USTAWA
o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych

z dnia 24 maja 1989 r.

Dz.U. z 1989r. Nr 33 poz. 175 
(Dz.U. z 1989 r., Nr 33, poz. 175, zm.: Dz.U. z 1989 r., Nr 41, poz. 229; Dz.U. 
z 1990 r., Nr 14, poz. 88; Dz.U. z 1997 r., Nr 121, poz. 769; Dz.U. z 1997 r., 
Nr 121, poz. 770)
(Dziennik Ustaw z dnia 2 czerwca 1989 r.)

Rozdział 1 - Rozpoznawanie spraw gospodarczych
Art. 1. [ Sądy gospodarcze ]

Rozpoznawanie spraw gospodarczych powierza się sądom rejonowym i sądom 
wojewódzkim, w których tworzy się odrębne jednostki organizacyjne (sądy 
gospodarcze).

Art. 2. [ Sprawy gospodarcze ]

1. Sprawami gospodarczymi są sprawy ze stosunków cywilnych między 
przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą na zasadach określonych w 
odrębnych przepisach, w zakresie prowadzonej przez nie działalności 
gospodarczej.

2. Ponadto sprawami gospodarczymi są sprawy:

1) ze stosunku spółki,

2) przeciwko przedsiębiorcom o zaniechanie naruszania środowiska i przywrócenie 
do stanu poprzedniego lub o naprawienie szkody z tym związanej oraz o zakazanie 
albo ograniczenie działalności zagrażającej środowisku,

3) między organami przedsiębiorstwa państwowego,

4) między przedsiębiorstwem państwowym lub jego organami a jego organem 
założycielskim lub organem sprawującym nadzór,

5) (skreślony),

6) z zakresu postępowania o poprawie gospodarki przedsiębiorstwa państwowego 
oraz o jego upadłości,

7) z zakresu prawa upadłościowego i prawa o postępowaniu układowym,

8) inne, przekazane przez odrębne przepisy.

Art. 3. (skreślony).
Rozdział 2 - Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 4. [ Prawo o ustroju sądów powszechnych ]

W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. 
Nr 31, poz. 137 i z 1989 r. Nr 4, poz. 24) wprowadza się następujące zmiany:

1) po art. 19 dodaje się art. 191 w brzmieniu:

„Art. 191. § 1. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, tworzy w 
sądach wojewódzkich oraz w sądach rejonowych, mających siedzibę w miastach 
będących siedzibą wojewódzkich rad narodowych, odrębne jednostki organizacyjne 
do spraw gospodarczych (sądy gospodarcze).

§ 2. W tym samym trybie Minister Sprawiedliwości może przekazać jednemu sądowi 
wojewódzkiemu rozpoznanie spraw gospodarczych z właściwości innego sądu 
wojewódzkiego oraz utworzyć odrębne jednostki organizacyjne do spraw 
gospodarczych (sądy gospodarcze) w innych sądach rejonowych niż określone w § 1.

§ 3. Do orzekania w jednostkach, o których mowa w § 1 i 2, wyznacza się sędziów 
i ławników szczególnie obeznanych z problematyką gospodarczą.

§ 4. Minister Sprawiedliwości, w drodze rozporządzenia, określa szczegółowe 
zasady i tryb wyznaczania sędziów, o których mowa w § 3.”,

2) w art. 26 dodaje się § 3 w brzmieniu:

„§ 3. Prezes sądu wojewódzkiego zwołuje co najmniej raz w roku konferencję 
sędziów rozpoznających sprawy gospodarcze, w celu omówienia wniosków 
wypływających z okresowej analizy orzeczeń w sprawach gospodarczych. W 
konferencji uczestniczą zaproszeni przez prezesa przedstawiciele 
zainteresowanych organów, instytucji i organizacji gospodarczych.”

Art. 5. [ Ustawa o Sądzie Najwyższym ]

W ustawie z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. Nr 45, poz. 
241) art. 5 otrzymuje brzmienie:

„Art. 5. 1. Sąd Najwyższy dzieli się na: Izbę Administracyjną, Pracy i 
Ubezpieczeń Społecznych, Izbę Cywilną, Izbę Karną oraz Izbę Wojskową.

2. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych sprawuje, w granicach i 
trybie określonym przez właściwe przepisy, nadzór nad orzecznictwem sądowym w 
sprawach z zakresu prawa pracy, wynalazczych, ubezpieczeń społecznych oraz w 
sprawach skarg na decyzje administracyjne, a także w sprawach przekazanych na 
podstawie przepisów szczególnych.

3. Izba Cywilna sprawuje, w granicach i trybie określonym przez właściwe 
przepisy, nadzór nad orzecznictwem sądowym w sprawach cywilnych i gospodarczych.

4. Izba Karna sprawuje, w granicach i trybie określonym przez właściwe przepisy, 
nadzór nad orzecznictwem sądowym w sprawach karnych należących do właściwości 
sądów powszechnych.

5. Izba Wojskowa sprawuje, w granicach i trybie określonym przez właściwe 
przepisy, nadzór nad orzecznictwem sądów wojskowych.”

Art. 6. [ Kodeks postępowania cywilnego ]

W Kodeksie postępowania cywilnego wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2:

a) § 2 skreśla się,

b) w § 3 wyrazy „ również” oraz „inne” skreśla się:

2) w art. 99 wyrazy „jednostkami gospodarki uspołecznionej” zastępuje się 
wyrazem „stronom”

3) po art. 479 dodaje się nowy dział IVa w brzmieniu:

„DZIAŁ IVa

POSTĘPOWANIE W SPRAWACH GOSPODARCZYCH

Art. 4791. § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje się w sprawach ze stosunków 
cywilnych między podmiotami gospodarczymi, w zakresie prowadzonej przez nie 
działalności gospodarczej (sprawy gospodarcze).

§ 2. Sprawami gospodarczymi, w rozumieniu niniejszego działu, są także sprawy:

1) ze stosunku spółki,

2) przeciwko podmiotom gospodarczym o zaniechanie naruszania środowiska i 
przywrócenie do stanu poprzedniego lub naprawienie szkody z tym związanej oraz 
zakazanie lub ograniczenie działalności zagrażającej środowisku,

3) należące do właściwości sądów na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu 
praktykom monopolistycznym w gospodarce narodowej.

Art. 4792. § 1. Podmiotami gospodarczymi są w szczególności podmioty określone w 
przepisach o działalności gospodarczej, w przepisach o działalności gospodarczej 
z udziałem podmiotów zagranicznych oraz o zasadach prowadzenia na terytorium 
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w zakresie drobnej 
wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, a także banki.

§ 2. Przepisów niniejszego działu nie stosuje się w sprawach, w których 
przynajmniej jedną ze stron jest:

1) osoba fizyczna prowadząca osobiście, nie wymagającą zgłoszenia do ewidencji, 
działalność gospodarczą, z której zarobek stanowi dodatkowe źródło dochodu,

2) indywidualny rolnik w zakresie prowadzonej przez niego działalności 
wytwórczej, dotyczącej produkcji roślinnej, zwierzęcej, ogrodnictwa i 
sadownictwa.

Art. 4793. § 1. Sprawy gospodarcze rozpoznają sądy wojewódzkie, z wyjątkiem 
spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów rejonowych.

§ 2. Do właściwości sądów rejonowych należą sprawy:

1) w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 5.000.000 zł,

2) o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym, niezależnie od wartości 
przedmiotu sporu,

3) inne, przekazane tym sądom przez odrębne przepisy.

Art. 4794. Przepis art. 34 ma zastosowanie również w sprawach o zawarcie umowy, 
ustalenie jej treści oraz o zmianę umowy.

Art. 4795. § 1. W pierwszej instancji sąd rozpoznaje sprawy w składzie jednego 
sędziego bez udziału ławników, jeżeli:

1) pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew lub uznał powództwo albo

2) wartość przedmiotu sporu nie przekracza 500.000 zł.

§ 2. Prezes sądu pierwszej instancji może zarządzić rozpoznanie każdej sprawy w 
składzie jednego sędziego bez udziału ławników.

§ 3. Prezes sądu pierwszej instancji może zarządzić rozpoznanie sprawy w 
składzie trzech sędziów zawodowych, jeżeli uzna to za wskazane także ze względu 
na jej precedensowy charakter.

Art. 4796. Organizacje podmiotów gospodarczych, za zgodą zrzeszonego w nich 
podmiotu gospodarczego, mogą wziąć udział w toczącym się postępowaniu, w którym 
podmiot ten występuje w charakterze strony. Art. 62 i 63 stosuje się 
odpowiednio.

Art. 4797. W postępowaniu przed sądem gospodarczym zdolność sądową mają także 
podmioty gospodarcze będące jednostkami organizacyjnymi, nie mającymi osobowości 
prawnej, utworzone zgodnie z przepisami prawa, jeżeli ich przedmiot działania 
obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej.

Art. 4798. Pełnomocnikiem zagranicznego podmiotu gospodarczego może być również 
pełnomocnik ustanowiony do reprezentowania tego podmiotu wobec polskich organów 
administracji państwowej, na podstawie przepisów o zasadach prowadzenia na 
terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej działalności gospodarczej w 
zakresie drobnej wytwórczości przez zagraniczne osoby prawne i fizyczne, a także 
banki.

Art. 4799. § 1. W toku sprawy strona reprezentowana przez adwokata lub radcę 
prawnego jest obowiązana doręczać odpisy pism procesowych z załącznikami 
bezpośrednio stronie przeciwnej. Do pisma procesowego wniesionego do sądu strona 
dołącza dowód doręczenia drugiej stronie odpisu pisma albo dowód wysłania go 
listem poleconym.

§ 2. Przepis § 1 nie dotyczy wniesienia pozwu wzajemnego, rewizji, sprzeciwu, 
zażalenia od wyroku zaocznego, sprzeciwu od nakazu zapłaty, zarzutów od nakazu 
zapłaty, wniosku o zabezpieczenie powództwa i skargi o wznowienie postępowania, 
które strona jest obowiązana złożyć w sądzie z odpisami dla strony przeciwnej.

Art. 47910. Sąd, z urzędu lub na wniosek, zarządza odbycie posiedzenia lub jego 
części przy drzwiach zamkniętych także wtedy, gdy mogą być ujawnione 
okoliczności stanowiące tajemnicę produkcyjną lub handlową strony.

Art. 47911. Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron oraz z 
przyczyn wskazanych w art. 177 § 1 pkt 5 i 6, jeżeli wniosek o podjęcie 
postępowania nie został zgłoszony w ciągu roku od daty postanowienia o 
zawieszeniu.

Art. 479 12 . § 1. Powód powinien dołączyć do pozwu odpis reklamacji lub 
wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania i oświadczenia co do stanowiska 
pozwanego w tym przedmiocie oraz informację lub odpisy pism o próbie wyjaśnienia 
spornych kwestii w drodze rokowań.

§ 2. Niezłożenie odpisu wezwania do dobrowolnego spełnienia żądania lub 
reklamacji może być usunięte w trybie art. 130.

§ 3. Niezależnie od wyniku sprawy sąd może obciążyć kosztami procesu w całości 
lub w części tę stronę, która przez zaniechanie czynności wymienionych w § 1 
przyczyniła się do zbędnego wytoczenia sprawy lub wadliwego określenia jej 
zakresu.

Art. 47913. § 1. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie 
się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, 
że wymienione czynności są wynikiem niedozwolonych praktyk monopolistycznych lub 
ograniczających samodzielność podmiotów gospodarczych, albo gdy wymaga tego 
ochrona produkcji należytej jakości.

§ 2. Sąd uzna ugodę zawartą przez strony za niedopuszczalną tylko wtedy, gdy jej 
treść jest niezgodna z prawem lub sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, a 
także wtedy, gdy wymaga tego ochrona środowiska lub ochrona produkcji należytej 
jakości.

Art. 47914. § 1. Pozwany jest obowiązany do wniesienia odpowiedzi na pozew w 
terminie dwutygodniowym od otrzymania pozwu. W sprawach o zawarcie, zmianę i 
rozwiązanie umowy oraz o ustalenie jej treści termin ten wynosi tydzień. 
Przewodniczący może przedłużyć te terminy w sprawach zawiłych lub w innych 
uzasadnionych wypadkach.

§ 2. W odpowiedzi na pozew pozwany powinien powołać wszystkie zarzuty i dowody. 
Art. 47912 § 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 47915. Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że nie znajduje ono 
uzasadnienia w okolicznościach sprawy lub dotyczy spraw wymienionych w art. 4791 
§ 2 pkt 2 i 3.

Art. 47916. Sąd powinien dążyć do wydania wyroku w sprawie w terminie trzech 
miesięcy od daty złożenia pozwu. Sprawy o zawarcie, zmianę i rozwiązanie umowy 
oraz o ustalenie jej treści powinny być rozpoznawane w pierwszej kolejności.

Art. 47917. Sąd może wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany uznał 
powództwo oraz gdy po złożeniu przez strony pism procesowych i dokumentów sąd 
uzna, że sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do stanowczego rozstrzygnięcia.

Art. 47918. § 1 . Art. 339 § 3 nie stosuje się.

§ 2. Sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany nie 
złożył odpowiedzi na pozew.

Art. 47919. § 1. Wyroki, o których mowa w art. 47917 i art. 47918, wiążą sąd od 
chwili podpisania sentencji.

§ 2. Wyroki wymienione w § 1 sąd z urzędu doręcza obu stronom z pouczeniem o 
przysługujących im środkach zaskarżenia.

Art. 47920. § 1. Sąd rewizyjny rozpoznaje sprawę w granicach rewizji, bierze 
jednak z urzędu pod rozwagę naruszenie prawa materialnego i nieważność 
postępowania.

§ 2. Sąd nie jest związany granicami ani wniosków, ani podstaw rewizji w 
sprawach, których przedmiotem są roszczenia wynikające z niedozwolonych praktyk 
monopolistycznych, z bezprawnego ograniczenia samodzielności podmiotu 
gospodarczego, z naruszenia ochrony środowiska lub z naruszenia przepisów 
dotyczących produkcji albo obrotu produktami złej jakości.

Art. 47921. § 1. Sąd rewizyjny, poza wypadkami określonymi w art. 388 § 2 i 3, 
uchyla zaskarżony wyrok jedynie wówczas, gdy wydanie wyroku co do istoty sprawy 
wymagałoby ponownego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w 
znacznej części.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się w postępowaniu przed Sądem Najwyższym.

Art. 47922. Po upływie dwóch lat od uprawomocnienia się wyroku nie można żądać 
wznowienia postępowania, chyba że strona była pozbawiona możliwości działania 
lub nie była należycie reprezentowana.

Art. 47923. Czynności należące do postępowania nakazowego i upominawczego są 
wykonywane przez sądy rejonowe.

Art. 47924. W postępowaniu nakazowym sąd może ponadto wydać nakaz zapłaty, 
jeżeli:

1) powód dołączył do pozwu dowód wezwania dłużnika do zapłaty i oryginał 
pisemnego oświadczenia dłużnika o uznaniu długu albo dołączył dowód 
zaakceptowanego przez dłużnika żądania zapłaty, zwróconego przez bank i nie 
zapłaconego z powodu braku środków na rachunku bankowym,

2) roszczenie jest w całości stwierdzone dokumentem prywatnym nie budzącym 
wątpliwości.

Art. 47925. W razie skierowania sprawy do zwykłego postępowania albo w razie 
wniesienia zarzutów zgodnie z przepisami Kodeksu, sąd rejonowy przekazuje sprawę 
sądowi wojewódzkiemu, jeżeli jest on rzeczowo właściwy.

Art. 47926. Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym na wniosek powoda:

1) będzie wydany, jeżeli przedmiotem roszczenia jest należność pieniężna nie 
przekraczająca kwoty 500.000 zł i do pozwu powód załączył odpis odpowiedniego 
dokumentu rachunkowego oraz pisma zawierającego wezwanie dłużnika do dobrowolnej 
zapłaty wraz z dowodami przesłania ich dłużnikowi, a z oświadczenia powoda lub z 
treści wniosku wynika, że dłużnik nie kwestionował należności,

2) może być wydany, jeżeli przedmiotem roszczenia jest należność pieniężna nie 
przekraczająca kwoty 500.000 zł, a z załączonych do pozwu dowodów albo z 
oświadczenia powoda wynika, że pozwany nie udzielił odpowiedzi na wezwanie do 
dobrowolnego spełnienia świadczenia lub nie wskazał przyczyn odmowy zaspokojenia 
roszczenia,

3) może być wydany, jeżeli przedmiotem roszczenia jest należność pieniężna nie 
przekraczająca 300.000 zł.

Art. 47927. § 1. Rewizję nadzwyczajną można oprzeć na zarzucie rażącego 
naruszenia prawa.

§ 2. Sąd Najwyższy oddala rewizję nadzwyczajną, gdy została ona złożona po 
upływie sześciu miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia.

§ 3. Art. 421 § 2 nie stosuje się.”

4) art. 6911 otrzymuje brzmienie:

„Art. 6911. § 1. Przepisy niniejszego działu stosuje się w sprawach o 
rozstrzygnięcie sporu między:

1) radą pracowniczą przedsiębiorstwa a dyrektorem przedsiębiorstwa,

2) organami przedsiębiorstwa a organem założycielskim przedsiębiorstwa,

3) organami przedsiębiorstwa a organem sprawującym nadzór nad przedsiębiorstwem.

§ 2. Sprawy wymienione w § 1 rozpoznają sądy wojewódzkie.”

5) treść art. 696 oznacza się jako § 1 i dodaje się § 2 w brzmieniu:

„§ 2. W sprawach należących do właściwości sądów gospodarczych sądem określonym 
w § 1 jest odpowiedni sąd gospodarczy.”

6) w art. 697 § 3 i 4 skreśla się.

Art. 7. [ Ustawa o radcach prawnych ]

W ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. Nr 19, poz. 145) 
wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 7 w ust. 1 w pkt 6 wyraz „arbitrażowym” i przecinek po tym wyrazie 
skreśla się;

2) w art. 10 w pkt 1 wyrazy „Główną Komisją Arbitrażową” i przecinek przed tymi 
wyrazami skreśla się;

3) w art. 18 w ust. 1 wyrazy „w komisjach arbitrażowych „ i przecinek przed tymi 
wyrazami skreśla się;

4) w art. 22 w ust. 3 w pkt 1 wyrazy „i arbitrażowego” skreśla się;

5) w art. 24:

a) ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:

„3. Listy radców prawnych prowadzą rady okręgowych izb radców prawnych, które 
podejmują uchwały w przedmiocie wpisów na te listy.

4. Właściwa w przedmiocie wpisu na listę radców prawnych jest rada, w której 
okręgu radca prawny ma miejsce zamieszkania.”

b) dodaje się ust. 5 w brzmieniu:

„5. Radzie okręgowej izby radców prawnych przysługuje prawo wglądu do akt 
osobowych i dyscyplinarnych osoby ubiegającej się o wpis, z zastrzeżeniem 
przepisów wydanych na podstawie art. 75.”

6) w art. 25 w ust. 2 wyrazy „można zwolnić osobę” zastępuje się wyrazami „jest 
zwolniona osoba”

7) w art. 26 wyrazy „arbitra w Państwowym Arbitrażu Gospodarczym” oraz wyraz 
„arbitrażową” skreśla się:

8) w art. 27 w ust. 2 wyrazy „prezes okręgowej komisji arbitrażowej” zastępuje 
się wyrazami „dziekan rady okręgowej izby radców prawnych”

9) w art. 28 w ust. 1 pkt 2 przecinek po wyrazie „ścigania” zastępuje się 
wyrazem „lub” oraz wyrazy „lub w Państwowym Arbitrażu Gospodarczym” skreśla się;

10) art. 31 otrzymuje brzmienie:

„Art. 31. 1. Uchwałę w przedmiocie wpisu na listę radców prawnych rada okręgowej 
izby radców prawnych podejmuje w ciągu dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku o 
wpis.

2. Od uchwały rady okręgowej izby radców prawnych w przedmiocie wpisu służy 
zainteresowanemu odwołanie do Krajowej Rady Radców Prawnych, w terminie 14 dni 
od daty doręczenia odpisu uchwały.

3. Na uchwałę Krajowej Rady Radców Prawnych w przedmiocie wpisu na listę radców 
prawnych oraz w wypadku niepodjęcia uchwały przez radę okręgowej izby radców 
prawnych w ciągu dwóch miesięcy od daty złożenia wniosku o wpis lub w razie 
niepodjęcia uchwały przez Krajową Radę Radców Prawnych w ciągu dwóch miesięcy od 
daty otrzymania odwołania - służy zainteresowanemu skarga do Naczelnego Sądu 
Administracyjnego, zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego.”

11) po art. 31 dodaje się art 311 w brzmieniu:

„Art. 311. 1. Rada okręgowej izby radców prawnych zawiadamia, w terminie 30 dni, 
Ministra Sprawiedliwości o każdej uchwale o wpisie na listę radców prawnych.

2. Wpis na listę radców prawnych uważa się za dokonany, jeżeli Minister 
Sprawiedliwości nie sprzeciwi się wpisowi w terminie 30 dni od daty otrzymania 
uchwały wraz z aktami osobowymi wpisanego. Sprzeciw wymaga uzasadnienia.

3. Decyzja Ministra Sprawiedliwości może być zaskarżona do Naczelnego Sądu 
Administracyjnego przez zainteresowanego w terminie 30 dni od daty doręczenia 
tej decyzji.”

12) w art. 32:

a) w ust. 2 wyrazy „Prezes okręgowej komisji arbitrażowej” zastępuje się 
wyrazami „Rada okręgowej izby radców prawnych”,

b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

„3. Aplikację radcowską odbywa się w jednostkach organizacyjnych, a co najmniej 
przez okres roczny - w sądzie, państwowym biurze notarialnym i prokuraturze, na 
podstawie porozumienia rady okręgowej izby radców prawnych z kierownikiem 
właściwej jednostki organizacyjnej, prezesem sądu wojewódzkiego lub prokuratorem 
wojewódzkim.”

13) art. 33 otrzymuje brzmienie:

„Art. 33. 1. Na listę aplikantów radcowskich może być wpisana osoba, która 
spełnia warunki określone w art. 24 ust. 1 pkt 1-5 i została skierowana na 
aplikację radcowską przez zatrudniającą ją jednostkę organizacyjną oraz uzyskała 
pisemne zobowiązanie pokrycia kosztów aplikacji przez tę jednostkę, chyba że 
sama zobowiąże się do ich pokrycia. Prawa i obowiązki związane ze skierowaniem 
na aplikację radcowską powinny być określone w umowie zawartej między jednostką 
kierującą a osobą ubiegającą się o wpis i radą okręgowej izby radców prawnych.

2. W wypadku gdy osoba ubiegająca się o przyjęcie na aplikację nie jest 
zatrudniona w jednostce organizacyjnej, umowę wymienioną w ust. 1 zawierają 
osoba ubiegająca się o wpis i rada okręgowej izby radców prawnych.

3. Uchwałę w przedmiocie wpisu na listę aplikantów radcowskich rada okręgowej 
izby radców prawnych podejmuje w ciągu dwóch miesięcy od ustalonego przez radę 
ostatecznego terminu przyjmowania wniosków o wpis na listę aplikantów 
radcowskich. Okres przyjmowania wniosków nie może być krótszy niż miesiąc.

4. Przepisy art. 24 ust. 2-5, art. 31 ust. 2 i 3 i art. 311 stosuje się 
odpowiednio.”

14) po art. 36 dodaje się art. 361 w brzmieniu:

„Art. 361. 1. Aplikacja radcowska kończy się egzaminem radcowskim, który może 
być powtórzony, w razie niepomyślnego wyniku, jeden raz, w terminie ustalonym 
przez radę okręgowej izby radców prawnych.

2. W komisji egzaminacyjnej przeprowadzającej egzamin radcowski uczestniczy 
przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości.”

15) w art. 37 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) w razie ustania zatrudnienia w jednostce organizacyjnej, która skierowała 
aplikanta na aplikację, chyba że inna jednostka organizacyjna w okresie nie 
przekraczającym trzech miesięcy potwierdzi skierowanie na aplikację albo 
aplikacja będzie kontynuowana na koszt aplikanta.”

16) art. 38 otrzymuje brzmienie:

„Art. 38. 1. Aplikację radcowską organizują i prowadzą okręgowe izby radców 
prawnych. Programy aplikacji radcowskiej są ustalane w porozumieniu z Ministrem 
Sprawiedliwości.

2.Organy samorządu radców prawnych współdziałają w sprawach związanych z 
organizowaniem i prowadzeniem aplikacji radcowskiej z organami administracji 
państwowej, sądami, państwowymi biurami notarialnymi, prokuraturą oraz 
jednostkami organizacyjnymi.”

17) art. 39 skreśla się:

18) w art. 41 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) przygotowanie aplikantów radcowskich do należytego wykonywania zawodu radcy 
prawnego oraz doskonalenie zawodowe radców prawnych,”

19) w art. 50 w ust. 4 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

„4) ustalenie liczby zastępców rzecznika dyscyplinarnego oraz wybór rzecznika 
dyscyplinarnego i jego zastępców,”

20) w art. 52 w ust. 2 wyraz „wicedziekan” zastępuje się wyrazem „wicedziekani”

21) w art. 59 w ust. 2 wyraz „wiceprezes” zastępuje się wyrazem „wiceprezesi”

22) w art. 60 pkt 8 otrzymuje brzmienie:

„8) uchwalanie regulaminów:

a) działalności samorządu i jego organów,

b) odbywania aplikacji radcowskiej i składania egzaminu radcowskiego oraz 
pokrywania kosztów aplikacji i ustalania ich wysokości,

c) prowadzenia list radców prawnych,”

23) w art. 72 w ust. 1 wyrazy „ prezes Państwowego Arbitrażu Gospodarczego” oraz 
przecinek przed tymi wyrazami skreśla się.
Rozdział 3 - Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 8. [ Przepisy uchylone ]

1. Traci moc ustawa z dnia 23 października 1975 r. o Państwowym Arbitrażu 
Gospodarczym (Dz. U. Nr 34, poz. 183 i z 1982 r. Nr 31, poz. 214).

2. Nie zakończone prawomocnie do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy sprawy, 
toczące się w okręgowych komisjach arbitrażowych, przekazuje się do dalszego 
rozpoznania właściwym sądom. Czynności dokonane przed tymi komisjami są 
skuteczne, jeżeli odpowiadają przepisom dotychczasowym. Sprawy, w których nie 
zostały rozpoznane środki odwoławcze od orzeczeń okręgowych komisji 
arbitrażowych przez Główną Komisję Arbitrażową, przekazuje się Sądowi 
Najwyższemu - Izbie Cywilnej. W razie uchylenia orzeczenia, Sąd Najwyższy 
przekazuje sprawę właściwemu sądowi.

3. Sądy wojewódzkie wstępują w stosunki prawne związane z lokalami zajmowanymi 
przez odpowiednie okręgowe komisje arbitrażowe. Sąd Wojewódzki w Warszawie 
wstępuje także w stosunki prawne związane z lokalami zajmowanymi przez Główną 
Komisję Arbitrażową.

4. Mienie i środki finansowe pozostające w dyspozycji Głównej Komisji 
Arbitrażowej przekazuje się Sądowi Wojewódzkiemu w Warszawie, a mienie i środki 
finansowe pozostające w dyspozycji okręgowych komisji arbitrażowych przekazuje 
się odpowiednim terenowo sądom wojewódzkim.

5. Minister Sprawiedliwości ureguluje szczegółowo sprawy związane ze zniesieniem 
Głównej Komisji Arbitrażowej i okręgowych komisji arbitrażowych.

Art. 9. [ Przekazanie spraw cywilnych sądom gospodarczym ]

1. Nie zakończone prawomocnie w sądach sprawy cywilne, które na mocy niniejszej 
ustawy stały się sprawami gospodarczymi, toczą się w dotychczasowym trybie. 
Jeżeli jednak sąd rewizyjny uchyli w całości lub w części zaskarżone orzeczenie, 
przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania właściwemu sądowi gospodarczemu.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do spraw rejestrowych, które z chwilą wejścia 
w życie niniejszej ustawy przejmuje właściwy sąd gospodarczy.

Art. 10. [ Wznowienie postępowania zakończonego orzeczeniem komisji arbitrażowej 
]

Wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem komisji 
arbitrażowej następuje według przepisów dotychczasowych, z tym że do wznowienia 
postępowania jest właściwy sąd, który według przepisów niniejszej ustawy byłby 
właściwy do rozpoznania sprawy.

Art. 11. [ Rewizja nadzwyczajna od prawomocnego orzeczenia komisji arbitrażowej 
]

1. Od prawomocnego orzeczenia komisji arbitrażowej może być wniesiona rewizja 
nadzwyczajna według dotychczasowych przepisów, z tym że organ uprawniony wnosi 
ją do Sądu Najwyższego.

2. Jeżeli Sąd Najwyższy uchyli zaskarżone orzeczenie, przekazuje sprawę do 
rozpoznania właściwemu sądowi. W sprawach gospodarczych dalsze postępowanie 
toczy się według przepisów niniejszej ustawy.

3. Podania o wniesienie rewizji nadzwyczajnej, skierowane do Prezesa Państwowego 
Arbitrażu Gospodarczego, a nie rozpatrzone do dnia wejścia w życie ustawy, 
podlegają przekazaniu do rozpatrzenia Ministrowi Sprawiedliwości.

4. Rewizje nadzwyczajne wniesione do Głównej Komisji Arbitrażowej, a nie 
rozpoznane do dnia wejścia w życie ustawy, podlegają przekazaniu Izbie Cywilnej 
Sądu Najwyższego.

Art. 12. [ Sprawy należące do właściwości sądów rejonowych do 31 grudnia 1990 r. 
]

1. W okresie do dnia 31 grudnia 1990 r. do właściwości sądów rejonowych (sądów 
gospodarczych) należą sprawy, w których wartość przedmiotu sporu nie przekracza 
kwoty 500.000 zł. Art. 4793 § 2 pkt 1 kpc nie stosuje się.

2. W okresie wymienionym w ust. 1 sąd w pierwszej instancji rozpoznaje sprawy w 
składzie jednego sędziego bez udziału ławników, jeżeli wartość przedmiotu sporu 
nie przekracza kwoty 300 000 zł. W okresie tym przepisu art. 4795 § 1 pkt 2 kpc 
nie stosuje się.

Art. 13. [ Wnioski Ministra Sprawiedliwości ]

1. W terminie do dnia 31 sierpnia 1989 r. Minister Sprawiedliwości przedstawi 
Radzie Państwa wnioski o powołanie z dniem 1 października 1989 r.:

1) arbitrów Głównej Komisji Arbitrażowej - na stanowiska sędziów Sądu 
Wojewódzkiego w Warszawie,

2) arbitrów okręgowych komisji arbitrażowych, ze stażem co najmniej pięcioletnim 
na tym stanowisku - na stanowiska sędziów sądów wojewódzkich, właściwych ze 
względu na ich miejsce zamieszkania,

3) pozostałych arbitrów okręgowych komisji arbitrażowych - na stanowiska sędziów 
sądów rejonowych, właściwych ze względu na ich miejsce zamieszkania

- spełniających wymagania określone w art. 53 pkt 1 - 4 i 8 wobec których nie 
zachodzą przeszkody z art. 55 i 56 ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych.

2. Asesorzy i aplikanci arbitrażowi z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy 
stają się asesorami i aplikantami sądowymi.

3. Z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy:

1) pracownicy administracyjni i obsługi Głównej Komisji Arbitrażowej stają się 
pracownikami Sądu Wojewódzkiego w Warszawie,

2) pracownicy administracyjni i obsługi okręgowych komisji arbitrażowych stają 
się pracownikami sądów wojewódzkich lub sądów rejonowych, właściwych ze względu 
na ich miejsce zamieszkania.

4. Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu dodatkowego przysługującego 
sędziemu, wlicza się również okresy pracy w Państwowym Arbitrażu Gospodarczym na 
stanowisku arbitra, asesora i aplikanta.

5. Arbitrzy, asesorzy i aplikanci arbitrażowi oraz pracownicy administracyjni i 
obsługi komisji arbitrażowych mogą, w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia 
ustawy, złożyć pisemne oświadczenia o odmowie zatrudnienia w sądach wymienionych 
w ust. 1-3, stosownie do niniejszej ustawy. Osoby te, zatrudnione w Głównej 
Komisji Arbitrażowej, mogą składać oświadczenia o odmowie zatrudnienia Prezesowi 
Państwowego Arbitrażu Gospodarczego, natomiast osoby zatrudnione w okręgowych 
komisjach arbitrażowych - prezesowi właściwej okręgowej komisji arbitrażowej. W 
tym wypadku stosunek pracy wygasa z upływem czterech miesięcy od dnia ogłoszenia 
ustawy.

6. Stosunek pracy z arbitrami, którzy nie spełniają warunków wymienionych w ust. 
1, wygasa z upływem czterech miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, przy zachowaniu 
zasad rozwiązywania stosunku pracy z urzędnikami mianowanymi w razie likwidacji 
urzędu państwowego.

7. Wygaśnięcie stosunku pracy, o którym mowa w ust. 5 i 6, pociąga za sobą 
skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez zakład 
pracy za wypowiedzeniem.

8. Arbitrzy okręgowych komisji arbitrażowych, powołani na stanowisko sędziego 
sądu rejonowego, zachowują prawo do dotychczas pobieranego wynagrodzenia 
zasadniczego przez okres sześciu miesięcy.

9. Arbitrzy i pracownicy administracyjni, którzy pobierają dodatki funkcyjne w 
komisjach arbitrażowych, zachowują prawo do tych dodatków w dotychczasowej 
wysokości przez okres sześciu miesięcy, gdy obejmą w sądzie stanowiska, na 
których przysługuje dodatek w niższej wysokości niż pobierany dotychczas lub 
jeżeli dodatek nie przysługuje.

Art. 14. [ Delegowanie sędziego do sądu rejonowego ]

W okresie dwóch lat od dnia wejścia w życie ustawy Minister Sprawiedliwości może 
delegować sędziego sądu wojewódzkiego i sędziego sądu rejonowego, orzekającego w 
sprawach gospodarczych, bez jego zgody, do pełnienia obowiązków sędziego sądu 
rejonowego w sądzie gospodarczym przez okres do sześciu miesięcy w ciągu roku.

Art. 15. [ Wpis na listę radców prawnych i aplikantów radcowskich ]

Przepis art. 8 ust. 2 stosuje się odpowiednio do spraw w przedmiocie wpisu na 
listę radców prawnych i spraw w przedmiocie wpisu na listę aplikantów 
radcowskich, z tym że sprawy te, toczące się przed prezesami okręgowych komisji 
arbitrażowych, przekazuje się do dalszego rozpoznania właściwym radom okręgowych 
izb radców prawnych, a sprawy, w których wniesiono środki odwoławcze od decyzji 
prezesów okręgowych komisji arbitrażowych, przekazuje się Krajowej Radzie Radców 
Prawnych. W razie uchylenia decyzji, Krajowa Rada Radców Prawnych przekazuje 
sprawę właściwej radzie okręgowej izby radców prawnych.

Art. 16. [ Przekazanie list radców prawnych i aplikantów radcowskich ]

Listy radców prawnych i listy aplikantów radcowskich, prowadzone dotychczas 
przez okręgowe komisje arbitrażowe, przekazuje się wraz z aktami osobowymi 
właściwym radom okręgowych izb radców prawnych do dalszego prowadzenia.

Art. 17. [ Stosowanie dotychczasowych przepisów ]

Aplikanci radcowscy, którzy w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy odbywają 
aplikację radcowską, kończą tę aplikację według przepisów dotychczasowych, z tym 
że aplikację radcowską prowadzą okręgowe izby radców prawnych.

Art. 18. [ Pojęcie Państwowego Arbitrażu Gospodarczego ]

1. Ilekroć w Kodeksie cywilnym i innych ustawach jest mowa o Państwowym 
Arbitrażu Gospodarczym, należy przez to rozumieć sądy gospodarcze w stosunku do 
podmiotów w tych przepisach wymienionych.

2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisów regulujących stosunki prawne między 
podmiotami będącymi jednostkami gospodarki uspołecznionej.

Art. 19. [ Ustawa o izbach morskich ]

W ustawie z dnia 1 grudnia 1961 r. o izbach morskich (Dz. U. Nr 58, poz. 320 i z 
1975 r. Nr 16, poz. 91) w art. 11 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1. W zakresie wynagradzania pracowników izb morskich mają odpowiednie 
zastosowanie:

1) do przewodniczących i wiceprzewodniczących - przepisy w sprawie wynagradzania 
sędziów sądów powszechnych,

2) do pozostałych pracowników - przepisy w sprawie zasad wynagrodzenia 
pracowników administracyjnych, pomocniczych, technicznych i obsługi sądów 
powszechnych.”

Art. 20. [ Wejście w życie ]

[1] Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 października 1989 r., z tym że art. 8 ust 5 
i art. 13 ust. 1, 5 i 6 wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.