Podmiot i przedmiot opodatkowania
Art. 1. [ Zakres regulacji ]
1. Ustawa reguluje opodatkowanie podatkiem dochodowym dochodów osób prawnych i
spółek kapitałowych w organizacji, zwanych dalej „podatnikami”.
2. Przepisy ustawy mają również zastosowanie do jednostek organizacyjnych
niemających osobowości prawnej, z wyjątkiem spółek: cywilnych, jawnych,
partnerskich, komandytowych, komandytowo-akcyjnych.
Art. 1a. [ Podatkowe grupy kapitałowe ]
1. Podatnikami mogą być również grupy co najmniej dwóch spółek prawa handlowego
mających osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych, zwane dalej
„podatkowymi grupami kapitałowymi".
2. Podatkowa grupa kapitałowa jest podatnikiem, jeżeli spełnione są łącznie
następujące warunki:
1) podatkową grupę kapitałową mogą tworzyć wyłącznie spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, mające siedzibę na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:
a) przeciętny kapitał zakładowy (akcyjny), określony w sposób, o którym mowa w
art. 16 ust. 7, przypadający na każdą z tych spółek, jest nie niższy niż 1 000
000 zł,
b) jedna ze spółek, zwana dalej „spółką dominującą”, posiada bezpośredni 95%
udział w kapitale zakładowym (akcyjnym) lub w tej części kapitału zakładowego
(akcyjnego) pozostałych spółek, zwanych dalej „spółkami zależnymi", która na
podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych
nie została nieodpłatnie lub na zasadach preferencyjnych nabyta przez
pracowników, rolników lub rybaków albo która nie stanowi rezerwy mienia Skarbu
Państwa na cele reprywatyzacji,
c) spółki zależne nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym (akcyjnym) innych
spółek tworzących tę grupę,
d) w spółkach tych nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących
dochód budżetu państwa,
2) spółka dominująca i spółki zależne zawarły, w formie aktu notarialnego, umowę
o utworzeniu, na okres co najmniej 3 lat podatkowych, podatkowej grupy
kapitałowej i umowa ta, zwana dalej „umową", została zarejestrowana przez urząd
skarbowy,
3) po utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej spółki tworzące tę grupę spełniają
warunki wymienione w pkt 1 lit. a)–c), a ponadto:
a) nie korzystają ze zwolnień od podatku dochodowego na podstawie odrębnych
ustaw lub zwolnień od podatku od towarów i usług na podstawie art. 14 ustawy z
dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym
(Dz. U. Nr 11, poz. 50, Nr 28, poz. 127 i Nr 129, poz. 599, z 1994 r. Nr 132,
poz. 670, z 1995 r. Nr 44, poz. 231 i Nr 142, poz. 702 i 703, z 1996 r. Nr 137,
poz. 640, z 1997 r. Nr 111, poz. 722, Nr 123, poz. 776 i 780, Nr 137, poz. 926,
Nr 141, poz. 943 i Nr 162, poz. 1104, z 1998 r. Nr 139, poz. 905 i Nr 161, poz.
1076 oraz z 1999 r. Nr 50, poz. 499, Nr 57, poz. 596 i Nr 95, poz.1100),
b) nie pozostają w związkach powodujących zaistnienie okoliczności, o których
mowa w art. 11, z podatnikami podatku dochodowego nie wchodzącymi w skład
podatkowej grupy kapitałowej,
4) podatkowa grupa kapitałowa osiągnie za każdy rok podatkowy udział dochodów w
przychodach, określony zgodnie z art. 7a ust. 1, w wysokości co najmniej 6%.
3. Umowa musi zawierać co najmniej:
1) wykaz spółek tworzących podatkową grupę kapitałową oraz wysokość ich kapitału
zakładowego (akcyjnego),
2) informację o udziałowcach (akcjonariuszach) i wysokości ich udziału w
kapitale zakładowym (akcyjnym) w spółce dominującej i w spółkach zależnych
tworzących podatkową grupę kapitałową, posiadających co najmniej 5% udziałów
(akcji) tych spółek,
3) określenie czasu trwania umowy,
4) wskazanie spółki reprezentującej podatkową grupę kapitałową w zakresie
obowiązków wynikających z ustawy oraz z przepisów Ordynacji podatkowej,
5) określenie przyjętego roku podatkowego.
4. Umowa podlega zgłoszeniu przez spółkę, wskazaną zgodnie z ust. 3 pkt 4, w
urzędzie skarbowym właściwym dla jej siedziby, co najmniej na 3 miesiące przed
rozpoczęciem roku podatkowego przyjętego przez podatkową grupę kapitałową. Urząd
ten jest urzędem właściwym w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym
podatkowej grupy kapitałowej.
5. Urząd skarbowy dokonuje, w formie decyzji, rejestracji umowy. W tej samej
formie urząd skarbowy odmówi zarejestrowania umowy, jeżeli nie zostaną spełnione
warunki, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz w ust. 3 i 4.
6. Po rejestracji umowy nie może być ona rozszerzona na inne spółki.
7. Podatek dochodowy oraz zaliczki na ten podatek są obliczane, pobierane i
wpłacane przez spółkę, o której mowa w ust. 3 pkt 4. Spółce tej nie przysługuje
wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatku dochodowego od osób
prawnych należnego od podatkowej grupy kapitałowej.
8. Spółka, o której mowa w ust. 3 pkt 4, obowiązana jest zgłosić urzędowi
skarbowemu, o którym mowa w ust. 4, wszelkie zmiany umowy oraz zmiany w kapitale
zakładowym (akcyjnym) spółek tworzących podatkową grupę kapitałową – w terminie
30 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności.
9. Do przedłużenia okresu funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej wymagane
jest zawarcie nowej umowy, podlegającej zgłoszeniu i zarejestrowaniu we
właściwym urzędzie skarbowym.
10. W razie gdy w okresie obowiązywania umowy wystąpią zmiany w stanie
faktycznym lub w stanie prawnym, zależne od którejkolwiek ze stron umowy, które
naruszają warunki uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku
dochodowego, dzień naruszenia któregokolwiek z tych warunków, z zastrzeżeniem
ust. 12, oznacza utratę statusu podatnika oraz koniec jej roku podatkowego.
11. Zbycie udziałów (akcji), objętych na podstawie przepisów o komercjalizacji i
prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych lub w związku z reprywatyzacją, oraz
dalszy obrót tymi udziałami (akcjami) przez ich posiadaczy nie stanowi
naruszenia warunków uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku
dochodowego.
12. W przypadku niezachowania warunku, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, za dzień
utraty statusu podatnika przez podatkową grupę kapitałową uznaje się ostatni
dzień miesiąca, w którym złożono wstępne zeznanie podatkowe, nie później jednak
niż dzień, na który, zgodnie z art. 27 ust. 1, przypada termin złożenia tego
zeznania.
13. Przystąpienie do innej podatkowej grupy kapitałowej przez którąkolwiek ze
spółek wchodzących uprzednio w skład grupy, która utraciła ten status ze względu
na naruszenie warunków, o których mowa w ust. 2 pkt 3 i 4, nie jest możliwe
przed upływem roku podatkowego spółki, następującego po roku, w którym podatkowa
grupa kapitałowa utraciła prawo do uznania jej za podatnika.
14. Spółki tworzące podatkową grupę kapitałową odpowiadają solidarnie za jej
zobowiązania z tytułu podatku dochodowego należnego za okres obowiązywania
umowy.
15. Informacje o zarejestrowaniu i wykreśleniu podatkowej grupy kapitałowej
podlegają ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Art. 2. [ Wyłączenia ]
1. Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1) przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem dochodów z działów
specjalnych produkcji rolnej, chyba że ustalenie przychodów jest wymagane dla
celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego na podstawie art. 17
ust. 1 pkt 4e,
2) przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach,
3) przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie
skutecznej umowy.
2. Działalnością rolniczą w rozumieniu ust. 1 pkt 1 jest działalność polegająca
na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym
(naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja
materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja
warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych,
grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego
zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu
przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne
okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których
następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:
1) miesiąc – w przypadku roślin,
2) 16 dni – w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi i kaczek,
3) 6 tygodni – w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
4) 2 miesiące – w przypadku pozostałych zwierząt
– licząc od dnia nabycia.
3. Działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych
tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”,
fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i
chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla
entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych
zwierząt poza gospodarstwem rolnym.
4. Ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo
rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.
5. Nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów
zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr
2.
6. Jeżeli rozmiary działów specjalnych produkcji rolnej przekraczają wielkości
określone w załączniku nr 2, opodatkowaniu podlegają dochody uzyskane w roku
podatkowym z całej powierzchni upraw lub wszystkich jednostek produkcji.
Art. 3. [ Nieograniczony obowiązek podatkowy ]
1. Podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez
względu na miejsce ich osiągania.
2. Podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby
lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 4. [ Zasięg terytorialny ]
Za terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w rozumieniu ustawy, uważa się również
znajdującą się poza morzem terytorialnym wyłączną strefę ekonomiczną, w której
Rzeczpospolita Polska na podstawie prawa wewnętrznego i zgodnie z prawem
międzynarodowym wykonuje prawa odnoszące się do badania i eksploatacji dna
morskiego i jego podglebia oraz ich zasobów naturalnych.
Art. 5. [ Przychody ]
1. Przychody z udziału w spółce nie będącej osobą prawną, ze wspólnej własności,
wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy
i praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do
posiadanego udziału. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że
udziały wspólników w przychodach są równe.
2. Zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów
uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub
podatku.
Art. 6. [ Zwolnienia od podatku ]
1. Zwalnia się od podatku:
1) Skarb Państwa,
2) Narodowy Bank Polski,
3) jednostki budżetowe,
4) fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw, chyba że przepisy
tych ustaw stanowią inaczej,
5) przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez
organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie
porozumienia lub umowy, chyba że porozumienia te lub umowy stanowią inaczej,
6) jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów określonych w
przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego,
7) Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
8) (skreślony),
9) Agencję Rynku Rolnego
10) fundusze inwestycyjne utworzone na podstawie przepisów ustawy z dnia 28
sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 139, poz. 933 i z 1999
r. Nr 72, poz. 801),
11) fundusze emerytalne utworzone na podstawie przepisów o organizacji i
funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
12) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, o którym mowa w ustawie z dnia 13
października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz.
887, Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr
72, poz. 802, Nr 78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256 oraz z 2000 r. Nr 9, poz.
118),
13) Agencję Własności Rolnej Skarbu Państwa,
14) Polską Organizację Turystyczną.
2. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, nie dotyczy gospodarstw
pomocniczych jednostek budżetowych, z wyjątkiem gospodarstw pomocniczych
tworzonych przy szkołach, zespołach ekonomiczno-administracyjnych szkół,
ochotniczych hufcach pracy, jednostkach: wojskowych, Policji, Agencji
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży Granicznej i Państwowej
Straży Pożarnej, zakładach dla nieletnich, internatach, zakładach
opiekuńczo-wychowawczych, zakładach opieki zdrowotnej, zakładach pomocy
społecznej i parkach narodowych, jeżeli środki z tego zwolnienia zostaną
przekazane na:
1) (skreślony),
2) zwiększenie środków obrotowych gospodarstw pomocniczych,
3) finansowanie inwestycji jednostki budżetowej w zakresie inwestycji dla
gospodarstwa pomocniczego tej jednostki.
Art. 7. [ Przedmiot opodatkowania ]
1. Przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na
rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o
których mowa wart. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.
2. Dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad
kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania
przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.
3. Przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia
się:
1) przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają
opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku,
2) przychodów wymienionych w art. 21 i 22,
3) kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w pkt1 i 2,
4) strat przedsiębiorców przekształcanych, łączonych, przejmowanych lub
dzielonych – w razie przekształcenia formy prawnej, łączenia lub podziału
przedsiębiorców, z wyjątkiem przekształcenia spółki kapitałowej w inną spółkę
kapitałową,
5) strat przedsiębiorstw państwowych przejmowanych lub nabywanych na podstawie
przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.
4. Przy ustalaniu straty nie uwzględnia się przychodów i kosztów uzyskania
przychodów, o których mowa w ust. 3, a w razie przekształcenia formy prawnej,
łączenia lub podziału przedsiębiorców, także straty przedsiębiorców
przekształcanych, łączonych, przejmowanych lub dzielonych, z wyjątkiem
przekształconych spółek kapitałowych w inne spółki kapitałowe.
4a. Przy ustalaniu straty nie uwzględnia się również strat przedsiębiorstw
państwowych przejmowanych lub nabywanych na podstawie przepisów o
komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.
5. O wysokość straty, o której mowa w ust. 2, poniesionej w roku podatkowym
można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach
podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może
przekroczyć 50% kwoty tej straty.
Art. 7a. [ Opodatkowanie dochodu w grupach kapitałowych ]
1. W podatkowych grupach kapitałowych przedmiotem opodatkowania podatkiem
dochodowym, obliczanym zgodnie z art. 19, jest osiągnięty w roku podatkowym
dochód stanowiący nadwyżkę sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę nad
sumą ich strat. Jeżeli za rok podatkowy suma strat przekracza sumę dochodów
spółek, różnica stanowi stratę podatkowej grupy kapitałowej. Dochody i straty
spółek oblicza się zgodnie z art. 7 ust. 1–3.
2. Straty, o której mowa w ust. 1, poniesionej przez podatkową grupę kapitałową
nie pokrywa się z dochodu poszczególnych spółek w razie upływu okresu
obowiązywania umowy lub po utracie statusu podatkowej grupy kapitałowej, z
przyczyn określonych w art. 1a ust. 11.
3. Z dochodu podatkowej grupy kapitałowej nie pokrywa się strat spółek
wchodzących w skład grupy, poniesionych przez nie w okresie przed powstaniem
grupy.
Art. 8. [ Rok podatkowy ]
1. Rokiem podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 2, 2a, 3 i 6, jest rok kalendarzowy,
chyba że podatnik postanowi inaczej w statucie albo w umowie spółki, albo w
innym dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe innych podatników i
zawiadomi o tym właściwy urząd skarbowy; wówczas rokiem podatkowym jest okres
kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych.
2. W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności, pierwszy rok podatkowy
trwa od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego albo do
ostatniego dnia wybranego roku podatkowego, nie dłużej jednak niż dwanaście
kolejnych miesięcy kalendarzowych.
2a. W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności w drugiej połowie roku
kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem
kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia
działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym
rozpoczęto działalność.
3 W razie zmiany roku podatkowego, za pierwszy po zmianie rok podatkowy uważa
się okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku
podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego. Okres ten nie może być
krótszy niż dwanaście i dłuższy niż dwadzieścia trzy kolejne miesiące
kalendarzowe.
4. Zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, należy dokonać najpóźniej w terminie
30 dni, licząc od dnia zakończenia ostatniego roku podatkowego.
5. Osoby prawne i jednostki organizacyjne, które nie były dotychczas podatnikami
w rozumieniu ustawy, dokonują zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, w terminie
30 dni od dnia rozpoczęcia działalności.
6. Jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych
(sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego przez podatnika roku
podatkowego, za rok podatkowy uważa się okres od pierwszego dnia miesiąca
następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia
ksiąg rachunkowych. W tym przypadku za następny rok podatkowy uważa się okres od
dnia otwarcia ksiąg rachunkowych do końca przyjętego przez podatnika roku
podatkowego.
7. Przepisy ust. 1–5 stosuje się odpowiednio do podatkowych grup kapitałowych.
Dla poszczególnych spółek tworzących grupę:
1) dzień poprzedzający początek roku podatkowego przyjętego przez grupę jest
dniem kończącym rok podatkowy tych spółek,
2) dzień następujący po dniu, w którym upłynął okres obowiązywania umowy lub w
którym grupa utraciła status podatkowej grupy kapitałowej, jest dniem
rozpoczynającym rok podatkowy tych spółek.
Art. 9. [ Ustalanie dochodu ]
1. Podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z
odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu
(straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy,
a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości
odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 16a–16m.
2. Jeżeli ustalenie dochodu (straty) w sposób określony w ust. 1 nie jest
możliwe, dochód (stratę) ustala się w drodze oszacowania.
2a. W przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, obowiązanych do
prowadzenia ewidencji rachunkowej wymienionej w ust. 1, gdy określenie dochodu
na ich podstawie nie jest możliwe, dochód określa się w drodze oszacowania, z
zastosowaniem wskaźnika dochodu w stosunku do przychodu w wysokości:
1) 5% – z działalności w zakresie handlu hurtowego lub detalicznego,
2) 10% – z działalności budowlanej lub montażowej albo w zakresie usług
transportowych,
3) 60% – z działalności w zakresie pośrednictwa, jeżeli wynagrodzenie jest
określone w formie prowizji,
4) 80% – z działalności w zakresie usług adwokackich lub rzeczoznawstwa,
5) 20% – z pozostałych źródeł przychodów.
2b. Przez pojęcie „działalność w zakresie handlu hurtowego lub detalicznego”, o
której mowa w ust. 2a pkt 1, wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, uważa się odpłatne zbycie
towarów polskim odbiorcom bez względu na miejsce zawarcia umowy, jeżeli
podatnicy ci mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwo
działające na podstawie zezwolenia udzielonego przez ministra właściwego do
spraw gospodarki lub innego właściwego ministra.
2c. Przepisów ust. 2a i 2b nie stosuje się, jeżeli umowa w sprawie zapobieżenia
podwójnemu opodatkowaniu, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, zawarta z
krajem, na terytorium którego podatnik ma siedzibę lub miejsce zamieszkania,
stanowi inaczej.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia,
może wprowadzić obowiązek dokonywania spisu z natury niektórych towarów w
przypadku zmiany ich ceny.
Art. 9a. [ Dokumentacja podatkowa transakcji ]
1.Podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami –
w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 – lub transakcji, w związku z którymi zapłata
należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub
pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd
na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, są
obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji,
obejmującej:
1) określenie funkcji, jakie spełniać będą podmioty uczestniczące w transakcji
(uwzględniając użyte aktywa i podejmowane ryzyko),
2) określenie wszystkich przewidywanych kosztów związanych z transakcją oraz
formę i termin zapłaty,
3) metodę i sposób kalkulacji zysków oraz określenie ceny przedmiotu transakcji,
4) określenie strategii gospodarczej oraz innych działań w jej ramach – w
przypadku gdy na wartość transakcji miała wpływ strategia przyjęta przez
podmiot,
5) wskazanie innych czynników – w przypadku gdy w celu określenia wartości
przedmiotu transakcji przez podmioty uczestniczące w transakcji uwzględnione
zostały te inne czynniki,
6) określenie oczekiwanych przez podmiot obowiązany do sporządzenia dokumentacji
korzyści związanych z uzyskaniem świadczeń – w przypadku umów dotyczących
świadczeń (w tym usług) o charakterze niematerialnym.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, obejmuje transakcję lub transakcje między
podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca
z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w
roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość:
1) 100 000 EURO – jeżeli wartość transakcji nie przekracza 20% kapitału
zakładowego (akcyjnego), określonego zgodnie z art. 16 ust. 7, albo
2) 30 000 EURO – w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia
wartości niematerialnych i prawnych, albo
3) 50 000 EURO – w pozostałych przypadkach.
3. Obowiązek sporządzenia dokumentacji, o którym mowa w ust. 1, obejmuje również
transakcję, w związku z którą zapłata należności wynikająca z takiej transakcji
dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce
zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą
konkurencję podatkową, jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z
umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w
roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20 000 EURO.
4. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy są
obowiązani do przedłożenia dokumentacji, o której mowa w ust. 1–3, w terminie 7
dni od dnia doręczenia żądania tej dokumentacji przez te organy.
5. Wyrażone w EURO wielkości, o których mowa w ust. 2 i 3, przelicza się na
walutę polską po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski,
obowiązującym w ostatnim dniu roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, w
którym została zawarta transakcja objęta obowiązkiem, o którym mowa w ust. 1.
6. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, wykaz krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję
podatkową. Sporządzając wykaz krajów i terytoriów, minister właściwy do spraw
finansów publicznych uwzględnia w szczególności treść ustaleń w tym zakresie
podjętych przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
Art. 10. [ Udział w zyskach ]
1. Dochodem z udziału w zyskach osób prawnych, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1
pkt 4a i 4b, jest dochód faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także: dochód
z umorzenia udziałów lub akcji, wartość majątku otrzymanego w związku z
likwidacją osoby prawnej, dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału
zakładowego lub akcyjnego albo funduszu udziałowego w spółdzielniach, a także
dochód stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z
innych kapitałów (funduszy) osoby prawnej.
1a. Jeżeli osoba prawna uzyskuje przychody z działalności rolniczej oraz z
innych źródeł przychodów, łączną kwotę dochodu, o którym mowa w ust. 1,
zmniejsza się o dochód z działalności rolniczej, uzyskany za ten sam okres
sprawozdawczy, z wyjątkiem dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej. Gdy
ustalenie dochodu zmniejszającego jego łączną kwotę nie jest możliwe, dochód ten
ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają przychody z działalności
rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej, w
ogólnej kwocie przychodów.
2. W przypadku połączenia spółek mających osobowość prawną – nie stanowi dochodu
(przychodu) nadwyżka wartości otrzymanego przez spółkę przejmującą majątku
spółki przejmowanej ponad nominalną wartość udziałów (akcji) przyznanych
udziałowcom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej, z wyjątkiem nadwyżki tego
majątku przypadającego na udziały (akcje) spółki przejmującej w spółce
przejmowanej. Jednakże nadwyżka otrzymanego majątku przypadającego na udziały
(akcje) spółki przejmującej w spółce przejmowanej ponad wysokość kosztów
uzyskania przychodów, obliczoną zgodnie z art. 15 ust. 1k albo art. 16 ust. 1
pkt 8, nie stanowi dochodu (przychodu), jeżeli udział spółki przejmującej w
kapitale zakładowym (akcyjnym) spółki przejmowanej, określony na dzień
wykreślenia spółki (spółek) przejmowanej z rejestru handlowego, wynosi co
najmniej 25% w przeliczeniu na prawa głosu.
3. Przepisy ust. 2 i art. 12 ust. 4 pkt 12 mają odpowiednio zastosowanie także
do łączenia spółek przez zawiązanie nowej spółki.
4. Przepisy ust. 2 i 3 oraz art. 12 ust. 4 pkt 12 nie mają zastosowania w
przypadkach, gdy połączenie spółek nie jest przeprowadzone z uzasadnionych
przyczyn ekonomicznych, lecz głównym bądź jednym z głównych celów takiej
operacji było uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.
5. Przepis art. 10 ust. 2 zdanie drugie ma zastosowanie wyłącznie do spółek
będących podatnikami, o których mowa w art. 3 ust. 1.
Art. 11. [ Powiązania ]
1. Jeżeli:
1) podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce
zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej „podmiotem
krajowym”, bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu
przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w
kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
2) osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd)
za granicą, zwana dalej „podmiotem zagranicznym”, bierze udział bezpośrednio lub
pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada
udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
3) te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio
biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich
kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów
– i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki
różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w
wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych,
jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały – dochody
danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków
wynikających z tych powiązań.
2. Dochody, o których mowa w ust. 1, określa się w drodze oszacowania, stosując
następujące metody:
1) porównywalnej ceny niekontrolowanej,
2) ceny odprzedaży,
3) rozsądnej marży („koszt plus”).
3. Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie metod wymienionych w ust. 2, stosuje się
metody zysku transakcyjnego.
4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio, gdy podmiot krajowy:
1) wykorzystuje swój związek z innym podmiotem krajowym, któremu przysługują
ulgi w podatku dochodowym lub który, będąc osobą fizyczną, korzysta ze
zryczałtowanych form opodatkowania podatkiem dochodowym w związku z prowadzoną
działalnością gospodarczą, lub
2) jest powiązany kapitałowo z innym podmiotem krajowym, lub
3) pozostaje w związku gospodarczym z innym podmiotem krajowym
– i w związku z istnieniem takich powiązań lub związków wykonuje świadczenia na
warunkach korzystniejszych, odbiegających od warunków ogólnie stosowanych w
czasie i miejscu wykonywania świadczenia, w wyniku czego nie wykazuje dochodów
albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby warunki
tych świadczeń nie odbiegały od warunków ogólnie stosowanych w czasie i miejscu
wykonywania świadczenia.
5. Związek, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, ma miejsce, gdy między podmiotami lub
osobami pełniącymi w nich funkcje zarządzające, nadzorcze albo kontrolne
istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym, majątkowym lub
wynikające ze stosunku pracy. Związek ten ma miejsce także, gdy którakolwiek z
wymienionych osób łączy funkcje zarządzające, nadzorcze lub kontrolne w
podmiotach, o których mowa w ust. 4 pkt 1.
6. Przez pojęcie powiązań rodzinnych, o których mowa w ust. 5, rozumie się
małżeństwo oraz pokrewieństwo lub powinowactwo do drugiego stopnia.
7. Przez pojęcie powiązań kapitałowych, o których mowa w ust. 4 i 5, rozumie się
sytuację, w której jedna z osób lub jeden z kontrahentów posiada lub dysponuje,
bezpośrednio lub pośrednio, prawem głosu wynoszącym co najmniej 5% wszystkich
praw głosu.
7a. Związek gospodarczy, o którym mowa w ust. 4 pkt 3, zachodzi w przypadkach,
gdy podmioty krajowe pozostające w takim związku układają swoje wzajemne
stosunki na warunkach odbiegających od warunków, jakie stosują wobec podmiotów,
z którymi nie pozostają w takim związku, bądź jakie stosują między sobą podmioty
niezależne, w szczególności gdy między tymi podmiotami krajowymi zawarta jest
umowa spółki cywilnej lub osobowej spółki handlowej, wspólnego przedsięwzięcia,
wspólnego użytkowania rzeczy lub praw oraz umowa kooperacyjna.
8. Przepisy ust. 4 nie mają zastosowania w przypadku świadczeń między spółkami
tworzącymi podatkową grupę kapitałową.
9. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób i tryb określania dochodów w drodze oszacowania, według
metod wymienionych w ust. 2 i 3.
Art. 12. [ Przychody ]
1. Przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w
szczególności:
1) otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe,
2) wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń oraz przychodów w naturze, z
wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez
zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, spółki
użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego
lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich
związków w nieodpłatny zarząd lub używanie,
3) wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych:
a) zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem
umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy,
b) środków na rachunkach bankowych – w bankach,
4) wartość zwróconych wierzytelności, w tym pożyczek (kredytów), które, zgodnie
z art. 16 ust. 1 pkt 25, zostały odpisane jako nieściągalne lub zaliczone do
straconych albo na które utworzono rezerwy zaliczone uprzednio do kosztów
uzyskania przychodów,
4a) dla uczestników funduszy inwestycyjnych – otrzymane dochody funduszu, w
przypadku gdy statut przewiduje wypłacanie tych dochodów bez odkupywania
jednostek uczestnictwa albo wykupywania certyfikatów inwestycyjnych,
4b) dla zarządców przedsiębiorstw państwowych –wynagrodzenia z tytułu realizacji
umowy o zarządzanie, w tym prawo do udziału w zysku przedsiębiorstwa,
4c) wartość zwróconych wierzytelności wynikających z umowy, o której mowa w art.
17f, zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art.
17h,
5) ubezpieczycieli – kwota stanowiąca równowartość zmniejszenia stanu rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych, utworzonych zgodnie z odrębnymi przepisami,
6) w bankach – kwota stanowiąca równowartość rezerwy na ryzyko ogólne,
utworzonej zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U.
Nr 140, poz. 939, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063 i Nr 162, poz. 1118 oraz z 1999 r.
Nr 11, poz. 95 i Nr 40, poz. 399) rozwiązanej lub wykorzystanej w inny sposób.
7) nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni
objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub
jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1–3 stosuje się odpowiednio.
1a. W razie zwrotu części wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 4,
przychód ustala się proporcjonalnie do udziału zwróconej części wierzytelności w
jej ogólnej kwocie.
2 Przychody w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich z
dnia uzyskania przychodu, ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski.
2a. Przychody z tytułu różnic kursowych od własnych środków lub wartości
pieniężnych w walutach obcych ustala się jako różnicę między wartością tych
środków obliczoną przy zastosowaniu kursu kupna walut z dnia faktycznego
otrzymania przychodu oraz kursu kupna walut z dnia ich otrzymania albo kursu
sprzedaży z dnia nabycia walut, ogłaszanego odpowiednio przez bank, z którego
usług korzystał podatnik.
3. Za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi
produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne
przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu
wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Jeżeli przychody
wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich uzyskania i dniem faktycznego
otrzymania występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio podwyższa się
lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna walut z dnia
faktycznego otrzymania przychodów, ustalonego przez bank, z którego usług
korzystał uzyskujący przychód, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego
przez Narodowy Bank Polski z dnia uzyskania przychodu.
4. Do przychodów nie zalicza się:
1) pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i
usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także
otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych
odsetek od tych pożyczek (kredytów),
2) kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również
od udzielonych pożyczek (kredytów),
3) zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w
spółce, w tym wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej –
w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia, a także zwróconych
udziałowcom (akcjonariuszom) dopłat wniesionych do spółki zgodnie z odrębnymi
przepisami – w wysokości określonej w złotych na dzień ich faktycznego
wniesienia,
4) przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego
(akcyjnego), funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego albo funduszu
organizacyjnego ubezpieczyciela, a w towarzystwach funduszy powierniczych –
wartości aktywów tych funduszy,
4a) przychodów otrzymywanych przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych z tytułu
zapisów na jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne,
5) przychodów, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń
socjalnych zwiększają ten fundusz,
6) zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody
budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, nie
zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
6a) zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
6b) zwróconych, umorzonych lub zaniechanych wpłat dokonywanych na Państwowy
Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na podstawie odrębnych przepisów,
nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
7) odsetek otrzymanych w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych
i innych należności budżetowych, a także oprocentowania zwrotu różnicy podatku
od towarów i usług, w rozumieniu odrębnych przepisów,
8) kwoty stanowiącej równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu
pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z bankowym
postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej
przedsiębiorstw i banków lub z postępowaniem układowym w rozumieniu przepisów
prawa o postępowaniu układowym,
9) należnego podatku od towarów i usług,
10) zwróconej różnicy podatku od towarów i usług oraz zwróconego podatku
akcyzowego, dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów,
10a) zwolnionych od wpłat należności z tytułu podatku od towarów i usług w
rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,
11) dopłat wnoszonych do spółki, jeżeli ich wniesienie następuje w trybie i na
zasadach określonych w odrębnych przepisach, kwot stanowiących nadwyżkę nad
kwotą nominalną otrzymaną za akcje przy ich wydaniu i przekazaną na kapitał
zapasowy oraz w spółdzielniach i ich związkach – wartości wpisowego,
przeznaczonych na fundusz zasobowy,
12) w przypadku połączenia spółek mających osobowość prawną, dochód (przychód)
udziałowca (akcjonariusza) spółki przejmowanej, stanowiący nadwyżkę pomiędzy
wartością udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą a wydatkami
na nabycie (objęcie) udziałów (akcji) w spółce przejmowanej, nie podlega
opodatkowaniu w momencie połączenia spółek; przy ustalaniu dochodu z odpłatnego
zbycia udziałów (akcji) spółki przejmującej, udziałowiec (akcjonariusz) ustala
koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1k albo art. 16 ust. 1 pkt
8 w odniesieniu do nabycia (objęcia) udziałów (akcji) w spółce przejętej,
13) przychodów z odpłatnego zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu
zabezpieczenia wierzytelności, w tym pożyczki lub kredytu – do czasu
ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy.
4a. (skreślony).
5. Wartość przychodów w naturze określa się na podstawie cen rynkowych
stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z
uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca
odpłatnego zbycia.
6. Wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się:
1) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności
gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych
odbiorców,
2) jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu,
3) jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu – w wysokości
równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego
lokalu,
4) w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy
świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i
gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu
i miejsca udostępnienia.
7. (skreślony).
8. (skreślony).
Art. 13. [ Nieruchomości udostępnione nieodpłatnie ]
1. Za przychód z nieruchomości udostępnionych nieodpłatnie w całości lub w
części do używania innym osobom prawnym i fizycznym oraz jednostkom
organizacyjnym nie mającym osobowości prawnej, z zastrzeżeniem ust. 3, uważa się
równowartość czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lub
dzierżawy nieruchomości, ustaloną na podstawie przeciętnej wysokości czynszów
stosowanych w danej miejscowości przy najmie lub dzierżawie nieruchomości tego
samego rodzaju.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się przy udostępnieniu:
1) lokali mieszkalnych osobom pozostającym z podatnikiem w stosunku pracy, dla
których stanowi ono nieodpłatne świadczenie w rozumieniu przepisów ustawy o
podatku dochodowym od osób fizycznych,
2) nieruchomości lub jej części do użytku na cele działalności naukowej,
naukowo-technicznej, oświatowej, oświatowo-wychowawczej, kulturalnej, w zakresie
kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, dobroczynności, ochrony zdrowia
i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, kultu
religijnego oraz związkom zawodowym.
3. Przepisy art. 12 ust. 4 pkt 7, 9 i 10 stosuje się odpowiednio.
Art. 14. [ Sprzedaż nieruchomości i praw majątkowych ]
1. Przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem
ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak
cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych
rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości
rynkowej.
2. Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa
się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego
samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia
zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.
3. Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od
wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do
zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie
odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi,
niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają
podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi
wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość określona
w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty
opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.
4. Przepisy art. 12 ust. 4 pkt 7, 9 i 10 stosuje się odpowiednio.
5. (skreślony).
Koszty uzyskania przychodów
Art. 15. [ Koszty ]
1. Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia
przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Koszty poniesione
w walutach obcych przelicza się na złote według kursów średnich ogłaszanych
przez Narodowy Bank Polski z dnia poniesienia kosztu. Jeżeli koszty wyrażone są
w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania i dniem zapłaty występują
różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice
wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez
bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt, oraz z zastosowania kursu
średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztów.
1a. Koszty z tytułu różnic kursowych od własnych środków lub wartości
pieniężnych w walutach obcych ustala się jako różnicę między wartością tych
środków obliczoną przy zastosowaniu kursu sprzedaży walut z dnia faktycznej
zapłaty oraz kursu kupna walut z dnia ich otrzymania albo kursu sprzedaży z dnia
nabycia walut, ogłaszanego odpowiednio przez bank, z którego usług korzystał
podatnik.
1b. U ubezpieczycieli kosztem uzyskania przychodów za rok podatkowy są koszty
ustalone zgodnie z ust. 1, a także:
1) rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe utworzone zgodnie z odrębnymi przepisami –
do wysokości stanowiącej przyrost tych rezerw na koniec roku podatkowego w
stosunku do ich stanu na początek roku; przy ustalaniu zaliczek, o których mowa
wart. 25 ust. 1, kosztem uzyskania jest przyrost stanu rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych na koniec miesiąca, za który składana jest
deklaracja podatkowa, w stosunku do stanu tych rezerw na początek roku
podatkowego,
2) odpisy na fundusz prewencyjny w wysokości określonej w odrębnych przepisach,
jeżeli równowartość odpisów zwiększy środki funduszu,
3) wpłaty z tytułu, określonego w przepisach o działalności ubezpieczeniowej,
nadzoru nad działalnością zakładów ubezpieczeń.
1c. (skreślony).
1d. Kosztami uzyskania przychodów są również wydatki poniesione przez pracodawcę
na zapewnienie prawidłowej realizacji pracowniczego programu emerytalnego w
rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych.
1e. W powszechnych towarzystwach emerytalnych kosztem uzyskania przychodów w
roku podatkowym są koszty ustalone zgodnie z ust. 1, a także:
1) wydatki poniesione na pokrycie kosztów działalności otwartego funduszu
emerytalnego,
2) kwoty przekazane na rachunek rezerwowy otwartego funduszu emerytalnego,
3) wydatki poniesione na pokrycie niedoboru w otwartym funduszu emerytalnym,
jeżeli środki zgromadzone na rachunku rezerwowym tego funduszu są
niewystarczające na pokrycie tego niedoboru,
4) wpłaty dokonane na Fundusz Gwarancyjny, o których mowa w ustawie z dnia 28
sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz. U. Nr
139, poz. 934, z 1998 r. Nr 98, poz. 610, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118
oraz z 1999 r. Nr 110, poz. 1256) – do wysokości określonej w odrębnych
przepisach,
5) opłaty pobierane przez Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, o
których mowa w ustawie wymienionej w pkt 4.
1f. W pracowniczych towarzystwach emerytalnych kosztem uzyskania przychodów w
roku podatkowym są koszty ustalone zgodnie z ust. 1, a także:
1) wydatki poniesione na pokrycie kosztów działalności pracowniczego funduszu
emerytalnego,
2) opłaty pobierane przez Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, o
których mowa w ustawie wymienionej w ust. 1e pkt 4.
1g. U pracodawców będących akcjonariuszami pracowniczego towarzystwa
emerytalnego kosztem uzyskania przychodów w roku podatkowym są koszty ustalone
zgodnie z ust. 1, a także:
1) wydatki poniesione na pokrycie kosztów działalności pracowniczego towarzystwa
emerytalnego,
2) opłaty pobierane przez Komisję Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, o
których mowa w ustawie wymienionej w ust. 1e pkt 4.
1h. W bankach kosztem uzyskania przychodów jest także rezerwa na ryzyko ogólne
tworzona w roku podatkowym zgodnie z art. 130 ustawy, o której mowa wart. 12
ust. 1 pkt 6.
1i. W przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także
otrzymanych nieodpłatnie świadczeń, w związku z którymi, stosownie do art. 12
ust. 5 i 6, określony został przychód – kwota tego przychodu pomniejszona o sumę
odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, stanowi koszt
uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia tych rzeczy, praw lub nieodpłatnych
świadczeń.
1j. W przypadku objęcia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni w
zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego
zorganizowana część – na dzień objęcia tych udziałów (akcji), wkładów – ustala
się koszt uzyskania przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7, w
wysokości:
1) wartości początkowej przedmiotu wkładu, zaktualizowanej zgodnie z odrębnymi
przepisami, pomniejszonej o dokonaną przed wniesieniem tego wkładu sumę odpisów
amortyzacyjnych, o których mowa wart. 16h ust. 1 pkt 1, jeżeli przedmiotem
wkładu niepieniężnego są środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne,
2) wartości:
a) nominalnej wnoszonych w formie wkładu niepieniężnego udziałów (akcji) w
spółce albo wkładów w spółdzielni, w przypadku gdy zostały objęte w zamian za
wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana
część,
b) określonej zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8, w przypadku gdy udziały (akcje) w
spółce albo wkłady w spółdzielni, które są wnoszone w formie wkładu
niepieniężnego, nie zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny,
c) określonej zgodnie z ust. 1k, w przypadku gdy udziały (akcje) w spółce albo
wkłady w spółdzielni, które są wnoszone w formie wkładu niepieniężnego, zostały
objęte w zamian za wkład niepieniężny w postaci przedsiębiorstwa lub jego
zorganizowanej części
– jeżeli przedmiotem wkładu niepieniężnego są udziały (akcje) w spółce albo
wkłady w spółdzielni,
3) faktycznie poniesionych, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów,
wydatków na nabycie innych niż wymienione w pkt 1 i 2 składników majątku
podatnika – jeżeli przedmiotem wkładu są te inne składniki.
1k. W przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w
spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych
udziałów (akcji), wkładów, koszt uzyskania przychodów ustala się w wysokości:
1) nominalnej wartości objętych udziałów (akcji), wkładów z dnia ich objęcia –
jeżeli te udziały (akcje), wkłady zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny
w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,
2) wartości przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ksiąg
przedsiębiorstwa, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji), wkładów,
nie wyższej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia.
2. Jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z których
dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z przychodami z innych
źródeł, a nie jest możliwe ustalenie kosztów uzyskania przypadających na
poszczególne źródła, koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają
przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów.
3. W celu ustalenia wartości zużytych do przetwórstwa rolnego i spożywczego lub
w działach specjalnych produkcji rolnej surowców i materiałów pochodzących z
własnej produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz własnej gospodarki leśnej stosuje
się odpowiednio przepis art. 12 ust. 5.
4. Koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym,
którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach
poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz
określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane,
chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku
podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one
potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.
5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określa, w drodze
rozporządzenia, tryb i terminy aktualizacji wyceny środków trwałych, o których
mowa w art. 16a ust. 1 i 2 pkt 1–3, wartości początkowej składników majątku, o
której mowa w art. 16d ust.1, jednostkowej ceny nabycia części składowych i
peryferyjnych, o których mowa w art. 16g ust. 13, oraz wartości początkowej
środków trwałych, o której mowa w art. 16j ust. 1 pkt 1 lit. a) i b), jeżeli
wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych w okresie trzech kwartałów w roku
poprzedzającym rok podatkowy w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego
przekroczy 10%.
5a. (skreślony).
5b. Wskaźnik wzrostu cen nakładów inwestycyjnych ogłasza Prezes Głównego Urzędu
Statystycznego w odstępach kwartalnych.
6. Kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie
zgodnie z przepisami art. 16a–16m, z uwzględnieniem art. 16.
Art. 16. [ Wyłączenia ]
1. Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:
1) wydatków na:
a) nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat
za wieczyste użytkowanie gruntów,
b) nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione w lit. a)
środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również
wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,
c) ulepszenie środków trwałych, które zgodnie z art. 16g ust. 13 powiększają
wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych
– wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę
odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak
kosztem uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem pkt 8a, w przypadku odpłatnego
zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na
czas ich poniesienia,
2) (skreślony),
3) (skreślony),
4) odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad
określonych w art. 16a–16m, w części ustalonej od wartości samochodu
przewyższającej równowartość 20 000 EURO przeliczonej na złote według kursu
średniego EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania
samochodu do używania,
5) strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w
części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1
pkt 1,
6) strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych,
jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju
działalności,
7) (skreślony),
8) wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów
(akcji) w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie
jednostek uczestnictwa w funduszach powierniczych oraz certyfikatów
inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych; wydatki takie
są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia
tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym dochodu
z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także dochodu z
odpłatnego zbycia certyfikatów inwestycyjnych lub jednostek uczestnictwa
funduszy inwestycyjnych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszach
powierniczych, a także z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa lub
certyfikatów inwestycyjnych w przypadku likwidacji funduszu inwestycyjnego,
8a) (skreślony),
8b) wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych – do
czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z
realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia – o
ile wydatki te, stosownie do art. 16g ust. 3, nie powiększają wartości
początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych,
9) odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika; kosztem
uzyskania przychodów są jednak:
a) podstawowe odpisy i wpłaty na te fundusze, jeżeli obowiązek lub możliwość ich
tworzenia w ciężar kosztów określają odrębne ustawy,
b) odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu
świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki
pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na
rachunek Funduszu,
c) odpisy dokonywane na fundusze tworzone na podstawie przepisów o powszechnym
ubezpieczeniu zdrowotnym,
10) wydatków:
a) na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych
pożyczek (kredytów),
b) na spłatę innych zobowiązań, w tym z tytułu udzielonych gwarancji i poręczeń,
c) na umorzenie kapitałów pozostających w związku z utworzeniem (nabyciem),
powiększeniem lub ulepszeniem źródła przychodów,
d) (skreślony),
11) naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w
tym również od pożyczek (kredytów),
12) odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających
koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji,
13) odsetek od własnego kapitału włożonego przez podatnika w źródło przychodów,
13a) odsetek od dopłat wnoszonych do spółki w trybie i na zasadach określonych w
odrębnych przepisach, a także odsetek od dywidend i innych dochodów z udziału w
zyskach osób prawnych,
14) darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem dokonywanych między
spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, a także wpłat na rzecz Polskiej
Organizacji Turystycznej,
15) podatku dochodowego oraz wpłat z zysku określonych w odrębnych przepisach,
16) jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w
wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki
ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy,
17) kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań,
18) grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, karnym
skarbowym, administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetek od tych
grzywien i kar,
19) kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu:
a) nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska,
b) niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących
uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,
20) wierzytelności odpisanych jako przedawnione,
21) odsetek za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych i
innych należności, do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej,
22) kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych
robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w
usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług,
23) wydatków na wykup obligacji, pomniejszonych o kwotę dyskonta,
24) wydatków związanych z nieruchomością w przypadku określonym w art. 13 ust. 2
pkt 2,
25) wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem:
a) wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały
zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została
udokumentowana w sposób określony w ust. 2,
b) udzielonych przez jednostki organizacyjne uprawnione, na podstawie odrębnych
ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek)
– wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), pomniejszonych o kwotę nie
spłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczonych
uprzednio do kosztów uzyskania przychodów,
c) strat poniesionych przez bank z tytułu udzielonych po dniu 1 stycznia 1997 r.
gwarancji albo poręczeń spłaty kredytów i pożyczek, obliczonych zgodnie z pkt 25
lit. b),
26) rezerw tworzonych na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została
uprawdopodobniona, z wyjątkiem tych rezerw utworzonych na pokrycie:
a) wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały
zarachowane jako przychody należne,
b) wymagalnych, a nie ściągalnych kredytów (pożyczek) w jednostkach
organizacyjnych, o których mowa w pkt 25 lit. b), z wyjątkiem rezerw tworzonych
na pokrycie wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona,
jeśli stanowiące ich podstawę kredyty zostały udzielone z naruszeniem prawa,
przy czym naruszenie to powinno być stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu,
c) wymagalnych, a nie ściągalnych należności z tytułu udzielonych przez bank po
dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji albo poręczeń spłaty kredytów i pożyczek, z
wyjątkiem rezerw utworzonych na te stracone należności, gdy bank udzielił
gwarancji albo poręczeń z naruszeniem prawa, przy czym naruszenie to powinno być
stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu,
d) 25% kwoty wątpliwych kredytów (pożyczek) oraz 25% kwoty wątpliwych należności
z tytułu gwarancji albo poręczeń spłaty kredytów i pożyczek – udzielonych przez
bank po dniu 1 stycznia 1997 r., z wyjątkiem rezerw tworzonych na pokrycie tych
kredytów (pożyczek) lub gwarancji albo poręczeń, które zostały udzielone z
naruszeniem prawa, przy czym naruszenie to powinno być stwierdzone prawomocnym
wyrokiem sądu,
27) rezerw innych niż wymienione w pkt 26, jeżeli obowiązek ich tworzenia w
ciężar kosztów nie wynika z odrębnych ustaw; nie są jednak kosztem uzyskania
przychodów rezerwy utworzone zgodnie z ustawą z dnia 29 września 1994 r. o
rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591, z 1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 43, poz.
272, Nr 88, poz. 554, Nr 118, poz. 754, Nr 139, poz. 933 i 934, Nr 140, poz. 939
i Nr 141, poz. 945, z 1998 r. Nr 60, poz. 382, Nr 106, poz. 668, Nr 107, poz.
669 i Nr 155, poz. 1014 oraz z 1999 r. Nr 9, poz. 75 i Nr 83, poz. 931), inne
niż określone w niniejszej ustawie jako taki koszt,
28) kosztów reprezentacji i reklamy w części przekraczającej 0,25% przychodów,
chyba że reklama prowadzona jest w środkach masowego przekazu lub publicznie w
inny sposób,
29) odpisów na fundusz rekultywacji w wysokości przekraczającej kwotę określoną
przez podatnika na dany rok w planie rekultywacji terenów poeksploatacyjnych,
skorygowaną o kwotę pozostałości środków tego funduszu według stanu na początek
roku podatkowego,
30) wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich
samochodów na potrzeby podatnika:
a) w celu odbycia podróży służbowej (jazdy zamiejscowe) – w wysokości
przekraczającej kwotę ustaloną przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr
przebiegu pojazdu lub w pełnej wysokości, jeżeli podróż służbowa pracownika nie
jest udokumentowana delegacją służbową,
b) w jazdach lokalnych – w wysokości przekraczającej wysokość miesięcznego
ryczałtu pieniężnego albo w wysokości przekraczającej stawki za jeden kilometr
przebiegu pojazdu,
określonych w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra,
31) (skreślony),
32) kwot dodatkowych, które zgodnie z przepisami o cenach podlegają wpłaceniu do
budżetu państwa,
33) kwot dodatkowych opłat rocznych za niezabudowanie bądź niezagospodarowanie
gruntów w określonym terminie, przewidzianym w przepisach o gospodarce gruntami,
34) (skreślony),
35) (skreślony),
36) wpłat, o których mowa w art. 21 ust. 1 i w art. 23 ustawy z dnia 27 sierpnia
1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776 i Nr 160, poz. 1082, z 1998 r. Nr 99,
poz. 628, Nr 106, poz. 668, Nr 137, poz. 887, Nr 156, poz. 1019 i Nr 162, poz.
1118 i 1126, z 1999 r. Nr 49, poz. 486, Nr 90, poz.1001 i Nr 95, poz. 1101 i Nr
111, poz. 1280 oraz z 2000 r. Nr 48, poz. 550),
37) składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest
obowiązkowa, z wyjątkiem:
a) składek organizacji spółdzielczych na rzecz związków rewizyjnych i Krajowej
Rady Spółdzielczej, z tym że górną granicę składki określi minister właściwy do
spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii
Krajowej Rady Spółdzielczej,
b) (skreślony),
38) wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz
udziałowców (akcjonariuszy) lub członków spółdzielni nie będących pracownikami w
rozumieniu odrębnych przepisów, z tym że wydatki ponoszone na rzecz członków
rolniczych spółdzielni produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się
produkcją rolną są kosztem uzyskania przychodów w części dotyczącej działalności
objętej obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku dochodowego,
38a) wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji
rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń
wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji,
39) strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta
uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3, została zarachowana jako przychód
należny,
40) składek na ubezpieczenie społeczne oraz na Fundusz Pracy i na inne fundusze
celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw – od nagród i premii, wypłacanych
w gotówce lub w papierach wartościowych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem
dochodowym,
41) poniesionych kosztów zaniechanych inwestycji,
42) (skreślony),
43) umorzonych kredytów (pożyczek) bankowych, jeżeli ich umorzenie nie jest
związane z bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o
restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub postępowaniem układowym
w rozumieniu przepisów prawa o postępowaniu układowym,
44) umorzonych wierzytelności, z wyjątkiem tych, które uprzednio na podstawie
art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne,
45) wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o
zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; kosztem uzyskania przychodów są jednak
świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu
świadczeń socjalnych,
46) podatku od towarów i usług, z tym że jest kosztem uzyskania przychodów:
a) podatek naliczony:
– jeżeli podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary
i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług
zwolnionych od podatku od towarów i usług,
– w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług oraz
o podatku akcyzowym podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot
różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług
nie powiększa wartości środka trwałego,
b) podatek należny w przypadku:
– importu usług, jeśli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu odrębnych
przepisów,
– przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na
potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami,
47) strat powstałych w wyniku nadmiernych ubytków lub zawinionych niedoborów
wyrobów akcyzowych oraz podatku akcyzowego od tych ubytków lub niedoborów,
48) odpisów z tytułu zużycia środków trwałych dokonywanych, według zasad
określonych w art. 16a–16m, od tej części ich wartości, która odpowiada
poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie tych środków we własnym
zakresie, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo
zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie,
49) składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich
część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 000 EURO,
przeliczona na złote według kursu średniego EURO ogłaszanego przez Narodowy Bank
Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla
celów ubezpieczenia,
50) strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich
remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem
dobrowolnym,
51) wydatków, z zastrzeżeniem pkt 30, z tytułu kosztów używania, dla potrzeb
działalności gospodarczej, samochodów osobowych nie stanowiących składników
majątku podatnika – w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia
liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu dla celów podatnika oraz stawki
za jeden kilometr przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez
właściwego ministra; podatnik jest obowiązany prowadzić, według obowiązującego
wzoru, ewidencję przebiegu pojazdu,
52) wydatków poniesionych na zakup zużywających się stopniowo rzeczowych
składników majątku podatnika, nie zaliczanych do środków trwałych – w przypadku
stwierdzenia, że składniki te nie są wykorzystywane dla celów działalności
prowadzonej przez podatnika, lecz służą osobistym celom pracowników i innych
osób albo bez uzasadnienia znajdują się poza siedzibą podatnika,
53) dopłat, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 11, oraz ich zwrotu,
54) opłat sankcyjnych, które zgodnie z odrębnymi przepisami podlegają wpłacie do
budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
54a) dodatkowej opłaty wymierzanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na
podstawie przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,
55) kosztów utrzymania zakładowych obiektów socjalnych, w części pokrytej ze
środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
56) strat (kosztów) powstałych w wyniku utraty dokonanych przedpłat (zaliczek,
zadatków) w związku z niewykonaniem umowy,
57) nie wypłaconych osobom fizycznym, nie prowadzącym działalności gospodarczej,
należności z tytułów określonych w art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 i Nr
22, poz. 270),
58) wydatków i kosztów sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w
art. 17 ust. 1 pkt 14, 23–25 i 27,
59) składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów
ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1,
3 i 5 działu l oraz grup 1 i 2 działu II, wymienionych w załączniku do ustawy z
dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 1996 r. Nr 11,
poz. 62, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 107, poz. 685, Nr 121,
poz. 769 i 770 i Nr 139, poz. 934, z 1998 r. Nr 155, poz. 1015, z 1999 r. Nr 49,
poz. 483, Nr 101, poz. 1178 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2000 r. Nr 43, poz. 483 i
Nr 48, poz. 552) jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest
pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku
kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:
a) wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
b) możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
c) wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie,
60) odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca
(akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo
udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów
(akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców
(akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i
wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego
udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału
zakładowego (akcyjnego) spółki – w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza
tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje
się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego
takiej spółdzielni,
61) odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli
w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż
po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę
(kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej
25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25%
udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki
udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału
zakładowego (akcyjnego) spółki – w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza
tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje
się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego
takiej spółdzielni,
62) kosztów działalności Kasy Chorych i jej oddziałów – w części sfinansowanej z
funduszu rezerwowego Kasy Chorych,
63) odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych:
a) nabytych nieodpłatnie, jeżeli nabycie to nie stanowi przychodu w naturze albo
dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego,
b) jeżeli przed dniem 1 stycznia 1995 r. zostały nabyte, lecz nie zaliczone do
środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
c) oddanych do nieodpłatnego używania, z wyjątkiem nieruchomości – za miesiące,
w których składniki te były oddane do nieodpłatnego używania,
64) odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej wartości niematerialnych i
prawnych wniesionych do spółki w postaci wkładu niepieniężnego, stanowiących
równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie
przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how).
1a. (skreślony).
1b. Ilekroć w ustawie jest mowa o pochodnych instrumentach finansowych, rozumie
się przez to prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od
ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej
lub papierów wartościowych, albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów, a
w szczególności opcje i kontrakty terminowe.
2. Za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te
wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:
1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako
odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania
egzekucyjnego, albo
2) postanowieniem sądu o:
a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, gdy majątek masy nie wystarcza na
zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego, lub
b) umorzeniu postępowania upadłościowego, gdy zachodzi okoliczność wymieniona
pod lit. a), lub
c) ukończeniu postępowania upadłościowego, albo
3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane
koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby
równe albo wyższe od jej kwoty.
2a. Nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną:
1) w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26 lit. a), w szczególności jeżeli:
a) dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej,
postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość, albo
b) na wniosek dłużnika wszczęte zostało postępowanie ugodowe w rozumieniu
przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków albo
postępowanie układowe w rozumieniu przepisów o postępowaniu układowym, albo
c) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana
na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
d) wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego,
2) w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26 lit. b) i c), jeżeli:
a) spełniony jest warunek określony w pkt 1 lit. a) albo lit. b), lub
b) opóźnienie w spłacie kapitału kredytu (pożyczki) lub odsetek przekracza 6
miesięcy, a ponadto:
– spełniony jest warunek określony w pkt 1 lit. d) albo
– wierzytelność została skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
– miejsce pobytu dłużnika jest nieznane i nie został ujawniony jego majątek mimo
podjęcia przez wierzyciela działań zmierzających do ustalenia tego miejsca i
majątku.
2b. Rezerwy na wierzytelności, uznawane za koszt uzyskania przychodów zgodnie z
ust. 1 pkt 26, nie mogą przekraczać kwoty tych wierzytelności pomniejszonej o
wartość zobowiązań dotyczących należności objętych rezerwą, wynikających z:
1) gwarancji bądź poręczeń Skarbu Państwa lub Narodowego Banku Polskiego,
2) gwarancji banków krajów należących do Organizacji Współpracy i Rozwoju
Gospodarczego (OECD) lub banków współpracujących z tą organizacją,
3) ustanowionej blokady na rachunku bankowym, gdy rachunek ten umiejscowiony
jest w banku posiadającym należność objętą rezerwą celową,
4) gwarancji banków krajowych,
5) zastawu na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa
lub Narodowy Bank Polski:
a) w odniesieniu do papierów wartościowych będących w obrocie giełdowym według
ich aktualnej wartości rynkowej,
b) w odniesieniu do papierów wartościowych nie będących w obrocie giełdowym
według ich aktualnej wartości, określonej metodami stosowanymi dla odpowiednich
rodzajów papierów wartościowych (papiery kuponowe, dyskontowe),
6) zastawu na prawach z papierów wartościowych, których emitentem jest rząd lub
bank centralny kraju należącego do OECD, według ich aktualnej wartości rynkowej,
7) zastawu na prawach z bankowych papierów wartościowych, które zostały
zdeponowane w banku,
8) ustanowienia hipoteki na nieruchomości nie zamieszkanej i nie obciążonej
żadnym ograniczonym prawem rzeczowym, w wysokości nie wyższej niż 50% wyceny
dokonanej przez rzeczoznawcę, jednak do wysokości nie wyższej niż 50%
zabezpieczonej kwoty,
9) zastawu na prawach z papierów wartościowych będących w obrocie giełdowym, z
wyjątkiem wymienionych w pkt 5 lit a), w wysokości nie wyższej niż 30% ich
aktualnej wartości rynkowej, jednak do wysokości nie wyższej niż 50%
zabezpieczonej kwoty.
3. Przepisy ust. 1 pkt 26 lit. b)–d) dotyczą rezerw na ryzyko związane z
działalnością banków, utworzonych zgodnie z przepisami prawa bankowego i
przepisami o rachunkowości.
3a. Ilekroć w ust. 1 jest mowa o samochodzie osobowym, rozumie się przez to
każdy samochód, który nie posiada homologacji producenta lub importera wymaganej
dla samochodów innych niż osobowe oraz którego dopuszczalna ładowność nie
przekracza 500 kilogramów.
3b. Przepis ust. 1 pkt 51 nie dotyczy samochodów osobowych używanych na
podstawie umowy leasingu, o której mowa w art. 17a pkt 1.
4. Ilekroć w ust. 1 jest mowa o stawce za jeden kilometr przebiegu pojazdu,
rozumie się przez to stawkę określoną dla samochodów osobowych, uwzględniającą
odpowiednio pojemność silnika.
5. Przebieg pojazdu, o którym mowa w ust. 1 pkt 30, powinien być, z wyłączeniem
ryczałtu pieniężnego, udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu prowadzonej
przez pracownika według obowiązującego wzoru, potwierdzonej przez podatnika na
koniec każdego miesiąca. W razie braku tej ewidencji, wydatki ponoszone przez
podatnika na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na
potrzeby podatnika nie stanowią kosztu uzyskania przychodów.
6. Wskaźnik procentowy, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, posiadanych przez
udziałowców (akcjonariuszy) udziałów (akcji) w spółce określa się na podstawie
liczby praw głosu, jakie w związku z posiadanymi udziałami (akcjami) przysługują
tym udziałowcom (akcjonariuszom).
7. Wartość, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, funduszu udziałowego w
spółdzielni lub kapitału zakładowego (akcyjnego) spółki określa się bez
uwzględnienia tej części tego funduszu lub kapitału, jaka nie została na ten
fundusz lub kapitał faktycznie przekazana lub jaka została pokryta
wierzytelnościami z tytułu pożyczek (kredytów) oraz z tytułu odsetek od tych
pożyczek (kredytów), przysługującymi członkom wobec tej spółdzielni lub
udziałowcom (akcjonariuszom) wobec tej spółki, a także wartościami
niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów
amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a – 16m.
7a. Przepisów ust. 1 pkt 60 i 61 nie stosuje się do odsetek od pożyczek
(kredytów) udzielonych przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 1, nie
korzystających z ulg i zwolnień w podatku dochodowym od osób prawnych.
8. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, maksymalną wysokość wpłat na rzecz Polskiej Organizacji
Turystycznej, uznawaną za koszt uzyskania przychodów.
Art. 16a. [ Amortyzacja ]
1. Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub
współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i
zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2) maszyny, urządzenia i środki transportu,
3) inne przedmioty
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez
podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością
gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub
umowy określonej w art. 17a pkt 1, zwane środkami trwałymi.
2. Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależnie od
przewidywanego okresu używania:
1) przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej
„inwestycjami w obcych środkach trwałych",
2) budynki i budowle wybudowane na cudzym gruncie,
3) składniki majątku, wymienione w ust. 1, niestanowiące własności lub
współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z
prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 17a pkt 1,
zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami tych składników — jeżeli zgodnie
z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający,
4) tabor transportu morskiego w budowie, sklasyfikowany w Polskiej Klasyfikacji
Wyrobów i Usług (PKWiU) w grupie „statki" o symbolu 35.11, zaliczone do branży
1051–1053 Systematycznego Wykazu Wyrobów (SWW) Głównego Urzędu Statystycznego
(Dz. U. z 1997 r. Nr 42, poz. 264 i z 1999 r. Nr 92, poz. 1045).
Art. 16b. [ Amortyzacja ]
1. Amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, nabyte nadające się do
gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do używania:
1) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego,
2) spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
3) prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
4) autorskie lub pokrewne prawa majątkowe,
5) licencje,
6) prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych, wzorów
zdobniczych,
7) wartość stanowiącą równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w
dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know-how)
– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez
podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością
gospodarczą albo oddane przez niego do używania na podstawie umowy licencyjnej
(sublicencji) umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 17a pkt 1,
zwane wartościami niematerialnymi i prawnymi.
2. Amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależnie od
przewidywanego okresu używania:
1) w spółce akcyjnej koszty organizacji poniesione przy założeniu lub
późniejszym jej rozszerzeniu, przez które rozumie się koszty poniesione na:
a) utworzenie spółki, które nie służą nabyciu rzeczy, a w szczególności na
doradztwo oraz na opłaty notarialne, skarbowe i sądowe,
b) wyposażenie spółki w kapitał akcyjny lub późniejsze jego podwyższenie; w
szczególności do kosztów tych zalicza się opłaty notarialne, skarbowe, sądowe,
giełdowe, opłaty ponoszone w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie
publicznym papierami wartościowymi, koszty druku dokumentów akcyjnych, koszty
sporządzania, drukowania oraz dystrybucji prospektu emisyjnego lub jego
skróconej wersji, koszty oferowania papierów wartościowych,
2) wartość firmy, jeżeli wartość ta powstała w wyniku nabycia przedsiębiorstwa
lub jego zorganizowanej części w drodze:
a) kupna,
b) przyjęcia do odpłatnego korzystania, a odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z
przepisami rozdziału 4a, dokonuje korzystający,
c) wniesienia do spółki na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji
przedsiębiorstw państwowych,
3) koszty prac rozwojowych zakończonych wynikiem pozytywnym, który może być
wykorzystany na potrzeby działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:
a) produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich
koszty prac rozwojowych wiarygodnie określone, oraz
b) techniczna przydatność produktu lub technologii została przez podatnika
odpowiednio udokumentowana i na tej podstawie podatnik podjął decyzję o
wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii, oraz
c) z dokumentacji dotyczącej prac rozwojowych wynika, że koszty prac rozwojowych
zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub
zastosowania technologii,
4) składniki majątku, wymienione w ust. 1, niestanowiące własności lub
współwłasności podatnika, wykorzystywane przez niego na potrzeby związane z
prowadzoną działalnością na podstawie umowy określonej w art. 17a pkt 1,
zawartej z właścicielem lub współwłaścicielami albo uprawnionymi do korzystania
z tych wartości — jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów
amortyzacyjnych dokonuje korzystający.
Art. 16c. [ Wyłączenie ]
Amortyzacji nie podlegają:
1) grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów,
2) budynki, lokale, budowle i urządzenia zaliczane do spółdzielczych zasobów
mieszkaniowych lub służących działalności społeczno-wychowawczej prowadzonej
przez spółdzielnie mieszkaniowe,
3) dzieła sztuki i eksponaty muzealne,
4) wartość firmy, jeżeli wartość ta powstała w inny sposób niż określony w art.
16b ust. 2 pkt 2,
5) składniki majątku, które nie są używane na skutek zaprzestania działalności,
w której te składniki były używane; w tym przypadku składniki te nie podlegają
amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaprzestano tej
działalności
– zwane odpowiednio środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i
prawnymi.
Art. 16d. [ Amortyzacja ]
1. Podatnicy mogą nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od składników majątku, o
których mowa w art. 16a i 16b, których wartość początkowa określona zgodnie z
art. 16g nie przekracza 3 500 zł; wydatki poniesione na ich nabycie stanowią
wówczas koszty uzyskania przychodów w miesiącu oddania ich do używania.
2. Składniki majątku, o których mowa w art. 16a–16c, wprowadza się do ewidencji
środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 9 ust.
1, najpóźniej w miesiącu przekazania ich do używania.
Art. 16e. [ Obowiązek podatników ]
1. Jeżeli podatnicy nabędą lub wytworzą we własnym zakresie składniki majątku
wymienione w art. 16a ust. 1 i art. 16b ust. 1, o wartości początkowej
przekraczającej 3 500 zł, i ze względu na przewidywany przez nich okres używania
równy lub krótszy niż rok nie zaliczą ich do środków trwałych albo wartości
niematerialnych i prawnych, a faktyczny okres ich używania przekroczy rok,
podatnicy są obowiązani, w pierwszym miesiącu następującym po miesiącu, w którym
ten rok upłynął:
1) zaliczyć te składniki do środków trwałych albo wartości niematerialnych i
prawnych, przyjmując je do ewidencji w cenie nabycia albo koszcie wytworzenia,
2) zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o różnicę między ceną nabycia lub
kosztem wytworzenia a kwotą odpisów amortyzacyjnych, przypadającą na okres ich
dotychczasowego używania, obliczonych dla środków trwałych przy zastosowaniu
stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych,
stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy, zwanym dalej „Wykazem stawek
amortyzacyjnych", a dla wartości niematerialnych i prawnych przy zastosowaniu
zasad określonych w art. 16m,
3) stosować stawki amortyzacji, o których mowa w pkt 2, w całym okresie
dokonywania odpisów amortyzacyjnych,
4) wpłacić, w terminie do 20 dnia tego miesiąca, do właściwego urzędu skarbowego
kwotę odsetek naliczonych od dnia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów
wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku do
dnia, w którym okres ich używania przekroczył rok i naliczoną kwotę odsetek
wykazać w składanych deklaracjach lub zeznaniu, o których mowa w art. 25 ust. 1
i art. 27 ust. 1; odsetki obliczone od różnicy, o której mowa w pkt 2, wynoszą
0,1% za każdy dzień.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku zaliczenia wydatków na
nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie składników majątku o wartości
początkowej przekraczającej 3 500 zł do kosztów uzyskania przychodów, a
następnie zaliczenia tych składników do środków trwałych lub wartości
niematerialnych i prawnych przed upływem roku od dnia ich nabycia lub
wytworzenia; w tym przypadku odsetki nalicza się do dnia zaliczenia ich do
środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.
3. Jeżeli różnica, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest wyższa od kosztów danego
miesiąca, nierozliczona nadwyżka kosztów pomniejsza koszty w następnych
miesiącach.
Art. 16f. [ Odpisy amortyzacyjne ]
1. Podatnicy, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną upadłość nie
prowadzą działalności gospodarczej, dokonują odpisów amortyzacyjnych od wartości
początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których
mowa w art. 16a ust. 1 i ust. 2 pkt 1–3 oraz w art. 16b.
2. Podatnicy będący armatorami, z wyjątkiem tych, którzy ze względu na ogłoszoną
upadłość nie prowadzą działalności gospodarczej, mogą dokonywać odpisów
amortyzacyjnych od zamówionego przez nich taboru transportu morskiego w budowie,
o którym mowa w art. 16a ust. 2 pkt 4.
3. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się zgodnie z art. 16h–16m, gdy wartość
początkowa środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej w dniu
przyjęcia do używania jest wyższa niż 3 500 zł. W przypadku gdy wartość
początkowa jest równa lub niższa niż 3 500 zł, podatnicy, z zastrzeżeniem art.
16d ust. 1, mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16h–16m albo
jednorazowo w miesiącu oddania do używania tego środka trwałego lub wartości
niematerialnej i prawnej, albo w miesiącu następnym.
4. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych, które zostały przewłaszczone w celu zabezpieczenia wierzytelności, w
tym pożyczki lub kredytu, dokonuje dotychczasowy właściciel, w tym
pożyczkobiorca lub kredytobiorca.
Art. 16g. [ Wartość początkowa ]
1. Za wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych, z uwzględnieniem ust. 2–14, uważa się:
1) w razie odpłatnego nabycia cenę ich nabycia,
2) w razie wytworzenia we własnym zakresie koszt wytworzenia,
3) w razie nabycia w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób
wartość rynkową z dnia nabycia, chyba że umowa darowizny albo umowa o
nieodpłatnym przekazaniu określa tę wartość w niższej wysokości,
4) w razie nabycia w postaci wkładu niepieniężnego (aportu) wniesionego do
spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, a także udziału w
spółdzielni ustaloną przez podatnika na dzień wniesienia wkładu lub udziału
wartość poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych, nie wyższą jednak od ich wartości rynkowej, z tym że suma wartości
wszystkich składników stanowiących wkład lub udział pieniężny i niepieniężny
łącznie nie może być wyższa od nominalnej wartości objętych udziałów lub akcji;
w przypadku gdy wkład niepieniężny pochodzi z zagranicy, suma wartości
początkowej poszczególnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych stanowiących ten wkład nie może być wyższa od nominalnej wartości
udziałów (akcji) objętych za wkład niepieniężny ani od wartości rynkowej tych
składników majątku z dnia objęcia udziałów lub akcji.
2. Wartość początkową firmy stanowi dodatnia różnica między ceną nabycia
przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, ustaloną zgodnie z ust. 3 i 5,
albo nominalną wartością wydanych akcji lub udziałów w zamian za wkład
niepieniężny a wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład
kupionego, przyjętego do odpłatnego korzystania albo wniesionego do spółki
przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, odpowiednio z dnia kupna,
przyjęcia do odpłatnego korzystania albo wniesienia do spółki.
3. Za cenę nabycia uważa się kwotę należną zbywcy, powiększoną o koszty związane
z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości
niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu,
załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i
uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych,
skarbowych i innych, odsetek, prowizji oraz pomniejszoną o podatek od towarów i
usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatnikowi
nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot
różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W przypadku
importu cena nabycia obejmuje cło i podatek akcyzowy od importu składników
majątku.
4. Za koszt wytworzenia uważa się wartość, w cenie nabycia, zużytych do
wytworzenia środków trwałych: rzeczowych składników majątku i wykorzystanych
usług obcych, kosztów wynagrodzeń za prace wraz z pochodnymi, i inne koszty
dające się zaliczyć do wartości wytworzonych środków trwałych. Do kosztu
wytworzenia nie zalicza się: kosztów ogólnych zarządu, kosztów sprzedaży oraz
pozostałych kosztów operacyjnych i kosztów operacji finansowych, w szczególności
odsetek od pożyczek (kredytów) i prowizji, z wyłączeniem odsetek i prowizji
naliczonych do dnia przekazania środka trwałego do używania.
5. Cenę nabycia, o której mowa w ust. 3, oraz koszt wytworzenia, o którym mowa w
ust. 4, koryguje się o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do
używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
6. Wartość początkową składników majątku nabytych w sposób określony w ust. 1
pkt 3 i 4, wymagających montażu, powiększa się o wydatki poniesione na ich
montaż.
7. Wartość początkową inwestycji w obcych środkach trwałych oraz budynków i
budowli wybudowanych na obcym gruncie ustala się stosując odpowiednio ust. 3–5.
8. W razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość
początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej
pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Art. 5 ust. 1
stosuje się odpowiednio.
9. W razie przekształcenia formy prawnej, a także połączenia albo podziału
przedsiębiorców, dokonywanych na podstawie odrębnych przepisów, z których
wynika, że przedsiębiorca powstały z przekształcenia, podziału albo połączenia
wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy: przekształconego,
połączonego albo podzielonego, wartość początkową środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych ustala się w wysokości wartości początkowej
określonej w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych, o której mowa w art. 9 ust. 1, przedsiębiorcy przekształconego,
połączonego albo podzielonego.
10. W razie nabycia w drodze kupna, przyjęcia do odpłatnego korzystania lub
wniesienia w postaci wkładu niepieniężnego, przedsiębiorstwa lub jego
zorganizowanej części, łączną wartość początkową nabytych środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych stanowi:
1) suma ich wartości rynkowej w przypadku wystąpienia dodatniej wartości firmy,
ustalonej zgodnie z ust. 2,
2) różnica między ceną nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części,
ustaloną zgodnie z ust. 3 i 5, albo nominalną wartością wydanych akcji lub
udziałów a wartością składników majątkowych nie będących środkami trwałymi ani
wartościami niematerialnymi i prawnymi, w przypadku niewystąpienia dodatniej
wartości firmy.
11. W razie nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze
spadku lub darowizny, łączna wartość początkowa nabytych środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych stanowi sumę ich wartości rynkowej, nie
wyższą jednak od różnicy pomiędzy wartością przychodów w naturze, o których mowa
w art. 12 ust. 5, uwzględnionych w podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym
w roku podatkowym, w którym nabyto to przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną
część, a wartością składników zwiększających aktywa spadkobiercy lub
obdarowanego, nie będących środkami trwałymi ani wartościami niematerialnymi i
prawnymi.
12. Przy ustalaniu wartości początkowej poszczególnych środków trwałych oraz
wartości niematerialnych i prawnych, zgodnie z ust. 1 pkt 3 i 4 oraz ust. 2, 10
i 11 stosuje się odpowiednio art. 14.
13. Jeżeli środki trwałe uległy ulepszeniu w wyniku przebudowy, rozbudowy,
rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, wartość początkową tych środków,
ustaloną zgodnie z ust. 1 i 3–11, powiększa się o sumę wydatków na ich
ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub
peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3 500 zł. Środki
trwałe uważa się za ulepszone, jeżeli wydatki poniesione na przebudowę,
rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację powodują wzrost ich
wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do
używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą,
jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i
kosztami ich eksploatacji.
14. Wartość początkową praw majątkowych, w tym licencji i autorskich praw
majątkowych, stanowi cena nabycia tych praw; jeżeli wynagrodzenie (opłaty)
wynikające z umowy licencyjnej albo z umowy o przeniesienie innych praw
majątkowych jest uzależnione od wysokości przychodów z licencji lub praw
uzyskanych przez licencjobiorcę albo nabywcę, przy ustalaniu wartości
początkowej praw majątkowych, w tym licencji, nie uwzględnia się tej części
wynagrodzenia.
15. Jeżeli wartość początkowa środków trwałych lub wartości niematerialnych i
prawnych zostanie ustalona niezgodnie z przepisami ust. 1–14, podatnik dokonuje
korekty tej wartości początkowej. Korekta wartości początkowej powoduje
obowiązek odpowiedniej zmiany wysokości dokonanych odpisów amortyzacyjnych oraz
należnego podatku wraz z należnymi odsetkami za poszczególne okresy
sprawozdawcze, poczynając od miesiąca następującego po miesiącu oddania do
używania lub ulepszenia środka trwałego albo wartości niematerialnej i prawnej.
Art. 16h. [ Wyłączenie ]
1. Odpisów amortyzacyjnych dokonuje się:
1) od wartości początkowych wprowadzonych do ewidencji, o której mowa w art. 9
ust. 1, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, z
zastrzeżeniem art. 16k, w równych ratach co miesiąc, począwszy od pierwszego
miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość przyjęto do
używania, do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów
amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan
likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór; suma odpisów amortyzacyjnych
obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za
koszty uzyskania przychodów,
2) od zamówionego przez armatora taboru transportu morskiego w budowie, o którym
mowa w art. 16a ust. 2 pkt 4, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po
miesiącu, w którym armator poniósł wydatki (w tym dokonał wpłat zaliczek) na
budowę taboru w wysokości co najmniej 10% wartości kontraktowej odrębnie dla
każdego obiektu tego taboru; wartość kontraktową, o której mowa w niniejszym
punkcie, ustala się na dzień zawarcia umowy na budowę danego obiektu,
3) od używanych sezonowo środków trwałych oraz wartości niematerialnych i
prawnych w okresie ich wykorzystywania; w tym przypadku wysokość odpisu
miesięcznego ustala się przez podzielenie rocznej kwoty odpisów amortyzacyjnych
przez liczbę miesięcy w sezonie albo przez 12 miesięcy w roku,
4) od ujawnionych środków trwałych nie objętych dotychczas ewidencją począwszy
od miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki te zostały wprowadzone do
ewidencji.
2. Podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16l i 16ł, dokonują wyboru jednej z metod
amortyzacji określonych w art. 16i–16k dla poszczególnych środków trwałych przed
rozpoczęciem ich amortyzacji; wybraną metodę stosuje się do pełnego
zamortyzowania danego środka trwałego.
3. Przedsiębiorcy powstali z przekształcenia, podziału albo połączenia
przedsiębiorców, o których mowa w art. 16g ust. 9, dokonują odpisów
amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz
kontynuują metodę amortyzacji przyjętą przez przedsiębiorcę przekształconego,
podzielonego albo połączonego, z uwzględnieniem art. 16i ust. 2–7.
Art. 16i. [ Stawki amortyzacyjne ]
1. Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 16j–16ł,
dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie
stawek amortyzacyjnych i zasad, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1.
2. Podatnicy mogą podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki podwyższać:
1) dla budynków i budowli używanych w warunkach:
a) pogorszonych – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,2,
b) złych – przy zastosowaniu współczynników nie wyższych niż 1,4,
2) dla maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru
pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych
albo wymagających szczególnej sprawności technicznej, przy zastosowaniu w tym
okresie współczynników nie wyższych niż 1,4,
3) dla maszyn i urządzeń zaliczonych do grupy 4–6 i 8 Klasyfikacji Środków
Trwałych (KST), wydanej na podstawie odrębnych przepisów, zwanej dalej
„Klasyfikacją", poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, przy zastosowaniu
współczynników nie wyższych niż 2,0.
3. W razie wystąpienia bądź ustania warunków uzasadniających podwyższenie
stawek, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 2, stawki te ulegają podwyższeniu lub
obniżeniu od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały
okoliczności uzasadniające te zmiany.
4. Podwyższenia stawek dla środków trwałych wymienionych w ust. 2 pkt 3, bądź
rezygnacji z ich stosowania, podatnicy mogą dokonać począwszy od pierwszego
miesiąca następnego roku podatkowego.
5. Podatnicy mogą obniżać podane w Wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla
środków trwałych nie więcej niż o połowę ich wysokości. Obniżenia stawki bądź
przyjęcia w poprzedniej wysokości dokonuje się począwszy od pierwszego miesiąca
następnego roku podatkowego.
6. W przypadku podwyższenia stawek amortyzacyjnych podanych w Wykazie stawek
amortyzacyjnych przy zastosowaniu współczynników określonych w ust. 2, należy
dla poszczególnych środków trwałych stosować jeden wybrany współczynnik, przez
który mnoży się stawkę amortyzacyjną właściwą dla danego środka trwałego,
przyjętą z Wykazu stawek amortyzacyjnych.
7. Wyjaśnienia dotyczące warunków używania budynków i budowli, określenia
szczególnej sprawności technicznej maszyn, urządzeń i środków transportu oraz
maszyn i urządzeń poddanych szybkiemu postępowi technicznemu, o których mowa w
ust. 2, zawarte są w objaśnieniach do Wykazu stawek amortyzacyjnych.
Art. 16j. [ Indywidualne ustalenie stawek amortyzacyjnych ]
1. Podatnicy, z zastrzeżeniem art. 16l, mogą indywidualnie ustalić stawki
amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy
wprowadzonych do ewidencji, z tym że okres amortyzacji nie może być krótszy niż:
1) dla środków trwałych zaliczonych do grupy 3–6 i 8 Klasyfikacji:
a) 24 miesiące – gdy ich wartość początkowa nie przekracza 25 000 zł,
b) 36 miesięcy – gdy ich wartość początkowa jest wyższa od 25 000 zł i nie
przekracza 50 000 zł,
c) 60 miesięcy – w pozostałych przypadkach,
2) dla środków transportu, w tym samochodów osobowych, o których mowa w art. 16
ust. 3a, – 30 miesięcy,
3) dla budynków i budowli – 10 lat, z wyjątkiem budynków wymienionych w poz. 02
i 05 Wykazu stawek amortyzacyjnych, dla których okres ten nie może być krótszy
niż 36 miesięcy.
2. Środki trwałe, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, uznaje się za:
1) używane, jeżeli podatnik udowodni, że przed ich nabyciem były wykorzystywane
co najmniej przez okres 6 miesięcy, lub
2) ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez
podatnika na ich ulepszenie stanowiły co najmniej 20% wartości początkowej.
3. Środki trwałe, o których mowa w ust. 1 pkt 3, uznaje się za:
1) używane, jeżeli podatnik wykaże, że przed ich nabyciem były wykorzystywane co
najmniej przez okres 60 miesięcy, lub
2) ulepszone, jeżeli przed wprowadzeniem do ewidencji wydatki poniesione przez
podatnika na ulepszenie stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.
4. Podatnicy mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla przyjętych do
używania inwestycji w obcych środkach trwałych, z tym że dla:
1) inwestycji w obcych budynkach (lokalach) lub budowlach okres amortyzacji nie
może być krótszy niż 10 lat,
2) inwestycji w obcych środkach trwałych innych niż wymienione w pkt 1 okres
amortyzacji ustala się według zasad określonych w ust. 1 pkt 1 i 2.
5. Przepisów ust. 1, 2 i ust. 4 pkt 2 nie stosuje się do samochodów osobowych, o
których mowa w art. 16 ust. 3a, ulepszonych, po raz pierwszy wprowadzonych do
ewidencji.
Art. 16k. [ Odpisy amortyzacyjne ]
1. Odpisów amortyzacyjnych można dokonywać od wartości początkowej maszyn i
urządzeń zaliczonych do grupy 3–6 i 8 Klasyfikacji oraz środków transportu, z
wyjątkiem samochodów osobowych, o których mowa w art. 16 ust. 3a, w pierwszym
podatkowym roku ich używania przy zastosowaniu stawek podanych w Wykazie stawek
amortyzacyjnych podwyższonych, z zastrzeżeniem ust. 2, o współczynnik nie wyższy
niż 2,0, a w następnych latach podatkowych od ich wartości początkowej
pomniejszonej o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne, ustalonej na początek
kolejnych lat ich używania. Począwszy od roku podatkowego, w którym tak
określona roczna kwota amortyzacji miałaby być niższa od rocznej kwoty
amortyzacji obliczonej przy zastosowaniu metody określonej w art. 16i ust. 1,
podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16i.
2. W przypadku używania środków trwałych, określonych w ust. 1, w zakładzie
położonym na terenie gminy o szczególnym zagrożeniu wysokim bezrobociem
strukturalnym albo w gminie zagrożonej recesją i degradacją społeczną, których
wykaz na podstawie odrębnych przepisów ustala Rada Ministrów, stawki podane w
Wykazie stawek amortyzacyjnych można podwyższyć przy zastosowaniu współczynników
nie wyższych niż 3,0, dokonując obliczenia odpisów amortyzacyjnych zgodnie z
zasadą określoną w ust. 1.
3. Jeżeli w trakcie roku podatkowego gmina zostanie wyłączona z wykazu, o którym
mowa w ust. 2, podatnik może stosować do końca tego roku podwyższone stawki
amortyzacyjne.
Art. 16l. [ Odpisy amortyzacyjne od taboru transportu morskiego ]
1. Odpisów amortyzacyjnych od taboru transportu morskiego w budowie,
wymienionego w art. 16a ust. 2 pkt 4, dokonuje się w ratach co miesiąc przy
zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych dla taboru pływającego w Wykazie
stawek amortyzacyjnych.
2. Podstawę obliczenia odpisów amortyzacyjnych od obiektów taboru wymienionych w
ust. 1 stanowi część wartości kontraktowej, o której mowa w art. 16h ust. 1 pkt
2, powiększona o kolejne wydatki (zaliczki), ponoszone na budowę danego obiektu;
wydatki te zwiększają sukcesywnie podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych w
miesiącu następującym po miesiącu ich poniesienia.
3. Odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w ust. 1, dokonuje się do końca
miesiąca, w którym dany obiekt taboru został przyjęty do używania; jeżeli nie
dojdzie do zawarcia umowy przenoszącej na armatora własność zamawianego taboru,
armator jest obowiązany zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o dokonane odpisy
amortyzacyjne, obliczone zgodnie z ust. 1 i 2, w miesiącu, w którym odstąpiono
od umowy.
4. Odpisów amortyzacyjnych od przyjętego do używania taboru morskiego dokonuje
się zgodnie z art. 16i. Suma odpisów amortyzacyjnych dokonanych zgodnie z art.
16i i odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w ust. 2, nie może przekroczyć
wartości początkowej danego obiektu taboru transportu morskiego.
Art. 16ł. [ Odpisy amortyzacyjne ]
1. Od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych otrzymanych do
odpłatnego korzystania, zgodnie z umowami zawartymi na podstawie przepisów o
komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, jeżeli z tych umów
wynika prawo zakupu tych środków albo wartości przez korzystającego za cenę
ustaloną w umowach, podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych na zasadach
określonych w art. 16h ust. 1. Stawki amortyzacyjne, z uwzględnieniem art. 16i i
16m, ustala się w proporcji do okresu wynikającego z umowy, z wyjątkiem środków
trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych o krótszym okresie amortyzacji
niż okres trwania umowy.
2. W razie nabycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych
otrzymanych do odpłatnego korzystania na podstawie umów, o których mowa w ust.
1, przed upływem okresu, na jaki została zawarta umowa, podatnicy dokonują
dalszych odpisów amortyzacyjnych od tych środków i wartości, kontynuując
stosowanie zasad i stawek, określonych w ust. 1.
3. W razie przedłużenia okresu obowiązywania umowy zawartej na podstawie
przepisów, o których mowa w ust. 1, stawki odpisów amortyzacyjnych ulegają
obniżeniu proporcjonalnie do okresu przedłużenia okresu obowiązywania umowy, z
wyjątkiem środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych o okresie
amortyzacji krótszym niż okres obowiązywania umowy; zasada ta ma zastosowanie
wyłącznie do stawek odpisów amortyzacyjnych, dokonywanych od następnego miesiąca
po miesiącu, w którym zmieniono umowę.
4. Od środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, przekazanych do
używania na podstawie innych umów niż wymienione w ust. 1, odpisów
amortyzacyjnych od tych składników dokonują odpowiednio finansujący lub
korzystający na zasadach określonych w art. 16h—16k i art. 16m, z uwzględnieniem
przepisów rozdziału 4a.
5. Jeżeli umowy inne niż wymienione w ust. 1, dotyczą środków trwałych
zaliczonych do grupy 3—6 Klasyfikacji i zostały zawarte na okres co najmniej 60
miesięcy oraz zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje
korzystający, podatnik może stosować zasady określone w ust. 1—3.
6. Jeżeli zgodnie z przepisami rozdziału 4a odpisów amortyzacyjnych dokonuje
korzystający, a nastąpi zmiana, wygaśnięcie lub rozwiązanie umów, o których mowa
w ust. 4 lub 5, i w związku z tym nie zostanie przeniesiona na korzystającego
własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, właściciel
przejmując te składniki majątku określa ich wartość początkową, zgodnie z art.
16g, przed zawarciem pierwszej umowy leasingu, pomniejszoną o spłatę wartości
początkowej, o której mowa w art. 17a pkt 7, oraz o sumę dokonanych przez siebie
odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1.
Art. 16m. [ Okres dokonywania odpisów amortyzacyjnych ]
1. Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 16ł ust. 1–3, okres dokonywania odpisów
amortyzacyjnych od wartości niematerialnych i prawnych nie może być krótszy niż:
1) od licencji (sublicencji) na programy komputerowe oraz od praw autorskich –
24 miesiące,
2) od licencji na wyświetlanie filmów oraz na emisję programów radiowych i
telewizyjnych – 24 miesiące,
3) od poniesionych kosztów zakończonych prac rozwojowych – 36 miesięcy,
4) od pozostałych wartości niematerialnych i prawnych – 60 miesięcy.
2. Jeżeli wynikający z umowy okres używania praw majątkowych, o których mowa w
ust. 1 pkt 2, jest krótszy od okresu ustalonego w tym przepisie, podatnicy mogą
dokonywać odpisów amortyzacyjnych w okresie wynikającym z umowy.
3. Podatnicy ustalają stawki amortyzacyjne dla poszczególnych wartości
niematerialnych i prawnych na cały okres amortyzacji przed rozpoczęciem
dokonywania odpisów amortyzacyjnych.
4. Odpisów amortyzacyjnych od własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu
mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu
jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej dokonuje się przy zastosowaniu
rocznej stawki amortyzacyjnej w wysokości 2,5%.
Art. 17. [ Zwolnienia ]
1. Wolne od podatku są:
1) dochody z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości wchodzącej w
skład gospodarstwa rolnego; zwolnienie nie dotyczy dochodu uzyskanego ze
sprzedaży, jeżeli sprzedaż ta następuje przed upływem pięciu lat licząc od końca
roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie całości lub części zbywanej
nieruchomości,
2) dochody z tytułu sprzedaży nieruchomości albo prawa wieczystego użytkowania
na podstawie przepisów o ochronie i kształtowaniu środowiska,
3) dochody osiągane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników
określonych w art. 3 ust. 1, jeżeli umowa międzynarodowa, której Rzeczpospolita
Polska jest stroną, tak stanowi,
4) dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest
działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na
kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu,
ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i
sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności,
ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej
inwalidów oraz kultu religijnego – w części przeznaczonej na te cele,
4a) dochody kościelnych osób prawnych:
a) z niegospodarczej działalności statutowej; w tym zakresie kościelne osoby
prawne nie mają obowiązku prowadzenia dokumentacji wymaganej przez przepisy
Ordynacji podatkowej,
b) z pozostałej działalności – w części przeznaczonej na cele: kultu
religijnego, oświatowo-wychowawcze, naukowe, kulturalne, charytatywno-opiekuńcze
oraz na konserwację zabytków, prowadzenie punktów katechetycznych, inwestycje
sakralne w zakresie: budowy, rozbudowy i odbudowy kościołów oraz kaplic,
adaptację innych budynków na cele sakralne, a także innych inwestycji
przeznaczonych na punkty katechetyczne i zakłady charytatywno-opiekuńcze,
c) (skreślony),
4b) dochody spółek, których jedynymi udziałowcami (akcjonariuszami) są kościelne
osoby prawne – w części przeznaczonej na cele wymienione w pkt 4a lit. b),
4c) (skreślony),
4d) dochody jednostek organizacyjnych Ochotniczej Straży Pożarnej – w części
przeznaczonej na cele statutowe,
4e) dochody podatników z działalności pozarolniczej, w tym z działów specjalnych
produkcji rolnej – w części przeznaczonej na działalność rolniczą, o której mowa
w art. 2 ust. 2, jeżeli w roku poprzedzającym rok podatkowy, a w razie
rozpoczęcia działalności – w pierwszym podatkowym roku tej działalności udział
przychodów z działalności rolniczej, ustalonych zgodnie z art. 12–14,
powiększonych o wartość zużytych do przetwórstwa rolnego i spożywczego surowców
i materiałów pochodzących z własnej produkcji roślinnej i zwierzęcej, stanowił
co najmniej 60% przychodów osiągniętych ze wszystkich rodzajów działalności,
4f) dochody spółdzielni mieszkaniowych uzyskane z gospodarki zasobami
mieszkaniowymi i z innych źródeł przychodów – w części przeznaczonej na cele
związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych i inne cele statutowe, z wyjątkiem
działalności gospodarczej,
4g) dochody związków jednostek samorządu terytorialnego – w części przeznaczonej
dla tych jednostek,
4h) dochody komunalnych zakładów gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki
zasobami mieszkaniowymi i z innych źródeł przychodów – w części przeznaczonej na
cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych,
4i) dochody Wojskowej Agencji Mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami
mieszkaniowymi i z innych źródeł – w części przeznaczonej na cele związane z
budownictwem i gospodarką zasobami mieszkaniowymi oraz internatowo-hotelowymi,
4j) dochody towarzystw budownictwa społecznego uzyskane z gospodarki zasobami
mieszkaniowymi i z innych źródeł przychodów – w części przeznaczonej na cele
związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych oraz na budowę mieszkań na
wynajem,
4k) dochody Banku Gospodarstwa Krajowego prowadzącego Krajowy Fundusz
Mieszkaniowy, Fundusz Termomodernizacji i Krajowy Fundusz Autostradowy oraz
banku prowadzącego kasę mieszkaniową, stanowiące równowartość dochodu uzyskanego
przez te Fundusze lub kasę mieszkaniową z tytułów określonych w odrębnych
przepisach – w części przeznaczonej wyłącznie na realizację wymienionych w tych
przepisach celów, odpowiednio Funduszy lub kasy mieszkaniowej,
4l) (skreślony),
4ł) dochody Agencji Mienia Wojskowego w części przeznaczonej na inwestycje Sił
Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
4m) dochody wspólnot mieszkaniowych utworzonych zgodnie z odrębnymi przepisami –
w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych
oraz wydatkowanej na rzecz członków wspólnoty,
4n) dochody sportowych spółek akcyjnych – w części przeznaczonej na ich
działalność sportową, w rozumieniu przepisów o kulturze fizycznej,
4o) dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, uzyskane przez osoby prawne,
których zadaniem jest administrowanie nieruchomościami w imieniu właścicieli i
zarządców domów – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem zasobów
mieszkaniowych,
4p) dochody Kas Chorych w części przeznaczonej na cele statutowe,
4r) dochody Banku Gospodarstwa Krajowego, prowadzącego Krajowy Fundusz Poręczeń
Kredytowych, stanowiące równowartość dochodu przekazanego na ten Fundusz,
4s) dochody z tytułu wynagrodzenia prowizyjnego otrzymywanego przez Bank
Gospodarstwa Krajowego na podstawie ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach
i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (Dz. U.
Nr 79, poz. 484 i Nr 80, poz. 511 oraz z 2000 r. Nr 48, poz. 550),
4t) dochody Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich, prowadzonego przez Bank
Gospodarstwa Krajowego,
5) dochody spółek, których udziałowcami (akcjonariuszami) są wyłącznie
organizacje działające na podstawie ustawy – Prawo o stowarzyszeniach, a których
celem statutowym jest działalność wymieniona w pkt 4 – w części przeznaczonej na
te cele oraz przekazanej na rzecz tych organizacji,
6) dochody związków zawodowych, społeczno-zawodowych organizacji rolników, izb
rolniczych, organizacji pracodawców i partii politycznych, działających na
podstawie odrębnych ustaw – w części przeznaczonej na cele statutowe, z
wyłączeniem działalności gospodarczej,
6a) dochody spółdzielczych związków rewizyjnych – w części przeznaczonej na cele
statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej,
6b) dochody komitetów wyborczych działających na podstawie ustawy z dnia 27
września 1990 r. o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2000
r. Nr 47, poz. 544) – w części przeznaczonej na cele wynikające z przepisów tej
ustawy,
7) dochody z tytułu prowadzenia szkół w rozumieniu przepisów o systemie oświaty
– w części przeznaczonej na cele szkoły,
8) dochody spółek wodnych i ich związków, przeznaczone na cele statutowe,
9) (skreślony),
10) (skreślony),
11) dochody z tytułu odszkodowania wypłaconego stosownie do przepisów o
wywłaszczaniu nieruchomości lub z tytułu sprzedaży nieruchomości na cele
uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku
z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce
gruntami,
12) (skreślony),
13) składki członkowskie członków organizacji politycznych, społecznych i
zawodowych – w części nie przeznaczonej na działalność gospodarczą,
14) dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania kredytów bankowych w
zakresie określonym w odrębnych ustawach,
14a) dotacje z budżetu państwa otrzymane na dofinansowanie przedsięwzięć
realizowanych w ramach Specjalnego Przedakcesyjnego Programu na Rzecz Rolnictwa
i Rozwoju Obszarów Wiejskich (SAPARD),
15) dochody z działalności pozarolniczej i z działów specjalnych produkcji
rolnej przeznaczone na wynagrodzenia za pracę członków rolniczych spółdzielni
produkcyjnych i innych spółdzielni zajmujących się produkcją rolną, a także ich
domowników – jeżeli wynagrodzenia te są związane z wymienioną działalnością,
16) dochody z tytułu prowadzenia loterii fantowych i gry bingo fantowe na
podstawie zezwolenia wydanego na mocy odrębnych przepisów,
17) dochody osób prawnych nie mających siedziby lub zarządu w Rzeczypospolitej
Polskiej, uzyskane z tytułu działalności prowadzonej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej i finansowanej z funduszy pochodzących z
międzypaństwowych instytucji finansowych oraz ze środków przyznanych przez
państwa obce na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej
Polskiej lub ministra za zgodą Rady Ministrów z tymi instytucjami i państwami,
18) na zasadach wzajemności, dochody uzyskiwane z działalności gospodarczej
prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez ośrodki kulturalne
państw obcych,
19) dochody w wysokości nominalnej wartości obligacji skarbowych lub środków
pieniężnych otrzymanych na podstawie przepisów o restrukturyzacji finansowej
przedsiębiorstw i banków dla zwiększenia funduszy własnych i rezerw,
20) dochody narodowych funduszy inwestycyjnych, utworzonych na podstawie ustawy
z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich
prywatyzacji (Dz. U. Nr 44, poz. 202, z 1994 r. Nr 84, poz. 385 oraz z 1997 r.
Nr 30, poz. 164, Nr 47, poz. 298 i Nr 107, poz. 691), pochodzące z dywidend oraz
innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak również z tytułu sprzedaży udziałów
lub akcji spółek mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
21) dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia, z zastrzeżeniem
pkt 14 i 14a, otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych
z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych
lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów
amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a – 16 m,
22) dochody z działalności Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, Rzecznika
Ubezpieczonych oraz Polskiego Biura Ubezpieczeń Komunikacyjnych,
23) dochody uzyskane przez podatników od rządów państw obcych, organizacji
międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze
środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub
umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę
Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, właściwego ministra lub agencje rządowe; w
tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za
pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy
zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc,
24) odsetki od dochodów lub środków, o których mowa w pkt 23, lokowanych na
bankowych rachunkach terminowych,
25) dotacje, subwencje i dopłaty otrzymane z Państwowego Funduszu Rehabilitacji
Osób Niepełnosprawnych przez zakłady pracy chronionej na podstawie przepisów o
zatrudnianiu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych,
26) dochody podmiotów zarządzających portami lub przystaniami morskimi w części
przeznaczonej na budowę, rozbudowę i modernizację infrastruktury portowej oraz
na realizację zadań określonych w art. 7 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z dnia 20
grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz. U. z 1997 r. Nr 9, poz.
44 i Nr 121, poz. 770 oraz z 1999 r. Nr 62, poz. 685),
27) dochody z lokat zwiększające fundusz rezerwowy Kas Chorych, o którym mowa w
przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym,
28) część dochodów uzyskanych w roku podatkowym z działalności gospodarczej, w
której wykorzystuje się odpady wytworzone na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, ustalona w takim stosunku, w jakim za poprzedni rok podatkowy
pozostaje wartość wykorzystanych odpadów w ogólnej wartości surowców i odpadów
zużytych w procesie produkcji,
29) dochody przywięziennych zakładów pracy, o których mowa w art. 6 ust. 1
ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o zatrudnianiu osób pozbawionych wolności (Dz.
U. Nr 123, poz. 777), w tej części, od której co najmniej 25% równowartości
należnego od nich podatku dochodowego zostanie przekazane na Scentralizowany
Fundusz Rozwoju Centralnego Zarządu Służby Więziennej, wymieniony w tej ustawie,
a w przypadku gospodarstw pomocniczych przy zakładach karnych będących
przywięziennymi zakładami pracy – na środki specjalne Centralnego Zarządu Służby
Więziennej, w terminach określonych dla wpłat tego podatku,
30) dochody Funduszu Gwarancyjnego, o którym mowa w ustawie wymienionej w art.
15 ust. 1e pkt 4,
31) (skreślony),
32) (skreślony),
33) dochody z działalności niezarobkowej spółdzielczych kas
oszczędnościowo-kredytowych oraz Krajowej Spółdzielczej Kasy
Oszczędnościowo-Kredytowej, prowadzonej na podstawie odrębnych przepisów, w
części przeznaczonej na cele statutowe,
34) dochody, z zastrzeżeniem ust. 4–6, uzyskane z działalności gospodarczej
prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia, o
którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych
strefach ekonomicznych (Dz. U. Nr 123, poz. 600, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z
1997 r. Nr 121, poz. 770, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 oraz z 2000 r. Nr 117, poz.
1228), przy czym wielkość pomocy publicznej udzielanej w formie tego zwolnienia
nie może przekroczyć wielkości pomocy publicznej dla przedsiębiorcy,
dopuszczalnej dla obszarów kwalifikujących się do uzyskania pomocy w największej
wysokości, zgodnie z zasadami zawartymi w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. o
warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców
(Dz. U. Nr 60, poz. 704), w tym z zasadami kumulacji oraz udzielania pomocy
publicznej w określonych sektorach.
35) dochody Polskiej Konfederacji Sportu, działającej na podstawie ustawy z dnia
7 czerwca 2002 r. o Polskiej Konfederacji Sportu (Dz.U. Nr 93, poz. 820) w
części przeznaczonej na cele statutowe, z wyłączeniem działalności gospodarczej.
1a. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4–8, nie dotyczy:
1) dochodów uzyskanych z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów
przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego,
piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu
powyżej 1,5% oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub
dochodów uzyskanych z handlu tymi wyrobami; zwolnieniem objęte są jednak dochody
jednostek naukowych i badawczo-rozwojowych, w rozumieniu odrębnych przepisów,
uzyskane z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu
elektronicznego,
1a) dochodów uzyskanych z działalności polegającej na oddaniu środków trwałych
lub wartości niematerialnych i prawnych do odpłatnego używania na warunkach
określonych w art. 17a—17k,
2) dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż
wymienione w tych przepisach.
1b. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4–8, ma zastosowanie, jeżeli dochód
jest przeznaczony i – bez względu na termin – wydatkowany na cele określone w
tych przepisach, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na
opłacenie podatków nie stanowiących kosztu uzyskania przychodów.
1c. Przepis ust. 1 pkt 4 nie ma zastosowania w:
1) przedsiębiorstwach państwowych, spółdzielniach i spółkach, z wyłączeniem
spółek, o których mowa w art. 74 ustawy z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach
badawczo-rozwojowych (Dz. U. z 1991 r. Nr 44, poz. 194 i Nr 107, poz. 464, z
1992 r. Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 1, poz. 3 i Nr 43, poz. 163, z 1996 r. Nr
41, poz. 175 i Nr 89, poz. 402, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 75, poz. 467 i
469, Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i 770 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr
117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 49, poz. 484 oraz z 2000 r. Nr
103, poz. 1100),
2) przedsiębiorstwach komunalnych mających osobowość prawną, dla których funkcję
organu założycielskiego pełnią jednostki samorządu terytorialnego lub ich
jednostki pomocnicze utworzone na podstawie odrębnych przepisów,
3) zakładach budżetowych i innych jednostkach organizacyjnych nie mających
osobowości prawnej, będących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych –
jeżeli przedmiotem ich działalności jest zaspokajanie potrzeb publicznych
pośrednio związanych z ochroną środowiska w zakresie: wodociągów i kanalizacji,
ścieków komunalnych, wysypisk i utylizacji odpadów komunalnych oraz transportu
zbiorowego.
1d. Przy ustalaniu udziału, o którym mowa w ust. 1 pkt 4e, w kwocie przychodów
osiągniętych ze wszystkich rodzajów działalności nie uwzględnia się przychodów
uzyskanych:
1) w związku z regulowaniem zobowiązań wobec Agencji Własności Rolnej Skarbu
Państwa wierzytelnościami nabytymi od wierzycieli tej Agencji,
2) ze sprzedaży produktów produkcji rolniczej nabytych przez spółdzielnie
zajmujące się produkcją rolną od członków tych spółdzielni – w części
odpowiadającej cenie nabycia tych produktów.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw oświaty i wychowania określi, w drodze rozporządzenia,
rodzaje wydatków, które mogą być uznane za poniesione na cele szkoły w
rozumieniu ust. 1 pkt 7.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw środowiska, określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje
odpadów, których wykorzystanie uprawnia do zwolnienia, o którym mowa w ust. 1
pkt 28, oraz szczegółowe zasady ustalania wartości odpadów wykorzystywanych w
procesie produkcji.
4. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 34, przysługuje podatnikowi wyłącznie
z tytułu dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie
strefy.
5. W razie cofnięcia zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 34, podatnik traci
prawo do zwolnienia i jest obowiązany do zapłaty podatku za cały okres
korzystania ze zwolnienia podatkowego.
6. W razie wystąpienia okoliczności, o których mowa w ust. 5, podatnik jest
obowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dochodu, w odniesieniu
do którego utracił prawo do zwolnienia, a w razie poniesienia straty do jej
zmniejszenia o tę kwotę – w rozliczeniu zaliczki za miesiąc, w którym utracił to
prawo, a gdy utrata prawa nastąpi w ostatnim miesiącu roku podatkowego – we
wstępnym rocznym rozliczeniu podatku.
Opodatkowanie stron umowy leasingu
Art. 17a. [ Definicje ]
Ilekroć w rozdziale jest mowa o:
1) umowie leasingu — rozumie się przez to umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a
także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej
«finansującym», oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania
pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej
„korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości
niematerialne i prawne, a także grunty,
2) podstawowym okresie umowy leasingu — rozumie się przez to czas oznaczony, na
jaki została zawarta ta umowa, z wyłączeniem czasu, na który może być
przedłużona lub skrócona,
3) odpisach amortyzacyjnych — rozumie się przez to odpisy amortyzacyjne
dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a—16m, z uwzględnieniem art.
16,
4) normatywnym okresie amortyzacji — rozumie się przez to w odniesieniu do:
a) środków trwałych — okres, w którym odpisy amortyzacyjne, wynikające z
zastosowania stawek amortyzacyjnych określonych w Wykazie stawek
amortyzacyjnych, zrównują się z wartością początkową środków trwałych,
b) wartości niematerialnych i prawnych — okres ustalony w art. 16m,
5) rzeczywistej wartości netto — rozumie się przez to wartość początkową środków
trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych zaktualizowaną zgodnie z
odrębnymi przepisami, pomniejszoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których
mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1,
6) hipotetycznej wartości netto — rozumie się przez to wartość początkową
określoną zgodnie z art. 16g pomniejszoną o:
a) odpisy amortyzacyjne obliczone według zasad określonych w art. 16k ust. 1 z
uwzględnieniem współczynnika 3 — w odniesieniu do środków trwałych,
b) odpisy amortyzacyjne obliczone przy zastosowaniu trzykrotnie skróconych
okresów amortyzowania, o których mowa w pkt 4b — w odniesieniu do wartości
niematerialnych i prawnych,
7) spłacie wartości początkowej — rozumie się przez to faktycznie otrzymaną
przez finansującego w opłatach ustalonych w umowie leasingu równowartość
wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych,
określoną zgodnie z art. 16g, w podstawowym okresie umowy leasingu; spłaty tej
nie koryguje się o kwotę wypłaconą korzystającemu, o której mowa w art. 17d albo
art. 17h.
Art. 17b. [ Przychód finansującego ]
1. Opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w
podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt
uzyskania przychodów korzystającego, z zastrzeżeniem ust. 2, jeżeli umowa ta
spełnia następujące warunki:
1) została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego
okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym
rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na
okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom
amortyzacyjnym nieruchomości, oraz
2) suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i
usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości
niematerialnych i prawnych.
2. Jeżeli finansujący w dniu zawarcia umowy leasingu korzysta ze zwolnień w
podatku dochodowym przysługujących na podstawie:
1) art. 6,
2) przepisów o specjalnych strefach ekonomicznych,
3) art. 23 i 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem
zagranicznym (Dz. U. z 1997 r. Nr 26, poz. 143, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063 oraz
z 1999 r. Nr 49, poz. 484 i Nr 101, poz. 1178)
— do umowy tej stosuje się zasady opodatkowania określone w art. 17f—17h.
Art. 17c. [ Sprzedaż środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych ]
Jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, o której mowa w art. 17b
ust. 1, finansujący przenosi na korzystającego własność środków trwałych lub
wartości niematerialnych i prawnych, będących przedmiotem tej umowy:
1) przychodem ze sprzedaży środków trwałych lub wartości niematerialnych i
prawnych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży; jeżeli
jednak cena ta jest niższa od hipotetycznej wartości netto środków trwałych lub
wartości niematerialnych i prawnych, przychód ten określa się w wysokości
wartości rynkowej według zasad określonych w art. 14,
2) kosztem uzyskania przychodów przy ustalaniu dochodu ze sprzedaży jest
rzeczywista wartość netto.
Art. 17d. [ Określanie przychodu i kosztów jego uzyskania ]
1. Jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, o której mowa w art.
17b ust. 1, finansujący przenosi na osobę trzecią własność środków trwałych lub
wartości niematerialnych i prawnych, będących przedmiotem tej umowy, oraz
wypłaca korzystającemu z tytułu spłaty ich wartości uzgodnioną kwotę — przy
określaniu przychodu ze sprzedaży i kosztu jego uzyskania stosuje się przepisy
art. 12—16.
2. Kwota wypłacona korzystającemu, w przypadku określonym w ust. 1, stanowi
koszt uzyskania przychodów finansującego w dniu zapłaty do wysokości różnicy
pomiędzy rzeczywistą wartością netto a hipotetyczną wartością netto.
3. Kwota otrzymana przez korzystającego, w przypadku określonym w ust. 1,
stanowi jego przychód w dniu jej otrzymania.
Art. 17e. [ Używanie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych ]
Jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu, o której mowa w art. 17b
ust. 1, finansujący oddaje korzystającemu do dalszego używania środki trwałe lub
wartości niematerialne i prawne, będące przedmiotem tej umowy, przychodem
finansującego i odpowiednio kosztem uzyskania przychodów korzystającego są
opłaty ustalone przez strony tej umowy.
Art. 17f. [ Opłaty nie będące przychodami finansującego ]
1. Do przychodów finansującego i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodów
korzystającego nie zalicza się opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1, w części
stanowiącej spłatę wartości początkowej środków trwałych lub wartości
niematerialnych i prawnych, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1) umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony,
2) suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od
towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub
wartości niematerialnych i prawnych,
3) umowa zawiera postanowienie, że odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie
umowy leasingu dokonuje korzystający.
2. Jeżeli wysokość kwoty spłaty wartości środków trwałych lub wartości
niematerialnych i prawnych przypadających na poszczególne opłaty nie jest
określona w umowie leasingu, ustala się ją proporcjonalnie do okresu trwania tej
umowy.
Art. 17g. [ Przeniesienie własności środków trwałych ]
1. Jeżeli są spełnione warunki, o których mowa w art. 17f ust. 1, i po upływie
podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi na korzystającego
własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych będących
przedmiotem tej umowy:
1) przychodem ze sprzedaży środków trwałych lub wartości niematerialnych i
prawnych jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie sprzedaży, także
wtedy, gdy odbiega ona znacznie od ich wartości rynkowej,
2) do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków poniesionych przez
finansującego na nabycie lub wytworzenie środków trwałych lub wartości
niematerialnych i prawnych stanowiących przedmiot umowy leasingu; kosztem są
jednak te wydatki pomniejszone o spłatę wartości początkowej, o której mowa w
art. 17a pkt 7.
2. Jeżeli są spełnione warunki, o których mowa w art. 17f ust. 1, i po upływie
podstawowego okresu umowy leasingu finansujący oddaje korzystającemu do dalszego
używania środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, będące przedmiotem
umowy, przychodem finansującego i odpowiednio kosztem uzyskania przychodów
korzystającego są opłaty ustalone przez strony, także wtedy, gdy odbiegają
znacznie od wartości rynkowej.
Art. 17h. [ Kwota wypłacona korzystającemu ]
1. Jeżeli są spełnione warunki, o których mowa w art. 17f ust. 1, i po upływie
podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi na osobę trzecią
własność środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, będących
przedmiotem umowy, oraz wypłaca korzystającemu z tytułu spłaty ich wartości
uzgodnioną kwotę:
1) przy określaniu przychodu ze sprzedaży stosuje się przepisy, o których mowa w
art. 12—14,
2) do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wydatków poniesionych przez
finansującego na nabycie lub wytworzenie środków trwałych lub wartości
niematerialnych i prawnych stanowiących przedmiot umowy; kosztem są jednak te
wydatki pomniejszone o spłatę wartości początkowej, o której mowa w art. 17a pkt
7.
2. Kwota wypłacona korzystającemu stanowi koszt uzyskania przychodów u
finansującego i jest przychodem korzystającego w dniu jej otrzymania.
Art. 17i. [ Grunty jako przedmiot umowy leasingu ]
1. Jeżeli przedmiotem umowy leasingu zawartej na czas oznaczony są grunty, a
suma ustalonych w niej opłat odpowiada co najmniej wartości gruntów równej
wydatkom na ich nabycie — do przychodów finansującego i odpowiednio do kosztów
uzyskania przychodów korzystającego nie zalicza się opłat ustalonych w tej
umowie, ponoszonych przez korzystającego w podstawowym okresie tej umowy z
tytułu używania przedmiotu umowy, w części stanowiącej spłatę tej wartości;
przepis art. 17f ust. 2 stosuje się odpowiednio.
2. Jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu finansujący przenosi na
korzystającego lub osobę trzecią własność gruntów będących przedmiotem tej
umowy, albo oddaje je korzystającemu do dalszego używania, do ustalenia
przychodów i kosztów uzyskania przychodów stron umowy przepisy art. 17g i art.
17h stosuje się odpowiednio.
Art. 17j. [ Cena przedmiotu umowy ]
1. Jeżeli w umowie leasingu została określona cena, po której korzystający ma
prawo nabyć przedmiot umowy po zakończeniu podstawowego okresu tej umowy, cenę
tę uwzględnia się w sumie opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1 pkt 2 i art.
17f ust. 1 pkt 2.
2. Do sumy opłat, o której mowa w ust. 1, nie zalicza się:
1) płatności na rzecz finansującego za świadczenia dodatkowe, o ile są one
wyodrębnione z opłat leasingowych,
2) podatków, w których obowiązek podatkowy ciąży na finansującym z tytułu
własności lub posiadania środków trwałych, będących przedmiotem umowy leasingu,
oraz składek na ubezpieczenie tych środków trwałych, jeżeli w umowie leasingu
zastrzeżono, że korzystający będzie ponosił ciężar tych podatków i składek
niezależnie od opłat za używanie,
3) kaucji określonej w umowie leasingu wpłaconej finansującemu przez
korzystającego.
3. Kaucji, o której mowa w ust. 2 pkt 3, nie zalicza się do przychodów
finansującego i odpowiednio do kosztów uzyskania przychodów korzystającego.
Art. 17k. [ Przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią ]
1. Jeżeli finansujący przeniósł na rzecz osoby trzeciej wierzytelności z tytułu
opłat, o których mowa w art. 17b ust. 1, a nie została przeniesiona na osobę
trzecią własność przedmiotu umowy leasingu:
1) do przychodów finansującego nie zalicza się kwot wypłaconych przez osobę
trzecią z tytułu przeniesienia wierzytelności,
2) kosztem uzyskania przychodów finansującego jest zapłacone osobie trzeciej
dyskonto lub wynagrodzenie.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, opłaty ponoszone przez korzystającego na
rzecz osoby trzeciej stanowią przychód finansującego w dniu wymagalności
zapłaty.
Art. 17l. [ Opodatkowanie stron umowy ]
Do opodatkowania stron umowy zawartej na czas nieoznaczony lub na czas
oznaczony, lecz niespełniającej warunków, określonych w art. 17b ust. 1 pkt 2
lub art. 17f ust. 1 lub art. 17i ust. 1, stosuje się przepisy, o których mowa w
art. 12—16, dla umów najmu i dzierżawy.
Podstawa opodatkowania i wysokość podatku
Art. 18. [ Podstawa opodatkowania ]
1. Podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem art. 21 i 22, stanowi dochód ustalony
zgodnie z art. 7 albo w art. 7a ust. 1, po odliczeniu:
1) darowizn:
a) na cele naukowe, naukowo-techniczne, oświatowe, oświatowo-wychowawcze,
kulturalne, kultury fizycznej i sportu, ochrony zdrowia i pomocy społecznej,
rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów, a także wspierania inicjatyw
społecznych w zakresie budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz
zaopatrzenia wsi w wodę – łącznie do wysokości nie przekraczającej 15% dochodu,
o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1,
b) na cele kultu religijnego i na działalność charytatywno-opiekuńczą,
bezpieczeństwa publicznego, obrony narodowej, ochrony środowiska, dobroczynne, a
także na cele związane z budownictwem mieszkaniowym dla samorządu terytorialnego
i na budowę strażnic jednostek ochrony przeciwpożarowej w rozumieniu przepisów o
ochronie przeciwpożarowej oraz ich wyposażenie i utrzymywanie – łącznie do
wysokości nie przekraczającej 10% dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w
art. 7a ust. 1,
2) (skreślony),
3) (skreślony),
4) (skreślony),
5) kwoty równej funduszowi wynagrodzeń przysługujących osobom pozbawionym
wolności i zatrudnionym u podatnika innego niż przywięzienny zakład pracy, o
którym mowa w odrębnych przepisach.
1a. Łączna kwota odliczeń z tytułów określonych w ust. 1 pkt 1 nie może
przekroczyć 15% dochodu, o którym mowa w art. 7 ust. 3 albo w art. 7a ust. 1, z
tym że odliczeniom nie podlegają darowizny na rzecz:
1) osób fizycznych,
2) osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej,
prowadzących działalność gospodarczą polegającą na wytwarzaniu wyrobów przemysłu
elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego,
piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu
powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali,
lub handlu tymi wyrobami.
1b. Jeżeli przedmiotem darowizny są towary lub usługi opodatkowane podatkiem od
towarów i usług, przez pojęcie kwoty darowizny rozumie się wartość towaru
uwzględniającą należny podatek od towarów i usług.
2. (skreślony).
3. (skreślony).
3a.(skreślony).
4. (skreślony).
5. (skreślony).
6. (skreślony).
6a.(skreślony).
6b.(skreślony).
6c.(skreślony).
7. (skreślony).
Art. 18a. (skreślony).
Art. 19. [ Stawka podstawowa ]
1. Podatek, z zastrzeżeniem art. 21 i 22, wynosi:
1) od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2000 r. – 30% podstawy opodatkowania,
2) od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2001 r. – 28% podstawy opodatkowania,
3) od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2002 r. – 28% podstawy opodatkowania,
4) od dnia 1 stycznia do 31 grudnia 2003 r. – 24% podstawy opodatkowania,
5) od dnia 1 stycznia 2004 r. – 22% podstawy opodatkowania.
2. Jeżeli rok podatkowy podatnika jest inny niż rok kalendarzowy, stawkę podatku
określoną w ust. 1 dla danego roku kalendarzowego stosuje się od początku roku
podatkowego, rozpoczynającego się w danym roku kalendarzowym, do końca tego roku
podatkowego.
3. (skreślony).
4. Jeżeli organy podatkowe lub organy kontroli skarbowej określą, na podstawie
art. 11, dochód podatnika w wysokości wyższej (stratę w wysokości niższej) niż
zadeklarowana przez podatnika w związku z dokonaniem transakcji, o których mowa
w art. 9a, a podatnik nie przedstawi tym organom wymaganej przez te przepisy
dokumentacji podatkowej - różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika
a określonym przez te organy opodatkowuje się stawką 50%.
Art. 20. [ Kumulacja dochodów ]
1. Jeżeli podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, osiągają również dochody
poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i dochody te podlegają w obcym
państwie opodatkowaniu, a nie zachodzą okoliczności wymienione w art. 17 ust. 1
pkt 3 i umowa o zapobieżeniu podwójnemu opodatkowaniu zawarta z tym państwem
inaczej nie stanowi, dochody te łączy się z dochodami osiąganymi na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej. W tym wypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy
dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi zapłaconemu w obcym państwie. Kwota
odliczenia nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed
dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym
państwie.
2. W przypadku gdy spółka posiadająca osobowość prawną, mająca siedzibę lub
zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uzyskuje dochody (przychody) z
tytułu dywidend wypłacanych przez spółkę mającą siedzibę lub zarząd na
terytorium państwa, z którym Rzeczpospolita Polska posiada obowiązującą umowę o
unikaniu podwójnego opodatkowania i w której kapitale spółka mająca siedzibę na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiada nie mniej niż 75% udziałów w
przeliczeniu na prawa głosu, odliczeniu podlega również kwota równa podatkowi
dochodowemu zapłaconemu w tym drugim państwie od tej części zysku, z której
dywidenda została wypłacona. Łączna kwota odliczenia nie może jednak przekroczyć
tej części podatku, która została obliczona przed dokonaniem odliczenia i która
proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany z tego źródła dochodu.
3. Przepisów ust. 2 nie stosuje się w przypadkach, gdy tego rodzaju przychody są
następstwem likwidacji spółki wypłacającej dywidendę.
Art. 21. [ Stawka odrębna ]
1. Podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przez podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2, przychodów:
1) z odsetek, z praw autorskich lub praw pokrewnych, z praw do projektów
wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również ze sprzedaży
tych praw, z należności za udostępnienie tajemnicy receptury lub procesu
produkcyjnego, za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego,
w tym także środka transportu, urządzenia handlowego lub naukowego, za
informacje związane ze zdobytym doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej,
handlowej lub naukowej (know-how),
2) z opłat za świadczone usługi w zakresie działalności widowiskowej,
rozrywkowej lub sportowej, wykonywanej przez osoby fizyczne lub osoby prawne
mające miejsce zamieszkania lub siedzibę za granicą, organizowanej za
pośrednictwem osób fizycznych lub osób prawnych prowadzących działalność w
zakresie imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej
– ustala się w wysokości 20% przychodów,
3) z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu
w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi
handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych,
4) uzyskanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczne
przedsiębiorstwa żeglugi powietrznej
– ustala się w wysokości 10% tych przychodów.
2. Przepisów ust. 1 nie stosuje się, jeżeli umowa w sprawie zapobieżenia
podwójnemu opodatkowaniu, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, zawarta z
krajem, na terytorium którego podatnik ma siedzibę, stanowi inaczej.
Art. 22. [ Dywidendy, zwolnienie podatkowe ]
1. Podatek dochodowy od dochodów z dywidend oraz innych przychodów z tytułu
udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, z zastrzeżeniem ust. 2, ustala się w wysokości 15% uzyskanego
przychodu.
2. Podatek dochodowy od dochodów, o których mowa w ust. 1, od osób wymienionych
w art. 3 ust. 2 ustala się w wysokości 15% przychodu, chyba że umowa w sprawie
zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu zawarta z krajem miejsca siedziby lub
zarządu podatnika stanowi inaczej.
3. Zwalnia się od podatku dochodowego, o którym mowa w ust. 1, spółki wchodzące
w skład podatkowej grupy kapitałowej, uzyskujące dochody wymienione w tym
przepisie od spółek tworzących tę grupę, chyba że nastąpiło naruszenie warunków
uznania jej za podatnika. W tym przypadku obowiązek podatkowy, o którym mowa w
art. 26, powstaje z dniem utraty prawa do uznania podatkowej grupy kapitałowej
za podatnika.
Art. 23. [ Odliczenie ]
1. Kwotę podatku uiszczonego od otrzymanych dywidend i innych przychodów z
tytułu udziałów w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej odlicza się od kwoty podatku obliczonego zgodnie z
art. 19.
2. W razie braku możliwości odliczenia, o którym mowa w ust. 1, kwotę podatku,
zgodnie z zasadami określonymi w tym przepisie, odlicza się w następnych latach
podatkowych.
Art. 24. (skreślony).
Art. 25. [ Deklaracje i zaliczki ]
1. Podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 2a, 3–6 oraz art. 21 i 22, są obowiązani bez
wezwania składać deklarację, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu
(straty) osiągniętego od początku roku podatkowego i wpłacać na rachunek urzędu
skarbowego właściwego według siedziby podatnika zaliczki miesięczne w wysokości
różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku
podatkowego a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące.
2. Deklaracje i zaliczki miesięczne, o których mowa w ust. 1, za okres od
pierwszego do przedostatniego miesiąca roku podatkowego składa się i uiszcza w
terminie do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Zaliczka za ostatni
miesiąc jest uiszczana w wysokości zaliczki za miesiąc poprzedni do 20 dnia
ostatniego miesiąca roku podatkowego; ostateczne rozliczenie podatku za rok
podatkowy następuje w terminie ustalonym do złożenia zeznania o wysokości
dochodu osiągniętego (poniesionej straty) za ten rok.
2a. Podatnicy uzyskujący w roku podatkowym przychody z działalności rolniczej,
określone w art. 2 ust. 2, oraz z innych źródeł, u których w roku poprzedzającym
rok podatkowy udział przychodów z działalności rolniczej w ogólnej kwocie
przychodów, ustalony zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4e, wynosił co najmniej 50%,
mogą składać deklarację i wpłacać zaliczki, o których mowa w ust. 1 i 2,
począwszy od dnia 20 października każdego roku.
3. Przepis ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 3a, nie ma zastosowania do gospodarstw
pomocniczych jednostek budżetowych i do podatników, których dochody w całości są
wolne od podatku, z wyjątkiem podatników, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt
4–8.
3a. Przepis ust. 1 nie ma zastosowania także do podatników wymienionych w art.
17 ust. 1 pkt 4a lit. a).
4. Jeżeli podatnicy, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4–8, uprzednio
zadeklarowali, że przeznaczą dochód na cele określone w tych przepisach i dochód
ten wydatkowali na inne cele – podatek od tego dochodu, bez wezwania, wpłaca się
do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wydatku;
przepis ten stosuje się również do dochodów za lata poprzedzające rok podatkowy,
zadeklarowanych i nie wydatkowanych w tych latach na cele określone w art. 17
ust. 1 b. W składanych deklaracjach podatnicy są obowiązani do wykazania sumy
dochodów, w tym także z lat poprzedzających rok podatkowy, przeznaczonych a nie
wydatkowanych do końca okresu, za który składana jest deklaracja.
5. W razie okresowego zaprzestania działalności, a w przypadku podatników, o
których mowa w ust. 4, także w razie nieosiągania przychodów z działalności
wymienionej w art. 17 ust. 1a pkt 1 i niedokonywania wydatków na inne cele niż
określone w art. 17 ust. 1b, urząd skarbowy może zwolnić podatnika, na jego
wniosek, od obowiązków wynikających z ust. 1. W razie zmiany stanu faktycznego
uzasadniającego to zwolnienie, podatnik, bez wezwania, jest obowiązany stosować
przepisy ust. 1–4.
6. Podatnicy mogą wpłacać zaliczki miesięczne według następujących zasad:
1) za każdy z pierwszych pięciu miesięcy roku podatkowego w wysokości 1/6
podatku należnego od podstawy opodatkowania wykazanej w deklaracji o wysokości
dochodu (straty) osiągniętego za okres pierwszych sześciu miesięcy roku
bezpośrednio poprzedzającego rok podatkowy,
2) za szósty miesiąc roku podatkowego w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem
należnym od dochodu osiągniętego od początku roku podatkowego a sumą zaliczek
należnych obliczonych zgodnie z pkt 1,
3) za każdy z kolejnych sześciu miesięcy roku podatkowego w wysokości 1/6
podatku należnego od podstawy opodatkowania wykazanej w deklaracji, o której
mowa w ust. 7 pkt 4, obejmującej okres pierwszych sześciu miesięcy roku
podatkowego.
7. Podatnicy, którzy wybrali formę wpłacania zaliczek na zasadach określonych w
ust. 6, są obowiązani:
1) zawiadomić o tym właściwy urząd skarbowy w terminie wpłaty pierwszej
zaliczki,
2) stosować tę formę wpłacania zaliczek w całym roku podatkowym,
3) wpłacać zaliczki w terminach określonych w ust. 2 i 2a, uwzględniając zasady
wyrażone w tych przepisach,
4) bez wezwania składać deklaracje, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu
(straty) osiągniętego od początku roku podatkowego do dnia, w którym upłynął
szósty miesiąc roku podatkowego, w terminie określonym do wpłaty zaliczki za ten
miesiąc,
5) dokonać rozliczenia podatku za rok podatkowy zgodnie z art. 27.
8. Przepisy ust. 6 i 7 nie mają zastosowania do podatników, którzy:
1) po raz pierwszy podjęli działalność w roku poprzedzającym rok podatkowy lub w
roku podatkowym, lub
2) w pierwszym półroczu roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy odliczali
stratę, lub
3) za pierwsze półrocze roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy ponieśli
stratę, lub
4) dokonywali w roku poprzedzającym rok podatkowy odliczeń od dochodu lub
dokonują takich odliczeń w trakcie roku podatkowego.
9. Przepis ust. 8 stosuje się również do podatników, u których:
1) rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy trwał dłużej niż 12 kolejnych
miesięcy lub
2) rok podatkowy trwa dłużej niż 12 kolejnych miesięcy.
Art. 26. [ Płatnicy ]
1. Osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz
będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują wypłat należności z
tytułów wymienionych w art. 21 ust. 1 oraz w art. 22, są obowiązane, jako
płatnicy, pobierać, z zastrzeżeniem ust. 2, w dniu dokonania wypłaty,
zryczałtowany podatek dochodowy od tych wypłat. Jednakże zastosowanie stawki
podatku wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania jest możliwe
wyłącznie po uzyskaniu od podatnika zaświadczenia o jego miejscu zamieszkania
lub siedzibie za granicą dla celów podatkowych, wydanego przez właściwą
administrację podatkową (certyfikat rezydencji).
1a. Zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w ust. 1, nie pobiera
się, jeżeli podatnicy wymienieni w art. 17 ust. 1 pkt 4–8 złożą płatnikowi,
najpóźniej w dniu dokonania wypłaty należności, oświadczenie, że przeznaczą
dochody z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób
prawnych – na cele wymienione w tych przepisach.
1b. Jeżeli przychody, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3, są uzyskiwane od
zleceniodawców zagranicznych, zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi
handlowej są obowiązane przed wyjściem statku z portu polskiego przesłać
urzędowi skarbowemu właściwemu według siedziby Morskiej Agencji deklarację o
wysokości przychodu za wywóz ładunków i pasażerów przyjętych do przewozu w
porcie polskim i wpłacić na rachunek tego urzędu należny podatek. Odpis
deklaracji oraz dowód wpłaty podatku zagraniczne przedsiębiorstwo morskiej
żeglugi handlowej jest obowiązane przekazać właściwej miejscowo Morskiej
Agencji. Jeżeli jednak przed wyjściem statku z portu polskiego nie jest możliwe
ustalenie wysokości przychodu za wywóz ładunków i pasażerów, zagraniczne
przedsiębiorstwo morskiej żeglugi handlowej jest obowiązane wpłacić zaliczkę na
podatek od przewidywanego przychodu, a następnie w ciągu 60 dni od dnia wyjścia
z portu przekazać za pośrednictwem tej Agencji ostateczne dane o wysokości
przychodu za wywóz ładunków i pasażerów oraz wpłacić różnicę między kwotą
należnego podatku a kwotą wpłaconej zaliczki.
2. W razie przeznaczenia dochodu na podwyższenie kapitału zakładowego lub
akcyjnego, a w spółdzielniach funduszu udziałowego, płatnicy, o których mowa w
ust. 1, pobierają podatek w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się
postanowienia sądu rejestrowego o dokonaniu wpisu o podwyższeniu kapitału
zakładowego lub akcyjnego, a w spółdzielniach od dnia podjęcia przez walne
zgromadzenie uchwały o podwyższeniu funduszu udziałowego. W tym przypadku
podatnikom nie przysługuje uprawnienie do złożenia oświadczenia, o którym mowa w
ust. 1a.
3. Płatnicy, o których mowa w ust. 1, przekazują kwoty podatku w terminie do 7
dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zgodnie z ust. 1 i 2 pobrano
podatek, na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby podatnika, a w
przypadku podatników wymienionych w art. 3 ust. 2 – na rachunek urzędu
skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania osób zagranicznych. W terminie
przekazania kwoty pobranego podatku płatnicy są obowiązani przesłać urzędowi
skarbowemu deklarację, a podatnikowi – informację o pobranym podatku,
sporządzone według ustalonych wzorów.
4. Podatnicy, o których mowa w ust. 1a, są obowiązani, bez wezwania, złożyć
urzędowi skarbowemu, określonemu w ust. 3, deklarację według ustalonego wzoru i
wpłacić należny zryczałtowany podatek, jeżeli dochody z dywidend oraz innych
przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, od których płatnik nie
pobrał podatku w związku z oświadczeniem, o którym mowa w ust. 1a, zostały
wydatkowane na inne cele niż wymienione w art. 17 ust. 1 pkt 4–8.
5. Podatek, o którym mowa w ust. 4, wpłaca się do 20 dnia miesiąca następującego
po miesiącu, w którym dokonano tego wydatku.
Art. 27. [ Zeznania podatkowe ]
1. Podatnicy, z wyjątkiem zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1,
art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. a) i przepisów ustawy wymienionej w art. 40 ust. 2
pkt 8, są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznania, według ustalonego
wzoru, o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym, wstępnie –
do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek
należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu
a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku. Zeznanie o ostatecznej
wysokości dochodu podatnicy są zobowiązani złożyć w terminie 10 dni od daty
zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, nie później jednak niż przed
upływem dziewięciu miesięcy od zakończenia roku podatkowego. Podatek wynikający
z zeznania jest podatkiem należnym za dany rok podatkowy, chyba że urząd
skarbowy wyda decyzję, w której określi podatek w innej wysokości.
1a. Gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych, korzystające ze zwolnienia od
podatku na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 3 i art. 6 ust. 2, są zobowiązane składać
zeznania o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym w terminach
i na zasadach określonych w ust. 1.
1b. Obowiązek złożenia zeznania o ostatecznej wysokości dochodu (straty) nie
dotyczy podatników, u których nie wystąpiły zmiany w danych wykazanych w
zeznaniu wstępnym o wysokości osiągniętego dochodu (straty). W takim przypadku
podatnik w terminie określonym do złożenia zeznania o ostatecznej wysokości
dochodu (straty) jest obowiązany przekazać dokumenty, o których mowa w ust. 2.
2. Podatnicy obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego dołączają do
zeznania zatwierdzone sprawozdanie finansowe wraz z opinią i raportem podmiotu
uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, a spółki także odpis uchwały
walnego zgromadzenia (zgromadzenia wspólników) zatwierdzającej sprawozdanie
finansowe. Obowiązek złożenia opinii i raportu nie dotyczy podatników, których
sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z
obowiązku badania.
Art. 28. [ Załącznik do deklaracji i zeznania ]
1. Podatnicy posiadający wyodrębnione organizacyjnie zakłady (oddziały) położone
na terenie innych gmin niż gmina, na terenie której podatnicy mają swoją
siedzibę, są obowiązani załączać do deklaracji oraz zeznania o wysokości dochodu
(straty) informacje o wysokości należnych gminom i województwom udziałów w
podatku dochodowym, ustalonych zgodnie z odrębnymi przepisami.
2. Płatnik podatku dochodowego od podatkowej grupy kapitałowej załącza do
deklaracji oraz zeznania o wysokości dochodu (straty) informacje, o których mowa
w ust. 1, dotyczące spółek tworzących tę grupę oraz wyodrębnionych
organizacyjnie zakładów (oddziałów) tych spółek.
Art. 28a. [ Delegacja ]
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, wzory:
1) deklaracji i informacji, o których mowa w art. 25 ust. 1, w ust. 7 pkt 4 oraz
w art. 26 ust. 1b,3 i 4,
2) zeznania, o którym mowa w art. 27 ust. 1,
3) oświadczeń, o których mowa w art. 26 ust. 1a
– wraz z objaśnieniami co do sposobu ich wypełniania, terminu i miejsca
składania.
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 29. (pominięty).
Art. 30. (pominięty).
Art. 31. (pominięty).
Art. 32. (pominięty).
Art. 33. (pominięty).
Art. 34. (pominięty).
Art. 35. (pominięty).
Art. 36. (pominięty).
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 37. [ Zwolnienia okresowe ]
1. W okresie od dnia 1 stycznia 1993 r. do dnia 31 grudnia 1999 r. zwalnia się
od podatku dochodowego od osób prawnych:
1) dochody podatników z tytułu nieodpłatnego otrzymania od Agencji Własności
Rolnej Skarbu Państwa, jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, spółek, których
akcje (udziały) zostały wniesione przez Skarb Państwa do narodowych funduszy
inwestycyjnych, przedsiębiorstw państwowych, przedsiębiorstw komunalnych lub
zakładów budżetowych, zakładowych domów i lokali mieszkalnych oraz hoteli
pracowniczych, a także środków trwałych służących:
a) działalności socjalnej w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń
socjalnych,
b) działalności kulturalnej prowadzonej na podstawie przepisów o organizowaniu i
prowadzeniu działalności kulturalnej,
c) kulturze fizycznej w rozumieniu przepisów o kulturze fizycznej,
d) prowadzeniu przedszkoli, szkół, bufetów i stołówek oraz zakładów opieki
zdrowotnej (w tym żłobków) w rozumieniu przepisów o zakładach opieki zdrowotnej,
2) dochody podatników z tytułu nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych
zaliczanych do infrastruktury technicznej w zakresie urządzeń, obiektów i sieci:
wodnokanalizacyjnych, gazowych i ciepłowniczych, jeżeli przedmiotem działalności
tych podatników jest działalność w zakresie świadczeń wodnokanalizacyjnych,
gazowych i ciepłowniczych,
3) dochody:
a) Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, jednoosobowych spółek Skarbu
Państwa, spółek, których akcje (udziały) zostały wniesione przez Skarb Państwa
do narodowych funduszy inwestycyjnych, przedsiębiorstw państwowych,
przedsiębiorstw komunalnych i zakładów budżetowych dokonujących nieodpłatnego
przekazania środków trwałych, o których mowa w pkt 1,
b) podatników dokonujących nieodpłatnego przekazania środków trwałych
wymienionych w pkt 2
w części stanowiącej równowartość tych środków przekazanych nieodpłatnie,
zgodnie z odrębnymi przepisami,
4) (skreślony).
2. (skreślony).
3. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1–3, dotyczy tej części dochodów,
która odpowiada wartości netto środków trwałych wynikającej z prawidłowo
prowadzonych ksiąg rachunkowych.
4. W razie przeniesienia, przed upływem pięciu lat od dnia nabycia, własności
lub zmiany choćby w części przeznaczenia nabytych środków trwałych, podatnicy
wymienieni w ust. 1 pkt 1 i 2 tracą prawo do zwolnienia, o którym mowa w tym
przepisie, i są obowiązani do zapłacenia różnicy podatku obliczonego
proporcjonalnie do liczby pełnych miesięcy okresu pięcioletniego, w którym
środek trwały nie był wykorzystywany przez podatnika; nie dotyczy to
przeniesienia własności w wyniku przekształcenia formy prawnej oraz łączenia lub
podziału dotychczasowych podatników, dokonywanych na podstawie odrębnych
przepisów, z których wynika, że podmiot powstały z przekształcenia, podziału
albo łączenia wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki podmiotu przekształconego,
dzielonego lub łączonego.
5. Kwotę podatku, o której mowa w ust. 4, podatnik obowiązany jest zapłacić w
terminie do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały
okoliczności określone w tym przepisie.
Art. 38. (skreślony).
Art. 39. [ Przepisy uchylone ]
1. Tracą moc:
1) ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.
U. z 1991 r. Nr 49, poz. 216, Nr 80, poz. 350 i Nr 101, poz. 444),
2) art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o zmianie niektórych ustaw
regulujących zasady opodatkowania (Dz. U. Nr 74, poz. 443).
2. Przepisy ustawy wymienionej w ust. 1 pkt 1 mają zastosowanie przy
opodatkowaniu dochodów osiągniętych przed dniem 1 stycznia 1992 r.
3. Okresowe zwolnienia od podatku dochodowego, do których podatnicy nabyli
uprawnienia przed dniem 1 stycznia 1992 r., pozostają w mocy do czasu ich
wygaśnięcia.
4. Podatnicy, którzy:
1) w 1991 r. ponieśli wydatki, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy
wymienionej w ust. 1 pkt 1,
2) korzystali do końca 1991 r. z odliczeń wydatków od dochodu na podstawie art.
12 ust. 4 ustawy wymienionej w ust. 1 pkt 2,
zachowują prawo do odliczeń poniesionych w tym okresie wydatków do czasu ich
wyczerpania, z uwzględnieniem przepisów art. 16 ust. 3 i 4 ustawy, o której mowa
w ust. 1 pkt 1.,
Art. 40. [ Przepisy odrębne ]
1. Uchyla się, z zastrzeżeniem ust. 2, przepisy ustaw szczególnych przyznające
ulgi i zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych oraz znosi się
przyznane na podstawie tych przepisów ulgi i zwolnienia.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy ulg i zwolnień od podatku dochodowego
przysługujących na podstawie przepisów ustaw:
1) (skreślony),
2) (skreślony),
3) z dnia 20 stycznia 1990 r. o zmianach w organizacji i działalności
spółdzielczości (Dz. U. Nr 6, poz. 36, Nr 11, poz. 74, Nr 29, poz. 175 i Nr 34,
poz. 198, z 1991 r. Nr 83, poz. 373, z 1992 r. Nr 18, poz. 74 i Nr 80, poz. 406,
z 1993 r. Nr 40, poz. 182, z 1994 r. Nr 68, poz. 294 i Nr 90, poz. 419),
4) (skreślony),
5) z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym (Dz. U. z 1997
r. Nr 26, poz. 143, z 1998 r. Nr 160, poz. 1063 i z 1999 r. Nr 49, poz. 484),
6) (skreślony),
7) (skreślony),
8) z dnia 6 maja 1981 r. o pracowniczych ogrodach działkowych (Dz. U. z 1996 r.
Nr 85, poz. 390, z 1997 r. Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999
r. Nr 86, poz. 965 i z 2000 r. Nr 50, poz. 581).
Art. 41. (pominięty).
Art. 42. [ Wejście w życie ]
Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1992 r., z
wyjątkiem art. 30 i 33, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.
