepisów ustawy, do akcjonariusza takiego nie stosuje się 
przepisów ust. 3 i 4.

Art. 31. [ Minimalna wysokość ]

Minimalna wysokość kapitału akcyjnego powszechnego towarzystwa nie może być 
niższa niż równowartość w złotych 4 000 000 EURO , wyliczana według średniego 
kursu walut obcych Narodowego Banku Polskiego, obowiązującego w dniu 
sporządzenia statutu towarzystwa.

Art. 32. [ Wkład pieniężny ]

1. Kapitał akcyjny towarzystwa jest pokrywany wyłącznie wkładem pieniężnym.

2. Kapitał akcyjny powszechnego towarzystwa powinien być opłacony w całości 
przed zarejestrowaniem towarzystwa.

3. Kapitał akcyjny powszechnego towarzystwa nie może pochodzić z pożyczki lub 
kredytu ani być obciążony w jakikolwiek sposób.

Art. 33. [ Kapitał własny ]

1. Powszechne towarzystwo ma obowiązek utrzymywania kapitałów własnych na 
poziomie nie niższym niż jedna druga minimalnego kapitału akcyjnego określonego 
w art. 31.

2. O obniżeniu wysokości kapitałów własnych poniżej poziomu określonego w ust. 1 
powszechne towarzystwo zawiadamia niezwłocznie organ nadzoru.

3. Nieuzupełnienie wysokości kapitałów własnych do wymaganego poziomu w terminie 
wyznaczonym przez organ nadzoru, nie krótszym niż 3 miesiące i nie dłuższym niż 
12 miesięcy, jest podstawą cofnięcia przez organ nadzoru zezwolenia na 
utworzenie towarzystwa.

Art. 34. [ Osoby prawne założycielami towarzystwa ]

Jeżeli założycielem lub założycielami powszechnego towarzystwa są osoby prawne, 
warunku określonego w przepisie art. 308 zdanie trzecie Kodeksu handlowego nie 
stosuje się.

Art. 35. [ Założyciele pracowniczego towarzystwa ]

1. Założycielem pracowniczego towarzystwa może być osoba fizyczna, osoba prawna 
lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, mająca miejsce 
zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Jeżeli założycielem lub założycielami pracowniczego towarzystwa są pracodawcy 
będący osobami prawnymi, przepis art. 34 stosuje się odpowiednio. 

Art. 36. [ Wyjaśnienie ]

Ilekroć w niniejszej ustawie mowa jest o założycielach towarzystwa, należy przez 
to rozumieć także akcjonariuszy tego towarzystwa.

Art. 37. [ Inne warunki ]

1. Ten sam podmiot może być akcjonariuszem wyłącznie jednego powszechnego 
towarzystwa.

2. Podmioty związane mogą być akcjonariuszami wyłącznie tego samego powszechnego 
towarzystwa.

3. W przypadku połączenia dwóch lub większej liczby podmiotów w sytuacji, gdy 
przed połączeniem każdy z nich jest akcjonariuszem innego powszechnego 
towarzystwa, oraz w przypadku, gdy podmioty będące dotychczas akcjonariuszami 
różnych powszechnych towarzystw stały się podmiotami związanymi, organ nadzoru 
może wyrazić zgodę na odstąpienie od ograniczeń określonych w ust. 1 lub 2, na 
okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, w celu umożliwienia podmiotowi działającemu w 
wyniku połączenia lub podmiotom, które stały się podmiotami związanymi, 
dostosowania ich działalności do wymogów ustawy.

Art. 38. [ Nabycie akcji ]

1. Każdorazowe nabycie lub objęcie akcji towarzystwa wymaga zezwolenia organu 
nadzoru, z zastrzeżeniem ust. 4. Czynność prawna dokonana z naruszeniem tego 
wymogu jest nieważna.

2. Wniosek o zezwolenie składa, za pośrednictwem towarzystwa, podmiot 
zamierzający nabyć lub objąć akcje.

3. Organ nadzoru zezwala na nabycie lub objęcie akcji, jeżeli wnioskodawca 
spełnia warunki określone w ustawie dla założycieli towarzystwa.

4. Jeżeli obejmującym akcje jest dotychczasowy akcjonariusz, zawiadamia on organ 
nadzoru o objęciu akcji w terminie 14 dni od daty ich objęcia. Objęcie akcji w 
liczbie powodującej przekroczenie odpowiednio 20%, 25%, 33%, 50%, 66%, 75% lub 
80% głosów na walnym zgromadzeniu wymaga jednak uzyskania zezwolenia Urzędu 
Nadzoru. 

5. Przepisy ust. 1—4 stosuje się odpowiednio do nabycia praw z akcji 
towarzystwa.

Art. 39. [ Władze towarzystwa ]

1. Władzami towarzystwa są:

1) zarząd,

2) rada nadzorcza,

3) walne zgromadzenie.

2. Towarzystwo może mieć także komisję rewizyjną. Do komisji rewizyjnej stosuje 
się odpowiednio przepisy art. 43 i 44, art. 59 ust. 1, art. 148 pkt 3, art. 150 
pkt 1 lit. b), art. 158 ust. 1 pkt 5 lit. a), art. 204 ust. 1 pkt 2 oraz art. 
206 i 209 dotyczące rady nadzorczej.

Art. 40. [ Zarząd ]

1. O ile statut nie stanowi inaczej, członków zarządu powszechnego towarzystwa 
powołuje i odwołuje walne zgromadzenie.

2. Członków zarządu pracowniczego towarzystwa powołuje i odwołuje rada 
nadzorcza.

3. Członków pierwszego zarządu pracowniczego towarzystwa powołują założyciele na 
okres roku.

Art. 41. [ Kwalifikacje członka zarządu ]

1. Członkiem zarządu towarzystwa może być osoba, która spełnia łącznie 
następujące wymogi:

1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych, 

2) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko mieniu, 
wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i 
papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe lub przestępstwo, o którym mowa w 
rozdziale 22,

3) posiada wyższe wykształcenie,

4) legitymuje się stażem pracy nie krótszym niż 7 lat,

5) daje rękojmię należytego wykonywania funkcji członka zarządu, z zastrzeżeniem 
ust. 4.

2. Przynajmniej jedna trzecia składu zarządu powinna legitymować się wyższym 
wykształceniem prawniczym lub ekonomicznym.

3. Wymóg określony w ust. 1 pkt 4 powinien być spełniony przez co najmniej dwie 
trzecie składu zarządu.

4. Ocena spełnienia wymogu określonego w ust. 1 pkt 5 następuje na podstawie 
załączników do wniosku o zezwolenie na utworzenie towarzystwa, o których mowa w 
art. 54 ust. 1 pkt 5 i 6.

5. Jeżeli wymogi określone w ust. 2 lub 3 nie są spełnione w związku z 
odwołaniem członka zarządu, towarzystwo jest obowiązane, w terminie 6 miesięcy, 
dostosować swoją działalność do wymogów określonych w ustawie.

Art. 42. [ Wyłączenia podmiotowe ]

1. Członkiem zarządu powszechnego towarzystwa nie może być osoba będąca 
członkiem organu zarządzającego lub organu nadzorującego:

1) podmiotu będącego akcjonariuszem tego towarzystwa,

2) innego powszechnego towarzystwa,

3) depozytariusza przechowującego aktywa otwartego funduszu lub funduszu 
inwestycyjnego,

4) narodowego funduszu inwestycyjnego lub firmy zarządzającej majątkiem 
narodowego funduszu inwestycyjnego,

5) towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub podmiotu będącego akcjonariuszem 
towarzystwa funduszy inwestycyjnych,

6) podmiotu prowadzącego działalność maklerską w rozumieniu przepisów o 
publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz inną działalność w zakresie 
publicznego obrotu papierami wartościowymi,

7) podmiotu związanego w stosunku do któregokolwiek z podmiotów wymienionych w 
pkt 1—6.

2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, odnosi się także do osób pozostających z 
podmiotami, o których mowa w ust. 1, w stosunku pracy, stosunku zlecenia lub 
innym stosunku prawnym o podobnym charakterze.

Art. 43. [ Kadencja pierwszej rady nadzorczej ]

Członkowie pierwszej rady nadzorczej towarzystwa powoływani są na dwa lata.

Art. 44. [ Kwalifikacje członka rady nadzorczej ]

1. Członkiem rady nadzorczej towarzystwa może być osoba spełniająca wymogi 
określone w art. 41 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz dająca rękojmię należytego wykonywania 
funkcji członka rady nadzorczej.

2. Przynajmniej połowa członków rady nadzorczej towarzystwa powinna posiadać 
wyższe wykształcenie prawnicze lub ekonomiczne, z tym że w przypadku 
pracowniczego towarzystwa wymóg ten powinna spełniać przynajmniej połowa 
członków rady nadzorczej powoływanych w inny sposób niż określony w art. 45 ust. 
1.

3. Przynajmniej połowa członków rady nadzorczej powszechnego towarzystwa jest 
powoływana spoza kręgu akcjonariuszy towarzystwa oraz członków ich organu 
zarządzającego i organu nadzorującego.

4. Przepis ust. 1 stosuje się z odpowiednim uwzględnieniem art. 41 ust. 4, a 
przepis ust. 2 i 3 — z odpowiednim uwzględnieniem art. 41 ust. 5.

Art. 45. [ Skład rady ]

1. W skład rady nadzorczej pracowniczego towarzystwa wchodzą co najmniej w 
jednej drugiej osoby wybrane przez członków pracowniczego funduszu, na których 
rachunki zostały wpłacone składki w okresie ostatnich 12 miesięcy 
poprzedzających dzień wyborów.

2. Liczbę członków rady nadzorczej pracowniczego towarzystwa wybieranych przez 
członków pracowniczego funduszu określa statut towarzystwa, a tryb ich wyboru 
określa regulamin uchwalony przez radę nadzorczą.

3. Regulamin, o którym mowa w ust. 2, określa w szczególności, czy w wyborach 
mają uczestniczyć sami członkowie, czy też wybrani przez nich przedstawiciele, a 
także określa zasady odwoływania osób wybranych do rady nadzorczej przed upływem 
kadencji rady nadzorczej. Regulamin nie może uzależnić ważności wyboru od liczby 
osób uczestniczących w wyborach.

4. Jeżeli regulamin przewiduje wybory za pośrednictwem przedstawicieli członków, 
powinien określać także tryb wyboru i odwoływania przedstawicieli oraz czas 
trwania ich kadencji.

5. Pierwszy wybór członków rady nadzorczej wybieranych przez członków 
pracowniczego funduszu powinien nastąpić nie później niż w terminie 3 miesięcy 
od dnia przyjęcia przez fundusz pierwszej składki. Do tego czasu rada nadzorcza 
działa w składzie wybranym przez założycieli pracowniczego towarzystwa i liczy 
nie mniej niż 5 osób.

6. Niedokonanie wyboru członków rady nadzorczej wybieranych przez członków 
pracowniczego funduszu w terminie, o którym mowa w ust. 5, nie stanowi 
przeszkody do podejmowania ważnych uchwał przez radę nadzorczą.

7. W przypadku wygaśnięcia, przed upływem kadencji rady nadzorczej, mandatu 
członka rady nadzorczej wybranego przez członków pracowniczego funduszu, rada 
nadzorcza ogłasza niezwłocznie wybory uzupełniające.

Art. 46. [ Stosowanie przepisów ]

Przepisy art. 379 § 3—5 Kodeksu handlowego stosuje się tylko do tych członków 
rady nadzorczej towarzystwa, którzy są powoływani w inny sposób niż określony w 
art. 45 ust. 1.

Art. 47. [ Wyłączenia ]

Pracownikiem powszechnego towarzystwa, podejmującym decyzje o sposobie lokowania 
aktywów otwartego funduszu, nie może być osoba będąca członkiem organu 
zarządzającego lub organu nadzorującego albo pozostająca w stosunku pracy, 
stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z 
podmiotami, o których mowa w art. 42 ust. 1 pkt 1–7. 

Art. 48. [ Odpowiedzialność za szkody ]

1. Towarzystwo odpowiada wobec członków funduszu za wszelkie szkody spowodowane 
niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem swych obowiązków w zakresie 
zarządzania funduszem i jego reprezentacji, chyba że niewykonanie lub 
nienależyte wykonanie tych obowiązków jest spowodowane okolicznościami, za które 
towarzystwo nie ponosi odpowiedzialności i którym nie mogło zapobiec mimo 
dołożenia najwyższej staranności.

2. Za szkody z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o 
których mowa w ust. 1, fundusz nie ponosi odpowiedzialności.

3. Jeżeli powszechne towarzystwo nie ponosi odpowiedzialności za szkodę w myśl 
ust. 1, szkoda jest pokrywana ze środków Funduszu Gwarancyjnego, chyba że szkoda 
nastąpiła wyłącznie z winy poszkodowanego. Przepis art. 180 stosuje się 
odpowiednio.

4. Przepis ust. 3 stosuje się także w razie ogłoszenia upadłości powszechnego 
towarzystwa, jeżeli szkoda, za którą towarzystwo ponosi odpowiedzialność, nie 
może być pokryta z jego masy upadłości. Pokrycie szkody z masy upadłości 
następuje z zachowaniem kolejności określonej w art. 177 ust. 2.

5. Powierzenie wykonywania niektórych obowiązków osobie trzeciej nie ogranicza 
odpowiedzialności towarzystwa.

Art. 48a. [ Powierzenie obowiązków osobie trzeciej ]

Powierzenie przez fundusz lub towarzystwo niektórych obowiązków osobie trzeciej 
nie wyłącza odpowiedzialności towarzystwa określonej w art. 62, 197, 198 i 204.

Art. 49. [ Tajemnica zawodowa ]

1. Do zachowania tajemnicy zawodowej dotyczącej działalności funduszu są 
obowiązani:

1) członkowie władz statutowych towarzystwa,

2) osoby pozostające z towarzystwem w stosunku pracy,

3) osoby pozostające z towarzystwem lub funduszem w stosunku zlecenia lub innym 
stosunku prawnym o podobnym charakterze,

4) pracownicy podmiotów pozostających z towarzystwem lub funduszem w stosunku, o 
którym mowa w pkt 3.

2. Tajemnica zawodowa, w rozumieniu ust. 1, obejmuje informacje związane z 
lokatami funduszu, rejestrem członków funduszu, rozrządzeniami członków funduszu 
na wypadek śmierci oraz oświadczeniami, o których mowa w art. 83, których 
ujawnienie mogłoby naruszyć interes członków funduszu lub interes uczestników 
publicznego obrotu papierami wartościowymi.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się w przypadku udostępnienia informacji objętej 
tajemnicą zawodową prokuratorowi, w związku z powzięciem podejrzenia o 
popełnienie przestępstwa, albo na żądanie prokuratora lub sądu, albo innych 
właściwych organów państwowych, w związku z toczącymi się postępowaniami w 
sprawach dotyczących działalności funduszu, towarzystwa lub depozytariusza, w 
tym także na żądanie organu nadzoru, w związku ze sprawowaniem przez niego 
nadzoru nad działalnością funduszy.

Art. 50. [ Zakazy ]

1. Towarzystwo nie może:

1) nabywać lub obejmować udziałów, akcji albo innych papierów wartościowych, 
jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych lub tytułów uczestnictwa 
emitowanych przez instytucje wspólnego inwestowania mające siedzibę za granicą 
ani uczestniczyć w spółkach nie mających osobowości prawnej,

2) nabywać papierów wartościowych emitowanych przez depozytariusza,

3) udzielać pożyczek, gwarancji i poręczeń, z wyjątkiem pożyczek z zakładowego 
funduszu świadczeń socjalnych,

4) zaciągać pożyczek i kredytów, w tym także dokonywać emisji obligacji, jeżeli 
wysokość zobowiązań towarzystwa z tego tytułu przekroczy łącznie 20% wartości 
kapitałów własnych.

2. Przepisu ust. 1 pkt 1 nie stosuje się do:

1) papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank 
Polski,

2) udziałów w spółkach lub akcji spółek prowadzących rejestr członków funduszu 
zarządzanego przez dane towarzystwo,

3) udziałów w spółkach lub akcji spółek rozliczających transakcje zawierane na 
rynku kapitałowym, w ilości nie powodującej powstania stosunku dominacji, w 
rozumieniu przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi,

4) papierów wartościowych wystawianych na podstawie prawa czekowego.

Art. 51. [ Dokumenty towarzystwa ]

1. Towarzystwo przechowuje i archiwizuje dokumenty i inne nośniki informacji 
funduszu, którym zarządza.

2. W przypadku likwidacji funduszu, w sposób określony w art. 71 ust. 1, 
dokumenty i inne nośniki informacji, o których mowa w ust. 1, przechowuje 
likwidator tego funduszu, a w przypadku likwidacji pracowniczego funduszu, w 
sposób określony w art. 75, dokumenty i inne nośniki informacji, o których mowa 
w ust. 1, przechowuje depozytariusz. Obowiązek przechowania trwa przez 
pięćdziesiąt lat od chwili zakończenia likwidacji funduszu.

3. Niezależnie od obowiązków określonych w ust. 2 depozytariusz przechowuje i 
archiwizuje wszelkie dokumenty i inne nośniki informacji, związane z 
wykonywaniem przez niego zadań depozytariusza, przez pięćdziesiąt lat od chwili 
zakończenia likwidacji funduszu.

4. W przypadku upadłości lub likwidacji depozytariusza, do dokumentów i innych 
nośników informacji, związanych z zarządzaniem funduszem lub wykonywaniem zadań 
depozytariusza, stosuje się przepis art. 460 § 2 Kodeksu handlowego. Właściwy 
sąd niezwłocznie zawiadamia organ nadzoru o wyznaczonym przechowawcy.

Art. 52. [ Stosowanie przepisów Kodeksu handlowego ]

W sprawach nie uregulowanych w ustawie do towarzystw stosuje się przepisy 
Kodeksu handlowego.
Rozdział 4 - Warunki podejmowania działalności przez towarzystwa emerytalne
Art. 53. [ Zezwolenie ]

Utworzenie towarzystwa wymaga zezwolenia organu nadzoru.

Art. 54. [ Wniosek ]

1. Zezwolenie jest wydawane na wniosek założycieli towarzystwa, do którego 
dołącza się:

1) statut towarzystwa,

2) zgodę założycieli na zawiązanie towarzystwa i brzmienie statutu oraz na 
objęcie akcji przez założycieli,

3) regulamin organizacyjny towarzystwa określający w szczególności sposób 
zapobiegania ujawnianiu informacji, których wykorzystanie mogłoby naruszać 
interes członków funduszu lub interes uczestników publicznego obrotu papierami 
wartościowymi,

4) listę założycieli wraz z informacją o tym, czy są podmiotami związanymi i 
jaki jest charakter istniejących między nimi powiązań, a także dokumentami 
potwierdzającymi ich status prawny i pochodzenie środków pieniężnych 
przeznaczonych na pokrycie kapitału akcyjnego towarzystwa,

5) listę członków władz statutowych towarzystwa, z wyłączeniem osób, o których 
mowa w art. 45, wraz z ich oświadczeniami o wyrażeniu zgody na pełnienie funkcji 
we władzach statutowych towarzystwa oraz spełnianiu wszystkich wymogów 
określonych w ustawie, a także danymi osobowymi tych osób oraz opisem ich 
kwalifikacji i dotychczasowej działalności zawodowej,

6) zaświadczenia o niekaralności członków władz statutowych towarzystwa, w 
zakresie wynikającym z art. 41 ust. 1 pkt 2,

7) dokumenty przedstawiające sytuację finansową wszystkich akcjonariuszy 
towarzystwa w okresie ostatnich 5 lat poprzedzających datę złożenia wniosku, w 
tym dokumenty potwierdzające brak zaległości podatkowych,

8) plan organizacyjny i finansowy działalności towarzystwa na 3 lata.

2. Wraz z wnioskiem o zezwolenie na utworzenie powszechnego towarzystwa 
założyciele mogą złożyć wniosek o wydanie przez organ nadzoru promesy zezwolenia 
na utworzenie otwartego funduszu, dołączając do tego wniosku:

1) projekt statutu funduszu,

2) projekt umowy z depozytariuszem,

3) dane osobowe osób, które towarzystwo zamierza zatrudnić po utworzeniu, 
mających istotny wpływ na gospodarkę finansową funduszu,

4) listę osób, które zostaną wyznaczone przez depozytariusza do wykonywania 
obowiązków określonych w projekcie umowy,

5) informacje o kwalifikacjach i doświadczeniu zawodowym osób, o których mowa w 
pkt 3 i 4, ze wskazaniem, które z tych osób są doradcami inwestycyjnymi.

Art. 55. [ Decyzja ]

1. Organ nadzoru wydaje decyzję w sprawie zezwolenia w terminie 3 miesięcy od 
dnia złożenia wniosku.

2. Wydanie zezwolenia jest równoznaczne z zatwierdzeniem przez organ nadzoru 
statutu towarzystwa.

Art. 56. [ Promesa zezwolenia ]

1. Jeżeli jednocześnie z wnioskiem o zezwolenie na utworzenie powszechnego 
towarzystwa założyciele złożyli wniosek o wydanie przez organ nadzoru promesy 
zezwolenia na utworzenie otwartego funduszu, a nie zachodzą podstawy do odmowy 
jej wydania, organ nadzoru wydaje promesę wraz z wydaniem zezwolenia na 
utworzenie powszechnego towarzystwa.

2. W promesie organ nadzoru określa okres jej ważności, który nie może być 
krótszy niż 6 miesięcy.

3. W okresie ważności promesy organ nadzoru nie może odmówić wydania zezwolenia 
na utworzenie otwartego funduszu, chyba że nastąpią zmiany w treści załączników, 
o których mowa w art. 14, w stosunku do treści załączników określonych w art. 54 
ust. 1 pkt 1 i ust. 2.

4. Odmowa wydania promesy zezwolenia na utworzenie funduszu może nastąpić z 
przyczyn, o których mowa w art. 15 ust. 2.

Art. 57. [ Omowa wydania zezwolenia ]

Organ nadzoru odmawia wydania zezwolenia na utworzenie towarzystwa, jeżeli:

1) wniosek i dołączone do niego dokumenty nie spełniają warunków określonych w 
przepisach prawa,

2) w statucie towarzystwa są zamieszczone postanowienia mogące zagrażać 
bezpieczeństwu aktywów funduszu albo w inny sposób naruszać interes członków 
funduszu,

3) przedstawiony przez założycieli plan organizacyjny i finansowy działalności 
towarzystwa na 3 lata nie zabezpiecza w należyty sposób interesów członków 
funduszu,

4) założyciele towarzystwa i członkowie władz statutowych towarzystwa nie dają 
rękojmi prowadzenia spraw towarzystwa w sposób zapewniający należytą ochronę 
interesów członków funduszu,

5) z dokumentów przedstawiających sytuację finansową akcjonariuszy towarzystwa 
za ostatnie 5 lat wynika, że którykolwiek z nich posiada zaległości podatkowe,

6) kapitał akcyjny powszechnego towarzystwa pochodzi z pożyczki, kredytu lub 
jest obciążony w jakikolwiek sposób.

Art. 58. [ Zmiany zatwierdzane przez organ nadzoru ]

Zmiana statutu towarzystwa, depozytariusza lub umowy z depozytariuszem wymaga 
zezwolenia organu nadzoru.

Art. 59. [ Zezwolenie na powołanie członków zarządu i rady nadzorczej ]

1. Zezwolenia organu nadzoru wymaga powołanie członków zarządu i rady nadzorczej 
towarzystwa, chyba że powołanie dotyczy osób, które pełniły funkcje w tych 
organach w poprzedniej kadencji.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do członków rady nadzorczej pracowniczego 
towarzystwa wybieranych przez członków pracowniczego funduszu.

Art. 60. [ Zmiana danych ]

Towarzystwo jest obowiązane zawiadamiać niezwłocznie organ nadzoru o każdej 
zmianie danych zawartych w załączniku do wniosku o utworzenie towarzystwa, o 
którym mowa w art. 54 ust. 1 pkt 3.
Rozdział 5 - Przejęcie zarządzania funduszem emerytalnym, łączenie się towarzystw 
emerytalnych i likwidacja funduszu emerytalnego
Art. 61. [ Cofnięcie zezwolenia ]

W przypadku ogłoszenia upadłości towarzystwa lub otwarcia jego likwidacji organ 
nadzoru wydaje decyzję o cofnięciu zezwolenia na utworzenie towarzystwa.

Art. 62. [ Działalność niezgodna z prawem ]

1. Organ nadzoru może wydać decyzję o cofnięciu zezwolenia na utworzenie 
towarzystwa, jeżeli stwierdzi, że fundusz prowadzi działalność niezgodnie z 
przepisami ustawy lub statutem funduszu albo w sposób zagrażający interesom 
członków funduszu.

2. Przed cofnięciem zezwolenia organ nadzoru może wezwać fundusz, aby w 
określonym terminie doprowadził swoją działalność do właściwego stanu

3. Cofając zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, lub dokonując wezwania, o którym 
mowa w ust. 2, organ nadzoru może nałożyć na towarzystwo karę pieniężną do 
wysokości 500 000 zł, jeżeli stwierdzone nieprawidłowości były szczególnie 
rażące. 

Art. 63. [ Data wejścia w życie decyzji ]

W decyzji o cofnięciu zezwolenia organ nadzoru określa datę wejścia tej decyzji 
w życie.

Art. 64. [ Przejęcie zarządzania ]

1. Od dnia wejścia w życie decyzji o cofnięciu zezwolenia na utworzenie 
towarzystwa fundusz jest reprezentowany przez depozytariusza. W tym czasie 
fundusz nie może przyjmować nowych członków.

2. Jeżeli w okresie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie decyzji o cofnięciu 
zezwolenia zarządzanie otwartym funduszem nie zostanie przejęte przez inne 
powszechne towarzystwo zgodnie z art. 66 ust. 3, przejęcia zarządzania tym 
funduszem dokonuje powszechne towarzystwo zarządzające otwartym funduszem, 
którego aktywa netto miały najwyższą wartość na koniec miesiąca poprzedzającego 
miesiąc, w którym decyzja o cofnięciu zezwolenia weszła w życie, na warunkach 
określonych w decyzji organu nadzoru, z zastrzeżeniem ust. 3. 

3. Jeżeli cofnięcie zezwolenia na utworzenie powszechnego towarzystwa nastąpiło 
w związku z wystąpieniem w otwartym funduszu niedoboru, pierwszeństwo w 
przejęciu zarządzania tym funduszem przysługuje powszechnemu towarzystwu 
zarządzającemu funduszem o największej stopie zwrotu, o której mowa w art. 172.


Art. 65. [ Zaskarżenie decyzji ]

Jeżeli decyzja o cofnięciu zezwolenia, wydana przez organ nadzoru z innych 
przyczyn niż określone w art. 61, zostanie zaskarżona do Naczelnego Sądu 
Administracyjnego, rozpoznanie skargi powinno nastąpić w terminie 2 miesięcy od 
daty jej wniesienia.

Art. 66. [ Przekazanie zarządzania funduszem ]

1. Powszechne towarzystwo, które zamierza zrezygnować z prowadzenia 
dotychczasowej działalności, może, na podstawie umowy zawartej z innym 
powszechnym towarzystwem, przekazać temu towarzystwu zarządzanie otwartym 
funduszem, którym zarządza.

2. Powszechne towarzystwo przejmujące zarządzanie otwartym funduszem wstępuje w 
prawa i obowiązki powszechnego towarzystwa zarządzającego dotychczas tym 
funduszem. Postanowienia umowy wyłączające określone obowiązki są bezskuteczne 
wobec osób trzecich.

3. Poza przypadkiem określonym w ust. 1 przejęcie przez towarzystwo zarządzania 
funduszem jest możliwe tylko w przypadku cofnięcia przez organ nadzoru 
zezwolenia na utworzenie towarzystwa zarządzającego tym funduszem, z 
zastrzeżeniem art. 67.

4. Przejęcia zarządzania funduszem może dokonać wyłącznie towarzystwo 
zarządzające funduszem tego samego rodzaju.

Art. 67. [ Łączenie towarzystw ]

1. Towarzystwo może połączyć się z innym towarzystwem.

2. Przepis art. 66 ust. 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 68. [ Zezwolenie organu nadzoru ]

1. Przejęcie zarządzania funduszem w przypadkach, o których mowa w art. 66, oraz 
połączenie towarzystw wymaga zezwolenia organu nadzoru.

2. Wniosek o wydanie zezwolenia składa towarzystwo przejmujące zarządzanie 
funduszem, a w przypadku połączenia towarzystw — każde z łączących się 
towarzystw.

3. Zezwolenie na przejęcie zarządzania funduszem lub połączenie towarzystw jest 
równoznaczne z zezwoleniem na zmianę statutu funduszu w zakresie określonym w 
art. 13 ust. 2 pkt 2—4.

4. Zezwolenie organu nadzoru określa szczegółowe warunki przejęcia zarządzania 
funduszem lub połączenia towarzystw.

Art. 69. [ Likwidacja funduszu ]

1. Na podstawie zezwolenia organu nadzoru na przejęcie zarządzania funduszem lub 
połączenie towarzystw następuje likwidacja funduszu, którym zarządzanie zostało 
przejęte przez inne towarzystwo lub który był zarządzany przez towarzystwo 
przejęte w wyniku połączenia albo — jeżeli połączenie towarzystw odbywa się w 
sposób określony w art. 463 pkt 2 Kodeksu handlowego — który został wskazany we 
wniosku o wydanie zezwolenia na połączenie towarzystw zgodnie z ust. 5.

2. Zezwolenie określa datę rozpoczęcia i zakończenia likwidacji funduszu.

3. O wydaniu zezwolenia organ nadzoru zawiadamia niezwłocznie sąd rejestrowy, 
załączając odpis zezwolenia. Sąd, z urzędu, wpisze w rejestrze funduszy datę 
rozpoczęcia likwidacji i likwidatora.

4. Likwidatorem funduszu jest towarzystwo, które przejęło zarządzanie tym 
funduszem.

5. Jeżeli połączenie towarzystw odbywa się w sposób określony w art. 463 pkt 2 
Kodeksu handlowego, wniosek o zezwolenie na połączenie towarzystw powinien 
wskazywać fundusz podlegający likwidacji.

Art. 70. [ Ogłoszenie w dzienniku ]

1. Treść zezwolenia organu nadzoru na przejęcie zarządzania otwartym funduszem 
lub połączenie powszechnych towarzystw oraz o uprawnieniach przysługujących 
członkom funduszu w związku z jego likwidacją otwarty fundusz ogłasza 
niezwłocznie w dzienniku o zasięgu krajowym.

2. Otwarty fundusz jest obowiązany, na podstawie zawiadomienia przez członka o 
zawarciu umowy z innym otwartym funduszem, dokonanego w terminie 2 miesięcy od 
daty ogłoszenia, o którym mowa w ust. 1, dokonać wypłaty transferowej środków 
zgromadzonych na jego rachunku do tego funduszu. W tym przypadku otwarty fundusz 
nie może pobierać opłaty, o której mowa w art. 134 ust. 1 pkt 2.

3. W przypadku pracowniczego funduszu informacja o treści wskazanej w ust. 1 
jest podawana niezwłocznie, w sposób określony w statucie, do wiadomości 
akcjonariuszy pracowniczego towarzystwa zarządzającego tym funduszem.

4. O treści ogłoszenia, o którym mowa w ust. 1, lub treści informacji, o której 
mowa w ust. 3, fundusz zawiadamia niezwłocznie organ nadzoru.

5. Jeżeli otwarty fundusz nie wykona obowiązku, o którym mowa w ust. 1, organ 
nadzoru dokonuje ogłoszenia na koszt likwidatora.

Art. 71. [ Przeniesienie aktywów ]

1. Likwidacja funduszu odbywa się w drodze przeniesienia jego aktywów do 
funduszu zarządzanego przez towarzystwo, które przejęło zarządzanie tym 
funduszem lub które przejęło towarzystwo zarządzające tym funduszem w wyniku 
połączenia, a jeżeli połączenie towarzystw odbywa się w sposób określony w art. 
463 pkt 2 Kodeksu handlowego — do funduszu nie podlegającego likwidacji wskutek 
połączenia towarzystw, z zastrzeżeniem ust. 3.

2. Przeniesienie aktywów następuje w dniu wskazanym w zezwoleniu na przejęcie 
zarządzania funduszem lub połączenie towarzystw, przypadającym nie później niż w 
terminie 9 miesięcy od dnia wydania przez organ nadzoru takiego zezwolenia. 
Dzień wskazany w zezwoleniu jest datą zakończenia likwidacji funduszu w 
rozumieniu art. 69 ust. 2.

3. Niezwłocznie po zawiadomieniu organu nadzoru, o którym mowa w art. 70 ust. 4, 
fundusz podlegający likwidacji jest obowiązany rozwiązać umowę z depozytariuszem 
przechowującym jego aktywa oraz jest uprawniony do rozwiązania umów ze 
wszystkimi innymi podmiotami działającymi na jego rzecz, z dniem zakończenia 
likwidacji. Jakiekolwiek postanowienia tych umów, ograniczające lub wyłączające 
możliwość rozwiązania umowy w powyższy sposób, uważa się za nie istniejące.

4. W dacie zakończenia likwidacji funduszu przeniesienie jego aktywów do innego 
funduszu uważa się za dokonane, a fundusz ten wstępuje we wszystkie prawa i 
obowiązki funduszu zlikwidowanego. Z tą chwilą fundusz przejmujący dokonuje 
przeliczenia jednostek rozrachunkowych istniejących w funduszu przejętym na 
jednostki rozrachunkowe istniejące w funduszu przejmującym.

5. Wydanie aktywów funduszu przejętego depozytariuszowi przechowującemu aktywa 
funduszu przejmującego następuje z zachowaniem zasad określonych w art. 163.

6. (skreślony). 

Art. 72. [ Wykreślenie z rejestru ]

Niezwłocznie po zakończeniu likwidacji funduszu likwidator zawiadamia organ 
nadzoru o dokonaniu czynności, o których mowa w art. 71 ust. 3—5, oraz składa 
wniosek do sądu rejestrowego o wykreślenie tego funduszu z rejestru funduszy.

Art. 73. [ Likwidacja pracowniczego funduszu ]

Likwidacja pracowniczego funduszu, którym zarządzanie nie zostało przejęte przez 
inne pracownicze towarzystwo, następuje z zachowaniem przepisów art. 74—78.

Art. 74. [ Decyzja organu nadzoru ]

1. Likwidacja pracowniczego funduszu następuje na podstawie decyzji organu 
nadzoru o jego likwidacji.

2. Decyzja organu nadzoru określa datę rozpoczęcia i zakończenia likwidacji 
funduszu.

3. Przepisy art. 69 ust. 3 oraz art. 70 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio. 

4. Likwidatorem pracowniczego funduszu jest depozytariusz, chyba że organ 
nadzoru wyznaczy innego likwidatora.

Art. 75. [ Zasady likwidacji ]

Likwidacja pracowniczego funduszu polega na zbyciu jego aktywów, ściągnięciu 
należności funduszu, zaspokojeniu wierzycieli funduszu i rozdysponowaniu środków 
zgromadzonych na rachunkach członków funduszu zgodnie z ich dyspozycją.

Art. 76. [ Rozdysponowanie środków pracowniczego funduszu ]

1. W przypadku likwidacji pracowniczego funduszu środki zgromadzone na 
rachunkach jego członków mogą być rozdysponowane w jeden z następujących 
sposobów:

1) przekazane w ramach wypłaty transferowej do innego pracowniczego funduszu, o 
ile członek spełnia warunki członkostwa w tym funduszu,

2) przekazane do zakładu ubezpieczeń na życie na zasadach określonych w ustawie 
o pracowniczych programach emerytalnych,

3) przekazane do funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego 
funduszu inwestycyjnego otwartego na zasadach określonych w ustawie o 
pracowniczych programach emerytalnych,

4) wypłacone członkowi w formie jednorazowej wypłaty.

2. Wykorzystanie środków w sposób określony w ust. 1 pkt 4 następuje także 
wówczas, gdy członek nie wyda dyspozycji co do sposobu wykorzystania tych 
środków.

3. Środki nie rozdysponowane zgodnie z ust. 1 są składane do depozytu sądowego.

Art. 77. [ Zakończenie likwidacji ]

O zakończeniu wykonywania czynności, o których mowa w art. 75, likwidator 
zawiadamia niezwłocznie organ nadzoru, składając jednocześnie wniosek do sądu 
rejestrowego o wykreślenie zlikwidowanego funduszu z rejestru funduszy.

Art. 78. [ Delegacja ]

Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb likwidacji 
pracowniczych funduszy w przypadku, o którym mowa w art. 73, a w szczególności 
sposób i termin składania przez członków funduszu dyspozycji dotyczących sposobu 
wykorzystania środków zgromadzonych na ich rachunkach.
Rozdział 6 - Postanowienia antymonopolowe
Art. 79. [ Zamiar połączenia lub przejęcia funduszu ]

1. Zamiar połączenia powszechnych towarzystw lub zamiar przejęcia zarządzania 
otwartym funduszem podlega zgłoszeniu Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i 
Konsumentów, jeżeli łączna wartość aktywów netto funduszy zarządzanych w 
następstwie zamierzonego połączenia lub przejęcia zarządzania przekroczyłaby, w 
którymkolwiek z miesięcy przypadających w roku poprzedzającym rok zgłoszenia 
takiego zamiaru, 33% łącznej wartości aktywów netto wszystkich otwartych 
funduszy.

2. Zamiar połączenia lub przejęcia zarządzania, o którym mowa w ust. 1, należy 
zgłosić w terminie 14 dni od dnia:

1) podjęcia przez walne zgromadzenia akcjonariuszy łączących się powszechnych 
towarzystw uchwał o połączeniu z innym towarzystwem,

2) złożenia wniosku do organu nadzoru o zezwolenie na przejęcie zarządzania 
otwartym funduszem w związku z cofnięciem zezwolenia na utworzenie powszechnego 
towarzystwa,

3) zawarcia umowy o przejęcie zarządzania otwartym funduszem, o której mowa w 
art. 66 ust. 1.

3. Zgłoszenia zamiaru dokonują:

1) przy połączeniu towarzystw — oddzielnie zarządy tych towarzystw,

2) przy przejęciu zarządzania funduszem — zarząd towarzystwa przejmującego 
zarządzanie.

4. Do zgłoszenia zamiaru połączenia towarzystw należy dołączyć odpis z rejestru 
handlowego, statuty łączących się towarzystw oraz informację o funduszach 
zarządzanych przez te towarzystwa, obejmującą w szczególności wartość aktywów 
netto funduszy oraz pozycje zajmowane na rynku usług finansowych, a także 
odpowiednio dokumenty, o których mowa w ust. 2.

5. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w terminie nie dłuższym niż 
2 miesiące, a w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, w terminie nie dłuższym 
niż miesiąc, zawiadamia zgłaszającego zamiar o braku zastrzeżeń bądź wydaje 
decyzję zakazującą łączenia towarzystw lub przejęcia zarządzania funduszem. 
Decyzja taka może być wydana tylko wówczas, jeżeli towarzystwo, w wyniku 
połączenia lub przejęcia zarządzania funduszem, uzyskałoby lub umocniło pozycję 
dominującą na rynku.

6. Przepisów ust. 1—5 nie stosuje się w razie przejęcia zarządzania otwartym 
funduszem w przypadku, o którym mowa w art. 64 ust. 2.

Art. 80. [ Stosowanie przepisów ]

W zakresie nie uregulowanym w ustawie do połączenia powszechnych towarzystw lub 
przejęcia zarządzania otwartym funduszem stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 
lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym (Dz.U. z 1997 r. Nr 
49, poz. 318, Nr 118, poz. 754 i Nr 121, poz. 770).
Rozdział 7 - Członkostwo w funduszu emerytalnym
Art. 81. [ Uzyskanie członkostwa ]

1. Uzyskanie członkostwa w otwartym funduszu następuje z chwilą zawarcia umowy z 
funduszem.

2. Otwarty fundusz nie może odmówić zawarcia umowy, o ile osoba występująca z 
wnioskiem o przyjęcie do funduszu spełnia warunki określone w odrębnych 
ustawach.

3. Można być członkiem tylko jednego otwartego funduszu, z zastrzeżeniem 
przepisów art. 84.

4. Uzyskanie członkostwa w określonym otwartym funduszu następuje również w 
wyniku losowania, przeprowadzonego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na 
zasadach przewidzianych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.

5. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązany jest zawiadomić o wyniku 
losowania. Zawiadomienie jest doręczane osobie zainteresowanej oraz otwartemu 
funduszowi, którego członkiem została ta osoba.

6. Wraz z zawiadomieniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych członek otrzymuje dane 
otwartego funduszu objęte wpisem do rejestru funduszy, a otwarty fundusz, 
podstawowe dane osobowe członka, o których mowa w art. 89 ust. 2, przy czym 
otwarty fundusz może otrzymać te dane także w formie elektronicznej.

7. Po otrzymaniu zawiadomienia Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz podstawowych 
danych osobowych członka, zgodnie z ust. 6, otwarty fundusz niezwłocznie 
potwierdza na piśmie warunki członkostwa oraz wzywa członka do niezwłocznego 
dopełnienia obowiązków określonych w art. 82 ust. 1 i art. 83 ust. 1, informując 
jednocześnie o skutkach niedopełnienia lub nienależytego dopełnienia tych 
obowiązków, zgodnie z art. 132 ust. 1 lub art. 83 ust. 3 i 4.

Art. 82. [ Zapis na wypadek śmierci ]

1. Zawierając umowę z otwartym funduszem, osoba występująca z wnioskiem o 
przyjęcie do funduszu może wskazać imiennie jedną lub więcej osób, na których 
rzecz ma nastąpić, po jej śmierci, wypłata środków nie wykorzystanych zgodnie z 
art. 131. 

2. Jeżeli członek wskazał kilka osób uprawnionych do otrzymania środków po jego 
śmierci, a nie oznaczył ich udziału w tych środkach, uważa się, że udziały tych 
osób są równe.

3. Członek może w każdym czasie zmienić poprzednią dyspozycję, wskazując 
jednocześnie inne osoby uprawnione do otrzymania środków po jego śmierci, 
zamiast lub oprócz osób, o których mowa w ust. 1, jak również oznaczając w inny 
sposób udział wskazanych osób w tych środkach. 

4. Wskazanie osoby uprawnionej do otrzymania środków po śmierci członka staje 
się bezskuteczne, jeżeli osoba ta zmarła przed śmiercią członka. W takim 
przypadku udział, który był przeznaczony dla zmarłego, przypada w równych 
częściach pozostałym osobom wskazanym, chyba że członek zadysponuje tym udziałem 
w inny sposób. Jeżeli jednak zmarły był jedyną osobą wskazaną, członek może 
wskazać inną osobę uprawnioną do otrzymania środków po jego śmierci. 

5. Fundusz jest obowiązany poinformować osobę przystępującą do otwartego 
funduszu o skutkach niedopełnienia lub nienależytego dopełnienia obowiązku, o 
którym mowa w ust. 4 zdanie trzecie, stosownie do art. 132 ust. 1.

Art. 83. [ Oświadczenie o stosunkach majątkowych ]

1. Zawierając umowę z otwartym funduszem, osoba występująca z wnioskiem o 
przyjęcie do funduszu jest ponadto obowiązana złożyć pisemne oświadczenie o 
stosunkach majątkowych istniejących między nią a jej małżonkiem, a jeżeli między 
małżonkami nie istnieje wspólność ustawowa — udokumentować także sposób 
uregulowania tych stosunków. Powyższy obowiązek ciąży także na członku otwartego 
funduszu, który zawarł związek małżeński po zawarciu umowy z funduszem.

2. Członek otwartego funduszu jest obowiązany zawiadomić fundusz na piśmie o 
każdorazowej zmianie w stosunku do treści oświadczenia, o którym mowa w ust. 1, 
o ile zmiana taka obejmuje środki zgromadzone na jego rachunku. Do zawiadomienia 
należy dołączyć dowód takiej zmiany.

3. W razie niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 1 zdanie drugie lub w 
ust. 2, przyjmuje się odpowiednio, że między małżonkami istnieje wspólność 
ustawowa albo że małżeńskie stosunki majątkowe uregulowane są zgodnie z treścią 
umowy zawartej z otwartym funduszem lub ostatnim zawiadomieniem dokonanym przez 
członka otwartego funduszu zgodnie z ust. 2.

4. Otwarty fundusz nie odpowiada za szkody powstałe wskutek niedopełnienia lub 
nienależytego dopełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 1 lub 2.

Art. 84. [ Umowa z innym funduszem ]

1. Jeżeli członek otwartego funduszu przystępuje do innego otwartego funduszu, 
jest obowiązany zawiadomić na piśmie o zawarciu umowy z tym funduszem otwarty 
fundusz, do którego dotychczas wpłacał składki. Wraz z zawiadomieniem członek 
składa na piśmie, według wzoru określonego w rozporządzeniu Rady Ministrów, 
oświadczenie woli o rozwiązaniu dotychczasowej umowy, a jeżeli uzyskał 
członkostwo w wyniku losowania przeprowadzonego przez Zakład Ubezpieczeń 
Społecznych lub z chwilą otwarcia rachunku – oświadczenie woli o rezygnacji z 
członkostwa w dotychczasowym otwartym funduszu, z dniem dokonania wypłaty 
transferowej, o której mowa w art. 119.

2. Własnoręczność podpisu pod oświadczeniem woli o rezygnacji z członkostwa w 
dotychczasowym otwartym funduszu oraz o wyrażeniu zgody na dokonanie potrącenia, 
o którym mowa w art. 134 ust. 1 pkt 3, powinna zostać poświadczona przez dowolną 
jednostkę organizacyjną Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub samorządu 
terytorialnego właściwą dla miejsca zamieszkania członka otwartego funduszu albo 
w polskiej placówce dyplomatyczno-konsularnej.

Art. 84a. [ Informowanie ]

1. Osoby urodzone w latach 1949–1953 zawierające umowę z otwartym funduszem, są 
obowiązane złożyć pisemne oświadczenie o zapoznaniu się z treścią art. 24, 26, 
46–50, 53, 183, 184 i 185 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i 
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 162, poz. 1118), co osoba 
zawierająca umowę winna potwierdzić własnoręcznym podpisem.

2. Osoba wykonująca czynności akwizycyjne na rzecz otwartego funduszu w stosunku 
do osoby określonej w ust. 1, obowiązana jest do pouczenia tej osoby o 
konsekwencjach wynikających z przepisów, o których mowa w ust. 1, a w 
szczególności o tym, że w wyniku przystąpienia do otwartego funduszu emerytura z 
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych może być istotnie niższa lub emerytura nie 
będzie mogła być przyznana w wieku niższym niż określony w art. 24 ustawy, o 
której mowa w ust. 1.

Art. 85. [ Delegacja ]

Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób i tryb zawarcia umowy, na której podstawie następuje uzyskanie 
członkostwa w otwartym funduszu,

2) sposób i termin składania oświadczenia o małżeńskich stosunkach majątkowych 
członka otwartego funduszu oraz zawiadamiania otwartego funduszu o każdorazowej 
zmianie w stosunku do treści takiego oświadczenia obejmującej środki zgromadzone 
na rachunku członka,

3) sposób i termin zawiadamiania otwartego funduszu przez członka o 
przystąpieniu do innego otwartego funduszu,

4) tryb i terminy powiadamiania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przez otwarty 
fundusz o zawarciu umowy z członkiem funduszu oraz zakres danych, jakie powinno 
zawierać powiadomienie,

5) wzory oświadczeń woli, o których mowa w art. 84.

6) szczegółowe zasady wycofywania przez otwarty fundusz zgłoszenia o zawarciu 
umowy z członkiem oraz wykreślenia wpisu w Centralnym Rejestrze Członków 
Otwartych Funduszy Emerytalnych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych,

7) szczegółowy sposób ustalania i rozliczenia podlegającej zwrotowi nienależnie 
otrzymanej składki, o której mowa w art. 100a.

Art. 86. [ Członek pracowniczego funduszu ]

1. Członkiem pracowniczego funduszu może zostać osoba fizyczna spełniająca 
warunki określone w ustawie o pracowniczych programach emerytalnych dla 
uczestnika pracowniczego programu emerytalnego.

2. Osoba, która przestała spełniać warunki, o których mowa w ust. 1, zachowuje 
status członka pracowniczego funduszu.

Art. 87. [ Pracownicza umowa emerytalna ]

Uzyskanie członkostwa w pracowniczym funduszu następuje z chwilą zawarcia 
pracowniczej umowy emerytalnej, na zasadach określonych w ustawie o 
pracowniczych programach emerytalnych.

Art. 88. [ Rezygnacja z członkostwa ]

Członek może zrezygnować z członkostwa w pracowniczym funduszu, w drodze 
wypowiedzenia pracowniczej umowy emerytalnej, na zasadach określonych w ustawie 
o pracowniczych programach emerytalnych.

Art. 89. [ Rejestr członków ]

1. Fundusz prowadzi rejestr członków funduszu zawierający podstawowe dane 
osobowe członków, dane o wpłatach składek do funduszu i otrzymanych wypłatach 
transferowych oraz przeliczeniach tych składek i wypłat transferowych na 
jednostki rozrachunkowe, dane o aktualnym stanie środków na rachunkach, a w 
pracowniczych funduszach — także dane o aktualnym stanie akcji na rachunkach 
ilościowych.

2. Podstawowe dane osobowe członków, o których mowa w ust. 1, obejmują:

1) imiona i nazwisko,

2) datę urodzenia,

3) numer powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności PESEL i numer 
identyfikacji podatkowej NIP, a w przypadku gdy członkowi funduszu nie nadano 
numeru PESEL i numeru NIP lub jednego z nich – w miejsce brakującego numeru 
odpowiednio serię i numer dowodu osobistego lub paszportu,

4) adres miejsca zamieszkania.

3. Prowadzenie rejestru członków funduszu może być powierzone osobie trzeciej, z 
zastrzeżeniem przepisów art. 49

4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady 
prowadzenia rejestru członków funduszu, w tym szczegółowy zakres informacji, 
które powinny być zawarte w rejestrze, a także zasady sporządzania i 
przechowywania kopii danych zawartych w rejestrze na wypadek jego utraty.

Art. 90. [ Właściwość sądów ]

1. W sprawach o roszczenia ze stosunków prawnych między członkami otwartych 
funduszy a tymi funduszami lub ich organami orzekają sądy ubezpieczeń 
społecznych właściwe dla miejsca zamieszkania członka funduszu.

2. Do postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio 
przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o postępowaniu w sprawach z zakresu 
prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem art. 460 § 1, art. 461 § 1 i 
2, art. 463 § 11 i 3, art. 467 § 4, art. 476 § 1—2 i 4—5, art. 4771 § 11—2, art. 
4772, art. 4776, art. 4779—47714a.

Art. 91. [ Właściwość miejscowa ]

W sprawach o roszczenia ze stosunków prawnych między członkami pracowniczych 
funduszy a tymi funduszami lub ich organami orzekają sądy powszechne właściwe 
dla miejsca zamieszkania członka funduszu.
Rozdział 8 - Działalność akwizycyjna otwartych funduszy emerytalnych
Art. 92. [ Zakaz ]

1. W ramach działalności akwizycyjnej prowadzonej przez otwarte fundusze nie 
jest dozwolone oferowanie dodatkowych korzyści materialnych z tytułu członkostwa 
w otwartym funduszu, jeżeli celem takiego działania miałoby być skłonienie 
kogokolwiek, aby przystąpił do funduszu lub pozostawał jego członkiem.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do innej działalności niż określona w 
tym przepisie, jeżeli w jej ramach oferuje się dodatkowe korzyści materialne w 
zamian za przystąpienie do określonego otwartego funduszu lub pozostawanie jego 
członkiem.

3. Działalność akwizycyjna, w rozumieniu ust. 1, oznacza wszelką działalność 
zarobkową, mającą na celu skłonienie kogokolwiek, aby przystąpił do otwartego 
funduszu lub pozostawał członkiem tego funduszu. Działalność akwizycyjna 
obejmuje także zawieranie w imieniu otwartego funduszu umów, na których 
podstawie następuje uzyskanie członkostwa w tym funduszu, oraz pośredniczenie 
przy zawieraniu takich umów.

Art. 93. [ Podmioty uprawnione do działalności akwizycyjnej ]

1. Działalność akwizycyjną na rzecz otwartego funduszu w zakresie wynikającym z 
art. 92 ust. 3 mogą prowadzić otwarty fundusz lub na zlecenie tego funduszu 
wyłącznie następujące podmioty:

1) banki krajowe w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe 
(Dz.U. Nr 140, poz. 939 i z 1998 r. Nr 160, poz. 1063),

2) zakłady ubezpieczeń,

3) domy maklerskie w rozumieniu przepisów o publicznym obrocie papierami 
wartościowymi,

4) agenci ubezpieczeniowi,

5) podmioty prowadzące działalność brokerską w rozumieniu przepisów o 
działalności ubezpieczeniowej,

6) państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej „Poczta Polska”,

7) spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. 

2. Podmiot wykonujący czynności związane z przygotowaniem i emisją reklam, w 
ramach swojego przedmiotu działalności gospodarczej, na zlecenie podmiotów, o 
których mowa w ust. 1, nie prowadzi działalności akwizycyjnej w rozumieniu art. 
92 ust. 3. 

3. Czynności akwizycyjne mogą wykonywać wyłącznie osoby fizyczne wpisane do 
rejestru osób uprawnionych do wykonywania czynności akwizycyjnych na rzecz 
otwartych funduszy, prowadzonego przez organ nadzoru.

4. Jeżeli otwarty fundusz prowadzi działalność akwizycyjną bez pośrednictwa 
podmiotów, o których mowa w ust. 1, czynności akwizycyjne na rzecz tego funduszu 
mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby fizyczne zatrudnione przez powszechne 
towarzystwo będące organem tego funduszu.

5. Czynności akwizycyjne nie mogą być wykonywane na rzecz otwartego funduszu w 
ramach działalności gospodarczej, chyba że osoba fizyczna wykonująca te 
czynności jest agentem ubezpieczeniowym lub prowadzi działalność brokerską w 
rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej.

6. Osoba fizyczna wpisana do rejestru, o którym mowa w ust. 3, może wykonywać 
czynności akwizycyjne na rzecz tylko jednego otwartego funduszu emerytalnego.


7. Powszechne towarzystwo, jako organ otwartego funduszu, odpowiada w trybie 
art. 62 i 204 za nieprawidłowości w działalności akwizycyjnej oraz przy 
wykonywaniu czynności akwizycyjnych, bez względu na to, czy działalność 
akwizycyjna funduszu prowadzona jest bezpośrednio przez fundusz, czy za 
pośrednictwem podmiotów określonych w ust. 1 pkt 1–7.

Art. 93a. [ Zakaz akwizycji ]

Działalność akwizycyjna na rzecz otwartego funduszu nie może być prowadzona 
wśród pracowników przez pracodawcę, inną osobę pozostającą w stosunku 
nadrzędności służbowej do pracownika.

Art. 94. [ Kwalifikacje akwizytorów ]

1. Do rejestru, o którym mowa w art. 93 ust. 3, może być wpisana osoba fizyczna, 
która:

1) ma miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne przeciwko 
mieniu, wiarygodności dokumentów, przestępstwo skarbowe lub przestępstwo, o 
którym mowa w rozdziale 22,

3) ma pełną zdolność do czynności prawnych.

2. Organ nadzoru dokonuje wpisu do rejestru na podstawie zgłoszenia dokonanego 
przez podmiot prowadzący działalność akwizycyjną na rzecz otwartego funduszu, a 
jeżeli otwarty fundusz nie korzysta z pośrednictwa takiego podmiotu — przez ten 
fundusz. Odmowa wpisu następuje w drodze decyzji administracyjnej. Dokonanie 
wpisu lub wydanie decyzji odmawiającej wpisu następuje w terminie 1 miesiąca od 
daty złożenia wniosku. 

3. Rejestr osób uprawnionych do wykonywania czynności akwizycyjnych na rzecz 
otwartych funduszy zawiera:

1) numer wpisu do rejestru,

2) podstawowe dane osobowe osób wpisanych do rejestru, obejmujące:

a) imiona i nazwisko,

b) datę i miejsce urodzenia,

c) imiona rodziców,

d) numer powszechnego elektronicznego systemu ewidencji ludności PESEL,

e) miejsce zamieszkania,

3) nazwę podmiotu, w którego imieniu osoba wpisana do rejestru wykonuje 
czynności akwizycyjne,

4) nazwę otwartego funduszu, na którego rzecz osoba wpisana do rejestru wykonuje 
czynności akwizycyjne.

4. Organ nadzoru dokonuje w drodze decyzji administracyjnej wykreślenia osoby 
wpisanej do rejestru na wniosek podmiotu, w imieniu którego osoba ta wykonuje 
czynności akwizycyjne, lub z urzędu, jeżeli osoba ta:

1) przestała spełniać warunki konieczne do uzyskania wpisu do rejestru,

2) nie wykonuje czynności akwizycyjnych przez okres dłuższy niż 2 lata,

3) wykonuje czynności akwizycyjne z naruszeniem przepisów prawa.

5. Podmiot, w którego imieniu osoba wpisana do rejestru wykonuje czynności 
akwizycyjne, zgłasza niezwłocznie organ nadzoru fakt zaprzestania wykonywania 
przez tę osobę czynności akwizycyjnych w jego imieniu. Na podstawie zgłoszenia 
organ nadzoru wpisuje do rejestru odpowiednią wzmiankę.

6. Jeżeli osoba wpisana do rejestru rozpoczyna wykonywanie czynności 
akwizycyjnych w imieniu podmiotu innego niż podmiot wpisany do rejestru, podmiot 
ten obowiązany jest zgłosić ten fakt niezwłocznie organowi nadzoru. Zgłoszenie 
powinno nastąpić przed rozpoczęciem wykonywania czynności akwizycyjnych. Na 
podstawie zgłoszenia organ nadzoru dokonuje odpowiedniej zmiany w rejestrze oraz 
wykreślenia wzmianki, o której mowa w ust. 5.

7. Z zastrzeżeniem ust. 6, podmiot, w którego imieniu osoba wpisana do rejestru 
wykonuje czynności akwizycyjne, obowiązany jest zgłaszać organowi nadzoru zmiany 
danych objętych wpisem do rejestru w terminie 30 dni od dnia powzięcia o nich 
wiadomości. Odmowa wpisu zmiany danych następuje w drodze decyzji 
administracyjnej.

8. Za wpis do rejestru oraz zmianę danych objętych wpisem organ nadzoru pobiera 
opłatę, która stanowi dochód budżetu państwa. Opłaty nie pobiera się za 
wykreślenie z rejestru, o którym mowa w ust. 4, oraz za wpis i wykreślenie 
wzmianki, o której mowa w ust. 5.

9. Minister Finansów, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i 
Funduszy Emerytalnych, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz warunki i terminy 
uiszczania opłat z tytułów, o których mowa w ust. 8 zdanie pierwsze, przy czym 
wysokość opłaty za wpis do rejestru nie może przekraczać 250% najniższego 
wynagrodzenia za pracę pracowników w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy, a 
wysokość opłaty za zmianę danych objętych wpisem nie może przekraczać 100% tego 
wynagrodzenia.
Rozdział 9 - Rachunki i przeliczenia składek
Art. 95. [ Składki ]

Składki są wpłacane na rachunki prowadzone przez otwarte fundusze, w wysokości i 
na zasadach określonych w odrębnych ustawach, lub na rachunki prowadzone przez 
pracownicze fundusze, w wysokości i z częstotliwością określoną na zasadach, o 
których mowa w ustawie o pracowniczych programach emerytalnych. 

Art. 96. [ Składki do pracowniczego funduszu ]

1. Składki do pracowniczego funduszu są wpłacane w imieniu pracowników będących 
członkami tego funduszu.

2. Wpłaty składek, o których mowa w ust. 1, w imieniu pracowników dokonuje ich 
pracodawca będący akcjonariuszem pracowniczego towarzystwa.

3. Składka do pracowniczego funduszu może być wpłacona także w wyniku dokonania 
wypłaty transferowej, o której mowa w ustawie o pracowniczych programach 
emerytalnych.

Art. 97. [ Wpłaty w formie papierów wartościowych i akcji ]

1. Wpłaty do otwartych funduszy i pracowniczych funduszy mogą być dokonywane w 
formie papierów wartościowych, na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

2. Wpłaty do pracowniczych funduszy mogą być dokonywane w formie akcji, o 
których mowa w art. 101, na zasadach określonych w rozdziale 10.

Art. 98. [ Otwarcie rachunku ]

Z chwilą przystąpienia członka do funduszu, fundusz otwiera dla niego rachunek, 
na który są wpłacane składki oraz przekazywane wypłaty transferowe.

Art. 99. [ Jednostki rozrachunkowe ]

1. Składki wpłacane do funduszu oraz otrzymane wypłaty transferowe są 
przeliczane na jednostki rozrachunkowe.

2. (skreślony). 

3. Całkowita wartość jednostek rozrachunkowych jest zawsze równa całkowitej 
wartości aktywów netto funduszu przeliczonych na te jednostki.

4. Składki oraz otrzymane wypłaty transferowe mogą być przeliczane również na 
części ułamkowe jednostki rozrachunkowej, a wartość środków na rachunku członka 
może być wyrażona w takich częściach ułamkowych.

5. Wartość aktywów netto funduszu oraz wartość jednostki rozrachunkowej jest 
ustalana zgodnie z zasadami wyceny aktywów i zobowiązań funduszy.

6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady wyceny 
aktywów i zobowiązań funduszy.

Art. 100. [ Przeliczanie składek ]

1. Przeliczanie na jednostki rozrachunkowe wpłacanych składek oraz otrzymanych 
wypłat transferowych następuje w określonym zgodnie z ust. 2 dniu, zwanym dalej 
„dniem przeliczenia”, według wartości jednostek rozrachunkowych na ten dzień.


1a. Wartość jednostki rozrachunkowej w dniu przeliczenia jest ustalana przez 
podzielenie wartości aktywów netto funduszu w dniu przeliczenia przez liczbę 
jednostek rozrachunkowych zapisanych w tym dniu na rachunkach prowadzonych przez 
fundusz.

2. W przypadku pracowniczych funduszy dniem przeliczenia jest ostatni dzień 
roboczy miesiąca, o ile fundusz nie określi w statucie także innych dni 
przeliczenia. W przypadku otwartych funduszy dniem przeliczenia jest każdy dzień 
roboczy. 

3. W pierwszym dniu przeliczenia, następującym po dokonaniu wpłaty pierwszej 
składki do funduszu, wartość jednostki rozrachunkowej wynosi 10 zł.

4. Do czasu przeliczenia składek i wypłat transferowych są one przechowywane na 
odrębnym rachunku pieniężnym funduszu. Odsetki należne z tytułu przechowywania 
środków pieniężnych na tym rachunku stanowią przychód funduszu.

5. Przeliczanie papierów wartościowych, o których mowa w art. 97 ust. 1, na 
jednostki rozrachunkowe odbywa się na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

6. (skreślony). 

Art. 100a. [ Zwrot składek ]

1. Otwarty fundusz jest zobowiązany do zwrotu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych 
nienależnie otrzymanej składki.

2. W celu ustalenia kwoty składki, o której mowa w ust. 1, otwarty fundusz 
umarza jednostki rozrachunkowe uzyskane za nienależnie otrzymaną składkę.

3. Otwarty fundusz zwraca kwotę, o której mowa w ust. 2, powiększoną o nominalną 
wartość opłat pobranych przez zarządzające otwartym funduszem towarzystwo, z 
zastrzeżeniem ust. 4.

4. Jeżeli przekazanie do otwartego funduszu nienależnej składki nastąpiło z 
przyczyn leżących po stronie towarzystwa zarządzającego tym funduszem, kwota, o 
której mowa w ust. 3, nie może być niższa od nominalnej wartości nienależnie 
otrzymanej składki, powiększonej o odsetki określone przepisami Kodeksu 
cywilnego.

5. Kwotę stanowiącą równowartość opłat, o których mowa w ust. 3, oraz różnicę 
pomiędzy nienależnie otrzymaną składką, powiększoną o odsetki określone 
przepisami Kodeksu cywilnego, a kwotą, o której mowa w ust. 3, finansuje 
towarzystwo zarządzające otwartym funduszem, z zastrzeżeniem ust. 6 i 7.

6. Jeżeli przekazanie do otwartego funduszu nienależnej składki nastąpiło z 
przyczyn leżących po stronie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a fundusz dokonał 
wypłaty transferowej zgodnie z art. 119, 126 lub 131, towarzystwo zarządzające 
tym funduszem i towarzystwo zarządzające funduszem, do którego dokonano wypłaty 
transferowej, finansują kwotę stanowiącą równowartość pobranych przez siebie 
opłat, o których mowa w ust. 3.

7. Jeżeli zwrot nienależnej składki wynika z nieważności umowy z funduszem, a 
fundusz dokonał wypłaty transferowej zgodnie z art. 119, 126 lub 131, 
towarzystwo zarządzające tym funduszem finansuje kwotę stanowiącą równowartość 
różnicy pomiędzy kwotą określoną zgodnie z ust. 4 a kwotą zwróconą przez 
fundusz, do którego dokonano wypłaty transferowej, określoną zgodnie z ust. 3.

8. Jeżeli osoba, za którą została przekazana nienależna składka, jest członkiem 
innego otwartego funduszu, kwota ustalona zgodnie z ust. 3 i 4 jest przekazywana 
przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do tego funduszu, z zastrzeżeniem ust. 9.

9. Kwota, o której mowa w ust. 8, nie może być niższa niż nominalna wartość 
należnej składki powiększonej o odsetki określone przepisami Kodeksu cywilnego.

10. Odsetki, o których mowa w ust. 4, nalicza się za okres od dnia obciążenia 
rachunku bankowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych kwotą nienależnie otrzymanej 
składki do dnia jej zwrotu.

11. Zwrotu nienależnie otrzymanej składki dokonuje się poprzez potrącenia ze 
składek przekazywanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych do otwartego 
funduszu.

12. Jeżeli Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazał składkę, o której mowa w 
ust. 1, wraz z odsetkami za opóźnienie, do odsetek tych stosuje się odpowiednio 
ust. 1–11 dotyczące składki.
Rozdział 10 - Rachunki ilościowe
Art. 101. [ Akcje ]

1. Akcje uzyskane przez członków pracowniczego funduszu, nieodpłatnie lub na 
warunkach preferencyjnych, w następstwie prywatyzacji pracodawcy są składane na 
rachunkach ilościowych prowadzonych przez pracownicze fundusze na zasadach 
określonych w ustawie o pracowniczych programach emerytalnych.

2. Pracowniczy fundusz może powierzyć prowadzenie rachunków ilościowych 
podmiotowi uprawnionemu do prowadzenia rachunków papierów wartościowych.

3. Na jednym rachunku ilościowym nie mogą być składane akcje więcej niż jednego 
emitenta.

4. Akcje złożone na rachunkach ilościowych są ujmowane ilościowo.

5. Członkowie pracowniczego funduszu nie mogą rozporządzać akcjami złożonymi na 
rachunkach ilościowych ani prawem do dywidendy z tych akcji.

6. Dokonanie przez członka pracowniczego funduszu rozporządzenia prawem poboru 
akcji nowej emisji może nastąpić z uwzględnieniem art. 105.

Art. 102. [ Harmonogram likwidacji rachunków ilościowych ]

1. Pracowniczy fundusz likwiduje rachunki ilościowe członków i przenosi akcje 
zdeponowane na tych rachunkach do aktywów funduszu w oparciu o harmonogram 
likwidacji rachunków ilościowych ustalany przez pracownicze towarzystwo, w 
drodze uchwały rady nadzorczej, i podawany do wiadomości organu nadzoru nie 
później niż 3 miesiące przed rozpoczęciem likwidacji tych rachunków.

2. Harmonogram, o którym mowa w ust. 1, powinien określać:

1) terminy przeniesienia akcji do aktywów funduszu,

2) zasady ustalania ilości akcji złożonych na rachunkach ilościowych przez 
poszczególnych członków, które podlegają przeniesieniu do aktywów funduszu, w 
tym akcji złożonych przez osoby, które przystąpią do funduszu po ogłoszeniu 
harmonogramu,

3) ilość akcji złożonych na rachunkach ilościowych przez poszczególnych 
członków, które podlegają przeniesieniu do aktywów funduszu w poszczególnych 
terminach.

3. Dla osób przystępujących do pracowniczego funduszu, po ogłoszeniu 
harmonogramu, ustala się indywidualnie terminy przeniesienia akcji do aktywów 
funduszu.

4. Przeniesienie akcji do aktywów funduszu może nastąpić wyłącznie w dniach 
przeliczenia.

5. W dniu przeniesienia akcji członkom funduszu zalicza się, odpowiednio, na 
rachunki jednostki rozrachunkowe o wartości odpowiadającej wartości akcji 
przeniesionych z ich rachunków ilościowych, pomniejszonej o kwotę należnego 
podatku. Ustalenie wartości akcji następuje w oparciu o zasady wyceny aktywów 
funduszu.

6. Likwidacja rachunków ilościowych, na których złożone zostały akcje danego 
emitenta, rozpoczyna się nie później niż w terminie 3 lat od dnia złożenia 
pierwszej akcji tego emitenta na rachunku ilościowym i nie może trwać dłużej niż 
10 lat, licząc od daty przeniesienia pierwszej akcji z rachunku ilościowego do 
aktywów funduszu.

7. W razie stwierdzenia, że realizacja harmonogramu może przebiegać lub 
przebiega z naruszeniem przepisów prawa lub interesów członków pracowniczego 
funduszu, organ nadzoru może zawiesić realizację tego harmonogramu i wezwać 
pracowniczy fundusz do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.

8. Przeniesienie akcji spółek publicznych, złożonych na rachunkach ilościowych, 
do aktywów pracowniczego funduszu odbywa się poza rynkiem regulowanym w 
rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. — Prawo o publicznym obrocie 
papierami wartościowymi (Dz.U. Nr 118, poz. 754), a do przeniesienia tych akcji 
nie stosuje się przepisów art. 38 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o 
komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 118, poz. 
561 i Nr 156, poz. 775 oraz z 1997 r. Nr 32, poz. 184, Nr 98, poz. 603, Nr 106, 
poz. 673, Nr 121, poz. 770 i Nr 137, poz. 926).

Art. 103. [ Wypłata środków ]

1. Jeżeli członek zwróci się o dokonanie wypłaty, wypłaty transferowej lub 
zwrotu środków zgromadzonych na jego rachunku w pracowniczym funduszu, rachunek 
ilościowy tego członka powinien być niezwłocznie zlikwidowany, a akcje nie 
przeniesione dotychczas do aktywów funduszu — wydane członkowi, z zastrzeżeniem 
ust. 2.

2. Jeżeli pracowniczy fundusz dokonuje wypłaty środków zgromadzonych na rachunku 
członka funduszu w formie wypłaty realizowanej w ratach, rachunek ilościowy 
członka funduszu podlega likwidacji z chwilą wypłaty ostatniej raty, a 
zdeponowane na nim akcje zostają wydane członkowi funduszu.

3. W razie śmierci członka funduszu posiadającego rachunek ilościowy albo 
rozwiązania przez rozwód lub unieważnienia jego małżeństwa, akcje znajdujące się 
na rachunku ilościowym zostają wydane osobie uprawnionej. Przepis art. 130 i 133 
stosuje się odpowiednio.

4. Przepisy ust. 3 stosuje się odpowiednio w razie ustania wspólności majątkowej 
w czasie trwania małżeństwa członka pracowniczego funduszu albo umownego 
wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej między członkiem tego funduszu 
a jego małżonkiem.

Art. 104. [ Dywidenda ]

Dywidenda wypłacana z akcji zdeponowanych na rachunku ilościowym oraz cena 
uzyskana ze zbycia przez pracowniczy fundusz, w imieniu członka funduszu, prawa 
poboru akcji nowej emisji jest przekazywana na rachunek członka funduszu 
prowadzony w jednostkach rozrachunkowych.

Art. 105. [ Delegacja ]

Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady 
przeprowadzania i rozliczania transakcji zbywania przez pracowniczy fundusz, w 
imieniu członków funduszu, praw poboru przysługujących im z akcji złożonych na 
rachunkach ilościowych, a także szczegółowe warunki i tryb, w jakim dopuszczalna 
jest realizacja tych praw przez członków funduszu.

Art. 106. [ Przedstawiciel ]

1. Jeżeli łączna ilość akcji tego samego emitenta, zdeponowanych na wszystkich 
rachunkach ilościowych w jednym pracowniczym funduszu, przekroczy 1% ogólnej 
ilości akcji tego emitenta, prawa związane z własnością tych akcji, z wyjątkiem 
praw majątkowych, wykonywane są przez przedstawiciela członków funduszu 
posiadających akcje na rachunkach ilościowych, zwanego dalej „przedstawicielem”.

2. Przedstawiciel jest wybierany na 3 lata w wyborach tajnych przez członków 
funduszu posiadających akcje danego emitenta na rachunkach ilościowych.

3. Tryb wyboru przedstawiciela określa regulamin uchwalony przez radę nadzorczą 
pracowniczego towarzystwa. Regulamin określa w szczególności, czy w wyborach 
mają uczestniczyć sami członkowie, czy też wybrani przez nich przedstawiciele, 
oraz zasady odwoływania przedstawiciela przed upływem okresu, na który został 
wybrany. Regulamin nie może uzależnić ważności wyboru przedstawiciela od liczby 
osób uczestniczących w wyborach.

4. Przepis art. 45 ust. 4 stosuje się odpowiednio. 
Rozdział 11 - Wypłata środków zgromadzonych na rachunku
Art. 107. [ Rozporządzanie środkami ]

1. Członek funduszu nie może rozporządzać środkami zgromadzonymi na swoim 
rachunku.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do rozrządzeń członka funduszu na wypadek 
śmierci.

Art. 108. [ Wyłączenie z egzekucji ]

Środki zgromadzone na rachunku członka otwartego funduszu nie podlegają 
egzekucji.

Art. 109. [ Zasady egzekucji ]

Środki zgromadzone na rachunku członka pracowniczego funduszu podlegają 
egzekucji na zasadach określonych w ustawie o pracowniczych programach 
emerytalnych.

Art. 110. [ Inne ustawy ]

Warunki nabycia przez członka otwartego funduszu uprawnień do wypłaty środków 
zgromadzonych na jego rachunku oraz zasady wypłaty tych środków określają 
odrębne ustawy.

Art. 111. [ Wypłata środków ]

1. Wypłata środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu następuje przez 
przeniesienie tych środków do wskazanego przez członka zakładu ubezpieczeń 
emerytalnych, w którym wykupił on emeryturę dożywotnią.

2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb 
składania przez członków otwartego funduszu dyspozycji dotyczących przeniesienia 
środków do zakładu ubezpieczeń emerytalnych w związku z wykupieniem emerytury 
dożywotniej oraz zasady i tryb przeniesienia tych środków do zakładu ubezpieczeń 
emerytalnych.

Art. 112. [ Nabycie renty inwalidzkiej ]

Sposób wykorzystania środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu, w 
razie nabycia przez członka uprawnień do renty inwalidzkiej z ubezpieczenia 
społecznego, określają odrębne ustawy.

Art. 113. [ Odesłanie ]

Warunki nabycia przez członka pracowniczego funduszu uprawnień do wypłaty, 
wypłaty transferowej lub zwrotu środków zgromadzonych na jego rachunku określa 
ustawa o pracowniczych programach emerytalnych.

Art. 114. [ Wypłata jednorazowa ]

1. Pracowniczy fundusz jest obowiązany zapewnić członkom funduszu możliwość 
wypłaty całości środków zgromadzonych na ich rachunkach w formie wypłaty 
jednorazowej.

2. W trybie i na zasadach określonych w statucie funduszu wypłata środków może 
nastąpić także w formie wypłaty realizowanej w ratach.

3. Wypłata środków w obu formach lub w jednej z nich następuje na pisemne 
żądanie członka funduszu. 

Art. 115. [ Termin wypłaty ]

Wypłata jednorazowa jest dokonywana nie później niż w terminie 3 miesięcy od 
dnia otrzymania przez pracowniczy fundusz żądania członka funduszu.

Art. 116. [ Wypłata w ratach ]

Jeżeli wypłata jest realizowana w ratach, pierwsza rata płatna jest nie później 
niż w terminie 1 miesiąca od dnia otrzymania przez pracowniczy fundusz żądania 
członka funduszu, chyba że zażąda on wypłaty w terminie późniejszym.

Art. 117. [ Żądanie wypłaty jednorazowej ]

Członek otrzymujący wypłatę środków w ratach może w każdym czasie zażądać 
wypłaty środków pozostających na jego rachunku w formie wypłaty jednorazowej. 
Wypłata jednorazowa następuje z zachowaniem zasad określonych w art. 115.

Art. 118. [ Wypłata obligatoryjna ]

Jeżeli do chwili ukończenia 70 lat członek pracowniczego funduszu nie wystąpi do 
funduszu z żądaniem wypłaty środków zgromadzonych na jego rachunku, fundusz 
dokonuje wypłaty tych środków w formie wypłaty jednorazowej w terminie 3 
miesięcy od daty ukończenia przez członka funduszu 70 lat.

Art. 119. [ Zmiana funduszu ]

W razie przystąpienia przez członka otwartego funduszu do innego otwartego 
funduszu, dotychczasowy fundusz dokonuje wypłaty transferowej do funduszu, do 
którego członek przystąpił, na podstawie zawiadomienia przez członka o zawarciu 
umowy z tym funduszem. Otwarty fundusz, do którego wypłata transferowa jest 
dokonywana, jest obowiązany przyjąć taką wypłatę.

2. (skreślony). 

Art. 120. [ Odesłanie ]

Warunki dokonywania wypłat transferowych przez pracownicze fundusze określa 
ustawa o pracowniczych programach emerytalnych.

Art. 121. [ Zakaz ]

Nie jest dozwolone dokonywanie wypłaty transferowej z rachunku w otwartym 
funduszu na rachunek w pracowniczym funduszu ani z rachunku w pracowniczym 
funduszu na rachunek w otwartym funduszu.

Art. 122. [ Terminy ]

1. Wypłaty transferowe między otwartymi funduszami odbywają się w ostatnim dniu 
roboczym lutego, maja, sierpnia i listopada. 

2. Kwota wypłaty transferowej jest ustalana w piątym dniu roboczym przed dniem 
tej wypłaty.

Art. 123. [ Krajowy Depozyt ]

1. Rozliczenia wypłat transferowych między otwartymi funduszami dokonuje Krajowy 
Depozyt Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna, zwany dalej „Krajowym Depozytem”.


2. Powszechne towarzystwo będące organem otwartego funduszu, który dokonał 
wypłaty transferowej, uiszcza opłaty na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 
tytułu refundacji kosztów za wykonanie czynności związanych z przystąpieniem 
członka do innego otwartego funduszu oraz na rzecz Krajowego Depozytu z tytułu 
refundacji kosztów za wykonywanie czynności związanych z rozliczaniem wypłat 
transferowych.

3. Rada Ministrów może ustalić, w drodze rozporządzenia, maksymalną opłatę, o 
której mowa w ust. 2.

Art. 123a. [ Delegacja ]

Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, termin i tryb dokonywania 
wypłat transferowych w przypadkach, o których mowa w art. 70 ust. 2 i art. 119 
oraz w przepisach rozdziału 12 i 13. Rozporządzenie powinno w szczególności 
określać zasady współdziałania Krajowego Depozytu i Zakładu Ubezpieczeń 
Społecznych oraz otwartych funduszy emerytalnych i Zakładu Ubezpieczeń 
Społecznych przy dokonywaniu rozliczeń wypłat transferowych oraz sposób 
rozdysponowania odsetek z tytułu przechowywania na rachunku środków przekazanych 
przez otwarte fundusze w ramach rozliczenia tej wypłaty.

Art. 124. [ Regulamin ]

Szczegółowy tryb dokonywania rozliczeń wypłat transferowych między otwartymi 
funduszami określa Krajowy Depozyt w regulaminie zatwierdzonym przez organ 
nadzoru. Regulamin określa także wysokość opłat należnych Krajowemu Depozytowi, 
wnoszonych przez otwarte fundusze w związku z dokonaniem rozliczenia wypłat 
transferowych. 

Art. 125. [ Odpowiedzialność towarzystwa ]

Wypłata transferowa nie wyłącza odpowiedzialności towarzystwa będącego organem 
funduszu dokonującego wypłaty transferowej wobec byłego członka tego funduszu 
lub innej osoby, na której rzecz wypłata transferowa została dokonana.
Rozdział 12 - Podział środków w razie rozwodu lub unieważnienia małżeństwa
Art. 126. [ Rozliczenia w razie rozwodu ]

Jeżeli małżeństwo członka otwartego funduszu uległo rozwiązaniu przez rozwód lub 
zostało unieważnione, środki zgromadzone na rachunku członka funduszu, 
przypadające byłemu współmałżonkowi w wyniku podziału majątku wspólnego 
małżonków, są przekazywane w ramach wypłaty transferowej na rachunek byłego 
współmałżonka w otwartym funduszu.

Art. 127. [ Termin wypłaty ]

Wypłata transferowa jest dokonywana przez otwarty fundusz w terminie, o którym 
mowa w art. 122, po przedstawieniu funduszowi dowodu, że środki zgromadzone na 
rachunku członka funduszu przypadły byłemu współmałżonkowi. 

Art. 128. [ Otwarcie rachunku na nazwisko byłego współmałżonka ]

1. Jeżeli były współmałżonek uprawniony nie posiada rachunku w otwartym funduszu 
i, w terminie 2 miesięcy od dnia przedstawienia dowodu, o którym mowa w art. 
127, nie wskaże rachunku w jakimkolwiek otwartym funduszu, otwarty fundusz, do 
którego należy drugi z byłych współmałżonków, niezwłocznie otworzy rachunek na 
nazwisko byłego współmałżonka uprawnionego i przekaże na ten rachunek, w ramach 
wypłaty transferowej, przypadające mu środki zgromadzone na rachunku jego byłego 
współmałżonka. Z chwilą otwarcia rachunku były współmałżonek uprawniony uzyskuje 
członkostwo w funduszu. Fundusz niezwłocznie potwierdza na piśmie warunki 
członkostwa uprawnionego współmałżonka. 

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, otwarty fundusz wzywa byłego 
współmałżonka uprawnionego, aby niezwłocznie dopełnił obowiązku, o którym mowa w 
art. 82 ust. 1.

Art. 129. [ Stosowanie przepisów ]

Przepisy art. 126—128 stosuje się odpowiednio w przypadku ustania wspólności 
majątkowej w czasie trwania małżeństwa członka otwartego funduszu albo umownego 
wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej między członkiem tego funduszu 
a jego małżonkiem.

Art. 129a. [ Prawa osób posiadających rachunek w otwartym funduszu emerytalnym ]

1. Osoby, którym na podstawie art. 128 otwarty fundusz emerytalny otworzył 
rachunek, mają prawo do jednorazowej wypłaty wszystkich środków zgromadzonych na 
rachunku, w terminie 14 dni od daty złożenia wniosku, w razie: 

1) złożenia wniosku wraz z decyzją przyznającą emeryturę, zaopatrzenie 
emerytalne, emeryturę dla rolników lub uposażenie w stanie spoczynku, 

2) nienabycia prawa do emerytury, o ile ukończyły 60 lat w przypadku kobiet i 65 
lat w przypadku mężczyzn, 

3) złożenia wniosku przez osoby urodzone przed dniem 1 stycznia 1969 r., jeżeli 
zgromadzone na ich rachunku środki nie są wyższe od kwoty stanowiącej: 

a) 50% przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 20 pkt 3 ustawy o 
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli otwarcie 
rachunku nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2002 r., 

b) 150% przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 20 pkt 3 ustawy o 
emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli otwarcie 
rachunku nastąpiło po dniu 1 stycznia 2002 r. 

2. Osoby, które mają prawo do wcześniejszej emerytury na podstawie odrębnych 
przepisów, a którym otwarty fundusz emerytalny otworzył rachunek na podstawie 
art. 128, nie tracą prawa do wcześniejszej emerytury. 

3. Ubezpieczonym, o których mowa w art. 111 ust. 3 i 6 ustawy z dnia 13 
października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 
i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, 
poz. 802, Nr 78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, 
poz. 1041, Nr 104, poz. 1104 i Nr 119, poz. 1249 oraz z 2001 r. Nr 8, poz. 64), 
którzy uzyskali członkostwo w otwartym funduszu emerytalnym na podstawie art. 
128, Zakład nie odprowadza na rachunek w otwartym funduszu emerytalnym części 
składki, o której mowa w art. 22 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń 
społecznych. 

4. Jeżeli ubezpieczonym, o których mowa w ust. 3, Zakład odprowadził na rachunek 
w otwartym funduszu emerytalnym część składki, o której mowa w art. 22 ust. 3 
ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, składka ta podlega zwrotowi na 
zasadach określonych dla nienależnie opłaconej składki odprowadzonej do 
otwartego funduszu emerytalnego. 

5. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do osób urodzonych po dniu 31 grudnia 1968 
r., które po dniu otwarcia rachunku na podstawie art. 128 opłacały składkę na 
ubezpieczenia społeczne. 

Art. 130. [ Zniesienie wspólności majątkowej ]

1. Wypłata środków zgromadzonych na rachunku członka pracowniczego funduszu, 
które były objęte małżeńską wspólnością majątkową, w przypadku rozwiązania 
małżeństwa przez rozwód lub unieważnienia małżeństwa, następuje bezpośrednio na 
rzecz jego byłego współmałżonka w terminie 3 miesięcy od dnia przedstawienia 
funduszowi dowodu, że środki te przypadły byłemu współmałżonkowi.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku ustania wspólności 
majątkowej w czasie trwania małżeństwa członka pracowniczego funduszu albo 
umownego wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej między członkiem tego 
funduszu a jego małżonkiem.
Rozdział 13 - Podział środków w razie śmierci członka funduszu emerytalnego
Art. 131. [ Wypłata po śmierci małżonka ]

1. Jeżeli w chwili śmierci członek otwartego funduszu pozostawał w związku 
małżeńskim, fundusz dokonuje wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych 
na rachunku zmarłego na rachunek małżonka zmarłego w otwartym funduszu, w 
zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności 
majątkowej. 

2. Wypłata transferowa jest dokonywana w terminie, o którym mowa w art. 122, po 
przedstawieniu przez małżonka zmarłego odpisu aktu zgonu, odpisu aktu małżeństwa 
oraz pisemnego oświadczenia stwierdzającego, czy do chwili śmierci członka 
funduszu nie zaszły żadne zmiany w stosunku do treści oświadczenia, o którym 
mowa w art. 83 ust. 1, lub zawiadomienia, o którym mowa w art. 83 ust. 2, a 
jeżeli zmiany te miały miejsce — także dowodu tych zmian. 

3. Jeżeli małżonek zmarłego członka funduszu nie posiada rachunku w otwartym 
funduszu, stosuje się odpowiednio przepisy art. 128.

4. Jeżeli zmarły nie dopełnił obowiązku określonego w art. 83 ust. 1 zdanie 
drugie lub w ust. 2, jego małżonek powinien potwierdzić na piśmie, że do chwili 
śmierci członka funduszu nie zmienił się stan stosunków majątkowych między 
małżonkami ustalony stosownie do art. 83 ust. 3, a w przypadku zmiany tego stanu 
– przedstawić odpowiednie dowody tej zmiany.

5. Otwarty fundusz nie ponosi odpowiedzialności za skutki niedopełnienia lub 
nienależytego dopełnienia obowiązku określonego w ust. 2 lub 3.

Art. 132. [ Przekazanie środków członkom rodziny ]

1. Środki zgromadzone na rachunku zmarłego członka otwartego funduszu 
emerytalnego, które nie zostaną wykorzystane zgodnie z art. 131, przekazywane są 
osobom wskazanym przez zmarłego, zgodnie z art. 82 ust. 1, a w przypadku ich 
braku wchodzą w skład spadku. 

2. (skreślony). 

3. Otwarty fundusz dokonuje wypłaty środków należnych osobie wskazanej przez 
zmarłego w terminie 3 miesięcy od dnia przedstawienia funduszowi urzędowego 
dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby uprawnionej, z tym że wypłata środków 
przypadających małżonkowi zmarłego może być przekazana na jego żądanie na 
rachunek w otwartym funduszu. W tym ostatnim przypadku do wypłaty transferowej 
środków przypadających małżonkowi zmarłego stosuje się odpowiednio art. 128. 

4. Wypłata dokonywana bezpośrednio na rzecz osoby wskazanej przez zmarłego 
następuje w formie wypłaty jednorazowej lub w formie wypłaty w ratach płatnych 
przez okres nie dłuższy niż 2 lata, zgodnie z pisemną dyspozycją osoby 
uprawnionej. 

4a. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio do spadkobierców, którzy 
dodatkowo obowiązani są przedłożyć funduszowi prawomocne stwierdzenie nabycia 
spadku. 

5. Zasady wypłaty w ratach określa statut otwartego funduszu.

Art. 133. [ Śmierć członka pracowniczego funduszu ]

1. W razie śmierci członka pracowniczego funduszu, środki zgromadzone na jego 
rachunku są wypłacane osobie wskazanej przez członka funduszu jako uposażonej do 
odbioru świadczenia na wypadek jego śmierci. W przypadku braku rozrządzenia na 
wypadek śmierci zgromadzone środki wchodzą w skład spadku.

2. Wypłata środków, o których mowa w ust. 1, następuje bezpośrednio na rzecz 
osób uprawnionych, w terminie 1 miesiąca od dnia przedstawienia funduszowi 
dowodu, że środki te przypadły tym osobom.
Rozdział 14 - Finansowanie działalności funduszu emerytalnego
Art. 134. [ Formy pobierania opłat ]

1. Otwarty fundusz może pobierać opłaty wyłącznie w następujący sposób:

1) w formie potrącenia określonej procentowo kwoty z wpłacanych składek, z 
zastrzeżeniem, że potrącenie to jest dokonywane przed przeliczeniem składek na 
jednostki rozrachunkowe,

2) w formie potrącenia, w momencie dokonywania wypłaty transferowej, określonej 
kwoty ze środków na rachunku członka funduszu, z zastrzeżeniem, że może to 
nastąpić tylko wówczas, gdy od dnia wpływu pierwszej składki na rachunek członka 
w tym funduszu do dnia dokonania wypłaty transferowej do innego otwartego 
funduszu upłynęło mniej niż 24 miesiące, 

3) w formie potrącenia w momencie dokonywania opłaty transferowej kwoty 
stanowiącej równowartość 4% kwoty najniższego wynagrodzenia ustalanej przez 
ministra właściwego do spraw pracy, na podstawie art. 774 Kodeksu pracy, 
niezależnie od kwoty, o której mowa w ust. 2.

2. Kwoty stanowiące równowartość opłat, o których mowa w ust. 1, otwarty fundusz 
przekazuje niezwłocznie na rzecz powszechnego towarzystwa.

Art. 135. [ Stosowanie jednolitej metody ]

1. Otwarty fundusz stosuje jednolitą metodę obliczania i pobierania opłat, o 
których mowa w art. 134 ust. 1, w stosunku do wszystkich członków, z 
zastrzeżeniem, że opłaty, o których mowa w art. 134 ust. 1 pkt 1, mogą być 
pobierane w niższej wysokości w stosunku do członków posiadających dłuższy staż 
członkowski, określony w statucie funduszu, przy czym nie jest dozwolone 
różnicowanie wysokości opłat w stosunku do osób posiadających taki sam staż 
członkowski. 

2. Przy określaniu stażu członkowskiego w danym otwartym funduszu uwzględnia się 
także:

1) staż członkowski w otwartym funduszu innego typu, o którym mowa w art. 229 
ust. 2, zarządzanym przez to samo powszechne towarzystwo,

2) staż członkowski w innym otwartym funduszu, w przypadku gdy jego likwidacja 
nastąpiła w drodze przeniesienia jego aktywów do tego funduszu.

3. Staż członkowski, z zastrzeżeniem ust. 2, ustala się od dnia wpłaty pierwszej 
składki do otwartego funduszu. Dla celów, o których mowa w ust. 1, uwzględnia 
się okres nieprzerwanego członkostwa w danym otwartym funduszu, z wyłączeniem 
okresów nieopłacania składki przez okres dłuższy niż kolejnych 12 miesięcy.

Art. 136. [ Pokrywanie kosztów ]

1. Koszty związane z realizacją transakcji nabywania lub zbywania aktywów 
funduszu, stanowiące równowartość opłat ponoszonych na rzecz osób trzecich, z 
których pośrednictwa fundusz jest obowiązany korzystać z mocy odrębnych 
przepisów, oraz koszty związane z przechowywaniem tych aktywów, stanowiące 
równowartość wynagrodzenia depozytariusza, są pokrywane przez fundusz 
bezpośrednio z jego aktywów.

2. Fundusz może pokrywać bezpośrednio ze swoich aktywów także koszty zarządzania 
funduszem przez towarzystwo w kwocie ustalonej w statucie, jednak nie wyższej 
niż 0,05% wartości zarządzanych aktywów netto w skali miesiąca. Kwota ta jest 
obliczana na każdy dzień ustalania wartości aktywów netto funduszu i płatna w 
ostatnim dniu roboczym każdego miesiąca.

3. Przy ustalaniu wartości zarządzanych aktywów netto funduszu, o której mowa w 
ust. 2, nie uwzględnia się wartości lokat, o których mowa w art. 141 ust. 1 pkt 
8, oraz lokat w tytułach uczestnictwa emitowanych przez instytucje wspólnego 
inwestowania mające siedzibę za granicą, o których mowa w art. 143 ust. 1.

Art. 137. [ Inne podmioty pokrywające koszty ]

1. Koszty działalności funduszu, które nie są pokrywane bezpośrednio z jego 
aktywów, pokrywa towarzystwo.

2. Pracodawcy będący akcjonariuszami pracowniczego towarzystwa są obowiązani do 
pokrywania kosztów działalności tego towarzystwa na zasadach określonych w 
statucie towarzystwa.

Art. 138. [ Delegacja ]

Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zasady obliczania oraz 
maksymalną wysokość opłat, o których mowa w art. 134 ust. 1 pkt 2.
Rozdział 15 - Działalność lokacyjna funduszy emerytalnych
Art. 139. [ Zasady lokat ]

Fundusz lokuje swoje aktywa zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, dążąc do 
osiągnięcia maksymalnego stopnia bezpieczeństwa i rentowności dokonywanych 
lokat.

Art. 140. [ Ustalanie wysokości lokat ]

Przy ustalaniu, jaka część aktywów pracowniczego funduszu może zostać ulokowana 
w poszczególnych kategoriach lokat, nie uwzględnia się akcji złożonych na 
rachunkach ilościowych oraz środków na odrębnym rachunku pieniężnym, o którym 
mowa w art. 100 ust. 4.

Art. 141. [ Lokowanie aktywów ]

1. Aktywa funduszu mogą być lokowane, z zastrzeżeniem art. 146, wyłącznie w 
następujących kategoriach lokat:

1) obligacjach, bonach i innych papierach wartościowych emitowanych przez Skarb 
Państwa lub Narodowy Bank Polski, a także w pożyczkach i kredytach udzielanych 
tym podmiotom,

2) obligacjach i innych dłużnych papierach wartościowych, opiewających na 
świadczenia pieniężne, gwarantowanych lub poręczanych przez Skarb Państwa albo 
Narodowy Bank Polski, a także depozytach, kredytach i pożyczkach gwarantowanych 
lub poręczanych przez te podmioty,

3) depozytach bankowych i bankowych papierach wartościowych,

4) akcjach spółek notowanych na regulowanym rynku giełdowym,

5) akcjach spółek notowanych na regulowanym rynku pozagiełdowym lub spółek nie 
notowanych na regulowanym rynku giełdowym i na regulowanym rynku pozagiełdowym, 
lecz dopuszczonych do publicznego obrotu,

6) akcjach narodowych funduszy inwestycyjnych,

7) certyfikatach inwestycyjnych emitowanych przez fundusze inwestycyjne 
zamknięte lub fundusze inwestycyjne mieszane,

8) jednostkach uczestnictwa zbywanych przez fundusze inwestycyjne otwarte lub 
specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte,

9) obligacjach i innych dłużnych papierach wartościowych emitowanych przez 
jednostki samorządu terytorialnego, ich związki lub miasto stołeczne Warszawa, 
które zostały dopuszczone do publicznego obrotu, 

10) obligacjach i innych dłużnych papierach wartościowych emitowanych przez 
jednostki samorządu terytorialnego, ich związki lub miasto stołeczne Warszawa, 
które nie są dopuszczone do publicznego obrotu, 

11) obligacjach emitowanych przez inne podmioty niż jednostki samorządu 
terytorialnego, ich związki, miasto stołeczne Warszawa, które zostały 
zabezpieczone w wysokości odpowiadającej pełnej wartości nominalnej i 
ewentualnemu oprocentowaniu oraz które zostały dopuszczone do publicznego 
obrotu,

12) obligacjach emitowanych przez inne podmioty niż jednostki samorządu 
terytorialnego, ich związki, miasto stołeczne Warszawa, które zostały 
zabezpieczone w wysokości wartości nominalnej wraz z ewentualnym oprocentowaniem 
i które nie zostały dopuszczone do publicznego obrotu, 

13) obligacjach i innych dłużnych papierach wartościowych emitowanych przez 
spółki publiczne, innych niż papiery wartościowe, o których mowa w pkt. 11 i 12,


13a) obligacjach, listach zastawnych i innych dłużnych papierach wartościowych 
dopuszczonych do publicznego obrotu, innych niż w pkt 9 i 11,

14) innych lokatach, które może, w drodze rozporządzenia, określić Rada 
Ministrów, z zastrzeżeniem, że lokaty w prawach pochodnych, o których mowa w 
ustawie — Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, mogą mieć na celu 
wyłącznie ograniczenie ryzyka inwestycyjnego związanego ze zmianą kursów walut w 
związku z lokatami, o których mowa w art. 143.

2. Aktywa funduszy mogą być lokowane w jednostkach uczestnictwa zbywanych przez 
fundusze inwestycyjne otwarte oraz specjalistyczne fundusze inwestycyjne 
otwarte, jeżeli polityka inwestycyjna tych funduszy inwestycyjnych, wynikająca z 
ich statutów i okresowo podawana do publicznej wiadomości, zgodnie z odrębnymi 
przepisami, polega na lokowaniu aktywów wyłącznie w kategoriach lokat, o których 
mowa w ust. 1 i art. 143, z zastrzeżeniem ograniczeń określonych w art. 142.

3. Ilekroć w niniejszej ustawie mowa jest o funduszach inwestycyjnych otwartych, 
towarzystwach funduszy inwestycyjnych zarządzających takimi funduszami oraz 
jednostkach uczestnictwa zbywanych przez takie fundusze, należy przez to 
rozumieć odpowiednio także fundusze powiernicze i towarzystwa funduszy 
powierniczych, o których mowa w ustawie z dnia 22 marca 1991 r. — Prawo o 
publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych (Dz.U. z 
1994 r. Nr 58, poz. 239, Nr 71, poz. 313 i Nr 121, poz. 591, z 1996 r. Nr 45, 
poz. 199, Nr 75, poz. 357, Nr 106, poz. 496 i Nr 149, poz. 703 oraz z 1997 r. Nr 
30, poz. 164 i Nr 88, poz. 554), a także jednostki uczestnictwa zbywane przez 
takie fundusze.

Art. 142. [ Postanowienia szczegółowe dotyczące lokat ]

1. Lokaty w kategoriach lokat, o których mowa w art. 141 ust. 1 pkt 1—9 i 11 i 
13a, powinny stanowić łącznie nie mniej niż 95% wartości aktywów funduszu 
emerytalnego.

2. Lokaty w poszczególnych kategoriach lokat, o których mowa w art. 141 ust. 1 
pkt 2—13, podlegają następującym ograniczeniom:

1) w przypadku lokat, o których mowa w art. 141 ust. 1 pkt 2, nie więcej niż 10% 
wartości aktywów funduszu może być ulokowane w jednym rodzaju papierów 
wartościowych,

2) w przypadku lokat, o których mowa w art. 141 ust. 1 pkt 3, nie więcej niż 5% 
wartości aktywów funduszu może być ulokowane w jednym banku albo w dwóch lub 
większej liczbie banków będących podmiotami związanymi, przy czym w przypadku 
jednego dowolnie wybranego banku lub grupy banków będących podmiotami związanymi 
limit ten może wynosić 7,5%,

3) w przypadku lokat, o których mowa w art. 141 ust. 1 pkt 7, nie więcej niż 2% 
wartości aktywów funduszu może być ulokowane w certyfikatach inwestycyjnych 
wyemitowanych przez jeden fundusz inwestycyjny zamknięty lub jeden fundusz 
inwestycyjny mieszany,

4) w przypadku lokat, o których mowa w art. 141 ust. 1 pkt 8, nie więcej niż 5% 
wartości aktywów funduszu może być ulokowane w jednostkach uczestnictwa 
zbywanych przez jeden fundusz inwestycyjny otwarty lub jeden specjalistyczny 
fundusz inwestycyjny otwarty, przy czym nie więcej niż 15% wartości aktywów 
funduszu może być ulokowane łącznie we wszystkich funduszach inwestycyjnych 
otwartych oraz specjalistycznych funduszach inwestycyjnych otwartych 
zarządzanych przez jedno towarzystwo funduszy inwestycyjnych,

5) łączna wartość lokat aktywów funduszu we wszystkich papierach wartościowych 
jednego emitenta albo dwóch lub większej liczby emitentów będących podmiotami 
związanymi nie może przekroczyć 5% wartości tych aktywów.

3. Ograniczenia, o których mowa w ust. 2 pkt 4, nie dotyczą pracowniczych 
funduszy.

4. Ograniczeń, o których mowa w ust. 2 pkt 5 nie stosuje się, jeżeli na fundusz 
został nałożony obowiązek przyjmowania wpłat w formie określonej w art. 97 ust. 
1. Przepisy art. 149 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio. 

5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, maksymalną część aktywów 
otwartego funduszu, jaka może zostać ulokowana w poszczególnych kategoriach 
lokat, o których mowa w art. 141.

6. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, maksymalną część 
aktywów pracowniczego funduszu, jaka może zostać ulokowana w poszczególnych 
kategoriach lokat, o których mowa w art. 141.

Art. 143. [ Lokaty zagraniczne ]

1. Na podstawie ogólnego zezwolenia udzielonego przez Ministra Finansów, w 
drodze rozporządzenia, i na warunkach określonych w tym zezwoleniu aktywa 
funduszu mogą być lokowane poza granicami kraju w papierach wartościowych 
emitowanych przez spółki notowane na podstawowych giełdach rynków kapitałowych 
państw obcych będących członkami OECD lub innych państw obcych, które określone 
zostaną w tym zezwoleniu, a także w papierach skarbowych emitowanych przez rządy 
lub banki centralne tych państw oraz tytułach uczestnictwa emitowanych przez 
instytucje wspólnego inwestowania mające siedzibę w tych państwach, jeżeli 
instytucje te oferują publicznie tytuły uczestnictwa i umarzają je na żądanie 
uczestnika.

2. Do lokat, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 142.

Art. 144. [ Zakazy ]

Aktywa otwartego funduszu nie mogą być lokowane w:

1) akcjach lub innych papierach wartościowych emitowanych przez powszechne 
towarzystwo zarządzające tym funduszem,

2) akcjach lub innych papierach wartościowych emitowanych przez akcjonariusza 
powszechnego towarzystwa zarządzającego tym funduszem,

3) akcjach lub innych papierach wartościowych emitowanych przez podmioty będące 
podmiotami związanymi w stosunku do podmiotów określonych w pkt 1 i 2.

Art. 145. [ Zakaz ]

Aktywa pracowniczego funduszu nie mogą być lokowane w papierach wartościowych 
emitowanych przez pracownicze towarzystwo zarządzające tym funduszem.

Art. 146. [ Wysokość lokat ]

1. Nie więcej niż 5% wartości aktywów pracowniczego funduszu może być łącznie 
ulokowane w akcjach lub innych papierach wartościowych emitowanych przez 
akcjonariuszy pracowniczego towarzystwa zarządzającego tym funduszem oraz 
podmioty będące podmiotami związanymi w stosunku do tych akcjonariuszy, o ile 
papiery te nie są dopuszczone do publicznego obrotu. 

2. Jeżeli przedmiotem lokat, o których mowa w ust. 1, są zarówno papiery 
wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu, jak i papiery wartościowe nie 
dopuszczone do publicznego obrotu, limit określony w ust. 1 wynosi 12,5% 
wartości aktywów funduszu, o ile lokaty w papierach wartościowych dopuszczonych 
do publicznego obrotu stanowią co najmniej 7,5% wartości aktywów funduszu.

3. Aktywa pracowniczego funduszu mogą być lokowane w papierach wartościowych 
emitowanych przez akcjonariuszy pracowniczego towarzystwa zarządzającego tym 
funduszem lub podmioty będące podmiotami związanymi w stosunku do tych 
akcjonariuszy, o ile zezwala na to statut tego funduszu.

Art. 147. [ Postanowienia statutu ]

Statut pracowniczego funduszu określa, czy i w jakich papierach wartościowych, 
papierach skarbowych lub tytułach uczestnictwa fundusz może lokować swoje aktywa 
poza granicami kraju.

Art. 148. [ Ograniczenia lokat ]

Wszelkie lokaty pracowniczego funduszu w jednostkach uczestnictwa zbywanych 
przez fundusze inwestycyjne otwarte lub specjalistyczne fundusze inwestycyjne 
otwarte podlegają następującym ograniczeniom:

1) towarzystwo funduszy inwestycyjnych zarządzające funduszem inwestycyjnym 
otwartym lub specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym, w którego 
jednostkach uczestnictwa pracowniczy fundusz ulokował swoje aktywa, nie może 
posiadać więcej niż 5% akcji któregokolwiek z akcjonariuszy pracowniczego 
towarzystwa zarządzającego tym funduszem oraz więcej niż 10% łącznej ilości 
akcji wszystkich akcjonariuszy tego towarzystwa,

2) w akcjach któregokolwiek z akcjonariuszy pracowniczego towarzystwa nie może 
być ulokowane więcej niż 5% wartości aktywów funduszu inwestycyjnego otwartego 
lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego,

3) żaden z członków zarządu ani rady nadzorczej pracowniczego towarzystwa nie 
może być członkiem zarządu ani rady nadzorczej towarzystwa funduszy 
inwestycyjnych zarządzającego funduszem inwestycyjnym otwartym lub 
specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym.

Art. 149. [ Zmiany na rynku ]

1. Jeżeli w następstwie zmiany cen rynkowych stanowiących podstawę wyceny 
aktywów i zobowiązań funduszy, kursów walut albo powiązań organizacyjnych lub 
kapitałowych między podmiotami, których instrumenty finansowe są przedmiotem 
lokaty aktywów funduszu, albo w następstwie innych okoliczności, na które 
fundusz nie ma bezpośredniego wpływu, naruszy on w sposób nieumyślny przepisy 
niniejszego rozdziału, obowiązany jest podjąć niezwłocznie kroki w celu 
dostosowania działalności lokacyjnej do wymogów określonych w ustawie.

2. Dostosowanie działalności lokacyjnej do wymogów określonych w ustawie powinno 
nastąpić nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia zaistnienia stanu 
niezgodnego z prawem albo od dnia, w którym przeprowadzona wycena aktywów 
funduszu wykazała zaistnienie takiego stanu, w zależności od tego, który z tych 
terminów jest późniejszy.

3. Na wniosek funduszu, złożony nie później niż w terminie 1 miesiąca od daty 
zaistnienia stanu niezgodnego z prawem lub daty stwierdzenia takiego stanu, 
zgodnie z ust. 2, organ nadzoru może zezwolić na przedłużenie do 12 miesięcy 
okresu, o którym mowa w ust. 2, jeżeli jest to uzasadnione ze względu na ochronę 
interesów członków funduszu.

4. Jeżeli w następstwie realizacji harmonogramu, o którym mowa w art. 102, 
nastąpi — ze względu na interes członków pracowniczego funduszu — naruszenie 
przez fundusz przepisów art. 146, dostosowanie działalności lokacyjnej funduszu 
do wymogów określonych w tych przepisach powinno nastąpić nie później niż w 
terminie miesiąca od daty zaistnienia stanu niezgodnego z prawem lub daty 
stwierdzenia takiego stanu, zgodnie z ust. 2, z tym że organ nadzoru może, na 
wniosek funduszu, przedłużyć ten termin do 6 miesięcy. W tym ostatnim przypadku 
przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 150. [ Zakazy ]

Fundusz nie może:

1) zbywać swoich aktywów:

a) towarzystwu zarządzającemu funduszem,

b) członkom zarządu lub rady nadzorczej towarzystwa,

c) osobom zatrudnionym w towarzystwie,

d) osobom pozostającym z osobami wymienionymi w lit. b)—c) w związku małżeńskim, 
stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia włącznie,

e) akcjonariuszom towarzystwa,

f) podmiotowi związanemu w stosunku do towarzystwa,

g) podmiotowi związanemu w stosunku do akcjonariuszy towarzystwa,

h) depozytariuszowi przechowującemu jego aktywa,

2) nabywać za swoje aktywa aktywów od któregokolwiek z podmiotów wymienionych w 
pkt 1,

3) udzielać pożyczek, gwarancji i poręczeń, z zastrzeżeniem art. 141 ust. 1, 
art. 143 ust. 1 i art. 151.

Art. 151. [ Udzielanie pożyczek ]

1. Dozwolone jest udzielanie z aktywów funduszu pożyczek środków pieniężnych 
podmiotom, o których mowa w art. 141 ust. 1 pkt 4 i 5, przy czym pożyczki takie 
są równoznaczne z lokatą w akcjach tych podmiotów.

2. Fundusz może udzielać pożyczek w postaci papierów wartościowych dopuszczonych 
do publicznego obrotu, na zasadach i warunkach, które Rada Ministrów określi, w 
drodze rozporządzenia.

Art. 152. [ Powierzenie zarządu aktywami ]

1. Pracowniczy fundusz może powierzyć, w zakresie i na zasadach określonych w 
przepisach o publicznym obrocie papierami wartościowymi, zarządzanie aktywami 
funduszu podmiotowi, który na podstawie tych przepisów jest uprawniony do 
prowadzenia działalności w zakresie zarządzania cudzym pakietem papierów 
wartościowych na zlecenie i posiada na wykonywanie tej działalności zezwolenie 
Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.

2. Podmiot, o którym mowa w ust. 1, jest wybierany przez pracownicze 
towarzystwo, w drodze uchwały rady nadzorczej, i zarządza częścią lub całością 
aktywów pracowniczego funduszu na podstawie stosownej umowy z funduszem oraz 
zgodnie z określonymi w statucie funduszu zasadami prowadzenia działalności 
lokacyjnej.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, statut pracowniczego funduszu powinien 
określać warunki, na jakich fundusz powierza zarządzanie całością lub częścią 
swoich aktywów, lub upoważnić pracownicze towarzystwo do ich ustalenia w drodze 
uchwały rady nadzorczej.

Art. 153. [ Powierzenie zarządu aktywami podmiotom zagranicznym ]

W ramach działalności lokacyjnej poza granicami kraju, fundusz może powierzyć, w 
zakresie określonym w art. 143, zarządzanie swoimi aktywami podmiotom mającym 
siedzibę na obszarze państw, o których mowa w tym przepisie, które są uprawnione 
do prowadzenia działalności w zakresie zarządzania cudzymi aktywami na mocy 
przepisów obowiązujących w tych państwach.

Art. 154. [ Wysokość pożyczek i kredytów ]

1. Pożyczki i kredyty zaciągnięte przez fundusz nie mogą przekraczać 2,5% 
wartości jego aktywów.

2. W przypadku pracowniczego funduszu zaciągnięcie pożyczki lub kredytu jest 
możliwe wyłącznie na podstawie decyzji pracowniczego towarzystwa podjętej w 
formie uchwały rady nadzorczej.

Art. 155. [ Delegacja ]

Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, dodatkowe ograniczenia w 
zakresie prowadzenia działalności lokacyjnej przez fundusze, mając na względzie 
ochronę interesów członków tych funduszy.

Art. 156. [ Kara pieniężna ]

Jeżeli fundusz nie przestrzega przepisów ustawy określających zasady 
działalności lokacyjnej lub nie wykona obowiązków określonych w art. 149 ust. 1, 
2 i 4, organ nadzoru może nałożyć na towarzystwo karę pieniężną w wysokości do 
500 000 zł.
Rozdział 16 - Depozytariusz
Art. 157. [ Wybór depozytariusza ]

Fundusz jest obowiązany wybrać depozytariusza, któremu, na podstawie umowy, 
powierza przechowywanie swoich aktywów.

Art. 158. [ Wymogi ]

1. Depozytariuszem może być bank, który: 

1) jest bankiem krajowym w rozumieniu ustawy — Prawo bankowe,

2) posiada fundusze własne w wysokości stanowiącej równowartość w złotych co 
najmniej 100 000 000 EURO, o ile przedmiotem przechowywania mają być aktywa 
otwartego funduszu, lub 30 000 000 EURO, o ile przedmiotem przechowywania mają 
być aktywa pracowniczego funduszu,

3) nie posiada akcji towarzystwa zarządzającego funduszem, którego aktywa 
przechowuje, lub akcji podmiotu związanego w stosunku do tego towarzystwa ani 
też nie posiada żadnych innych związków kapitałowych z tymi podmiotami,

4) nie jest pożyczkodawcą lub kredytodawcą w stosunku do funduszu, którego 
aktywa przechowuje, ani towarzystwa zarządzającego tym funduszem, chyba że kwota 
pożyczki lub kredytu nie przekracza 1% wartości aktywów funduszu, oraz

5) nie zatrudnia ani nie posiada w składzie władz statutowych osób, które są:

a) członkami zarządu, rady nadzorczej lub pracownikami towarzystwa 
zarządzającego funduszem, którego aktywa przechowuje,

b) członkami organu zarządzającego, rady nadzorczej lub pracownikami podmiotu 
związanego w stosunku do towarzystwa, o którym mowa w lit. a).

2. Depozytariuszem może być Krajowy Depozyt, o ile spełnia warunki określone w 
ust. 1 pkt 3—5.

Art. 159. [ Obowiązki depozytariusza ]

1. Do obowiązków depozytariusza w zakresie przechowywania aktywów funduszu 
należy:

1) prowadzenie rejestru aktywów funduszu zapisywanych na właściwych rachunkach 
oraz przechowywanych przez depozytariusza i inne podmioty uprawnione do tego na 
mocy odrębnych przepisów lub na podstawie umów zawieranych za zgodą 
depozytariusza,

2) zapewnienie, aby wartość aktywów netto funduszu była ustalana w sposób 
pozwalający funduszowi na wykonanie obowiązków określonych w rozdziale 17,

3) zapewnienie, aby umowy obejmujące nabywanie i zbywanie aktywów funduszu były 
zgodne z przepisami prawa oraz statutem funduszu,

4) wykonywanie poleceń funduszu, chyba że są one sprzeczne z przepisami prawa 
lub statutem funduszu albo w ocenie depozytariusza zagrażają bezpieczeństwu 
aktywów funduszu,

5) zapewnienie, aby aktywa funduszu były lokowane zgodnie z przepisami prawa 
oraz statutem funduszu,

6) zapewnienie terminowego rozliczania umów dotyczących aktywów funduszu oraz 
umów z członkami funduszu,

7) wykonywanie poleceń likwidatora dotyczących likwidacji funduszu,

8) wykonywanie innych obowiązków przewidzianych ustawą.

2. Depozytariusz może, na polecenie funduszu, zawierać umowy, o których mowa w 
ust. 1 pkt 1, z bankami lub instytucjami finansowymi, które mają siedzibę poza 
obszarem Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem, że fundusze własne takich 
banków lub instytucji finansowych wynoszą co najmniej 200 000 000 EURO.

3. Depozytariusz jest obowiązany do występowania, w imieniu członków funduszu, z 
powództwem przeciwko towarzystwu z tytułu szkody spowodowanej niewykonaniem lub 
nienależytym wykonaniem przez towarzystwo obowiązków w zakresie zarządzania 
funduszem i jego reprezentacji.

4. Depozytariusz zapewnia zgodne z przepisami prawa i statutem funduszu 
wykonywanie obowiązków funduszu, o których mowa w ust. 1 pkt 2—3 i 5—6, 
przynajmniej przez stałą kontrolę czynności faktycznych i prawnych dokonywanych 
przez fundusz oraz doprowadzanie do zgodności tych czynności z przepisami prawa 
i statutem funduszu.

Art. 160. [ Treść umowy ]

1 Umowa z depozytariuszem o przechowywanie aktywów funduszu powinna określać 
szczegółowo obowiązki depozytariusza i funduszu, sposób ich wykonywania, 
wynagrodzenie depozytariusza, sposób obliczania kosztów i pobierania opłat 
obciążających fundusz, a także wskazywać osoby wyznaczone przez depozytariusza 
do wykonywania umowy. Umowa może także określać w szczególności wynagrodzenie z 
tytułu pełnienia przez depozytariusza funkcji podmiotu reprezentującego fundusz, 
zgodnie z art. 64 ust. 1, lub funkcji likwidatora pracowniczego funduszu. Umowa 
nie może ograniczać ustawowych obowiązków depozytariusza. 

2. Depozytariusz odpowiada za wszelkie szkody wynikające z niewykonania lub 
nienależytego wykonania obowiązków nałożonych przez ustawę.

3. Odpowiedzialność, o której mowa w ust. 2, nie może być wyłączona bądź 
ograniczona ani w umowie o przechowywanie aktywów funduszu, ani wskutek 
powierzenia przechowywania całości lub części aktywów funduszu innemu 
podmiotowi.

4. Fundusz lub depozytariusz może rozwiązać umowę o przechowywanie aktywów 
funduszu w drodze wypowiedzenia, którego okres nie może być krótszy niż 6 
miesięcy. O wypowiedzeniu umowy i jego przyczynach strona wypowiadająca umowę 
powiadamia niezwłocznie organ nadzoru.

Art. 161. [ Naruszenie obowiązków ]

1. Jeżeli depozytariusz nie wykonuje obowiązków określonych w umowie o 
przechowywanie aktywów funduszu albo wykonuje je nienależycie:

1) fundusz wypowiada umowę, zawiadamiając niezwłocznie organ nadzoru o tym 
fakcie,

2) organ nadzoru może nakazać funduszowi zmianę depozytariusza.

2. Organ nadzoru może nakazać funduszowi zmianę depozytariusza także wtedy, gdy 
nastąpiło istotne pogorszenie sytuacji finansowej depozytariusza, zagrażające 
bezpieczeństwu przechowywanych przez niego aktywów.

3. Narodowy Bank Polski niezwłocznie informuje organ nadzoru o każdym przypadku 
istotnego pogorszenia sytuacji finansowej banku pełniącego funkcję 
depozytariusza, o którym mowa w ust. 2.

4. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd niezwłocznie informuje organ nadzoru o 
istotnym pogorszeniu sytuacji finansowej Krajowego Depozytu, w przypadku, o 
którym mowa w ust. 2.

5. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, wypowiedzenie może nastąpić w 
terminie krótszym niż wskazany w art. 160 ust. 4.

Art. 162. [ Zmiana depozytariusza ]

1. W razie ogłoszenia upadłości lub otwarcia likwidacji depozytariusza, a także 
w przypadku stwierdzenia przez organ nadzoru naruszenia przez depozytariusza 
warunków umowy w sposób zagrażający bezpieczeństwu aktywów funduszu lub 
interesom jego członków, fundusz dokonuje niezwłocznie zmiany depozytariusza. W 
tym przypadku nie stosuje się przepisu art. 160 ust. 4 zdanie pierwsze.

2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy depozytariusz 
przestanie spełniać którykolwiek z warunków określonych w art. 158, o czym 
niezwłocznie zawiadamia fundusz i organ nadzoru.

Art. 163. [ Zasady zmiany ]

1. Każdorazowa zmiana depozytariusza następuje w sposób zapewniający 
nieprzerwane wykonywanie obowiązków w zakresie przechowywania aktywów funduszu.

2. W razie rozwiązania umowy z dotychczasowym depozytariuszem, powinien on wydać 
depozytariuszowi, z którym fundusz zawarł umowę, przechowywane aktywa funduszu i 
wszelkie dokumenty związane z wykonywaniem obowiązków określonych w ust. 1, w 
terminie uzgodnionym przez strony, jednakże bez zbędnej zwłoki.

Art. 164. [ Naruszanie interesów członków przez fundusz ]

1. Depozytariusz jest obowiązany poinformować niezwłocznie organ nadzoru o 
wszelkich działaniach i zaniechaniach funduszu, które, w jego ocenie, stanowią 
naruszenie prawa, postanowień statutu funduszu lub powodują, że interesy 
członków funduszu nie są należycie uwzględniane.

2. Depozytariusz jest obowiązany niezwłocznie poinformować organ nadzoru o 
stwierdzonych nieprawidłowościach w ustaleniu przez fundusz wartości aktywów 
netto funduszu, wartości jednostki rozrachunkowej i wysokości stopy zwrotu, o 
których mowa w art. 166, 169 i 170.

Art. 165. [ Wyłączenie z egzekucji ]

Aktywa funduszu przechowywane w sposób przewidziany w przepisach niniejszego 
rozdziału nie mogą być przedmiotem egzekucji skierowanej przeciwko 
depozytariuszowi lub podmiotom, o których mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1, a także 
nie wchodzą w skład masy upadłości depozytariusza lub tych podmiotów i nie mogą 
być objęte postępowaniem układowym.
Rozdział 17 - Wycena aktywów i obliczanie stopy zwrotu funduszy emerytalnych
Art. 166. [ Ustalanie wartości aktywów netto ]

Wartość aktywów netto funduszu jest ustalana przez fundusz w każdym dniu wyceny, 
o którym mowa w art. 168, i według stanu na ten dzień, oraz podawana do 
wiadomości organu nadzoru.

Art. 167. [ Wartość jednostki rozrachunkowej ]

Wycena aktywów netto funduszu stanowi podstawę ustalenia wartości jednostki 
rozrachunkowej, zgodnie z przepisami rozdziału 9.

Art. 168. [ Dzień wyceny ]

1. W przypadku otwartego funduszu dniem wyceny jest każdy dzień roboczy, z 
wyjątkiem sobót, a w przypadku pracowniczego funduszu ostatni dzień roboczy 
każdego miesiąca.

2. Statut pracowniczego funduszu może określić także inne dni wyceny.

Art. 169. [ Informowanie o wartości jednostki ]

Wartość jednostki rozrachunkowej jest ustalana przez fundusz w każdym dniu 
wyceny i według stanu na ten dzień oraz podawana do wiadomości organu nadzoru, a 
w przypadku otwartych funduszy także do wiadomości jednej z agencji 
informacyjnych wskazanych przez organ nadzoru.

Art. 170. [ Wysokość stopy zwrotu ]

Otwarty fundusz, który przyjmował składki co najmniej przez 24 miesiące, ustala 
na koniec każdego miesiąca kończącego kwartał wysokość stopy zwrotu za ostatnie 
24 miesiące. Wysokość stopy zwrotu jest podawana do wiadomości organu nadzoru 
oraz jednej z agencji informacyjnych wskazanych przez ten organ.

Art. 171. [ Informowanie depozytariusza ]

Fundusz jest obowiązany przekazywać informacje o wielkościach, o których mowa w 
art. 166, 169 i 170, do wiadomości depozytariusza niezwłocznie po ich 
sporządzeniu.

Art. 172. [ Stopa zwrotu ]

Stopą zwrotu funduszu jest wyrażony procentowo iloraz różnicy wartości jednostki 
rozrachunkowej w ostatnim dniu roboczym miesiąca kończącego kwartał i wartości 
tej jednostki w ostatnim dniu roboczym miesiąca przypadającego przed 24 
miesiącami oraz wartości tej jednostki w ostatnim dniu roboczym miesiąca 
przypadającego przed 24 miesiącami.

Art. 173. [ Średnia ważona stopa zwrotu ]

1. Średnią ważoną stopą zwrotu wszystkich otwartych funduszy za okres 24 
miesięcy jest suma iloczynów stopy zwrotu każdego z otwartych funduszy, o 
których mowa w art. 170, i wskaźnika przeciętnego udziału w rynku danego 
otwartego funduszu. Wskaźnikiem przeciętnego udziału w rynku danego otwartego 
funduszu jest średnia arytmetyczna wskaźnika udziału w rynku w ostatnim dniu 
roboczym miesiąca poprzedzającego okres 24 miesięcy i wskaźnika udziału w rynku 
w ostatnim dniu roboczym miesiąca przypadającego na koniec okresu 24 miesięcy. 
Wskaźnikiem udziału w rynku otwartego funduszu, w określonym dniu, jest iloraz 
wartości aktywów netto tego funduszu i wartości aktywów netto wszystkich 
otwartych funduszy, o których mowa w art. 170, według stanu na dzień obliczenia 
wskaźnika.

2. Wysokość średniej ważonej stopy zwrotu wszystkich otwartych funduszy organ 
nadzoru podaje do publicznej wiadomości.

Art. 174. [ Delegacja ]

Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe zasady ustalania stopy zwrotu i średniej ważonej stopy zwrotu 
wszystkich otwartych funduszy, w tym zasady zaokrąglania ustalonych wielkości,

2) sposób i termin zawiadamiania organu nadzoru przez otwarty fundusz o 
wysokości stopy zwrotu funduszu oraz sposób i termin przekazywania przez otwarty 
fundusz informacji o wysokości tej stopy do agencji informacyjnej,

3) sposób podawania przez organ nadzoru do publicznej wiadomości wysokości 
średniej ważonej stopy zwrotu wszystkich otwartych funduszy, o której mowa w 
art. 173 ust. 1,

4) sposób i termin zawiadamiania organu nadzoru przez fundusz o wartości aktywów 
netto funduszu i wartości jednostki rozrachunkowej.
Rozdział 18 - Niedobór
Art. 175. [ Określenie niedoboru ]

1. Niedobór występuje w otwartym funduszu w przypadku, gdy stopa zwrotu tego 
funduszu za okres 24 miesięcy, o którym mowa w art. 170, jest niższa od 
minimalnej wymaganej stopy zwrotu.

2. Minimalną wymaganą stopą zwrotu jest stopa zwrotu niższa o 50% od średniej 
ważonej stopy zwrotu wszystkich otwartych funduszy w tym okresie lub o 4 punkty 
procentowe od tej średniej, w zależności od tego, która z tych wielkości jest 
niższa.

3. Kwota niedoboru jest obliczana jako iloczyn liczby jednostek rozrachunkowych 
w otwartym funduszu w ostatnim dniu roboczym okresu 24 miesięcy oraz różnicy 
między wartością jednostki rozrachunkowej, która zapewniłaby osiągnięcie 
minimalnej wymaganej stopy zwrotu, a faktyczną wartością jednostki 
rozrachunkowej w ostatnim dniu roboczym okresu 24 miesięcy.

Art. 176. [ Pokrycie niedoboru ]

1. W razie wystąpienia niedoboru otwarty fundusz jest obowiązany w terminie 3 
dni, licząc od chwili podania przez organ nadzoru do publicznej wiadomości 
wysokości średniej ważonej stopy zwrotu wszystkich otwartych funduszy, 
przeznaczyć na pokrycie niedoboru wszelkie środki dostępne na rachunku 
rezerwowym, o którym mowa w art. 181 ust. 1.

2. Jeżeli środki na rachunku rezerwowym są niewystarczające na pokrycie 
niedoboru, powszechne towarzystwo dokonuje jego pokrycia z własnych środków w 
terminie 14 dni od chwili podania przez organ nadzoru do publicznej wiadomości 
wysokości średniej ważonej stopy zwrotu wszystkich otwartych funduszy.

Art. 177. [ Zawiadomienie o niedoborze ]

1. Niedobór nie pokryty z własnych środków powszechnego towarzystwa, zgodnie z 
art. 176 ust. 2, pokrywany jest ze środków Funduszu Gwarancyjnego w terminie 21 
dni od dnia podania przez organ nadzoru do publicznej wiadomości wysokości 
średniej ważonej stopy zwrotu wszystkich otwartych funduszy. 

2. Z tytułu pokrycia niedoboru Fundusz Gwarancyjny nabywa w stosunku do 
powszechnego towarzystwa lub jego masy upadłości roszczenie o zwrot środków 
Funduszu Gwarancyjnego wykorzystanych na pokrycie niedoboru.

Art. 178. [ Środki z Funduszu Gwarancyjnego ]

1. Jeżeli pokrycie niedoboru, w sposób określony w art. 176 ust. 2, okaże się 
niemożliwe, zarząd powszechnego towarzystwa jest obowiązany zawiadomić o tym 
niezwłocznie organ nadzoru, który występuje do właściwego sądu z wnioskiem o 
ogłoszenie upadłości tego towarzystwa.

2. W przypadku ogłoszenia upadłości towarzystwa zaspokojenie roszczeń Funduszu 
Gwarancyjnego, o których mowa w art. 177 ust. 2, z jego masy upadłości może 
nastąpić dopiero po uprzednim zaspokojeniu należności innych wierzycieli 
towarzystwa według kolejności określonej w art. 204 § 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia 
Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. – Prawo upadłościowe 
(Dz. U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512, z 1994 r. Nr 1, poz. 1, z 1995 r. Nr 85, 
poz. 426, z 1996 r. Nr 6, poz. 43, Nr 43, poz. 189, Nr 106, poz. 496 i Nr 149, 
poz. 703, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 54, poz. 349, Nr 117, poz. 751, Nr 121, 
poz. 770 i Nr 140, poz. 940 oraz z 1998 r. Nr 117, poz. 756), jednakże przed 
zaspokojeniem należności, o których mowa w art. 204 § 1 pkt 2a–9 tego 
rozporządzenia. 

Art. 179. [ Wyrównanie niedoboru przez depozytariusza ]

1. Jeżeli niedobór powstał w następstwie utraty przez depozytariusza aktywów 
otwartego funduszu, mających postać materialną, depozytariusz jest obowiązany do 
wyrównania niedoboru, zanim wykorzystane zostaną na ten cel środki na rachunku 
rezerwowym, własne środki powszechnego towarzystwa lub środki Funduszu 
Gwarancyjnego.

2. Wyrównanie niedoboru przez depozytariusza następuje w terminie 14 dni od dnia 
stwierdzenia wystąpienia niedoboru, chociażby utrata aktywów otwartego funduszu 
nie została przez depozytariusza zawiniona.

3. Z tytułu pokrycia niedoboru Fundusz Gwarancyjny nabywa, w stosunku do 
depozytariusza lub jego masy upadłości, roszczenie o zwrot środków Funduszu 
Gwarancyjnego wykorzystanych na pokrycie niedoboru.

Art. 180. [ Gwarancja Skarbu Państwa ]

Skarb Państwa gwarantuje pokrycie niedoboru w przypadku, gdy niedobór nie może 
być pokryty ze środków Funduszu Gwarancyjnego, na zasadach i w trybie 
określonych w odrębnych ustawach.

Art. 181. [ Rachunek rezerwowy ]

1. Otwarty fundusz otwiera rachunek rezerwowy, na który przekazywane są środki 
powszechnego towarzystwa.

2. Środki na rachunku rezerwowym stanowią część aktywów funduszu.

3. Na towarzystwo, które nie dokonuje wpłat na rachunek rezerwowy, zgodnie z 
ust. 1, organ nadzoru może nałożyć karę pieniężną w wysokości do 500 000 zł.

Art. 182. [ Wyłączenie z egzekucji ]

Ze środków na rachunku rezerwowym nie może być prowadzona egzekucja przeciwko 
powszechnemu towarzystwu.

Art. 183. [ Delegacja ]

Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe zasady pokrywania niedoboru w przypadkach, o których mowa w art. 
176—179,

2) proporcjonalną część aktywów netto otwartego funduszu, która powinna być 
przechowywana na rachunku rezerwowym, z zastrzeżeniem, że wielkość ta nie może 
być niższa niż 1% ani wyższa niż 3% wartości pozostałych aktywów netto funduszu 
oraz że może być zależna od udziału wartości aktywów netto danego funduszu w 
wartości aktywów netto wszystkich otwartych funduszy,

3) sposób ustalania przez powszechne towarzystwo wielkości środków, które 
powinny być przekazywane na rachunek rezerwowy,

4) sposób wycofywania przez powszechne towarzystwo nadwyżek środków z rachunku 
rezerwowego.
Rozdział 19 - Fundusz Gwarancyjny
Art. 184. [ Utworzenie ]

Tworzy się Fundusz Gwarancyjny, którego administratorem jest Krajowy Depozyt.

Art. 185. [ Przychody ]

1. Przychodami Funduszu Gwarancyjnego są wpłaty dokonywane przez powszechne 
towarzystwa z własnych środków oraz przychody z lokowania środków Funduszu 
Gwarancyjnego. Środki Funduszu Gwarancyjnego nie podlegają egzekucji prowadzonej 
z majątku powszechnego towarzystwa.

2. Wpłaty powszechnego towarzystwa do Funduszu Gwarancyjnego stanowią określoną 
procentowo, identyczną dla wszystkich otwartych funduszy, wartość aktywów netto 
otwartego funduszu zarządzanego przez to towarzystwo.

3. Wysokość i zasady dokonywania wpłat do Funduszu Gwarancyjnego określa, w 
drodze rozporządzenia, Rada Ministrów, z zastrzeżeniem, że całkowita wartość 
środków Funduszu Gwarancyjnego nie może przekraczać 0,1% wartości aktywów netto 
wszystkich otwartych funduszy, chyba że wartość zobowiązań Funduszu 
Gwarancyjnego wobec otwartych funduszy emerytalnych przekracza tę wielkość. 

Art. 186. [ Regulamin ]

1. Sposób i tryb wnoszenia wpłat do Funduszu Gwarancyjnego, a także sposób i 
tryb działania Funduszu Gwarancyjnego, w tym lokowania jego środków, określa 
Krajowy Depozyt w regulaminie zatwierdzanym przez organ nadzoru.

2. Regulamin określa również sposób gospodarowania środkami Funduszu 
Gwarancyjnego wysokość opłat wnoszonych do Krajowego Depozytu za administrowanie 
Funduszem i tryb ich wnoszenia, szczegółowe warunki i tryb dokonywania wypłat z 
tych środków oraz ich zwrotu powszechnym towarzystwom, a także sposób 
dokonywania rozliczeń z powszechnymi towarzystwami, które zaprzestały 
dokonywania wpłat wskutek zakończenia działalności określonej w ustawie. 

3. Regulamin może zawierać także inne postanowienia niezbędne do zapewnienia 
prawidłowego działania Funduszu Gwarancyjnego.

Art. 187. [ Wypłaty ]

Ze środków Funduszu Gwarancyjnego są dokonywane wypłaty na rzecz otwartych 
funduszy, w których wystąpił niedobór, w zakresie, w jakim środki na rachunku 
rezerwowym oraz własne środki powszechnego towarzystwa nie są wystarczające na 
pokrycie tego niedoboru, a także są pokrywane szkody, o których mowa w art. 48 
ust. 1, w zakresie, w jakim powszechne towarzystwo nie ponosi za nie 
odpowiedzialności lub szkody te nie mogą być pokryte z jego masy upadłości.

Art. 188. [ Przychód towarzystwa ]

Zwrot wpłat z Funduszu Gwarancyjnego stanowi przychód powszechnego towarzystwa w 
rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.
Rozdział 20 - Obowiązki informacyjne funduszy emerytalnych
Art. 189. [ Prospekt informacyjny ]

1. Otwarty fundusz jest obowiązany, raz w roku, ogłaszać prospekt informacyjny 
we wskazanym w statucie dzienniku o zasięgu krajowym.

2. Prospekt informacyjny otwartego funduszu powinien zawierać jego statut, 
informacje na temat wyników działalności inwestycyjnej funduszu oraz 
zatwierdzone roczne sprawozdanie finansowe funduszu.

Art. 190. [ Udostępnienie prospektu ]

1. Otwarty fundusz udostępnia prospekt informacyjny każdej osobie, która złoży 
wniosek o przyjęcie do funduszu, przy czym powinno to nastąpić przed zawarciem 
umowy z funduszem.

2. Otwarty fundusz udostępnia prospekt informacyjny, wraz z ostatnim półrocznym 
sprawozdaniem finansowym, także na każde żądanie członka.

3. Prospekt informacyjny oraz półroczne i roczne sprawozdania finansowe powinny 
być przekazane organowi nadzoru niezwłocznie po ich sporządzeniu, a roczne 
sprawozdania finansowe — także po ich zatwierdzeniu przez powszechne towarzystwo 
w drodze uchwały walnego zgromadzenia.

Art. 191. [ Pisemne informacje ]

Fundusz doręcza każdemu członkowi, w regularnych odstępach czasu, nie rzadziej 
jednak niż co 12 miesięcy, pisemną informację o środkach znajdujących się na 
rachunku członka, terminach dokonanych w tym okresie wpłat składek i wypłat 
transferowych oraz przeliczeniu tych składek i wypłat transferowych na jednostki 
rozrachunkowe, a także o wynikach działalności lokacyjnej funduszu.

Art. 192. [ Informacja o wartości środków ]

Fundusz jest obowiązany, na żądanie członka, udzielić mu na piśmie informacji 
określającej pieniężną wartość środków zgromadzonych na jego rachunku.

Art. 193. [ Udostępnienie informacji o aktywach ]

1. Fundusz udostępnia informacje dotyczące struktury swoich aktywów, z 
zastrzeżeniem ust. 2—4.

2. W odstępach miesięcznych otwarty fundusz udostępnia dane o tym, jaka część 
aktywów została ulokowana w poszczególnych kategoriach lokat przewidzianych w 
przepisach rozdziału 15, według stanu na ostatni dzień wyceny w danym miesiącu.

3. W odstępach półrocznych otwarty fundusz udostępnia dane o tym, jaka wartość i 
jaka część aktywów funduszu była ulokowana w poszczególnych lokatach, podając 
informację o emitencie poszczególnych papierów wartościowych, według stanu na 
ostatni dzień wyceny przypadający w ostatnim miesiącu każdego okresu 
półrocznego, z zastrzeżeniem że dane z okresu półrocznego dotyczyć mogą 
wyłącznie lokat stanowiących co najmniej 1% wartości aktywów funduszu.

4. Pełna informacja o strukturze aktywów otwartego funduszu i pracowniczego 
funduszu, z uwzględnieniem także lokat stanowiących mniej niż 1% wartości 
aktywów funduszu, jest udostępniana na koniec każdego okresu rocznego.

Art. 194. [ Informacje dla organu nadzoru ]

1. Informacje, o których mowa w art. 193 ust. 2—4, otwarty fundusz przekazuje 
niezwłocznie do organu nadzoru oraz do jednej z agencji informacyjnych 
wskazanych przez organ nadzoru, a informacje, o których mowa w art. 193 ust. 3 i 
4, ogłasza ponadto w dzienniku o zasięgu krajowym.

2. Pracowniczy fundusz przekazuje niezwłocznie informację, o której mowa w art. 
193 ust. 4, do organu nadzoru oraz akcjonariuszom pracowniczego towarzystwa 
zarządzającego tym funduszem.

Art. 195. [ Sprawozdania okresowe ]

Towarzystwo i fundusz mają obowiązek dostarczania organowi nadzoru okresowych 
sprawozdań oraz bieżących informacji dotyczących ich działalności i sytuacji 
finansowej.

Art. 196. [ Delegacja ]

Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:

1) szczegółowe warunki, jakim powinien odpowiadać prospekt informacyjny, oraz 
niezbędną treść informacji, o których mowa w art. 191 i 192,

2) sposób i termin udostępniania przez fundusz prospektu informacyjnego oraz 
informacji, o których mowa w art. 191—193,

3) zakres sprawozdań i bieżących informacji dostarczanych przez towarzystwo i 
fundusz do organu nadzoru oraz terminy przekazywania tych sprawozdań i 
informacji.

Art. 197. [ Rzetelność informacji ]

1 Informacje o otwartym funduszu, publikowane przez powszechne towarzystwo lub 
na zlecenie powszechnego towarzystwa, a także na rzecz powszechnego towarzystwa 
lub otwartego funduszu emerytalnego, w tym informacje reklamowe, a także 
informacje o pracowniczym funduszu, udostępniane przez pracownicze towarzystwo, 
powinny rzetelnie przedstawiać sytuację finansową funduszu oraz ryzyko związane 
z członkostwem w funduszu. 

2. Jeżeli organ nadzoru stwierdzi, że publikacje lub udostępniane informacje, o 
których mowa w ust. 1, wprowadzają w błąd lub mogą wprowadzić w błąd, może 
zakazać ich ogłaszania lub udostępniania oraz nakazać ogłoszenie lub 
udostępnienie odpowiednich sprostowań w wyznaczonym terminie.

3. Jeżeli zakaz lub nakaz nie zostanie wykonany, organ nadzoru nakłada na 
towarzystwo karę pieniężną w wysokości do 500 000 zł oraz ogłasza lub udostępnia 
odpowiednie sprostowania na koszt towarzystwa.

Art. 198. [ Kara pieniężna ]

Jeżeli towarzystwo lub depozytariusz nie wypełnia określonych w ustawie 
obowiązków przekazywania informacji Urzędowi Nadzoru lub członkom funduszu, 
organ nadzoru może nałożyć karę pieniężną w wysokości do 500000 zł.
Rozdział 21 - Nadzór nad działalnością funduszy emerytalnych
Art. 199. (skreślony).

Art. 200. [ Zadania organu nadzoru ]

1. Zadaniem organu nadzoru jest ochrona interesów członków funduszy oraz 
uczestników pracowniczych programów emerytalnych.

2. Zadanie, o którym mowa w ust. 1, organ nadzoru realizuje poprzez:

1) sprawowanie nadzoru nad działalnością funduszy,

2) (skreślony),

3) sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem pracowniczych programów emerytalnych,

4) pogłębianie wiedzy społeczeństwa na temat celów i zasad działalności 
funduszy, ze szczególnym uwzględnieniem praw przysługujących ich członkom,

5) pogłębianie wiedzy społeczeństwa na temat celów i zasad funkcjonowania 
pracowniczych programów emerytalnych, ze szczególnym uwzględnieniem praw 
uczestników takich programów,

6) współdziałanie z organami administracji rządowej, Narodowym Bankiem Polskim, 
Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, towarzystwami, podmiotami działającymi na 
rzecz funduszy oraz związkami pracodawców, związkami zawodowymi i innymi 
organizacjami społecznymi w zakresie kształtowania polityki państwa 
zapewniającej bezpieczny rozwój funduszy i pracowniczych programów emerytalnych,

7) udzielanie informacji Narodowemu Bankowi Polskiemu w zakresie niezbędnym do 
wykonywania nadzoru nad bankami pełniącymi funkcje depozytariuszy i bankami 
będącymi akcjonariuszami towarzystw,

8) udzielanie informacji Komisji Papierów Wartościowych i Giełd w zakresie 
niezbędnym do wykonywania nadzoru nad działalnością Krajowego Depozytu,

9) podejmowanie innych działań przewidzianych przepisami niniejszej ustawy.

Art. 200a. [ Współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych ]

Organ nadzoru współpracuje z Szefem Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych w 
zakresie niezbędnym do realizacji jego zadań ustawowych.

Art. 201. (skreślony).

Art. 202. [ Stosowanie przepisów ]

1. Do postępowania przed organem nadzoru stosuje się przepisy Kodeksu 
postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

2. Na decyzję organu nadzoru służy skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

3. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez organ nadzoru nie wstrzymuje 
wykonania decyzji organu nadzoru o cofnięciu zezwolenia na utworzenie 
towarzystwa, jeżeli cofnięcie zezwolenia następuje z innych przyczyn niż 
określone w art. 61.

4. Przy ustalaniu wysokości kary pieniężnej nakładanej na podstawie przepisów 
ustawy organ nadzoru jest obowiązany uwzględniać rodzaj i wagę stwierdzonych 
nieprawidłowości.

Art. 203. [ Koszty nadzoru ]

1. Koszty nadzoru nad działalnością funduszy emerytalnych ponoszą powszechne 
towarzystwa do wysokości 0,14% składek wpłaconych w danym roku do zarządzanych 
przez nie otwartych funduszy.

2. Koszty funkcjonowania działalności Rzecznika Ubezpieczonych, działającego na 
podstawie odrębnej ustawy, ponoszą towarzystwa emerytalne do wysokości 0,01% 
składek wpłaconych w danym roku do otwartych funduszy.

3. Należności z tytułów, o których mowa w ust. 1 i 2, podlegają egzekucji w 
trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze 
rozporządzenia, wysokość oraz sposób obliczania wpłat na pokrycie kosztów, o 
których mowa w ust. 1 i 2, proporcjonalnie do wpłaconej składki, terminy 
uiszczenia wpłat oraz wysokość odsetek za ich nieuiszczenie w terminie.

Art. 204. [ Uprawnienia ]

1. W ramach nadzoru nad działalnością funduszy organu nadzoru uprawniony jest w 
szczególności do:

1) żądania udostępnienia przez towarzystwo kopii dokumentów związanych z 
działalnością funduszu oraz zapoznawania się z ich treścią,

2) żądania wszelkich informacji i wyjaśnień od członków zarządu, rady nadzorczej 
i pracowników towarzystwa dotyczących działalności funduszu.

2. Osoba upoważniona przez organ nadzoru ma prawo wstępu do pomieszczeń:

1) towarzystwa — w celu sprawdzenia, czy działalność towarzystwa lub funduszu 
jest zgodna z prawem i statutem towarzystwa lub funduszu,

2) depozytariusza — w celu sprawdzenia, czy jego działalność związana z 
przechowywaniem aktywów funduszu jest zgodna z prawem i umową o przechowywanie 
aktywów funduszu,

3) podmiotu, któremu fundusz powierzył prowadzenie rejestru członków funduszu — 
w celu sprawdzenia, czy jego działalność związana z prowadzeniem tego rejestru 
jest zgodna z prawem.

3. Osoba przeprowadzająca kontrolę ma prawo:

1) wglądu do wszelkich ksiąg, dokumentów i innych nośników informacji,

2) żądania sporządzenia oraz wydania kopii tych dokumentów i nośników 
informacji,

3) żądania udzielenia informacji przez członków władz statutowych i pracowników 
kontrolowanych podmiotów.

4. Towarzystwo jest obowiązane zapewnić osobie przeprowadzającej kontrolę dostęp 
do wszystkich ksiąg, dokumentów i innych nośników informacji związanych z 
działalnością funduszu, które są przechowywane u osób trzecich w związku z 
powierzeniem im niektórych czynności na podstawie odrębnych umów.

5. Upoważnienie organ nadzoru określa zakres kontroli.

6. Po sporządzeniu przez osobę przeprowadzającą kontrolę protokołu z dokonanych 
czynności organ nadzoru powiadamia kontrolowany podmiot o stwierdzonych 
nieprawidłowościach i wyznacza termin do ich usunięcia.

7. W razie nieusunięcia nieprawidłowości w wyznaczonym terminie, organ nadzoru 
może nałożyć na kontrolowany podmiot karę pieniężną w wysokości do 500 000 zł. W 
przypadku stwierdzenia rażących nieprawidłowości, Urząd Nadzoru może nałożyć 
karę pieniężną bezpośrednio po ich stwierdzeniu.

Art. 205. [ Skarga na fundusz ]

1. Członek może wnieść do organu nadzoru skargę na fundusz, jeżeli sądzi, że 
działalność tego funduszu jest niezgodna z przepisami prawa lub postanowieniami 
statutu funduszu.

2. Skargę na fundusz może wnieść także osoba, która była uprzednio jego 
członkiem w okresie 6 miesięcy poprzedzających wniesienie skargi.

3. W imieniu grupy członków skargę na fundusz może wnieść do organu nadzoru 
także organizacja społeczna, której zadanie nie polega na prowadzeniu 
działalności gospodarczej.

Art. 206. [ Zwoływanie organów funduszu ]

1. Organ nadzoru może żądać zwołania posiedzenia zarządu, rady nadzorczej lub 
walnego zgromadzenia akcjonariuszy towarzystwa oraz umieszczenia poszczególnych 
spraw na porządku obrad tych organów, jeżeli uzna to za konieczne do 
prawidłowego sprawowania nadzoru nad działalnością funduszu.

2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, organ nadzoru deleguje swojego 
przedstawiciela do udziału w posiedzeniu zarządu, rady nadzorczej lub walnego 
zgromadzenia towarzystwa, który jest uprawniony do zabierania głosu w sprawach 
objętych porządkiem obrad tych organów.

Art. 207. [ Uprawnienia przewodniczącego ]

W sprawach cywilnych z zakresu tworzenia i działania funduszy Przewodniczącemu 
Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych przysługują uprawnienia 
prokuratora, wynikające z właściwych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego.

Art. 208. [ Sprawozdanie z działalności ]

Przewodniczący Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych składa raz w 
roku sprawozdanie z działalności Komisji ministrowi właściwemu do spraw 
instytucji finansowych i ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia 
społecznego.

Art. 209. (skreślony).

Art. 210. [ Stosowanie przepisów ]

Do Przewodniczącego i członków Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy 
Emerytalnych oraz pracowników Urzędu tej Komisji, a także osób pozostających z 
Urzędem tej Komisji w stosunku zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym 
charakterze stosuje się odpowiednio przepisy art. 49.

Art. 211. (skreślony).

Art. 212. (skreślony).

Art. 213. (skreślony).

Art. 214. (skreślony).
Rozdział 22 - Przepisy karne
Art. 215. [ Przepis karny ]

Kto nie będąc do tego uprawniony używa w nazwie (firmie) lub do określenia 
prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej albo w reklamie określeń, o 
których mowa w art. 10 ust. 2 lub art. 28 ust. 1,

podlega grzywnie do 1 000 000 zł lub karze pozbawienia wolności do lat 2.

Art. 216. [ Przepis karny ]

Kto bez wymaganego zezwolenia prowadzi działalność, o której mowa w art. 2 ust. 
2 lub art. 29 ust. 1, 

podlega grzywnie do 5 000 000 zł lub karze pozbawienia wolności do lat 5.

Art. 217. [ Przepis karny ]

Kto, podejmując decyzje inwestycyjne na rachunek funduszu, narusza wymogi w 
zakresie działalności lokacyjnej określone w niniejszej ustawie, stwarzając 
przez to zagrożenie dla interesów członka funduszu, 

podlega grzywnie do 1 000 000 zł.

Art. 218. [ Przepis karny ]

1. Kto, będąc odpowiedzialny za informacje zawarte w prospekcie informacyjnym, 
podaje nieprawdziwe lub zataja prawdziwe dane, wpływające w istotny sposób na 
treść informacji,

podlega grzywnie do 5 000 000 zł lub karze pozbawienia wolności do lat 3.

2. Kto, będąc odpowiedzialny za inne informacje udostępniane członkom funduszu 
lub organowi nadzoru, zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, dopuszcza się 
czynu określonego w ust. 1,

podlega grzywnie do 1 000 000 zł.

Art. 219. [ Przepis karny ]

1. Kto, wbrew zakazowi przewidzianemu w art. 92 ust. 1, oferuje w ramach 
działalności akwizycyjnej określone w tym przepisie dodatkowe korzyści 
materialne w celu skłonienia do przystąpienia do otwartego funduszu lub 
pozostawania jego członkiem,

podlega grzywnie do 1 000 000 zł.

2. Tej samej karze podlega, kto nie będąc wpisany do rejestru osób uprawnionych 
do wykonywania czynności akwizycyjnych na rzecz otwartych funduszy wykonuje 
takie czynności na rzecz otwartego funduszu albo prowadząc działalność 
akwizycyjną nie czyni tego za pośrednictwem osoby wpisanej do rejestru osób 
uprawnionych do wykonywania czynności akwizycyjnych na rzecz otwartych funduszy.

3. Tej samej karze podlega, kto prowadząc działalność, o której mowa w art. 92 
ust. 2, oferuje dodatkowe korzyści materialne w zamian za przystąpienie do 
określonego otwartego funduszu lub za pozostawanie jego członkiem. 

4. Tej samej karze podlega ten, kto wbrew zakazowi określonemu w art. 230a 
zawiera umowy lub przyjmuje oświadczenia, z których wynika zobowiązanie do 
przystąpienia do określonego otwartego funduszu bądź do korzystania z 
pośrednictwa określonego podmiotu przy przystępowaniu do otwartego funduszu.

Art. 219a. [ Przepis karny ]

Kto, prowadzi działalność akwizycyjną na rzecz otwartego funduszu z naruszeniem 
zasad określonych w art. 93a,

podlega grzywnie do 20 000 zł.

Art. 220. [ Przepis karny ]

1. Kto, będąc obowiązany do zachowania tajemnicy zawodowej dotyczącej 
działalności funduszu, ujawnia ją lub wykorzystuje,

podlega grzywnie do 1 000 000 zł lub karze pozbawienia wolności do lat 3.

2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w ust. 1 w celu osiągnięcia 
korzyści majątkowej lub osobistej,

podlega grzywnie do 5 000 000 zł lub karze pozbawienia wolności do lat 5.

Art. 221. [ Przepis karny ]

Kto, będąc obowiązany do podjęcia czynności przewidzianych w rozdziale 18 w 
związku z wystąpieniem w otwartym funduszu niedoboru, nie dopełnia ciążących na 
nim obowiązków, podlega grzywnie do 1000000 zł.

Art. 222. [ Przepis karny ]

Odpowiedzialności karnej, przewidzianej w przepisach art. 215—221, podlega także 
ten, kto dopuszcza się czynów określonych w tych przepisach, działając w imieniu 
osoby prawnej.
Rozdział 23 - Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 223. [ Kodeks postępowania cywilnego ]

W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. — Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 
43, poz. 296, z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i Nr 39, poz. 
231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 
1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 
86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 
21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 
306, Nr 55, poz. 318, Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i 
Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 
r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 
i Nr 149, poz. 703 oraz z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 
471, Nr 102, poz. 643, Nr 113, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770 i Nr 133, poz. 
882) w art. 476 w § 3 skreśla się kropkę i dodaje się wyrazy „oraz sprawy o 
roszczenia ze stosunków prawnych między członkami otwartych funduszy 
emerytalnych a tymi funduszami lub ich organami”.

Art. 224. [ Ustawa o izbach gospodarczych ]

W ustawie z dnia 30 maja 1989 r. o izbach gospodarczych (Dz.U. Nr 35, poz. 195, 
z 1992 r. Nr 75, poz. 368, z 1996 r. Nr 43, poz. 189 oraz z 1997 r. Nr 121, poz. 
769 i 770) w art. 7 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

„1a. Ograniczeń określonych w ust. 1 nie stosuje się, jeżeli założycielami są 
wyłącznie towarzystwa emerytalne działające na podstawie przepisów o organizacji 
i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.”

Art. 225. [ Ustawa o działalności ubezpieczeniowej ]

W ustawie z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. z 1996 
r. Nr 11, poz. 62 oraz z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 107, poz. 
685 i Nr 121, poz. 769 i 770) w art. 10 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w 
brzmieniu:

„1a. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do działalności akwizycyjnej na rzecz 
otwartych funduszy emerytalnych, prowadzonej przez zakład ubezpieczeń na 
podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.”

Art. 226. [ Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych ]

W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. 
z 1993 r. Nr 90, poz. 416 i Nr 134, poz. 646, z 1994 r. Nr 43, poz. 163, Nr 90, 
poz. 419, Nr 113, poz. 547, Nr 123, poz. 602 i Nr 126, poz. 626, z 1995 r. Nr 5, 
poz. 25 i Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 25, poz. 113, Nr 87, poz. 395, Nr 137, 
poz. 638, Nr 147, poz. 686 i Nr 156, poz. 776 oraz z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 
30, poz. 164, Nr 71, poz. 449, Nr 85, poz. 538, Nr 96, poz. 592, Nr 121, poz. 
770, Nr 123, poz. 776, Nr 137, poz. 926 i Nr 139, poz. 932 i 933) wprowadza się 
następujące zmiany:

1) w art. 2 w ust. 1 w pkt 4 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje pkt 5 w 
brzmieniu:

„5) przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania 
lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej.”

1) w art. 17:

a) pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których 
podstawą uzyskania jest tytuł prawny w postaci udziałów (akcji) stanowiących 
kapitał osób prawnych, w tym również dywidendy z akcji złożonych przez członków 
pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych, oprocentowanie 
udziałów członkowskich z nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) w 
spółdzielniach, przychody z tytułu podziału majątku likwidowanej spółki 
(spółdzielni), a także wartość dokonanych na rzecz udziałowców i akcjonariuszy 
nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, ustaloną według zasad 
określonych w art. 12 ust. 3 i 3a,”

b) w pkt 6 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 7 i 8 w brzmieniu:


„7) przychody z odpłatnego przeniesienia prawa poboru, w tym również ze zbycia 
prawa poboru akcji nowej emisji przez pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu 
członka funduszu,

8) przychody członków pracowniczych funduszy emerytalnych z tytułu przeniesienia 
akcji złożonych na rachunkach ilościowych do aktywów tych funduszy.”

3) w art. 20 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa 
się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu 
emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej 
rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy 
emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, z 
wyjątkiem alimentów na rzecz dzieci, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż 
wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie 
należące do przychodów określonych w art. 12, 14 i 17 oraz przychody nie 
znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.”

4) w art. 21 w ust. 1 w pkt 57 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 
58 i 59 w brzmieniu:

„58) wypłaty środków z pracowniczego funduszu emerytalnego dokonane na rzecz 
członka tego funduszu,

59) wypłaty środków z otwartego funduszu emerytalnego na rzecz byłego 
współmałżonka członka tego funduszu, przekazane na rachunek tego współmałżonka w 
otwartym funduszu emerytalnym.”

5) w art. 22 po ust. 1b dodaje się ust. 1c w brzmieniu:

„1c. U pracodawców będących akcjonariuszami pracowniczych towarzystw 
emerytalnych kosztami uzyskania przychodu są także:

1) wydatki na pokrycie kosztów działalności pracowniczych towarzystw 
emerytalnych, 

2) opłaty pobierane przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, o których 
mowa w przepisach o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.”

6) w art. 24:

a) w ust. 5 skreśla się kropkę i dodaje się wyrazy „oraz dywidendy z akcji 
złożonych przez członków pracowniczych funduszy emerytalnych na rachunkach 
ilościowych.”,

b) po ust. 5 dodaje się ust. 5a w brzmieniu: 

„5a. Dochodem z tytułu przeniesienia akcji złożonych na rachunku ilościowym 
członka pracowniczego funduszu emerytalnego do aktywów tego funduszu jest 
różnica pomiędzy wartością tych akcji w dniu przeniesienia, wycenionych według 
zasad wyceny aktywów funduszy emerytalnych, a kosztem nabycia tych akcji.”

7) w art. 30 w ust. 1 w pkt 8 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 
9—11 w brzmieniu:

„9) od kwot wypłacanych po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego 
wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w 
rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, z 
wyjątkiem wypłat, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 59 — w wysokości 20% 
uzyskanego przychodu,

10) od dochodu członka pracowniczego funduszu emerytalnego z tytułu 
przeniesienia akcji złożonych na rachunku ilościowym do aktywów tego funduszu — 
w wysokości 20% uzyskanego dochodu,

11) od przychodów z tytułu zbycia prawa poboru akcji nowej emisji przez 
pracowniczy fundusz emerytalny w imieniu członka funduszu — w wysokości 20% 
uzyskanego przychodu.”

8) w art. 41 po ust. 4 dodaje się ust. 4a i 4b w brzmieniu: 

„4a. Otwarte fundusze emerytalne są obowiązane, jako płatnicy, pobierać 
zryczałtowany podatek dochodowy od wypłat, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 
9.

4b. Pracownicze fundusze emerytalne są obowiązane, jako płatnicy, pobierać 
zryczałtowany podatek dochodowy od: 

a) dochodów, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 10;

b) przychodów, o których mowa w art. 30 ust. 1 pkt 11.”

Art. 227. [ Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych ]

W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. 
z 1993 r. Nr 106, poz. 482 i Nr 134, poz. 646, z 1994 r. Nr 1, poz. 2, Nr 43, 
poz. 163, Nr 80, poz. 368, Nr 87, poz. 406, Nr 90, poz. 419, Nr 113, poz. 547, 
Nr 123, poz. 602 i Nr 127, poz. 627, z 1995 r. Nr 5, poz. 25, Nr 86, poz. 433, 
Nr 96, poz. 478, Nr 133, poz. 654 i Nr 142, poz. 704, z 1996 r. Nr 25, poz. 113, 
Nr 34, poz. 146, Nr 90, poz. 405, Nr 137, poz. 639 i Nr 147, poz. 686 oraz z 
1997 r. Nr 9, poz. 44, Nr 28, poz. 153, Nr 79, poz. 484, Nr 96, poz. 592, Nr 
107, poz. 685, Nr 118, poz. 754, Nr 121, poz. 770, Nr 123, poz. 776 i 777, Nr 
137, poz. 926 i Nr 139, poz. 932 i 933) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 6 w ust. 1 w pkt 10 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 
11 w brzmieniu:

„11) fundusze emerytalne utworzone na podstawie przepisów o organizacji i 
funkcjonowaniu funduszy emerytalnych.”

2) w art. 15 po ust. 1d dodaje się ust. 1e—1g w brzmieniu:

„1e. W powszechnych towarzystwach emerytalnych kosztem uzyskania przychodów w 
roku podatkowym są koszty ustalone zgodnie z ust. 1, a także:

1) wydatki poniesione na pokrycie kosztów działalności otwartego funduszu 
emerytalnego,

2) kwoty przekazane na rachunek rezerwowy otwartego funduszu emerytalnego,

3) wydatki poniesione na pokrycie niedoboru w otwartym funduszu emerytalnym, 
jeżeli środki zgromadzone na rachunku rezerwowym tego funduszu są 
niewystarczające na pokrycie tego niedoboru,

4) wpłaty dokonane na Fundusz Gwarancyjny, o których mowa w ustawie z dnia 28 
sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. Nr 
139, poz. 934) — do wysokości określonej w odrębnych przepisach,

5) opłaty pobierane przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, o których 
mowa w ustawie wymienionej w pkt 4.

1f. W pracowniczych towarzystwach emerytalnych kosztem uzyskania przychodów w 
roku podatkowym są koszty ustalone zgodnie z ust. 1, a także:

1) wydatki poniesione na pokrycie kosztów działalności pracowniczego funduszu 
emerytalnego,

2) opłaty pobierane przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, o których 
mowa w ustawie wymienionej w ust. 1e pkt 4.

1g. U pracodawców będących akcjonariuszami pracowniczego towarzystwa 
emerytalnego kosztem uzyskania przychodów w roku podatkowym są koszty ustalone 
zgodnie z ust. 1, a także:

1) wydatki poniesione na pokrycie kosztów działalności pracowniczego towarzystwa 
emerytalnego,

2) 2) opłaty pobierane przez Urząd Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi, o 
których mowa w ustawie wymienionej w ust. 1e pkt 4.”

3) w art. 17 w ust. 1 dodaje się pkt 30 w brzmieniu: 

„30) dochody Funduszu Gwarancyjnego, o którym mowa w ustawie wymienionej w art. 
15 ust. 1e pkt 4.”

Art. 228. [ Ustawa o rachunkowości ]

W ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. Nr 121, poz. 591 
oraz z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 118, poz. 
754 i Nr 139, poz. 933) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2 w ust. 1:

a) w pkt 3 wyraz „lub” zastępuje się przecinkiem,

b) po wyrazach „przepisów o działalności ubezpieczeniowej” dodaje się wyrazy 
„lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych”

2) w art. 64 w ust. 1 po pkt 2 dodaje się pkt 2a:

„2a) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i 
funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,”

3) w art. 81 w ust. 3 dodaje się pkt 5:

„5) w porozumieniu z Prezesem Urzędu Nadzoru nad Funduszami Emerytalnymi 
szczególne zasady rachunkowości funduszy emerytalnych, w tym również wzory 
bilansu, rachunku zysków i strat, informacji dodatkowej i innych składników 
sprawozdania finansowego, terminy sporządzania i złożenia do ogłoszenia rocznych 
sprawozdań finansowych, zakres ogłaszanych rocznych sprawozdań finansowych oraz 
termin zatwierdzania rocznego sprawozdania finansowego.”
Rozdział 24 - Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 229. [ Przepisy przejściowe ]

1. Do dnia 31 grudnia 2004 r. powszechne towarzystwo może zarządzać jednym 
otwartym funduszem działającym na zasadach określonych w ustawie.

2. Od dnia 1 stycznia 2005 r. powszechne towarzystwo może zarządzać dwoma 
otwartymi funduszami oznaczonymi jako odpowiednio „otwarty fundusz emerytalny 
typu A” i „otwarty fundusz emerytalny typu B”.

3. Otwarty fundusz prowadzący działalność lokacyjną, na zasadach określonych w 
rozdziale 15, jest obowiązany używać w swojej nazwie określenia „otwarty fundusz 
emerytalny typu A” nie później niż od dnia 1 stycznia 2005 r.

4. Otwarty fundusz typu B nie może lokować swoich aktywów w kategoriach lokat 
wymienionych w art. 141 ust. 1 pkt 3—8, 10, 12 i 14 oraz w art. 143.

5. Ustalanie średniej ważonej stopy zwrotu oraz minimalnej wymaganej stopy 
zwrotu następuje odrębnie w odniesieniu do otwartego funduszu typu A i otwartego 
funduszu typu B.

6. Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o relacji wartości aktywów netto 
otwartego funduszu do wartości aktywów netto wszystkich otwartych funduszy 
począwszy od dnia 1 stycznia 2005 r., należy przez to rozumieć relację wartości 
aktywów netto otwartego funduszu określonego typu do wartości aktywów netto 
wszystkich otwartych funduszy tego samego typu.

7. Uzyskanie członkostwa w otwartym funduszu typu B może nastąpić nie wcześniej 
niż po ukończeniu 50 lat.

Art. 230. [ Pierwsza kadencja członków Komitetu Doradczego ]

Przy powoływaniu członków Komitetu Doradczego Urzędu Nadzoru na pierwszą 
kadencję Prezes Rady Ministrów określa, którzy z członków są powoływani na 2, 4 
oraz 6 lat.

Art. 230a. [ Działalność akwizycyjna ]

Do dnia 15 lutego 1999 r. jest zabronione prowadzenie działalności akwizycyjnej, 
w tym reklamowej, na rzecz otwartych funduszy emerytalnych oraz wykonywanie 
czynności akwizycyjnych na rzecz tych funduszy.

Art. 231. [ Wejście w życie ]

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 kwietnia 1999 r., z wyjątkiem: 

1) art. 199—214 i art. 230, które wchodzą w życie z dniem 1 maja 1998 r.,

2) art. 1—60, art. 92-94, art. 152, art. 157—164, art. 197, art. 215-222 i art. 
230a, które wchodzą w życie z dniem 1 sierpnia 1998 r. 

3) art. 81-85, art. 90, art. 98 i art. 189-190, które wchodzą w życie z dniem 1 
marca 1999 r.