ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA
RZECZYPOSPOLITEJ
z dnia 27
czerwca 1934 r.
KODEKS
HANDLOWY
(Dz. U. z dnia 30
czerwca 1934 r.)
(Zmiany:
Dz.U.46.57.321, Dz.U.50.34.312, Dz.U.64.16.94, Dz.U.88.41.326, Dz.U.90.17.98,
Dz.U.90.51.298, Dz.U.91.35.155, Dz.U.91.94.418, Dz.U.91.111.480,
Dz.U.94.121.591, Dz.U.95.96.478, Dz.U.96.6.43)
CZĘŚĆ I
Preambuła (uchylona)
ŹRÓDŁA PRAWA
Art.
1.
(uchylony)
KSIĘGA PIERWSZA
KUPIEC
DZIAŁ I
Pojęcie kupca.
Art. 2-4. (uchylone).
Art. 5. § 1. Spółka handlowa jest kupcem rejestrowym.
§ 2. Spółkami handlowemi są spółki jawne, spółki
komandytowe, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne.
Art. 6. Kupiec rejestrowy obowiązany jest wpisać się
do rejestru handlowego.
Art. 7-9. (uchylone).
Art. 10. § 1. W stosunku do działającej w dobrej
wierze osoby trzeciej, która powołuje się na wpis pewnej osoby jako kupca do
rejestru handlowego, niedopuszczalny jest zarzut, że nie było lub niema
podstawy do wpisu.
§ 2. Wobec tego, kto został wpisany do rejestru
handlowego, osoby trzecie nie mogą zasłaniać się zarzutem, że nie było podstawy
do wpisu, chyba że wpisany świadomie uzyskał wpis bezpodstawny.
Art. 11-12. (uchylone).
DZIAŁ II
Rejestr handlowy.
Art. 13. § 1. Rejestr handlowy służy do uskuteczniania
wpisów, przez prawo przewidzianych.
§ 2. Rejestr handlowy wraz z dokumentami złożonemi do
rejestru, jest jawny.
Art. 14. Wpisy do rejestru handlowego będą dokonywane
na podstawie zgłoszeń, chyba że prawo przepisuje wpis z urzędu.
Art. 15. § 1. Zgłoszenia powinny być dokonywane
osobiście w sądzie, bądź też podawane na piśmie. W ostatnim przypadku podpisy
osób zgłaszających powinny być uwierzytelnione notarjalnie, chyba że wzory
tych podpisów znajdują się już w sądzie rejestrowym.
§ 2. Pełnomocnictwa do dokonania zgłoszenia powinny
być w ten sam sposób uwierzytelnione. Jeżeli pełnomocnikiem jest adwokat,
stosuje się Art. 89 kodeksu postępowania cywilnego.
§ 3. Jeżeli dane, podlegające wpisowi, opierają się na
dokumentach, dokumenty te powinny być dołączone w oryginałach albo
uwierzytelnionych urzędownie odpisach lub wyciągach.
Art. 16. § 1. Sąd rejestrowy bada, czy zgłoszenie i
dołączone do niego dokumenty zgadzają się pod względem formy i treści z
bezwzględnie obowiązującemi przepisami prawnemi.
§ 2. Sąd bada, czy zgłoszone dane zgodne są z
prawdziwym stanem, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości.
Art. 17. § 1. Zgłoszenie okoliczności, podlegającej
obowiązkowi wpisu do rejestru handlowego, powinno być dokonane w ciągu dwóch
tygodni od jej zajścia. Sąd rejestrowy może za pomocą grzywien zmusić
obowiązanych do uskutecznienia zgłoszeń. Grzywna nie może być wyższa niż pięć
tysięcy złotych i może być powtarzana. W razie spełnienia żądania sądu grzywna
może być darowana.
§ 2. Jeżeli osoba obowiązana do zgłoszenia nie
dokonała go mimo wezwania, sąd rejestrowy może dokonać wpisu z urzędu,
zaznaczając tę okoliczność w osnowie wpisu.
Art. 18. Osoby, obowiązane do zgłoszenia, odpowiadają
solidarnie za szkody, wynikłe z niewykonania lub zwłoki w wykonaniu tej
czynności.
Art. 19. W przypadkach ogłoszenia i uchylenia
upadłości albo postępowania układowego, udzielenia odroczenia wypłat i
zakończenia postępowania celem zapobiegania upadłości sąd, ogłaszający upadłość
lub wszczęcie postępowania układowego albo udzielający odroczenia, zarządzi
wpisanie odpowiedniej wzmianki do rejestru handlowego. Wpis taki nie ulega
ogłoszeniu.
Art. 20. Postanowienia sądu rejestrowego co do wpisu
doręcza się kupcowi i osobom, których dotyczą.
Art. 21. § 1. W razie założenia środka odwoławczego od
postanowienia sądu rejestrowego oraz w przypadku wniosku o sprostowanie lub o
wykreślenie wpisu jako nieuzasadnionego sąd rejestrowy może zarządzić wpisanie
do rejestru odpowiedniej wzmianki.
§ 2. W razie wytoczenia sporu, dotyczącego danych,
wpisanych do rejestru, wpisanie odpowiedniej wzmianki może zarządzić sąd, przed
którym sprawa się toczy.
§ 3. Sąd, zarządzający wpisanie wzmianki, może
uzależnić je od złożenia kaucji.
Art. 22. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, wszystkie
wpisy do rejestru będą ogłoszone w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Art. 23. § 1. Od dnia ogłoszenia w Monitorze Sądowym
i Gospodarczym wpisu do rejestru nikt nie może się powoływać w stosunku do
spółki, której wpis dotyczy, na nieznajomość zarejestrowanych danych, chyba że
nie mógł o nich wiedzieć.
§ 2. Dopóki dane, które powinny być wpisane i
ogłoszone, nie uzyskały skuteczności stosownie do postanowień paragrafu
poprzedzającego, kupiec może się na nie powołać wobec osób trzecich tylko
wówczas, gdy udowodni, że o tych danych wiedziały. Przepis ten nie odnosi się
do okoliczności, dotyczących zdolności kupca do działań prawnych.
Art. 24. § 1. Wobec osób trzecich, działających w
dobrej wierze, kupiec nie może zasłaniać się zarzutem, że dane, wpisane zgodnie
z jego zgłoszeniem, nie są prawdziwe.
§ 2. Jeżeli pewne dane wpisano do rejestru niezgodnie
ze zgłoszeniem kupca lub bez jego zgłoszenia, kupiec nie może zasłaniać się
wobec osób trzecich, działających w dobrej wierze, zarzutem, że dane te nie są
prawdziwe, jeżeli zaniedbał wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie
lub wykreślenie wpisu.
Art. 25. § 1. Każdy oddział powinien być
zarejestrowany w sądzie rejestrowym swej siedziby.
§ 2. Jeżeli prawo nie stanowi inaczej, wszystkie wpisy
powinny być uskuteczniane w rejestrze handlowym zarówno zakładu głównego, jak
i oddziału.
§ 3. Wpisy w rejestrach oddziałów zarządza sąd
rejestrowy zakładu głównego z urzędu i zamieszcza wzmiankę o tem zarządzeniu w
ogłoszeniu wpisu do rejestru zakładu głównego. W tym przypadku sąd rejestrowy
oddziału nie ogłasza wpisu.
§ 4. W stosunkach z oddziałem skutki, określone w
Art. 23, liczą się dopiero od daty wpisu w rejestrze oddziału, jeżeli data ta
jest późniejsza od dnia ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, w
którym ogłoszono wpis do rejestru zakładu głównego.
§ 5. Wpisy w rejestrze oddziału powinny być zgodne z
wpisami w rejestrze zakładu głównego z zastrzeżeniem przepisów Art. 36.
DZIAŁ III
Firma.
Art. 26. § 1. Firma jest nazwą, pod którą kupiec
rejestrowy prowadzi przedsiębiorstwo.
§ 2. Kupiec może pozywać i być pozywany pod firmą.
Art. 27. (uchylony).
Art. 28. § 1. Firma spółki jawnej zawiera nazwiska
wszystkich spólników albo też nazwisko i przynajmniej pierwszą literę imienia
jednego lub kilku spólników z dodatkiem, wskazującym spółkę.
§ 2. Firma spółki komandytowej składa się z nazwiska
i przynajmniej pierwszej litery imienia jednego lub kilku spólników,
odpowiadających bez ograniczenia, oraz zawiera dodatek "spółka komandytowa".
Nazwiska komandytariuszy nie mogą być zamieszczone w firmie.
Art. 29. Firma spółki akcyjnej albo spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością może być obrana dowolnie, powinna jednak
zawierać dodatek w pierwszym przypadku "spółka akcyjna", w drugim - "spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością". Nazwiska osób nie mogą być umieszczone w
firmie bez ich zgody lub zgody ich spadkobierców.
Art. 30. (uchylony).
Art. 31. Firma może zawierać także dodatki, mające na
celu bliższe oznaczenie osoby kupca lub przedsiębiorstwa. Niedopuszczalne są
dodatki, któreby mogły wprowadzić w błąd.
Art. 32. § 1. W razie zmiany nazwiska, które stanowi
część składową firmy, można przedsiębiorstwo prowadzić nadal pod dotychczasową
firmą, należy jednak w dodatku do firmy wskazać nowe nazwisko.
§ 2. W przypadku ustąpienia ze spółki jawnej lub
komandytowej spólnika, którego nazwisko było w firmie zamieszczone, można
prowadzić przedsiębiorstwo nadal pod dotychczasową firmą za zezwoleniem jego
lub jego spadkobierców, należy jednak w dodatku do firmy zamieścić brzmienie
firmy, odpowiadające przepisowi Art. 28.
Art. 33. § 1. Kto nabywa istniejące przedsiębiorstwo,
może je za zezwoleniem poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców
prowadzić pod dotychczasową firmą, powinien jednak zamieścić w firmie dodatek,
oznaczający nabywcę, zgodnie z przepisami Art. 27-31.
§ 2. Pozostawienie w brzmieniu dotychczasowej firmy
oznaczenia "spółka akcyjna", "spółka z ograniczoną odpowiedzialnością" lub
"spółdzielnia" jest niedopuszczalne.
Art. 34. Firma nie może być zbyta bez
przedsiębiorstwa.
Art. 35. § 1. Każda nowa firma powinna odróżniać się
dostatecznie od firm w tej samej miejscowości, do rejestru handlowego już
wpisanych lub zgłoszonych.
§ 2. Przepis powyższy nie narusza dalej idących
przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Art. 36. § 1. Firma oddziału powinna odpowiadać firmie
zakładu głównego i być uzupełniona dodatkiem, wskazującym związek z zakładem
głównym.
§ 2. W razie, jeżeli firma zakładu głównego nie różni
się dostatecznie od firmy, wpisanej już lub zgłoszonej do rejestru handlowego,
a znajdującej się w siedzibie oddziału, firma oddziału powinna być uzupełniona
dodatkiem dostatecznie odróżniającym.
Art. 37. W razie bezprawnego używania firmy
pokrzywdzony może żądać zaniechania dalszego używania firmy, co nie wyłącza
dalej idących roszczeń, przewidzianych w innych przepisach.
Art. 38. Sąd rejestrowy powinien z urzędu czuwać nad
należytem przestrzeganiem przepisów o firmie oraz nad tem, aby firmy używano w
obrocie w brzmieniu, zgodnem z obowiązującemi przepisami. W tym celu ma prawo
nakładać grzywny według zasad, wskazanych w Art. 17. Pokrzywdzeni przez
bezprawne używanie firmy mają prawo zgłaszać wnioski w sądzie rejestrowym i
odwoływać się od jego postanowień.
DZIAŁ IV
Zbycie przedsiębiorstwa.
Art. 39-53. (uchylone).
DZIAŁ V
Rachunkowość kupiecka.
Art. 54-59. (uchylone).
DZIAŁ VI - Pełnomocnicy handlowi.
Art. 60. Prokury może udzielić tylko kupiec rejestrowy
przez piśmienne oświadczenie.
Art. 61. § 1. Prokura upoważnia do wszystkich
czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem
jakiegokolwiek przedsiębiorstwa zarobkowego.
§ 2. Do zbycia przedsiębiorstwa, wydzierżawienia i
ustanowienia na niem prawa użytkowania oraz do zbywania i obciążania
nieruchomości potrzeba wyraźnego upoważnienia.
§ 3. Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem prawnym
wobec osób trzecich.
Art. 62. Prokura może być udzielona kilku osobom
oddzielnie lub łącznie; jednakże nawet w przypadku prokury łącznej
oświadczenia, zwrócone do kupca, tudzież doręczenia pism mogą być dokonywane
wobec jednej z osób, łącznie ustanowionych.
Art. 63. Prokury nie można przenieść; prokurent jednak
może ustanowić pełnomocnika do poszczególnych czynności lub pewnego rodzaju
czynności.
Art. 64. § 1. Prokura może być w każdej chwili
odwołana.
§ 2. Prokura wygasa wskutek ogłoszenia upadłości
kupca.
§ 3. Śmierć kupca ani utrata zdolności jego do działań
prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.
Art. 65. § 1. Udzielenie i wygaśnięcie prokury kupiec
powinien zgłosić celem wpisania do rejestru handlowego.
§ 2. Jeżeli prokura jest łączna, okoliczność ta będzie
zaznaczona we wpisie.
§ 3. Do zgłoszenia dołączyć należy skreślony wobec
sądu albo uwierzytelniony notarjalnie wzór podpisu prokurenta.
Art. 66-69. (uchylone).
DZIAŁ VII - Kupiec jednoosobowy.
Art. 70-73. (uchylony).
DZIAŁ VIII - Osoba prawna.
Art. 74. (uchylony).
DZIAŁ IX - Spółka jawna.
Rozdział I. - Przepisy ogólne.
Art. 75. § 1. Spółką jawną jest spółka, która prowadzi
we wspólnem imieniu przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze ( Art. 4), a
nie jest inną spółką handlową.
§ 2. Spółka, która prowadzi we wspólnem imieniu
gospodarstwo rolne w większym rozmiarze ( Art. 7), a nie jest inną spółką
handlową, może być na swe żądanie wpisana do rejestru handlowego i przez wpis
staje się spółką jawną.
Art. 76. Do spółki jawnej nie stosuje się przepisów
kodeksu zobowiązań o spółce.
Art. 77. Umowa spółki winna być zawarta na piśmie.
Art. 78. § 1. Zmiana postanowień umowy spółki wymaga
zgody wszystkich spólników.
§ 2. Nieważne są postanowienia umowy spółki, według
których może być dokonana bez zgody wszystkich spólników istotna jej zmiana.
Art. 79. § 1. Wpis spółki do rejestru handlowego
powinien obejmować:
1) firmę, siedzibę, adres i przedmiot przedsiębiorstwa;
2) imiona i nazwiska spólników oraz okoliczności,
dotyczące zdolności spólnika do działań prawnych;
3) imiona i nazwiska osób, które są uprawnione do
reprezentowania spółki, i sposób tego reprezentowania;
4) zmiany powyższych danych.
§ 2. Każdy spólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia
spółki do rejestru handlowego bez względu na odmienne brzmienie umowy spółki.
§ 3. Do zgłoszenia dołączyć należy skreślone wobec
sądu albo uwierzytelnione notarjalnie wzory podpisów osób, uprawnionych do
reprezentowania spółki.
Art. 80. Żona spólnika jawnego może żądać wpisania do
rejestru wzmianki o umowie, dotyczącej stosunków majątkowych małżeńskich. Do
wpisu tego stosuje się przepisy Art. 73.
Rozdział II. - Stosunek do osób trzecich.
Art. 81. Spółka jawna może nabywać prawa i zaciągać
zobowiązania, pozywać i być pozywana.
Art. 82. Rzeczy i prawa, wniesione tytułem wkładu, a
także nabyte lub uzyskane dla spółki w jaki bądź sposób w czasie jej istnienia,
stanowią majątek spółki.
Art. 83. § 1. Każdy spólnik ma prawo reprezentować
spółkę.
§ 2. W umowie może być spólnik wyłączony od prawa
reprezentowania spółki lub uprawniony do reprezentowania tylko łącznie z innym
spólnikiem lub prokurentem.
§ 3. Odjęcie spólnikowi wbrew jego woli prawa
reprezentowania spółki może nastąpić jedynie z ważnych powodów wyrokiem
sądowym.
Art. 84. § 1. Prawo spólnika do reprezentowania spółki
rozciąga się na wszystkie czynności sądowe i pozasądowe, związane z
prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa handlowego, nie wyłączając
zbywania i obciążania nieruchomości, ustanawiania i odwoływania prokury.
§ 2. Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć
ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
Art. 85. § 1. Za zobowiązania spółki odpowiada każdy
spólnik wobec wierzycieli bez ograniczenia całym swym majątkiem solidarnie z
pozostałymi spólnikami oraz ze spółką. Zasada ta obowiązuje także w razie
upadłości spółki.
§ 2. Jeżeli spólnikiem jest mężatka, stosuje się
odpowiednio przepisy Art. 71 i 72.
Art. 86. Kto przystępuje do spółki już istniejącej,
odpowiada także za zobowiązania, powstałe przed jego przystąpieniem.
Art. 87. Kto jako spólnik jawny przystępuje do
przedsiębiorstwa kupca jednoosobowego, odpowiada także za zobowiązania,
powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa przed jego przystąpieniem.
Art. 88. Postanowienia umowne, niezgodne z przepisami
Art. 85-87, nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich.
Art. 89. § 1. Spólnik, pozwany z tytułu
odpowiedzialności za zobowiązania spółki, może przeciwstawić wierzycielowi
zarzuty, służące spółce, tylko o tyle, o ile mogą jeszcze przez nią być
podniesione.
§ 2. Jeżeli zarzut wymaga oświadczenia woli ze strony
spółki, jako to: uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia, potrącenie lub
inne tym podobne, spólnik może odmówić zaspokojenia wierzyciela, dopóki spółka
oświadczenia tego nie złoży lub prawa do złożenia nie utraci.
Art. 90. § 1. W czasie trwania spółki spólnik nie może
żądać od dłużnika zapłaty przypadającego nań udziału w wierzytelności spółki,
ani wierzycielowi osobistemu przedstawiać do potrącenia wierzytelności spółki.
§ 2. Dłużnik spółki nie może przedstawiać spółce do
potrącenia wierzytelności, jaka mu służy przeciwko jednemu ze spólników.
Rozdział III. - Stosunki wewnętrzne spółki.
Art. 91. § 1. Umowa nie może powierzyć prowadzenia
spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem spólników.
§ 2. Nie może również ograniczyć prawa spólnika do
osobistego zasięgania wiadomości o stanie majątku oraz obiegu interesów spółki,
ani jego prawa do osobistego przeglądania ksiąg i dokumentów spółki.
Art. 92. § 1. Inne stosunki prawne między spólnikami
ocenia się według umowy spółki.
§ 2. W braku postanowień w umowie spółki stosuje się
przepisy poniższe.
Art. 93. § 1. Każdy spólnik ma prawo i obowiązek
prowadzenia spraw spółki.
§ 2. Każdy spólnik może prowadzić bez uprzedniej
uchwały spólników sprawy, nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki.
§ 3. Jeżeli jednak przed załatwieniem takiej sprawy
choćby jeden z pozostałych spólników sprzeciwi się jej przeprowadzeniu,
potrzeba uprzedniej uchwały spólników.
Art. 94. § 1. Prowadzenie spraw spółki może być
powierzone jednemu lub kilku spólnikom bądź na mocy umowy spółki, bądź na
podstawie późniejszej uchwały. W tym razie pozostali spólnicy są wyłączeni od
prowadzenia spraw spółki.
§ 2. Jeżeli prowadzenie spraw spółki powierzono kilku
spólnikom, stosuje się co do sposobu prowadzenia spraw przepisy o prowadzeniu
spraw przez wszystkich spólników z tą różnicą, że uchwałę wszystkich spólników
zastępuje uchwała tych spólników, którym prowadzenie spraw spółki zostało
powierzone.
Art. 95. § 1. Ustanowienie prokury wymaga zgody
wszystkich spólników, mających prawo prowadzenia spraw spółki.
§ 2. Odwołać prokurę może każdy spólnik, mający prawo
prowadzenia spraw spółki.
Art. 96. Jeżeli w sprawach, nieprzekraczających
zwykłych czynności spółki, potrzeba uchwały spólników, wymagana jest
jednomyślność wszystkich powołanych do współdziałania spólników.
Art. 97. W sprawach, przekraczających zakres zwykłych
czynności spółki, potrzebna jest zgoda wszystkich spólników, nawet wyłączonych
od prowadzenia spraw spółki.
Art. 98. Spólnik, mający prawo prowadzenia spraw
spółki, może bez uchwały spólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie
mogłoby wyrządzić spółce niepowetowane straty.
Art. 99. Prawa i obowiązki spólników, prowadzących
sprawy spółki, ocenia się w stosunku między nimi a spółką według przepisów o
zleceniu, a w przypadkach, gdy spólnik działa imieniem spółki, nie posiadając
prawa prowadzenia jej spraw, albo gdy spólnik, uprawniony do prowadzenia
spraw, przekracza swą władzę - według przepisów o prowadzeniu cudzych spraw
bez zlecenia.
Art. 100. Spólnik, prowadzący sprawy spółki, nie
otrzymuje wynagrodzenia za pracę osobistą.
Art. 101. Prawo prowadzenia spraw spółki może być
spólnikowi odjęte z ważnych powodów wyrokiem sądowym. Zasada ta odnosi się
również do zwolnienia spólnika od obowiązku prowadzenia spraw spółki.
Art. 102. § 1. W razie wątpliwości uważa się, że
wkłady spólników mają być równe.
§ 2. Wkład spólnika może polegać na wniesieniu do
spółki własności lub innych praw, na dozwoleniu używania rzeczy lub praw albo
na wykonywaniu pracy.
§ 3. Domniemywa się, że rzeczy, które spólnik
zobowiązał się wnieść do spółki, mają być wniesione na własność.
Art. 103. W przypadku, gdy spólnik zobowiązał się
wnieść do spółki rzeczy inne niż pieniądze na własność lub do używania, wówczas
do jego obowiązku świadczenia, odpowiedzialności z tytułu rękojmi i ponoszenia
niebezpieczeństwa stosuje się odpowiednio przepisy jużto o sprzedaży, jużto o
najmie.
Art. 104. Spólnik nie jest uprawniony ani obowiązany
do podwyższenia umówionego wkładu.
Art. 105. § 1. Każdy spólnik ma prawo do równego
udziału w zysku i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na
rodzaj i wartość wkładu.
§ 2. Spólnik, który wniósł tytułem wkładu tylko swą
pracę, w razie wątpliwości nie uczestniczy w stratach. Umowa może także innych
spólników zwolnić nawet w zupełności do udziału w stratach.
§ 3. Stosunek udziału spólników w zysku, ustalony w
umowie, odnosi się w razie wątpliwości także do udziału w stratach.
Art. 106. § 1. Spólnik może żądać podziału i wypłaty
całości zysku z końcem każdego roku obrotowego.
§ 2. Jeżeli jednak udział doznał wskutek strat
uszczuplenia, obraca się zysk na jego uzupełnienie.
Art. 107. § 1. Spólnik ma prawo żądać corocznie
wypłacenia odsetek w wysokości cztery od sta od swego udziału, nawet gdy spółka
poniosła straty.
§ 2. Pozatem nie ma on prawa zmniejszenia swego
udziału bez zgody pozostałych spólników.
Art. 108. Spólnik nie może potrącać ze szkodami, za
które odpowiada, korzyści, jakich przysporzył spółce w innych sprawach.
Art. 109. § 1. W stosunku do spółki spólnikowi nie
wolno rozporządzać prawami, służącemi mu z tytułu należenia do niej, z
wyjątkiem praw do świadczeń w pieniądzach lub innych rzeczach, przypadających
mu w czasie trwania spółki jako udział w zysku, odsetki, zwrot wydatków,
wynagrodzenie za prowadzenie spraw, oraz praw z tytułu podziału majątku po
ustąpieniu spólnika lub rozwiązaniu spółki.
§ 2. Jeżeli spólnik przyjmie sobie spólnika lub ustąpi
osobie trzeciej w całości lub w części prawa, służące mu z tytułu należenia do
spółki, to ani jego spólnik, ani ta osoba trzecia nie zyskują charakteru
spólnika w stosunku do spółki, a w szczególności nie mogą zasięgać wiadomości o
stanie jej interesów.
§ 3. Przez czas trwania spółki żaden ze spólników nie
może domagać się podziału majątku spółki.
Art. 110. § 1. Spólnik obowiązany jest powstrzymać się
od wszelkiej działalności, sprzecznej z interesami spółki.
§ 2. W szczególności nie wolno spólnikowi bez
wyraźnego lub domniemanego zezwolenia pozostałych spólników zajmować się
interesami konkurencyjnemi, ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako
spólnik jawny lub członek władz.
Art. 111. § 1. W przypadku naruszenia zakazu
konkurencji każdy spólnik ma prawo żądać wydania spółce korzyści, jakie spólnik,
przekraczający zakaz konkurencji, osiągnął, i odszkodowania.
§ 2. Roszczenia te przedawniają się z upływem sześciu
miesięcy od chwili, gdy wszyscy pozostali spólnicy dowiedzieli się o
przekroczeniu zakazu, w każdym zaś razie z upływem lat trzech.
§ 3. Przepisy powyższe nie naruszają prawa spólników
do żądania rozwiązania spółki lub ustąpienia spólnika, przekraczającego zakaz
konkurencji.
Rozdział IV. -Rozwiązanie spółki i ustąpienie spólnika.
Art. 112. Rozwiązanie spółki powodują:
1) przyczyny, przewidziane w umowie spółki;
2) zgoda wszystkich spólników;
3) ogłoszenie upadłości spółki;
4) śmierć spólnika lub ogłoszenie jego upadłości;
5) wypowiedzenie;
6) wyrok sądowy.
Art. 113. Spółkę uważa się za przedłużoną milcząco na
czas nieograniczony, jeżeli mimo istnienia powodów rozwiązania, przewidzianych
w umowie, prowadzi nadal swe czynności za zgodą wszystkich spólników.
Art. 114. § 1. Jeżeli umowa spółki stanowi, że w razie
śmierci spólnika spółka ma istnieć nadal z jego spadkobiercami, a nie zawiera w
tym względzie szczególnych postanowień, każdy spadkobierca może uzależnić swe
pozostanie w spółce od przekształcenia spółki na spółkę komandytową i
przyznania mu stanowiska komandytarjusza. W razie uwzględnienia żądania
spadkobiercy udział spadkodawcy, wykazany w ostatnim bilansie rocznym, albo
przypadająca na danego spadkobiercę część tego udziału stanowi jego wkład oraz
sumę komandytową. W przeciwnym razie spadkobierca może bez wypowiedzenia
ustąpić ze spółki. Ustąpienie uskutecznia się przez zawiadomienie pozostałych
spólników lub spólnika, uprawnionego do reprezentowania spółki.
§ 2. Prawa powyższe wykonać może spadkobierca tylko w
terminie sześciomiesięcznym, licząc od dnia, w którym dowiedział się o
otwarciu spadku.
§ 3. Jeżeli w tym terminie spadkobierca uzyska
stanowisko komandytariusza, albo jeżeli ze spółki ustąpi lub spółka się
rozwiąże, odpowiada za zobowiązania spółki, dotychczas powstałe, jedynie według
zasad prawa spadkowego.
Art. 115. § 1. Każdy ze spadkobierców, który pozostaje
w spółce jako spólnik jawny, ma wszystkie prawa i obowiązki spólnika jawnego.
§ 2. Jeżeli umowa spółki stanowi, że prawa, jakie miał
zmarły spólnik, służą wszystkim spadkobiercom wspólnie, a nie zawiera w tym
względzie szczególnych postanowień, wówczas do wykonywania tych praw powinni
spadkobiercy wskazać spółce jedną osobę. Czynności, dokonane przez pozostałych
spólników przed takiem wskazaniem, są dla spadkobierców spólnika wiążące.
Art. 116. § 1. Jeżeli spółkę zawarto na czas
nieoznaczony, spólnik może wypowiedzieć spółkę na sześć miesięcy przed końcem
roku obrotowego.
§ 2. Spółkę, zawartą na czas życia spólnika, uważa się
za zawartą na czas nieoznaczony.
§ 3. Wypowiedzenie uskutecznia się przez zawiadomienie
pozostałych spólników lub spólnika, uprawnionego do reprezentowania spółki.
Art. 117. § 1. W czasie trwania spółki wierzyciele
spólnika mogą uzyskać zajęcie tylko tych praw, służących spólnikowi z tytułu
należenia do spółki, któremi spólnikowi wolno w stosunku do niej rozporządzać.
§ 2. Jeżeli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy
przeprowadzono bezskutecznie egzekucję z ruchomości spólnika, wówczas jego
wierzyciel osobisty, który na podstawie prawomocnego tytułu egzekucyjnego
uzyskał zajęcie roszczeń, służących spólnikowi na przypadek jego ustąpienia
lub rozwiązania spółki, może wypowiedzieć spółkę na sześć miesięcy przed
końcem roku obrotowego, nawet gdy była zawarta na czas oznaczony. Jeżeli umowa
spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia, wierzyciel może skorzystać z
terminu umownego.
Art. 118. § 1. Każdy spólnik może żądać z ważnych
powodów rozwiązania spółki wyrokiem sądowym.
§ 2. Jeżeli jednak ważny powód zachodzi w osobie
jednego ze spólników, sąd może na wniosek spólników pozostałych orzec, że
spólnik, w którego osobie zaszedł ważny powód, ustępuje ze spółki.
§ 3. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.
Art. 119. § 1. Pomimo śmierci lub upadłości spólnika
oraz pomimo wypowiedzenia, dokonanego przez spólnika lub jego wierzyciela
osobistego, spółka trwa nadal pomiędzy pozostałymi spólnikami, jeżeli tak
stanowi umowa spółki lub pozostali spólnicy tak się ułożą.
§ 2. Układ taki powinien nastąpić w przypadku śmierci
lub upadłości bezzwłocznie, w przypadku zaś wypowiedzenia przed upływem
terminu wypowiedzenia. W przeciwnym razie spadkobiercy, zarządca masy
upadłości, spólnik, który wypowiedział, bądź też jego wierzyciel osobisty
domagać się mogą przeprowadzenia likwidacji.
Art. 120. § 1. W przypadkach ustąpienia spólnika ze
spółki oznacza się wysokość udziału jego lub jego spadkobierców na podstawie
osobnego bilansu, uwzględniającego wartość majątku spółkowego dla
przedsiębiorstwa.
§ 2. Jako dzień bilansowy przyjąć należy w przypadkach
wypowiedzenia - ostatni dzień roku obrotowego, w którym upłynął termin
wypowiedzenia, w przypadku śmierci lub upadłości - dzień śmierci albo
ogłoszenie upadłości, w przypadku zaś ustąpienia z mocy wyroku - dzień
wniesienia pozwu.
§ 3. Obliczony w ten sposób udział powinien być
wypłacony w gotówce. Rzeczy, dane spółce przez spólnika tylko do używania,
zwraca się w naturze.
§ 4. Jeżeli przy rozliczeniu udział spólnika
ustępującego okaże się bierny, spólnik jest obowiązany zapłacić spółce
przypadającą nań część niedoboru.
§ 5. Spólnik ustępujący lub jego spadkobiercy
uczestniczą w zysku i stratach ze spraw jeszcze niezakończonych, nie mają
jednak wpływu na ich prowadzenie, a mogą tylko żądać wyjaśnień, rachunków i
podziału zysku i strat z końcem każdego roku obrotowego.
Art. 121. Jeżeli w spółce, składającej się z dwóch
spólników, w osobie jednego z nich zajdzie przyczyna rozwiązania, sąd może
wyrokiem upoważnić drugiego spólnika do przejęcia majątku spółki z obowiązkiem
rozliczenia się ze spólnikiem ustępującym według zasad artykułu
poprzedzającego.
Rozdział V. -Likwidacja.
Art. 122. § 1. Gdy zajdzie przyczyna rozwiązania
spółki, odbywa się jej likwidacja, chyba że spólnicy umówili się o inny sposób
zakończenia działalności spółki.
§ 2. W przypadku wypowiedzenia przez wierzyciela
osobistego lub w razie upadłości spólnika zawarcie takiej umowy po zajściu
przyczyny rozwiązania wymaga zgody w pierwszym przypadku wierzyciela
osobistego, w drugim - zarządcy masy upadłości.
Art. 123. Do spółki w okresie likwidacji stosuje się
przepisy o stosunkach zewnętrznych i wewnętrznych spółki jawnej, o ile co
innego nie wynika z przepisów tego rozdziału lub celu likwidacji.
Art. 124. W czasie likwidacji zakaz konkurencji
obowiązuje tylko osoby, będące likwidatorami.
Art. 125. § 1. Likwidatorami są wszyscy spólnicy. Mogą
oni jednomyślnie powołać na likwidatorów tylko niektórych z pośród siebie, jako
też osoby z poza swego grona.
§ 2. Spadkobiercy spólnika powinni wskazać spółce do
wykonywania swych praw jedną osobę. Czynności, dokonane przez pozostałych
spólników przed takiem wskazaniem, są obowiązujące dla spadkobierców spólnika.
§ 3. Na miejsce spólnika upadłego wchodzi zarządca
masy upadłości.
Art. 126. § 1. Sąd rejestrowy może z ważnych powodów
na wniosek bądź spólnika, bądź innej osoby interesowanej ustanowić
likwidatorami tylko niektórych z pośród spólników, jako też osoby z poza ich
grona.
§ 2. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.
Art. 127. Likwidatorzy mogą być odwołani za
jednomyślną zgodą spólników.
Art. 128. § 1. Z ważnych powodów sąd rejestrowy może
na wniosek spólnika lub osoby interesowanej odwołać likwidatorów.
§ 2. Likwidatorów, ustanowionych przez sąd, tylko sąd
może odwołać.
§ 3. Przeciwne postanowienia umowne są nieważne.
Art. 129. § 1. Otwarcie likwidacji, imiona i nazwiska
likwidatorów, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym
względzie zmiany należy zgłosić celem wpisania do rejestru handlowego, nawet
gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy
likwidator ma prawo i obowiązek dokonania powyższego zgłoszenia.
§ 2. Do zgłoszenia dołączyć należy skreślone wobec
sądu albo uwierzytelnione notarjalnie wzory podpisów likwidatorów.
§ 3. Wpis likwidatorów, przez sąd ustanowionych, i
wykreślenie likwidatorów, przez sąd odwołanych, następuje z urzędu.
§ 4. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z
dodatkiem "w likwidacji".
Art. 130. Jeżeli jest kilku likwidatorów, upoważnieni
są oni do reprezentowania spółki łącznie, o ile czego innego nie postanowili
spólnicy lub sąd, powołujący likwidatorów.
Art. 131. W sprawach, w których potrzeba uchwały
likwidatorów, rozstrzyga większość głosów, o ile czego innego nie postanowili
spólnicy lub sąd, powołujący likwidatorów.
Art. 132. § 1. Likwidatorzy zakończą interesy bieżące
spółki, ściągną wierzytelności, wypełnią zobowiązania i spieniężą majątek
spółki zarówno ruchomy jak nieruchomy z wolnej ręki lub przez licytację
publiczną. Nowe interesy mogą zawierać tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do
ukończenia dawnych.
§ 2. W stosunku wewnętrznym likwidatorzy są obowiązani
stosować się do uchwał spólników. Likwidatorzy, ustanowieni przez sąd,
obowiązani są stosować się do jednomyślnych uchwał, powziętych przez spólników
oraz przez te osoby interesowane, które spowodowały ich ustanowienie.
Art. 133. § 1. W granicach zakresu działania,
wskazanego w § 1 artykułu poprzedzającego, likwidatorzy mają prawo
reprezentowania spółki.
§ 2. Ograniczenia tego zakresu działania likwidatorów
nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich.
§ 3. Wobec osób trzecich, działających w dobrej
wierze, uważa się czynności, przedsięwzięte przez likwidatorów, za czynności
likwidacyjne.
Art. 134. W czasie likwidacji prokura nie może być
ustanowiona. Prokura przedtem ustanowiona wygasa.
Art. 135. Odpowiedzialność spadkobierców spólnika za
zobowiązania spółki, zaciągnięte w toku likwidacji, ocenia się według przepisów
prawa spadkowego.
Art. 136. § 1. Przy rozpoczęciu i zakończeniu
likwidacji sporządzą likwidatorzy bilans.
§ 2. Gdyby likwidacja trwała dłużej niż jeden rok,
należy bilans sporządzać corocznie.
Art. 137. § 1. Z majątku spółki spłaca się przede
wszystkiem zobowiązania spółki oraz pozostawia odpowiednie kwoty na pokrycie
zobowiązań jeszcze niewymagalnych lub spornych.
§ 2. Pozostały majątek dzieli się między spólników
stosownie do postanowień umowy spółki. W braku umowy spłaca się spólnikom
udziały, przewyżkę zaś dzieli się między spólników według stosunku, w jakim
uczestniczą w zysku.
§ 3. Rzeczy, dane spółce przez spólnika tylko do
używania, zwraca się spólnikowi w naturze.
Art. 138. Gdyby majątek spółki nie wystarczał na
spłatę długów i udziałów, niedobór dzieli się między spólników według
postanowień umowy, a w braku umowy w stosunku, w jakim uczestniczą w stratach.
W przypadku niewypłacalności jednego ze spólników przypadającą nań część
niedoboru dzieli się między spólników pozostałych w takim samym stosunku.
Art. 139. § 1. Ukończenie likwidacji zgłoszą
likwidatorzy celem wykreślenia firmy z rejestru handlowego. W przypadku
rozwiązania spółki bez przeprowadzenia likwidacji obowiązek zgłoszenia ciąży na
spólnikach.
§ 2. Księgi i dokumenty spółki rozwiązanej będą oddane
na przechowanie spólnikowi lub osobie trzeciej. Przechowawcę w braku zgody
wyznaczy sąd rejestrowy.
§ 3. Spólnicy i osoby interesowane mają prawo
przeglądać księgi i dokumenty.
Art. 140. § 1. W przypadku upadłości spółki
rozwiązanie następuje dopiero po ukończeniu postępowania upadłościowego.
§ 2. Nie rozwiązuje się jednak spółka, gdy
postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub
umorzone.
Rozdział VI. - Przedawnienie roszczeń.
Art. 141. Roszczenia przeciwko spólnikom z tytułu
zobowiązań spółki przedawniają się z upływem lat pięciu od daty zarejestrowania
wykreślenia firmy lub ustąpienia spólnika, chyba że roszczenie przeciwko spółce
ulega krótszemu przedawnieniu. Jeżeli roszczenie staje się płatne dopiero po
zarejestrowaniu, przedawnienie zaczyna biec od dnia płatności.
Art. 142. Przedawnienia, biegnącego na korzyść
spólnika, który ustąpił ze spółki, nie przerywają działania prawne, skierowane
przeciwko spółce.
DZIAŁ X
Spółka komandytowa.
Rozdział I. - Przepisy ogólne.
Art. 143. Spółka, mająca na celu prowadzenie w
większym rozmiarze przedsiębiorstwa zarobkowego albo gospodarstwa rolnego pod
wspólną firmą, jest spółką komandytową, jeżeli wobec wierzycieli za
zobowiązania spółki przynajmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia, a
odpowiedzialność przynajmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest
ograniczona.
Art. 144. O ile dział niniejszy nie zawiera przepisów
odmiennych, do spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce
jawnej.
Art. 145. Zawarcie umowy spółki komandytowej wymaga
zachowania formy aktu notarialnego.
Art. 146. § 1. Spółka komandytowa powstaje z chwilą
dokonania wpisu do rejestru handlowego.
§ 2. Zarejestrowaniu ulegają oprócz danych, wskazanych
w Art. 79, przedmiot wkładu każdego komandytariusza z zaznaczeniem, w jakiej
części został wniesiony, zwroty wkładów choćby częściowe, oznaczona pieniężnie
wysokość odpowiedzialności każdego komandytariusza wobec wierzycieli (suma
komandytowa), a także zmiany powyższych danych.
Rozdział II. - Stosunek do osób trzecich.
Art. 147. Komandytariusz odpowiada za zobowiązania
spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej.
Art. 148. § 1. Komandytariusz wolny jest od
odpowiedzialności w granicach wartości wkładu, wniesionego do majątku spółki.
§ 2. W razie zwrotu wkładu w całości lub w części
odpowiedzialność zostaje przywrócona w wysokości wartości dokonanego zwrotu.
§ 3. W razie uszczuplenia wkładu przez straty, uważa
się w stosunku do wierzycieli za zwrot wkładu każdą wypłatę, dokonaną przez
spółkę na rzecz komandytariusza przed uzupełnieniem wkładu do pierwotnej
wysokości. Dokonanie takich wypłat nie ulega rejestracji.
Art. 149. Obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku
prawnego wobec wierzycieli, których roszczenia powstały przed zarejestrowaniem
obniżenia.
Art. 150. Kto przystępuje do istniejącej spółki w
charakterze komandytariusza, odpowiada także za zobowiązania spółki, istniejące
w chwili wpisania go do rejestru handlowego.
Art. 151. W razie zawarcia umowy spółki komandytowej z
podmiotem gospodarczym, który prowadzi przedsiębiorstwo, komandytariusz
odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa, a
istniejące w chwili wpisu spółki do rejestru.
Art. 152. § 1. Komandytariusz może reprezentować
spółkę jedynie na zasadzie pełnomocnictwa.
§ 2. Jeżeli zawrze czynność w imieniu spółki, nie
ujawniając swego pełnomocnictwa, odpowiada z tej czynności wobec osób trzecich
bez ograniczenia.
Art. 153. Postanowienia umowne, niezgodne z przepisami
nin. rozdziału nie wywołują skutków prawnych wobec osób trzecich.
Rozdział III. -
Stosunki wewnętrzne spółki.
Art. 154. § 1. Komandytariusz ma prawo domagać się
odpisu rocznego bilansu oraz przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia
jego rzetelności.
§ 2. Na wniosek komandytariusza sąd rejestrowy może z
ważnych powodów zarządzić w każdym czasie udzielenie bilansu lub innych
wyjaśnień, jak również dopuścić go do przejrzenia ksiąg i dokumentów.
§ 3. Umowa nie może wyłączyć ani ograniczyć uprawnień
komandytariusza, o których mowa w § 1 i 2.
Art. 155. § 1. W braku odmiennego postanowienia umowy
komandytariusz nie ma ani prawa, ani obowiązku prowadzenia spraw spółki.
§ 2. W sprawach, przekraczających zakres zwykłych
czynności spółki, potrzebna jest zgoda komandytariusza.
Art. 156. § 1. Umowa powinna określać sposób podziału
zysku i strat.
§ 2. W razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w
stratach jedynie do wysokości umówionego wkładu.
Rozdział IV. - Rozwiązanie spółki i ustąpienie
wspólnika.
Art. 157. § 1. Śmierć komandytariusza nie stanowi
przyczyny rozwiązania spółki. Spadkobiercy komandytariusza powinni wskazać
spółce do wykonywania jego praw jedną osobę. Czynności, dokonane przez
pozostałych wspólników przed takim wskazaniem, są dla spadkobierców
komandytariusza wiążące.
§ 2. Podział między spadkobierców udziału
komandytariusza skuteczny jest wobec spółki jedynie za zgodą pozostałych
wspólników.
DZIAŁ XI
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Rozdział I. - Powstanie spółki.
Art. 158. § 1. Spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością mogą być tworzone w celach gospodarczych przez jedną lub
więcej osób, o ile ustawy nie zawierają ograniczeń.
§ 2. W przypadku gdy spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością jest utworzona tylko przez jedną osobę (jedyny spólnik),
osoba ta wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu spólników
zgodnie z postanowieniami niniejszego działu.
§ 3. Jedynym spólnikiem spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością nie może być inna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,
składająca się z jednego spólnika.
§ 4. Ilekroć w niniejszym dziale mówi się o "umowie
spółki", należy przez to rozumieć także akt założycielski sporządzony przez
jedynego spólnika.
Art. 159. § 1. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały
o równej lub nierównej wysokości. Umowa spółki postanowi, czy spólnik może mieć
jeden tylko, czy większą ilość udziałów. Jeżeli spólnik może mieć większą
ilość udziałów, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być
równe i są niepodzielne.
§ 2. Kapitał zakładowy powinien wynosić przynajmniej
cztery tysiące złotych. Wysokość udziału nie może być mniejsza niż
pięćdziesiąt złotych.
§ 3. Spólnicy nie odpowiadają osobiście za
zobowiązania spółki.
Art. 160. Do powstania spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością potrzeba:
1) zawarcia umowy spółki;
2) wniesienia całego kapitału zakładowego;
3) ustanowienia władz spółki;
4) wpisu do rejestru handlowego.
Art. 161. § 1. Zagraniczne spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością mogą być dopuszczone do działalności na obszarze
Rzeczypospolitej Polskiej jedynie za zezwoleniem Ministra Przemysłu i Handlu.
§ 2. Warunki dopuszczenia zagranicznych spółek z
ograniczoną odpowiedzialnością do działalności na obszarze Rzeczypospolitej
Polskiej określi rozporządzenie Rady Ministrów, wydane na wniosek Ministra
Przemysłu i Handlu.
Art. 162. § 1. Umowa spółki powinna być zawarta w
formie aktu notarjalnego pod rygorem nieważności.
§ 2. Umowa spółki powinna określać:
1) firmę i siedzibę spółki;
2) przedmiot przedsiębiorstwa;
3) czas trwania spółki, jeżeli jest ograniczony;
4) wysokość kapitału zakładowego;
5) czy spólnik może mieć jeden tylko czy większą ilość
udziałów;
6) ilość i wysokość udziałów, objętych przez
poszczególnych spólników.
Art. 163. § 1. Gdy spólnik pokrywa swój udział w
spółce wkładami niepieniężnemi, wówczas osobę spólnika, przedmiot wkładu
(aportu) oraz ilość i wysokość przyznanych w zamian udziałów należy wymienić w
umowie spółki.
§ 2. Wynagrodzenie za usługi, świadczone przy
powstaniu spółki, nie można wypłacać z kapitału zakładowego ani też zaliczać na
pokrycie udziału spólnika.
Art. 164. Jeżeli spólnikowi mają być przyznane
szczególne korzyści lub jeżeli na spólników mają być nałożone prócz pokrycia
udziałów inne obowiązki wobec spółki, należy to zastrzec w umowie spółki.
Art. 165. Zarząd zgłosi zawiązanie spółki celem
wpisania do rejestru handlowego.
Art. 166. Wpis spółki do rejestru handlowego powinien
obejmować:
1) firmę, siedzibę, adres i przedmiot przedsiębiorstwa;
2) wysokość kapitału zakładowego;
3) postanowienia określające, czy spólnik może mieć jeden
tylko czy większą ilość udziałów;
4) imiona i nazwiska członków zarządu oraz sposób
reprezentowania spółki;
5) jeżeli przy zawiązaniu spółki spólnicy wnoszą wkłady
niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności;
6) czas trwania spółki, jeżeli w myśl umowy jest
ograniczony;
7) jeżeli umowa wskazuje pismo, przeznaczone do ogłoszeń
spółki - oznaczenie tego pisma.
Art. 167. § 1. Do zgłoszenia spółki należy dołączyć:
1) umowę spółki;
2) oświadczenie wszystkich członków zarządu, że udziały
pieniężne zostały wpłacone i że przejście wkładów niepieniężnych na spółkę
z chwilą jej zarejestrowania jest zapewnione;
3) jeżeli pierwsze władze spółki nie zostały już
ustanowione w umowie spółki - dowód ich ustanowienia z wyszczególnieniem
ich składu osobowego.
§ 2. Jednocześnie ze zgłoszeniem należy złożyć
podpisaną przez zarząd listę spólników z podaniem imienia i nazwiska (firmy)
oraz ilości i wysokości udziałów każdego z nich.
Art. 168. Wszelkie zmiany danych, wymienionych w Art.
166, powinien zarząd zgłosić celem wpisania do rejestru handlowego.
Art. 169. Do zgłoszenia spółki oraz zmian składu
osobowego zarządu należy dołączyć skreślone wobec sądu albo uwierzytelnione
notarjalnie wzory podpisów członków zarządu.
Art. 170. Po zarejestrowaniu spółki zarząd powinien w
ciągu dwóch tygodni złożyć Ministerstwu Przemysłu i Handlu poświadczony przez
siebie odpis umowy spółki oraz wskazać sąd, w którym spółka została
zarejestrowana, podając datę i liczbę rejestracji.
Art. 171. § 1. Przez zarejestrowanie spółka nabywa
osobowość prawną.
§ 2. Osoby, które działały w imieniu spółki przed jej
zarejestrowaniem, odpowiadają osobiście i solidarnie.
Art. 172. Jeżeli umowa spółki nie została zgłoszona do
zarejestrowania w ciągu sześciu miesięcy od daty zawarcia lub jeżeli
postanowienie sądu, odmawiające zarejestrowania, stało się prawomocne, umowa
traci moc obowiązującą.
Art. 173. § 1. Jeżeli po zarejestrowaniu spółki
stwierdzone zostaną braki, wynikłe z niedopełnienia przepisów prawa, sąd
rejestrowy z urzędu lub na wniosek interesowanych zawezwie spółkę do usunięcia
braków i wyznaczy w tym celu odpowiedni termin.
§ 2. Jeżeli spółka nie uczyni zadość wezwaniu, sąd
rejestrowy może nakładać grzywny według zasad, wskazanych w Art. 17.
§ 3. Jeżeli braki mają istotne znaczenie dla dalszego
istnienia spółki i nie będą usunięte pomimo upływu terminu, wyznaczonego przez
sąd rejestrowy, sąd ten może, po zawezwaniu zarządu spółki do złożenia
oświadczenia, wydać z urzędu lub na wniosek interesowanych postanowienie o
rozwiązaniu spółki.
§ 4. Z powodu powyższych braków spółka nie może być
rozwiązana, jeżeli od jej zarejestrowania upłynęło pięć lat.
Art. 174. Wymagane przez prawo ogłoszenia, pochodzące
od spółki, należy umieszczać w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, chyba że
ustawa stanowi inaczej. Umowa spółki może przewidzieć ponadto inny sposób
ogłaszania.
Rozdział II. - Prawa i obowiązki spólników.
Art. 175. Na udziały lub prawa do zysków w spółce nie
mogą być wystawiane dokumenty na okaziciela ani też dokumenty na zlecenie.
Art. 176. § 1. Jeżeli wkłady niepieniężne (aporty)
przyjęte były po cenie nadmiernie wygórowanej w stosunku do rzeczywistej ich
wartości w chwili zawarcia umowy spółki, w razie niewypłacalności spółki przed
upływem trzech lat od zarejestrowania spólnik, który wniósł taki wkład, oraz
członkowie zarządu, którzy, znając ten stan rzeczy, zgłosili spółkę do
rejestru, obowiązani są solidarnie wyrównać spółce brakującą wartość.
§ 2. Od obowiązku tego spólnik ani członkowie zarządu
nie mogą być zwolnieni.
Art. 177. § 1. Jeżeli spólnicy mają być obowiązani do
powtarzających się świadczeń niepieniężnych, natenczas w umowie spółki należy
oznaczyć rodzaj i rozciągłość świadczeń, tudzież ewentualne odszkodowanie
umowne.
§ 2. W tych przypadkach, jeżeli umowa spółki nie
stanowi inaczej, zbycie udziału może nastąpić jedynie za zezwoleniem spółki
( Art. 181).
§ 3. Wynagrodzenie za takie świadczenia wypłacone
będzie przez spółkę nawet wówczas, gdy bilans nie wykaże czystego zysku;
wynagrodzenie nie może przewyższać zwykłej ceny, przyjętej w obrocie.
Art. 178. § 1. Umowa spółki może zobowiązać spólników
do dopłat w granicach cyfrowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziałów.
§ 2. Dopłaty będą nakładane i uiszczane przez
spólników równomiernie w stosunku do udziałów.
§ 3. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, do
dopłat tych stosuje się przepisy następujące.
§ 4. Wysokość i terminy dopłat oznaczane będą w miarę
potrzeby uchwałą spólników. Jeżeli spólnik nie uiści dopłaty w przewidzianym
terminie, obowiązany będzie do zapłaty odsetek ustawowych; spółka może ponadto
żądać naprawienia dalszej szkody, spowodowanej przez zwłokę.
§ 5. Po powzięciu uchwały wspólników zarządzającej
dopłaty, roszczenia o dopłaty ujmuje się w odrębnej pozycji aktywów, a ich
równoważność - pasywów bilansu. Dopłaty wykazuje się jako składnik kapitału
zapasowego dopóty, dopóki nie będą użyte w sposób uzasadniający ich odpisanie.
Art. 179. § 1. Dopłaty mogą być zwracane spólnikom,
jeżeli nie są potrzebne na pokrycie strat bilansowych w kapitale zakładowym.
§ 2. Zwrot dopłat może nastąpić dopiero po upływie
trzech miesięcy od ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w pismach, przeznaczonych
do ogłoszeń spółki.
§ 3. Zwrot ma być dokonany równomiernie wszystkim
spólnikom.
§ 4. W braku odmiennych postanowień umowy spółki
zwrócone dopłaty nie wchodzą w rachubę przy żądaniu nowych dopłat.
Art. 180. Zbycie udziału w całości lub w części oraz
zastawienie udziału wymaga formy piśmiennej pod rygorem nieważności.
Art. 181. § 1. Zbycie lub zastawienie udziału może
umowa spółki uzależnić od zezwolenia spółki albo w inny sposób ograniczyć.
§ 2. Jeżeli zbycie uzależnione jest od zezwolenia
spółki, należy stosować, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, przepisy
poniższe.
§ 3. Zezwolenie powinno być udzielone na piśmie.
Zezwolenia udziela zarząd. Gdyby zezwolenia odmówiono, sąd rejestrowy może
pozwolić na zbycie, jeżeli zachodzą ważne powody. W tym przypadku spółka może w
terminie, przez sąd wyznaczonym, przedstawić innego nabywcę. W braku
porozumienia cenę nabycia oznaczy sąd rejestrowy na wniosek spólnika lub
spółki, po przesłuchaniu w razie potrzeby jednego lub kilku biegłych. Jeżeli
wskazana przez spółkę osoba nie uiści ceny nabycia w wyznaczonym przez sąd
terminie, spólnik może rozporządzać swobodnie swym udziałem, chyba że nie
przyjął ofiarowanej zapłaty.
Art. 182. § 1. Jeżeli według umowy spółki spólnik może
mieć jeden tylko udział, umowa spółki może dopuścić zbycie części udziału.
§ 2. Do zbycia części udziału stosuje się przepisy
artykułu poprzedzającego.
§ 3. Skutkiem podziału nie mogą powstać udziały
niższe od pięćdziesięciu złotych.
Art. 183. § 1. Umowa spółki może ograniczyć lub
wyłączyć wstąpienie do spółki spadkobierców na miejsce zmarłego spólnika. W tym
przypadku powinna określać warunki spłaty spadkobierców, nie wstępujących do
spółki, pod rygorem bezskuteczności ograniczenia lub wyłączenia.
§ 2. Jeżeli zmarły spólnik posiadał większą ilość
udziałów, umowa może wyłączyć podział tych udziałów między spadkobierców lub w
określony sposób ograniczyć.
§ 3. Jeżeli według umowy spółki spólnik mógł posiadać
tylko jeden udział, udział ten może być podzielony między spadkobierców, chyba
że umowa spółki wyłącza podział tego udziału między spadkobierców lub ogranicza
w określony sposób. Skutkiem podziału nie mogą powstać udziały niższe od
pięćdziesięciu złotych.
Art. 184. § 1. Spółwłaściciele udziału lub udziałów
wykonywają swoje prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela; za
świadczenia, związane z udziałem, odpowiadają solidarnie.
§ 2. Jeżeli spółwłaściciele nie wskazali wspólnego
przedstawiciela, oświadczenia spółki mogą być ważnie dokonywane wobec
któregokolwiek z nich.
Art. 185. § 1. Jeżeli w drodze egzekucji ma nastąpić
sprzedaż udziału, którego zbycie umowa spółki uzależnia od zezwolenia spółki
lub w inny sposób ogranicza, spółka ma prawo przedstawić osobę, która nabędzie
udział za cenę, jaką określi sąd rejestrowy po przesłuchaniu w razie potrzeby
jednego lub kilku biegłych.
§ 2. W tym przypadku spółka powinna w ciągu dwóch
tygodni po zawiadomieniu jej przez sąd o zarządzeniu sprzedaży zgłosić wniosek
o przeprowadzenie oszacowania w tym trybie.
§ 3. Jeżeli spółka w powyższym terminie z wnioskiem
takim nie wystąpi albo jeżeli w ciągu dwóch tygodni od zawiadomienia spółki o
ustaleniu ceny nabycia osoba, wskazana przez spółkę, nie złoży komornikowi
ustalonej ceny, udziały będą sprzedane trybem, przewidzianym w przepisach
egzekucyjnych.
Art. 186. § 1. W razie zbycia udziału lub jego części
nabywca odpowiada wobec spółki solidarnie ze zbywcą za świadczenia, zalegające
ze zbytego udziału lub zbytej części.
§ 2. Wierzytelności spółki do zbywcy z tytułu takich
świadczeń przedawniają się z upływem lat pięciu od dnia, w którym zgłoszono
spółce przeniesienie udziału.
Art. 187. O przejściu udziału lub jego części na inne
osoby oraz o zastawie udziału interesowani zawiadomią spółkę z przedstawieniem
dowodu przejścia lub zastawu. Przejście lub zastaw udziału zyskują moc wobec
spółki dopiero od chwili, gdy spółka otrzyma zawiadomienie o tem od jednego z
interesowanych.
Art. 188. § 1. Zarząd obowiązany jest prowadzić księgę
udziałów, do której należy wpisywać imię i nazwisko (firmę) każdego spólnika,
adres (siedzibę) oraz ilość i wysokość jego udziałów, tudzież wszelkie zmiany
w osobach spólników i posiadaniu udziałów.
§ 2. Każdy spólnik może przeglądać księgę udziałów.
§ 3. Po każdem wpisaniu zmiany zarząd złoży sądowi
rejestrowemu podpisaną przez siebie nową listę spólników z wymienieniem ilości
i wysokości udziałów każdego z nich.
Art. 189. Podczas trwania spółki nie wolno zwracać
spólnikom dokonanych wpłat na udział ani w całości, ani w części, wyjąwszy
przypadki, przewidziane w dziale niniejszym.
Art. 190. Spólnikom nie wolno pobierać odsetek od
udziałów.
Art. 191. § 1. Spólnicy mają prawo do czystego zysku,
wynikającego z rocznego bilansu, jeżeli w myśl umowy spółki czysty zysk nie
został wyłączony od podziału.
§ 2. Umowa spółki może zastrzec uchwale spólników
rozporządzanie czystym zyskiem.
§ 3. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk,
przypadający spólnikom, dzieli się w stosunku do udziałów.
Art. 192. § 1. Spólnicy, którzy wbrew przepisom prawa
albo postanowieniom umowy spółki otrzymali wypłaty, obowiązani są do zwrotu.
Członkowie władz spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za nieprawną wypłatę,
odpowiadają za zwrot solidarnie z odbiorcą.
§ 2. Jeżeli zwrotu nie można uzyskać od odbiorców ani
od członków władz spółki, odpowiadają za ubytek w kapitale zakładowym spólnicy
w stosunku do swoich udziałów. Kwoty, których nie można ściągnąć od
poszczególnych spólników, rozdziela się pomiędzy pozostałych spólników w
stosunku do udziałów.
§ 3. Zobowiązani nie mogą być zwolnieni od
odpowiedzialności, przewidzianej w paragrafach poprzedzających.
§ 4. Wierzytelności powyższe przedawniają się z
upływem lat pięciu, licząc od dnia wypłaty, z wyjątkiem wierzytelności w
stosunku do odbiorcy, który wiedział o bezprawności wypłaty.
Art. 193. § 1. Udział może być umorzony jedynie wtedy,
gdy umowa spółki to przewiduje.
§ 2. Umorzenie bez zachowania przepisów o obniżeniu
kapitału zakładowego może być dokonane jedynie z czystego zysku.
Art. 194. § 1. Spółka nie może na swój rachunek
nabywać ani przyjmować w zastaw własnych udziałów. Wyjątek stanowi nabycie w
drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z
innego majątku spólnika, oraz nabycie celem umorzenia udziałów.
§ 2. Jeżeli udziały, nabyte w drodze egzekucji, nie
zostaną zbyte w ciągu roku od dnia nabycia, muszą być umorzone według przepisów
o obniżeniu kapitału zakładowego.
§ 3. Udziały własne należy umieścić w bilansie jako
osobną pozycję pod nazwą: "Udziały własne do zbycia".
Rozdział III. - Władze spółki.
Oddział 1. Zarząd.
Art. 195. § 1. Zarząd składa się z jednego lub
większej liczby członków
§ 2. Do zarządu mogą być powołane osoby z pośród
spólników lub z poza ich grona.
§ 3. Członków zarządu ustanawiają spólnicy uchwałą,
jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej.
Art. 196. Mandaty członków zarządu wygasają z dniem
odbycia zgromadzenia spólników, zatwierdzającego sprawozdanie, bilans i
rachunek zysków i strat za ostatni rok ich urzędowania.
Art. 197. § 1. Członkowie zarządu mogą być w każdej
chwili odwołani, co jednak nie uwłacza ich roszczeniom z umowy o pracę.
§ 2. Umowa spółki może zawierać inne postanowienia w
tej mierze, w szczególności ograniczyć prawo odwołania do ważnych powodów.
Art. 198. § 1. Zarząd reprezentuje spółkę w sądzie i
poza sądem.
§ 2. Prawo członka zarządu do reprezentowania spółki
rozciąga się na wszystkie czynności sądowe i pozasądowe, związane z
prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa handlowego, nie wyłączając
zbywania i obciążania nieruchomości, ustanawiania i odwoływania prokury.
§ 3. Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć
ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
Art. 199. § 1. Jeżeli zarząd spółki jest wieloosobowy,
sposób reprezentowania reguluje umowa spółki. Jeżeli umowa spółki nie zawiera
żadnych w tym względzie postanowień, do składania oświadczeń i podpisywania w
imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo też
jednego członka zarządu łącznie z prokurentem.
§ 2. Oświadczenia, zwrócone do spółki, tudzież
doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub
prokurenta.
§ 3. Przepisy artykułu niniejszego nie wyłączają
ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej i nie ograniczają praw
prokurentów, wypływających z przepisów o prokurze.
Art. 199[1]. § 1. Oświadczenia pisemne spółki
skierowane do oznaczonej osoby powinny zawierać:
1) firmę spółki, jej siedzibę i adres;
2) oznaczenie sądu rejestrowego i numeru, pod którym
spółka jest zarejestrowana;
3) imiona i nazwiska członków zarządu;
4) wysokość kapitału zakładowego.
§ 2. Obowiązek określony w paragrafie poprzedzającym
nie dotyczy oświadczeń woli skierowanych do osób pozostających ze spółką w
stałych stosunkach umownych.
Art. 200. Wobec spółki członkowie zarządu podlegają
ograniczeniom, ustanowionym w dziale niniejszym, w umowie spółki oraz, jeżeli
umowa spółki nie stanowi inaczej, w uchwałach spólników.
Art. 201. § 1. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, a
umowa spółki nie stanowi inaczej, w stosunku członków zarządu spółki między
sobą obowiązują przepisy następujące.
§ 2. Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek
prowadzenia spraw spółki.
§ 3. Każdy członek zarządu może prowadzić bez
uprzedniej uchwały zarządu sprawy, nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności
spółki.
§ 4. Jeżeli jednak przed załatwieniem takiej sprawy
choćby jeden z pozostałych członków zarządu sprzeciwi się jej przeprowadzeniu
lub jeżeli sprawa przekracza zakres zwykłych czynności spółki, potrzeba
uprzedniej uchwały zarządu.
§ 5. Uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością
głosów obecnych.
§ 6. Ustanowienie prokury wymaga zgody wszystkich
członków zarządu, odwołać zaś prokurę może każdy członek zarządu.
Art. 202. W razie sprzeczności interesów spółki z
osobistemi interesami członka zarządu, jego małżonka, krewnych i powinowatych
do drugiego stopnia, powinien członek zarządu wstrzymać się od udziału w
rozstrzyganiu takich spraw.
Art. 203. W umowach pomiędzy spółką a członkami
zarządu tudzież w sporach z nimi reprezentuje spółkę rada nadzorcza lub
pełnomocnicy, powołani uchwałą spólników.
Art. 204. § 1. Członek zarządu nie może bez zezwolenia
spółki zajmować się interesami konkurencyjnemi ani też uczestniczyć w spółce
konkurencyjnej jako spólnik jawny lub członek władz.
§ 2. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej,
zezwolenia udziela organ, powołany do ustanowienia zarządu.
Oddział 2. Nadzór.
Art. 205. Prawo kontroli służy każdemu spólnikowi. W
tym celu spólnik może każdego czasu przeglądać księgi i dokumenty spółki,
sporządzać bilans dla swego użytku i żądać wyjaśnień od zarządu.
Art. 206. § 1. Umowa spółki może ustanowić radę
nadzorczą lub komisję rewizyjną albo obie te władze.
§ 2. W spółkach, w których kapitał zakładowy
przewyższa kwotę 25.000 złotych, a spólników jest więcej niż pięćdziesięciu,
powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.
§ 3. W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub
komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć indywidualną kontrolę spólników.
Art. 207. Członkowie zarządu, likwidatorzy i
pracownicy spółki zajmujący stanowisko głównego księgowego, radcy prawnego,
kierownika zakładu lub inne podlegające bezpośrednio członkowi zarządu nie mogą
być jednocześnie członkami rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.
Art. 208. § 1. Rada nadzorcza składa się przynajmniej
z trzech członków, wybieranych uchwałą spólników.
§ 2. Umowa spółki może ustanowić inny sposób
powoływania członków rady nadzorczej.
Art. 209. § 1. Radę nadzorczą powołuje się na jeden
rok, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej.
§ 2. Członkowie rady nadzorczej mogą być odwołani
każdej chwili.
Art. 210. Komisja rewizyjna składa się przynajmniej z
trzech członków, powoływanych i odwoływanych według tych samych zasad, co
członkowie rady nadzorczej.
Art. 211. Mandaty członków rady nadzorczej i komisji
rewizyjnej wygasają z dniem odbycia zgromadzenia spólników, zatwierdzającego
sprawozdanie, bilans i rachunek zysków i strat za ostatni rok ich urzędowania.
Art. 212. § 1. Rada nadzorcza obowiązana jest
wykonywać stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich gałęziach
przedsiębiorstwa.
§ 2. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy
badanie bilansu oraz rachunku zysków i strat, zarówno co do zgodności z
księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, badanie sprawozdania
zarządu, tudzież wniosków zarządu co do podziału zysków i pokrycia strat, oraz
składanie zgromadzeniu spólników dorocznego sprawozdania piśmiennego z wyników
powyższego badania.
§ 3. W celu wykonania powyższych czynności rada
nadzorcza może przeglądać każdy dział czynności spółki, żądać od zarządu i
pracowników spółki sprawozdań i wyjaśnień, dokonywać rewizji majątku tudzież
sprawdzać księgi i dokumenty.
§ 4. Każdy członek rady nadzorczej może wykonywać
prawo nadzoru z osobna, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
Art. 213. Umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia
rady nadzorczej, a w szczególności postanowić, że zarząd jest obowiązany
zasięgać zezwolenia rady nadzorczej przed dokonaniem pewnych w umowie spółki
oznaczonych czynności, oraz przekazać radzie nadzorczej prawo zawieszania w
czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu.
Art. 214. § 1. Do kompetencji komisji rewizyjnej
należy badanie bilansu, rachunku zysków i strat, sprawozdania i wniosków
zarządu co do podziału zysków lub pokrycia strat trybem i w zakresie,
przewidzianym dla wykonywania powyższych czynności przez radę nadzorczą.
§ 2. Komisja rewizyjna powinna z wyników swego badania
złożyć zgromadzeniu spólników szczegółowe piśmienne sprawozdanie.
§ 3. W spółce, nie mającej rady nadzorczej, umowa
spółki może rozszerzyć obowiązki komisji rewizyjnej, a nawet poruczyć jej stały
nadzór nad działalnością spółki.
Art. 215. § 1. Uchwały rady nadzorczej i komisji
rewizyjnej mogą być powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali zaproszeni.
Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów obecnych, chyba że umowa spółki
stanowi inaczej.
§ 2. Z posiedzeń należy spisywać protokóły.
§ 3. W braku odpowiednich postanowień umowy
zgromadzenie spólników może uchwalić dla rady nadzorczej i komisji rewizyjnej
regulamin, określający ich organizację i sposób wykonywania czynności.
Art. 216. Sąd rejestrowy na żądanie spólnika lub
spólników, przedstawiających przynajmniej jedną dziesiątą część kapitału
zakładowego, może po zawezwaniu zarządu spółki do złożenia oświadczenia
wyznaczyć podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych, celem
zbadania rachunkowości oraz działalności spółki.
Art. 217. Członkowie władz spółki obowiązani są
udzielić rewidentom żądanych wyjaśnień oraz zezwolić im na przeglądanie ksiąg i
dokumentów spółki, badanie kasy, zapasu towarów i papierów wartościowych
tudzież udzielić potrzebnej pomocy.
Art. 218. Rewidenci złożą sprawozdanie swoje sądowi
rejestrowemu, który prześle je w odpisie żądającym rewizji, zarządowi i radzie
nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Sprawozdanie to powinno być odczytane w
całości na najbliższem zgromadzeniu spólników.
Art. 219. § 1. Wynagrodzenie biegłych rewidentów
oznacza sąd rejestrowy.
§ 2. Koszty rewizji ponoszą żądający.
§ 3. Jeżeli rewizja wykaże nadużycia, szkodliwe dla
spółki działanie lub rażące pogwałcenie prawa albo umowy spółki, wówczas
żądający rewizji mają prawo żądać od spółki zwrotu kosztów rewizji.
Oddział 3. Zgromadzenie spólników.
Art. 220. Uchwały spólników zapadają na zgromadzeniu
spólników. Bez odbycia zgromadzenia mogą być powzięte uchwały, jeżeli wszyscy
spólnicy wyrażą na piśmie zgodę na postanowienie, które ma być powzięte, albo
na piśmienne głosowanie.
Art. 221. Uchwały spólników oprócz innych spraw,
wymienionych w dziale niniejszym lub w umowie spółki, wymagają:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania, bilansu
oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły i kwitowanie władz spółki z
wykonania przez nie obowiązków;
2) wszelkie postanowienia, dotyczące roszczeń o
naprawienie szkody, wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu
zarządu albo nadzoru;
3) zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa oraz
ustanowienie na niem prawa użytkowania;
4) nabycie i zbycie nieruchomości, jeżeli umowa spółki
nie stanowi inaczej;
5) zwrot dopłat.
Art. 222. Umowy o nabycie dla spółki nieruchomości
lub urządzeń, służących do trwałego użytku, za cenę, przewyższającą jedną piątą
część kapitału zakładowego, nie niższą jednak od pięciuset złotych, zawarte
przed upływem dwóch lat od zarejestrowania spółki, wymagają uchwały spólników,
chyba że umowy te były przewidziane w umowie spółki.
Art. 223. § 1. Zwyczajne zgromadzenie powinno odbyć
się w ciągu sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.
§ 2. Przedmiotem jego powinno być:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania, bilansu
oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły;
2) powzięcie uchwały o podziale zysków lub o pokryciu
strat, jeżeli umowa spółki przekazuje sprawy te zgromadzeniu spólników;
3) udzielenie władzom spółki pokwitowania z wykonania
przez nie obowiązków.
§ 3. W sprawach powyższych piśmienne głosowanie jest
wyłączone.
§ 4. Przedmiotem zwyczajnego zgromadzenia mogą być
także inne sprawy.
Art. 224. Nadzwyczajne zgromadzenie zwołuje się w
przypadkach, oznaczonych w dziale niniejszym lub w umowie spółki, nadto, gdy
organa lub osoby, uprawnione do zwoływania zgromadzeń, uznają to za wskazane.
Art. 225. Zgromadzenia spólników odbywają się w
miejscu siedziby spółki, jeżeli umowa spółki nie wskazuje innych miejsc w
granicach Państwa.
Art. 226. § 1. Zgromadzenie spólników zwołuje zarząd.
§ 2. Rada nadzorcza jak również komisja rewizyjna mają
prawo zwoływania zwyczajnego zgromadzenia, jeżeli zarząd nie zwoła tegoż w
czasie, ustalonym w dziale niniejszym lub w umowie spółki, oraz nadzwyczajnego
zgromadzenia, ilekroć zwołanie tegoż uznają za wskazane, a zarząd nie zwoła
zgromadzenia w ciągu dwóch tygodni od zgłoszenia odpowiedniego żądania przez
radę nadzorczą lub komisję rewizyjną.
§ 3. Umowa spółki może ponadto przyznać takie
uprawnienie innym osobom.
Art. 227. § 1. Spólnik lub spólnicy, przedstawiający
przynajmniej jedną dziesiątą część kapitału zakładowego, mogą domagać się
zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia, jak również umieszczenia poszczególnych
spraw na porządku obrad najbliższego zgromadzenia. Żądanie takie należy
zgłosić piśmiennie na ręce zarządu.
§ 2. Umowa spółki może przyznać powyższe prawa
spólnikom, przedstawiającym mniej niż jedną dziesiątą część kapitału
zakładowego.
Art. 228. § 1. Jeżeli w ciągu dwóch tygodni od dnia
przedstawienia żądania zarządowi nadzwyczajne zgromadzenie nie będzie zwołane,
sąd rejestrowy może po zawezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia upoważnić
do zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia spólników, występujących z tem
żądaniem. Sąd wyznaczy przewodniczącego tego zgromadzenia.
§ 2. Zgromadzenie to poweźmie uchwałę, czy koszty
zwołania i odbycia zgromadzenia ponieść ma spółka.
§ 3. W zawiadomieniach o zwołaniu zgromadzenia należy
powołać się na postanowienie sądu rejestrowego.
Art. 229. § 1. Zgromadzenie spólników zwołuje się za
pomocą listów poleconych, wysłanych przynajmniej na dwa tygodnie przed
terminem zgromadzenia.
§ 2. W zaproszeniu należy oznaczyć dzień, godzinę i
miejsce zebrania tudzież szczegółowy porządek obrad. W przypadku zamierzonej
zmiany umowy spółki należy wskazać treść zamierzonych zmian.
Art. 230. § 1. W przedmiotach, nieobjętych porządkiem
obrad, uchwały powziąć nie można, chyba że cały kapitał zakładowy jest
reprezentowany na zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie podniósł sprzeciwu co do
powzięcia uchwały.
§ 2. Wniosek o zwołanie nadzwyczajnego zgromadzenia
oraz wnioski o charakterze porządkowym mogą być uchwalone, chociaż nie były
umieszczone na porządku obrad.
Art. 231. Jeżeli cały kapitał zakładowy jest
reprezentowany na zgromadzeniu, może ono powziąć uchwały i bez formalnego
zwołania, jeżeli nikt z obecnych nie wniesie sprzeciwu ani co do odbycia
zgromadzenia, ani co do postawienia poszczególnych spraw na porządku obrad.
Art. 232. Jeżeli przepisy działu niniejszego lub umowa
spółki nie stanowią inaczej, zgromadzenie jest ważne bez względu na ilość
reprezentowanych na niem udziałów.
Art. 233. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, na
każde pełne dziesięć złotych udziału przypada jeden głos. Każdy jednak spólnik
musi posiadać przynajmniej jeden głos.
Art. 234. § 1. Jeżeli umowa spółki nie zawiera
ograniczeń, spólnicy mogą uczestniczyć w zgromadzeniu oraz wykonywać prawo
głosu przez pełnomocników.
§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie
pod rygorem nieważności i dołączone do protokółu.
Art. 235. Spólnicy nie mogą ani osobiście, ani przez
pełnomocników, ani jako pełnomocnicy innych osób głosować przy powzięciu
uchwał, dotyczących ich odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu,
przyznania im wynagrodzenia, tudzież umów i sporów pomiędzy nimi a spółką.
Art. 236. Uchwały zapadają bezwzględną większością
głosów oddanych, jeżeli przepisy działu niniejszego lub umowa spółki nie
stanowią inaczej.
Art. 237. § 1. Uchwały co do zmiany umowy spółki, nie
wyłączając zmiany przedmiotu przedsiębiorstwa, w sprawie połączenia spółek,
rozwiązania spółki i zbycia przedsiębiorstwa zapadają większością dwóch
trzecich głosów oddanych. Umowa może ustanowić surowsze warunki powzięcia tych
uchwał.
§ 2. W przypadku, przewidzianym w Art. 253, do uchwały
o rozwiązaniu spółki wystarczy bezwzględna większość głosów oddanych, jeżeli
umowa spółki nie stanowi inaczej.
§ 3. Uchwały co do zmian umowy spółki, zwiększających
świadczenia spólników lub uszczuplających prawa, przyznane osobiście
poszczególnym spólnikom, wymagają zgody wszystkich spólników, których dotyczą.
Art. 238. Głosowanie jest jawne. Tajne głosowanie
zarządza się przy wyborach oraz nad wnioskami o usunięcie członków władz spółki
lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w
sprawach osobistych. Pozatem należy zarządzić tajne głosowanie na żądanie
choćby jednego z obecnych.
Art. 239. § 1. Uchwały zgromadzenia powinny być
wpisane do księgi protokółów i podpisane przez obecnych lub przynajmniej przez
przewodniczącego i osobę prowadzącą protokół. Jeżeli protokół sporządza
notarjusz, zarząd wniesie odpis protokółu do księgi protokółów.
§ 2. W protokóle należy stwierdzić prawidłowość
zwołania zgromadzenia, jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić powzięte
uchwały, ilość głosów, oddanych za każdą uchwałą, i zgłoszone sprzeciwy. Do
protokółu należy dołączyć odpowiednie dokumenty, jako to dowody zwołania
zgromadzenia i listę obecności z podpisami uczestników zgromadzenia.
§ 3. Uchwały piśmienne, powzięte, według Art. 220,
zarząd wpisze do księgi protokółów.
§ 4. Spólnicy mogą przeglądać księgę protokółów, mogą
także żądać wydania poświadczonych przez zarząd odpisów uchwał.
Art. 240. § 1. Uchwała spólników, powzięta wbrew
przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki, może być zaskarżona w drodze
wytoczonego przeciwko spółce powództwa o unieważnienie uchwały.
§ 2. Uchwała spólników może być zaskarżona nawet w
przypadku zgodności uchwały z przepisami prawa i postanowieniami umowy spółki,
jeżeli uchwała ta wbrew dobrym obyczajom kupieckim godzi w interesy spółki lub
ma na celu pokrzywdzenie spólnika.
§ 3. Prawo do wytoczenia powództwa służy:
1) zarządowi spółki, radzie nadzorczej, komisji
rewizyjnej oraz poszczególnym ich członkom;
2) każdemu spólnikowi, który głosował przeciwko uchwale,
a po jej powzięciu zażądał zaprotokółowania sprzeciwu;
3) spólnikowi bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w
zgromadzeniu;
4) innym spólnikom, którzy nie byli obecni na
zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania zgromadzenia lub też
powzięcia uchwał w przedmiotach, nieobjętych porządkiem obrad;
5) w przypadku piśmiennego głosowania spólnikowi, którego
przy głosowaniu pominięto, lub który nie zgodził się na głosowanie
piśmienne, albo też, który głosował przeciwko uchwale i po otrzymaniu
wiadomości o uchwale w ciągu dwóch tygodni zgłosił sprzeciw.
Art. 241. Pozew o unieważnienie należy wnieść w ciągu
miesiąca od otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w ciągu
roku od daty powzięcia uchwały.
Art. 242. W sporach, dotyczących unieważnienia uchwał
spólników, pozwaną spółkę reprezentuje zarząd, jeżeli na mocy uchwały spólników
nie został ustanowiony w tym celu osobny pełnomocnik. Jeżeli zarząd nie może
działać za spółkę, a brak uchwały spólników o ustanowieniu osobnego
pełnomocnika, sąd właściwy do rozstrzygnięcia powództwa wyznaczy przed
wniesieniem lub po wniesieniu pozwu kuratora do działania za spółkę.
Art. 243. § 1. Wyrok, uchylający uchwałę, ma moc
obowiązującą w stosunkach między spółką a wszystkimi spólnikami.
§ 2. W przypadkach, w których ważność czynności,
dokonanej przez zarząd lub likwidatorów, jest zależna od uchwały zgromadzenia
spólników, unieważnienie takiej uchwały nie ma skutku wobec osób trzecich,
działających w dobrej wierze.
Rozdział IV. - Rachunkowość spółki.
Art. 244-252. (uchylone).
Art. 253. Jeżeli bilans, sporządzony przez zarząd,
wykaże straty, przewyższające sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz
połowę kapitału zakładowego, wówczas zarząd obowiązany jest bezzwłocznie zwołać
zgromadzenie spólników celem powzięcia uchwały co do dalszego istnienia spółki.
Rozdział V. - Zmiana umowy spółki.
Art. 254. § 1. Każda zmiana umowy spółki wymaga do
swej ważności uchwały spólników.
§ 2. Uchwała powinna być zaprotokółowana przez
notarjusza pod rygorem nieważności.
§ 3. Zmianę umowy spółki zgłosi zarząd do rejestru
handlowego.
§ 4. Równocześnie z wpisem o zmianie umowy należy
wpisać do rejestru zmiany danych, wymienionych w Art. 166.
§ 5. Przed zarejestrowaniem zmiana umowy nie ma
skutków prawnych.
§ 6. Do zarejestrowania zmian umowy spółki stosuje się
odpowiednio przepisy Art. 170 i 173.
Art. 255. § 1. Jeżeli podwyższenie kapitału
zakładowego następuje nie na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki,
może ono nastąpić jedynie przez zmianę umowy spółki.
§ 2. W braku odmiennych postanowień umowy spółki lub
uchwały o podwyższeniu dotychczasowi spólnicy mają prawo pierwszeństwa do
objęcia podwyższonego kapitału w stosunku do swych dotychczasowych udziałów.
Prawo pierwszeństwa należy wykonać w ciągu miesiąca od wezwania do jego
uskutecznienia. Wezwania te zarząd roześle spólnikom jednocześnie.
Art. 256. Oświadczenie nowego spólnika powinno
zawierać przystąpienie do spółki na zasadzie umowy spółki oraz objęcie udziału
w oznaczonej wysokości. Oświadczenie takie wymaga formy aktu notarjalnego pod
rygorem nieważności.
Art. 257. Przepisy działu niniejszego o wysokości
udziału, o pełnej wpłacie na poczet kapitału zakładowego oraz o wkładach
niepieniężnych stosuje się odpowiednio przy podwyższeniu kapitału zakładowego.
Art. 258. § 1. Podwyższenie kapitału zakładowego
zgłosi zarząd celem wpisania do rejestru handlowego.
§ 2. Do zgłoszenia należy dołączyć:
1) uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego;
2) oświadczenia o objęciu podwyższonego kapitału
zakładowego;
3) oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wypłaty
na podwyższony kapitał zostały dokonane i że przejście wkładów
niepieniężnych na spółkę z chwilą zarejestrowania podwyższenia kapitału
zakładowego jest zapewnione.
Art. 259. § 1. Uchwała o obniżeniu kapitału
zakładowego powinna określać kwotę, o którą kapitał zakładowy ma być obniżony,
tudzież sposób obniżenia.
§ 2. Przepisy działu niniejszego o najniższej
wysokości kapitału zakładowego tudzież udziału muszą być zachowane także przy
obniżeniu kapitału zakładowego.
Art. 260. § 1. O uchwalonym obniżeniu kapitału
zakładowego zarząd ogłosi w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w piśmie
przeznaczonym do ogłoszeń spółki, z wezwaniem wierzycieli spółki do wniesienia
sprzeciwu w ciągu trzech miesięcy, licząc od daty ogłoszenia, jeśli nie
zgadzają się na obniżenie. Wierzyciele, którzy w powyższym terminie zgłosili
sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni. Wierzycieli,
którzy sprzeciwu nie zgłosili, uważa się za zgadzających się na obniżenie
kapitału zakładowego.
§ 2. Przepisów paragrafu poprzedzającego nie stosuje
się, jeżeli skutkiem obniżenia kapitału zakładowego nie zwraca się spólnikom
wpłat, dokonanych na kapitał zakładowy, a jednocześnie z obniżeniem kapitału
zakładowego następuje jego podwyższenie przynajmniej do pierwotnej wysokości
przez podwyższenie udziałów istniejących lub ustanowienie nowych.
Art. 261. § 1. Obniżenie kapitału zakładowego zgłosi
zarząd celem wpisania do rejestru handlowego.
§ 2. Do zgłoszenia należy dołączyć:
1) uchwałę o obniżeniu kapitału zakładowego;
2) dowody należytego wezwania wierzycieli;
3) oświadczenie wszystkich członków zarządu,
stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw w określonym w
artykule poprzedzającym trzymiesięcznym terminie, zostali zaspokojeni lub
zabezpieczeni.
§ 3. Przepisów punktów 2 i 3 § 2 nie stosuje się w
przypadku, przewidzianym w § 2 artykułu poprzedzającego.
Rozdział VI. - Rozwiązanie i likwidacja spółki.
Art. 262. Rozwiązanie spółki powodują:
1) przyczyny, przewidziane w umowie spółki;
2) stwierdzona protokółem notarjalnym pod rygorem
nieważności uchwała spólników o rozwiązaniu spółki lub o przeniesieniu
siedziby spółki zagranicę;
3) ogłoszenie upadłości spółki;
4) inne przyczyny, przewidziane w dziale niniejszym.
Art. 263. Poza przypadkami, wskazanemi w Art. 173, sąd
może wyrokiem orzec rozwiązanie spółki:
1) na żądanie spólnika lub członka władz spółki, jeżeli
osiągnięcie celu spółki stanie się niemożliwe albo jeżeli zajdą inne ważne
przyczyny, wywołane stosunkami spółki;
2) na żądanie Prokuratorji Generalnej Rzeczypospolitej
Polskiej, jeżeli działalność spółki, naruszając prawo, zagraża interesowi
Państwa.
Art. 264. § 1. Rozwiązanie spółki następuje po
przeprowadzeniu likwidacji.
§ 2. Do tej chwili zgoda wszystkich spólników na
utrzymanie spółki może zapobiec rozwiązaniu, chyba że rozwiązanie nastąpiło na
żądanie nie będącego spólnikiem członka władz spółki lub na żądanie
Prokuratorji Generalnej albo wreszcie z urzędu ( Art. 173).
Art. 265. § 1. W czasie likwidacji spółka zachowuje
osobowość prawną.
§ 2. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z
dodatkiem "w likwidacji".
§ 3. Do spółki w okresie likwidacji stosuje się
przepisy o władzach spółki, prawach i obowiązkach spólników, jako też inne
przepisy działu niniejszego, o ile co innego nie wynika z przepisów rozdziału
niniejszego lub celu likwidacji.
§ 4. W toku likwidacji nie można spólnikom wypłacać
zysków przed spłaceniem wszystkich zobowiązań.
§ 5. W toku likwidacji dopłaty mogą być uchwalane
tylko za zgodą wszystkich spólników.
Art. 266. § 1. Likwidatorami są członkowie zarządu,
jeżeli umowa spółki lub uchwała spólników nie zawiera co do ustanowienia
likwidatorów postanowień odmiennych.
§ 2. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej,
likwidatorzy mogą być odwołani na mocy uchwały spólników.
§ 3. W przypadkach, gdy o rozwiązaniu spółki orzeka
sąd, sąd ten może zarazem ustanowić likwidatorów.
§ 4. Z ważnych powodów na wniosek osób interesowanych
sąd może odwołać likwidatorów i mianować innych. Likwidatorów, ustanowionych
przez sąd, tylko sąd może odwołać.
§ 5. Sąd, który mianował likwidatorów, określa
wysokość ich wynagrodzenia.
Art. 267. § 1. Likwidatorzy zgłoszą celem wpisania do
rejestru handlowego: otwarcie likwidacji, imiona i nazwiska likwidatorów,
sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym względzie
zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji
spółki.
§ 2. Do zgłoszenia dołączyć należy skreślone wobec
sądu albo uwierzytelnione notarjalnie wzory podpisów likwidatorów.
§ 3. Wpis likwidatorów, przez sąd ustanowionych, i
wykreślenie likwidatorów, przez sąd odwołanych, następuje z urzędu.
§ 4. W przypadku uchylenia likwidacji likwidatorzy
powinni tę okoliczność zgłosić celem wpisania do rejestru handlowego.
Art. 268. O otwarciu likwidacji likwidatorzy ogłoszą
w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń
spółki i wezwą wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności w ciągu trzech
miesięcy od dnia ogłoszenia.
Art. 269. Likwidatorzy co do swych uprawnień i
obowiązków podlegają przepisom działu niniejszego, przewidzianym dla zarządu
spółki.
Art. 270. § 1. Likwidatorzy sporządzą bilans otwarcia
likwidacji. Bilans ten likwidatorzy złożą zgromadzeniu spólników do
zatwierdzenia. Do bilansu tego stosuje się przepis Art. 252 § 1.
§ 2. Likwidatorzy powinni po upływie każdego roku
składać spólnikom sprawozdanie i bilans za okres ubiegły.
§ 3. Do bilansu likwidacyjnego należy przyjąć
wszystkie przedmioty według ich wartości zbywczej.
Art. 271. § 1. Likwidatorzy zakończą interesy bieżące
spółki, ściągną wierzytelności, wypełnią zobowiązania i spieniężą majątek
spółki. Nowe interesy mogą zawierać tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do
ukończenia dawnych. Nieruchomości zbywane będą przez publiczną licytację, a z
wolnej ręki jedynie z mocy uchwały spólników i po cenie nie niższej od
uchwalonej przez spólników.
§ 2. W stosunku wewnętrznym likwidatorzy są obowiązani
stosować się do uchwał spólników. Likwidatorzy, ustanowieni przez sąd,
obowiązani są stosować się do jednomyślnych uchwał, powziętych przez spólników
oraz przez te osoby interesowane, które spowodowały ich ustanowienie.
Art. 272. § 1. W granicach zakresu działania,
wskazanego w § 1 artykułu poprzedzającego, likwidatorzy mają prawo
reprezentowania spółki.
§ 2. Ograniczenia tego zakresu działania likwidatorów
nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich.
§ 3. Wobec osób trzecich, działających w dobrej
wierze, uważa się czynności, przedsięwzięte przez likwidatorów, za czynności
likwidacyjne.
Art. 273. W czasie likwidacji prokura nie może być
ustanowiona. Prokura przedtem ustanowiona wygasa.
Art. 274. Sumy, potrzebne do zaspokojenia lub
zabezpieczenia wierzycieli, znanych spółce, którzy się nie zgłosili lub
których wierzytelności nie są jeszcze płatne albo są sporne, należy złożyć do
depozytu sądowego.
Art. 275. § 1. Podział pomiędzy spólników majątku,
pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, nie może nastąpić
przed upływem sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o otwarciu likwidacji i
wezwaniu wierzycieli.
§ 2. Majątek ten dzieli się między spólników w
stosunku do ich udziałów.
§ 3. Umowa spółki może wskazać inne zasady podziału
majątku.
Art. 276. § 1. Wierzyciele spółki, którzy roszczeń
swych nie zgłosili we właściwym terminie, ani nie byli spółce znani, mogą żądać
zaspokojenia swych należności z majątku spółki jeszcze niepodzielonego.
§ 2. Spólnicy, którzy po upływie terminu
sześciomiesięcznego, przewidzianego w § 1 artykułu poprzedzającego, otrzymali w
dobrej wierze przypadającą na nich część majątku spółki, nie są obowiązani do
jej zwrotu celem pokrycia należności wierzycieli.
Art. 277. § 1. Po ukończeniu likwidacji i po
zatwierdzeniu przez zgromadzenie spólników ostatecznych rachunków likwidatorzy
ogłoszą sprawozdanie likwidacyjne i złożą je sądowi rejestrowemu z jednoczesnem
zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru handlowego.
§ 2. Księgi i dokumenty spółki rozwiązanej będą oddane
na przechowanie osobie, wskazanej umową spółki lub uchwałą spólników. W braku
takiej wskazówki przechowawcę wyznaczy sąd rejestrowy.
§ 3. Z upoważnienia sądu rejestrowego spólnicy i osoby
interesowane mogą przeglądać księgi i dokumenty.
Art. 278. § 1. W wypadku upadłości spółki rozwiązanie
następuje dopiero po ukończeniu postępowania upadłościowego.
§ 2. Nie rozwiązuje się jednak spółka, gdy
postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub
umorzone.
Art. 279. O rozwiązaniu spółki likwidatorzy lub
zarządca masy upadłości zawiadomią Ministerstwo Przemysłu i Handlu, przesyłając
równocześnie odpis sprawozdania likwidacyjnego.
Rozdział VII. - Wyłączenie spólnika.
Art. 280. § 1. Z ważnych przyczyn, dotyczących
poszczególnych spólników, sąd może orzec ich wyłączenie na żądanie wszystkich
pozostałych spólników, byleby udziały spólników, żądających wyłączenia,
przedstawiały więcej niż połowę kapitału zakładowego.
§ 2. Umowa spółki może przyznać prawo wystąpienia z
powództwem także mniejszej liczbie spólników, byleby ich udziały przedstawiały
więcej niż połowę kapitału zakładowego. W tym przypadku powinni być zapozwani
wszyscy pozostali spólnicy.
§ 3. Udziały spólnika wyłączonego muszą być przejęte
przez spólników lub osoby trzecie. Cenę przejęcia ustali sąd na podstawie
rzeczywistej wartości w chwili doręczenia pozwu.
Art. 281. § 1. Sąd, orzekając o wyłączeniu, oznaczy
termin, w ciągu którego ma być spólnikowi wyłączonemu zapłacona cena przejęcia
wraz z odstetkami od dnia doręczenia pozwu. Jeżeli w ciągu tego czasu cena nie
zostanie zapłacona, ani też zgodnie z przepisami kodeksu zobowiązań złożona do
depozytu sądowego, orzeczenie o wyłączeniu staje się bezskuteczne.
§ 2. W przypadku, gdy orzeczenie o wyłączeniu z
przyczyn, podanych w paragrafie poprzedzającym, stało się bezskuteczne, spólnik
bezskutecznie wyłączony ma prawo żądać od pozywających naprawienia szkody.
Art. 282. § 1. Spólnika prawomocnie wyłączonego,
którego udziały zostały w terminie zapłacone, uważa się za usuniętego ze spółki
już od chwili doręczenia mu pozwu; nie wpływa to jednak na ważność czynności,
w których brał w spółce udział po doręczeniu mu pozwu.
§ 2. Sąd może z ważnych powodów w celu zabezpieczenia
powództwa zawiesić spólnika w wykonywaniu jego praw członkowskich w spółce.
Rozdział VIII. - Łączenie się spółek.
Art. 283. Połączenie spółek może być dokonane:
1) przez przeniesienie całego majątku spółki (przejętej)
na inną (przejmującą) w zamian za udziały, które spółka przejmująca
przyznaje spólnikom spółki przejętej;
2) przez zawiązanie nowej spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się
spółek w zamian za udziały nowej spółki.
Art. 284. § 1. W przypadku łączenia się spółek przez
przeniesienie całego majątku na inną spółkę zgromadzenie spólników każdej
spółki powinno powziąć uchwałę, określającą warunki połączenia.
§ 2. W szczególności należy określić w uchwałach:
1) sumę, o jaką kapitał zakładowy spółki przejmującej
zostaje powiększony wskutek połączenia;
2) wysokość i ilość udziałów, jakie spółka przejmująca
przyznaje spólnikom spółki przejętej w zamian za jej majątek;
3) datę bilansów, na podstawie których połączenie ma być
dokonane;
4) datę, od której nowe udziały mają uczestniczyć w
zyskach;
5) termin, do którego połączenie ma być zgłoszone do
zarejestrowania.
§ 3. Połączenie może być przeprowadzone bez
podwyższenia kapitału zakładowego, jeżeli spółka przejmująca ma w swem ręku
udziały spółki przejmowanej albo swoje udziały, nabyte zgodnie z przepisami
działu niniejszego. Celem przyznania udziałów spólnikom spółki przejmowanej
spółka przejmująca może nabyć własne udziały w wysokości najwyżej jednej
dziesiątej części kapitału zakładowego.
Art. 285. § 1. Połączenie spółek zgłosi zarząd celem
wpisania do rejestru handlowego każdej z łączących się spółek.
§ 2. Wykreślenie spółki przejętej z rejestru może
nastąpić dopiero z chwilą zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego
spółki przejmującej, jeżeli takie podwyższenie ma nastąpić.
§ 3. Z chwilą wykreślenia spółki przejętej spółka
przejmująca wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejętej.
§ 4. Przepisanie praw hipotecznych spółki przejętej na
spółkę przejmującą odbywa się na jednostronny wniosek zarządu spółki
przejmującej.
Art. 286. Zarząd spółki przejmującej powinien w
terminie przez się obranym ogłosić trzykrotnie zamiar złączenia majątków spółek
połączonych w pismach, przeznaczonych do ogłoszeń łączących się spółek.
Art. 287. § 1. Majątek każdej z połączonych spółek
powinien być zarządzany przez spółkę przejmującą oddzielnie aż do chwili
zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli, których wierzytelności powstały
przed połączeniem, a którzy zażądali na piśmie zapłaty przed upływem sześciu
miesięcy od daty ostatniego ogłoszenia o zamiarze połączenia majątków.
§ 2. Za prowadzenie oddzielnego zarządu członkowie
władz spółki przejmującej odpowiadają osobiście i solidarnie.
Art. 288. W okresie odrębnego zarządzania majątkami
spółek wierzycielom każdej spółki służy pierwszeństwo do zaspokojenia z majątku
swej pierwotnej dłużniczki przed wierzycielami drugiej spółki.
Art. 289. § 1. W przypadku łączenia się spółek przez
zawiązanie nowej spółki spólnicy łączących się spółek zawrą umowę nowej spółki.
§ 2. Wpis do rejestru handlowego nowej spółki będzie
dokonany równocześnie z wykreśleniem spółek przejętych na podstawie aktów
organizacyjnych spółki przejmującej oraz uchwał spółek przejętych.
§ 3. Pozatem stosuje się wszystkie inne przepisy tego
rozdziału o łączeniu się spółek sposobem, przewidzianym w Art. 283 punkt 1.
Rozdział IX. - Odpowiedzialność cywilna i karna.
Art. 290. Jeżeli członkowie zarządu rozmyślnie lub
przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniu, o którem mowa w Art. 167
§ 1 punkt 2 lub w Art. 258 § 2 punkt 3, wówczas odpowiadają wobec wierzycieli
spółki solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub
zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego.
Art. 291. Kto, biorąc udział w tworzeniu spółki, przez
niedopełnienie przepisów prawa rozmyślnie lub przez niedbalstwo wyrządzi spółce
szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Art. 292. § 1. Członek władz spółki oraz likwidator
odpowiada wobec spółki za szkodę, wyrządzoną przez działalność sprzeczną z
prawem lub postanowieniami umowy spółki.
§ 2. Członek władz spółki oraz likwidator powinien
przy wykonywaniu swoich obowiązków dokładać staranności sumiennego kupca i
odpowiada wobec spółki za szkodę, spowodowaną brakiem takiej staranności.
Art. 293. Jeżeli szkodę, o której mowa w artykułach
poprzedzających, wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają za szkodę
solidarnie.
Art. 294. § 1. Jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o
odszkodowanie w ciągu roku od ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę, wówczas
każdy spólnik może wnieść pozew o wypłatę odszkodowania spółce.
§ 2. Na żądanie pozwanego sąd może nakazać złożenie
kaucji na zabezpieczenie grożącej pozwanemu szkody. Wysokość i rodzaj kaucji
oznaczy sąd według swego uznania. W razie niezłożenia kaucji w wyznaczonym
przez sąd terminie pozew będzie odrzucony.
§ 3. Na kaucji służy pozwanemu pierwszeństwo przed
wszystkimi wierzycielami powoda.
§ 4. Jeżeli powództwo okaże się nieuzasadnione, a
powód, wnosząc je, działał w złym zamiarze lub dopuścił się rażącego
niedbalstwa, obowiązany będzie naprawić szkodę, wyrządzoną pozwanemu.
Art. 295. W przypadku, gdy powództwo o odszkodowanie
wytacza spólnik na zasadzie artykułu poprzedzającego, oraz w przypadku
upadłości spółki osoby, zobowiązane do naprawienia szkody, nie mogą powoływać
się na uchwałę spólników, udzielającą im pokwitowania, ani też na dokonane
przez spółkę zrzeczenie się roszczeń o odszkodowanie.
Art. 296. § 1. Wierzytelności z tytułu naprawienia
szkody przedawniają się z upływem lat pięciu.
§ 2. Termin ten liczy się od dnia, w którym spółka
dowiedziała się o szkodzie i o osobie, zobowiązanej do odszkodowania.
§ 3. W każdym razie wierzytelność przedawnia się z
upływem lat dwudziestu od dnia spełnienia czynu, wyrządzającego szkodę.
§ 4. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku,
wierzytelność ulega dwudziestoletniemu przedawnieniu, licząc od dnia
popełnienia przestępstwa.
Art. 297. Powództwo o odszkodowanie przeciwko członkom
władz spółki oraz likwidatorom wytoczyć należy wyłącznie według miejsca
siedziby spółki.
Art. 298. § 1. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże
się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają osobiście i solidarnie za jej
zobowiązania.
§ 2. Członek zarządu może się uwolnić od powyższej
odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono upadłość lub
wszczęto postępowanie, zapobiegające upadłości (postępowanie układowe), albo
że niezgłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania zapobiegającego
upadłości nastąpiło nie z jego winy albo wreszcie, że pomimo niezgłoszenia
upadłości oraz niewszczęcia postępowania zapobiegającego upadłości wierzyciel
nie poniósł szkody.
§ 3. Przepisy artykułu niniejszego nie naruszają
przepisów, ustanawiających dalej idącą odpowiedzialność członków zarządu.
Art. 299. Przepisy artykułów poprzedzających nie
naruszają praw spólników oraz osób trzecich do dochodzenia szkody, bezpośrednio
im wyrządzonej.
Art. 300. § 1. Kto, biorąc udział w tworzeniu spółki
albo będąc członkiem władz spółki lub likwidatorem, działa na jej szkodę,
podlega karze więzienia do lat 5 i grzywny.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto osobę, wymienioną w
§ 1, nakłania do działania na szkodę spółki albo udziela jej pomocy do
popełnienia tego przestępstwa.
Art. 301. Kto, będąc członkiem zarządu spółki lub
likwidatorem, nie zgłasza upadłości spółki mimo powstania warunków,
uzasadniających według przepisów upadłość spółki,
podlega karze aresztu do 6 miesięcy lub grzywny albo
obu karom łącznie.
Art. 302. § 1. Kto przy wykonywaniu obowiązków,
wymienionych w dziale niniejszym, ogłasza dane nieprawdziwe albo przedstawia je
władzom spółki, władzom państwowym lub osobie, powołanej do rewizji,
podlega karze więzienia do 2 lat lub grzywny albo obu
karom łącznie.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie,
podlega karze aresztu do roku lub grzywny.
Art. 303. Kto, będąc członkiem zarządu lub
likwidatorem, dopuszcza do nabycia przez spółkę własnych udziałów lub brania
ich w zastaw,
podlega karze aresztu do 6 miesięcy lub grzywny.
Art. 304. Kto, będąc członkiem zarządu lub
likwidatorem, dopuszcza do wydawania przez spółkę dokumentów na okaziciela lub
dokumentów na zlecenie na udziały lub prawa do zysków w spółce,
podlega karze aresztu do 6 miesięcy lub grzywny albo
obu karom łącznie.
Art. 305. Sprawy o przestępstwa, wymienione w Art.
300-304, należą do właściwości sądów okręgowych.
Art. 306. § 1. Kto, będąc członkiem zarządu, wbrew
obowiązkowi dopuszcza do tego, że zarząd:
1) nie składa sądowi rejestrowemu listy spólników;
2) nie prowadzi księgi udziałów zgodnie z przepisami Art.
188 § 1;
3) nie zwołuje zgromadzenia spólników;
4) odmawia wyjaśnień osobie powołanej do rewizji lub nie
dopuszcza jej do pełnienia obowiązków,
podlega grzywnie do 10.000 złotych.
§ 2. Kto, będąc członkiem zarządu, dopuszcza do tego,
że spółka przez czas dłuższy niż trzy miesiące wbrew prawu lub umowie pozostaje
bez władzy nadzorczej w należytym składzie,
podlega grzywnie w tej samej wysokości.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się
odpowiednio do likwidatorów.
§ 4. Grzywnę nakłada sąd rejestrowy według zasad,
wskazanych w Art. 17.
DZIAŁ XII -Spółka akcyjna.
Rozdział I.- Powstanie spółki.
Art. 307. § 1. Kapitał zakładowy (akcyjny) spółki
akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej.
§ 2. Akcjonarjusze są obowiązani jedynie do świadczeń,
oznaczonych statutem.
§ 3. Akcjonarjusze nie odpowiadają osobiście za
zobowiązania spółki.
Art. 308. Statut spółki akcyjnej powinien być
sporządzony w formie aktu notarjalnego pod rygorem nieważności. Osoby,
podpisujące statut, są założycielami spółki. Założycieli powinno być
przynajmniej trzech, wyjąwszy gdy założycielem spółki jest Państwo lub związek
samorządu terytorjalnego.
Art. 309. § 1. Statut spółki akcyjnej powinien
określać:
1) firmę i siedzibę spółki;
2) przedmiot przedsiębiorstwa;
3) czas trwania spółki, jeżeli jest ograniczony;
4) wysokość kapitału akcyjnego, sposób jego zebrania,
nominalną wartość akcyj i ich ilość ze wskazaniem, czy akcje są imienne,
czy na okaziciela;
5) ilość akcyj poszczególnych rodzajów i przywiązane do
nich uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów;
6) imiona i nazwiska (firmę) oraz adres (siedzibę)
założycieli;
7) organizację władz zarządzających i nadzorczych.
§ 2. W statucie należy ponadto pod rygorem
bezskuteczności wobec spółki pomieścić postanowienia, dotyczące:
1) ilości i rodzajów tytułów uczestnictwa w dochodach lub
w podziale majątku spółki oraz przywiązanych do nich praw;
2) wszelkich związanych z akcjami obowiązków do świadczeń
na rzecz spółki - poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje;
3) warunków i sposobu umorzenia akcyj.
Art. 310. § 1. Spółka akcyjna, której
przedsiębiorstwo ma znaczenie państwowe lub charakter użyteczności publicznej,
może być zawiązana jedynie za zezwoleniem Ministra Przemysłu i Handlu, który
zatwierdza statut, odpowiadający przepisom prawa, i wszelkie zmiany statutu.
Statuty spółek akcyjnych, zajmujących się czynnościami bankowemi, i ich zmiany
zatwierdzają Ministrowie Skarbu oraz Przemysłu i Handlu.
§ 2. Rozporządzenie Rady Ministrów, wydane na wniosek
Ministra Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości,
wyszczególni rodzaje przedsiębiorstw, które mają znaczenie państwowe lub
charakter użyteczności publicznej.
§ 3. Zagraniczne spółki akcyjne mogą być dopuszczone
do działalności na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej jedynie za zezwoleniem
Ministrów Przemysłu i Handlu oraz Skarbu.
§ 4. Warunki dopuszczenia zagranicznych spółek
akcyjnych do działalności na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej określi
rozporządzenie Rady Ministrów, wydane na wniosek Ministra Przemysłu i Handlu.
Art. 311. § 1. Kapitał akcyjny spółki powinien
wynosić przynajmniej sto tysięcy złotych.
§ 2. Kapitał akcyjny może być pokryty albo gotowizną,
albo wkładami niepieniężnemi, albo w jeden i drugi sposób łącznie.
§ 3. Akcje, które wydaje się za wkłady niepieniężne,
powinny być pokryte w całości przed zarejestrowaniem spółki, akcje zaś,
wydawane za gotowiznę, powinny być opłacone przynajmniej w jednej czwartej ich
wartości nominalnej.
§ 4. Akcje nie mogą być wydawane poniżej ich wartości
nominalnej.
§ 5. Jeżeli akcje wydawane są po cenie wyższej od
wartości nominalnej, nadwyżka musi być uiszczona w całości przed
zarejestrowaniem spółki.
Art. 312. § 1. Jeżeli przewidziane są wkłady
niepieniężne (aporty), nabycie przed zarejestrowaniem spółki przedmiotów i praw
majątkowych albo wynagrodzenie za usługi, świadczone przy powstaniu spółki,
natenczas założyciele powinni sporządzić piśmienne sprawozdanie, wymieniając
szczegółowo:
1) przedmiot wkładów niepieniężnych, wnoszonych na
pokrycie całego lub części kapitału akcyjnego, oraz ilość i rodzaj
wydawanych wzamian za nie akcyj i innych tytułów uczestnictwa w dochodach
lub w podziale majątku spółki;
2) przedmioty i prawa majątkowe, nabywane przed
zarejestrowaniem spółki, oraz wysokość i sposób zapłaty;
3) usługi, świadczone przy powstaniu spółki, oraz
wysokość i sposób wynagrodzenia;
4) osoby, które wnoszą wkłady niepieniężne, zbywają
spółce przedmioty i prawa majątkowe lub otrzymują wynagrodzenie za usługi.
§ 2. W sprawozdaniu należy umotywować zamierzone
tranzakcje oraz wysokość przyznanego wynagrodzenia i dołączyć
usprawiedliwiające dokumenty w oryginałach lub urzędownie uwierzytelnionych
odpisach.
Art. 313. § 1. Sprawozdanie założycieli należy poddać
badaniu biegłych rewidentów co do prawdziwości i dokładności, tudzież celem
wydania opinji, czy wysokość przyznanej zapłaty i wynagrodzenia jest
uzasadniona.
§ 2. Sąd rejestrowy, właściwy według siedziby spółki,
wyznaczy podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych.
§ 3. Na piśmienne żądanie biegłych rewidentów
założyciele powinni w piśmiennej lub protokularnej formie dostarczyć
dodatkowych wyjaśnień lub dokumentów.
§ 4. Biegli rewidenci powinni sporządzić w dwóch
egzemplarzach szczegółową opinję i złożyć ją wraz ze sprawozdaniem założycieli
sądowi rejestrowemu, który jeden egzemplarz przez siebie poświadczony wydaje
założycielom.
§ 5. Sąd rejestrowy wyznacza wynagrodzenie za pracę
rewidentów i zatwierdza rachunek ich wydatków. Jeżeli założyciele dobrowolnie
tych należności nie uiszczą, sąd rejestrowy ściągnie je trybem, przewidzanym
do ściągnięcia opłat sądowych.
Art. 314. § 1. Zgoda na zawiązanie spółki akcyjnej i
brzmienie statutu oraz na objęcie akcyj przez założycieli samych lub łącznie z
osobami trzeciemi powinna być wyrażona pod rygorem nieważności w jednym lub
kilku aktach notarialnych.
§ 2. W szczególności należy w aktach tych wymienić
osoby, obejmujące akcje, ilość i rodzaj akcyj, objętych przez każdą z nich,
cenę emisyjną i terminy wpłat oraz stwierdzić dokonanie wyboru pierwszych władz
spółki.
§ 3. Jeżeli akcjonarjusze wzamian za akcje wnoszą
wkłady niepieniężne, albo gdy mają być nabyte dla spółki przed zarejestrowaniem
przedmioty i prawa majątkowe za gotowiznę, należy w aktach tych wymienić osoby,
wnoszące wkłady, lub zbywców, przedmiot wkładu lub nabycia, jako też rodzaj i
wysokość zapłaty.
Art. 315. W aktach o zawiązaniu spółki powinno być
wyraźnie stwierdzone, że każdy z przyszłych akcjonarjuszów, podpisujący akt,
zna sprawozdanie założycieli oraz opinję biegłych rewidentów ( Art. 313 i 314).
Art. 316. § 1. Jeżeli kapitał akcyjny ma być zebrany
za pomocą ogłoszeń (publicznej subskrypcji), wówczas statut projektowanej
spółki powinien być uprzednio ogłoszony w Monitorze Sądowym i Gospodarczym ze
wskazaniem, kiedy został sporządzony i przed jakim notarjuszem.
§ 2. Z zastrzeżeniem ustawy - Prawo o publicznym
obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych do zebrania kapitału
za pomocą ogłoszeń stosuje się przepisy poniższe.
Art. 317. § 1. Przed ogłoszeniem wezwań do zapisywania
się na akcje założyciele obowiązani są złożyć do depozytu sądu okręgowego,
właściwego według siedziby spółki, kaucję w wysokości jednej dwudziestej
części kapitału akcyjnego.
§ 2. Kaucja służy na zabezpieczenie wszelkich roszczeń
do założycieli z tytułu uchybień przy zawiązywaniu spółki. Roszczeniom tym
służy pierwszeństwo zaspokojenia z kaucji przed innemi wierzytelnościami.
§ 3. Kaucję zwraca się po zarejestrowaniu spółki lub
po upływie sześciu miesięcy od daty ogłoszenia o niedojściu spółki do skutku.
§ 4. Państwo i związki komunalne wolne są od składania
kaucji.
Art. 318. § 1. Ogłoszenia, wzywające do zapisywania
się na akcje (prospekty), będą umieszczane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
Ogłoszenia w Monitorze oraz w innych pismach, według wyboru założycieli,
powinny wskazywać:
1) liczbę i datę Monitora, w którym ogłoszono statut;
2) datę, liczbę kwitu i sąd, w którym złożono kaucję
założycielską;
3) ilość i rodzaj akcyj, zaofiarowanych do zapisu;
4) wartość nominalną i cenę emisyjną akcyj;
5) miejsce subskrypcji, termin jej otwarcia i zamknięcia;
6) wysokość, miejsce i terminy wpłat, które powinny być
dokonane przed zarejestrowaniem spółki i skutki nieuiszczenia rat w
oznaczonych terminach;
7) zasady przydziału akcyj subskrybentom;
8) termin, do którego subskrybent będzie związany
zapisem, jeżeli do tego czasu spółka nie zostanie zgłoszona do
zarejestrowania;
9) osoby, wzywające do zapisywania się na akcje.
§ 2. W ogłoszeniu należy ponadto wskazać
postanowienia:
1) o wkładach niepieniężnych oraz przedmiotach i prawach
majątkowych, nabywanych przed zarejestrowaniem spółki, wymieniając osobę
wkładcy i zbywcy, przedmiot wkładu i nabycia oraz rodzaj i wysokość
zapłaty;
2) o szczególnych korzyściach, przywiązanych do
poszczególnych rodzajów akcyj, lub o wynagrodzeniu, przyznanem za usługi
oddane spółce;
3) o wszelkich związanych z akcjami obowiązkach do
świadczeń na rzecz spółki - poza obowiązkiem wpłacenia należności za akcje.
Art. 319. § 1. Zapisy na akcje sporządza się w dwóch
egzemplarzach osobno dla każdego subskrybenta; jeden egzemplarz przeznaczony
jest dla subskrybenta, drugi dla spółki.
§ 2. Zapisy zawierać będą oprócz treści wymaganej do
ogłoszeń:
1) oznaczenie ilości i rodzajów subskrybowanych akcyj;
2) stwierdzenie wysokości dokonanej na akcje wpłaty;
3) zgodę na brzmienie statutu i zawiązanie spółki;
4) podpisy subskrybenta i banku, upoważnionego do
przyjmowania zapisów i wpłat na akcje.
§ 3. Zapis na akcje, dokonany pod warunkiem lub
zastrzeżeniem, jest nieważny.
Art. 320. § 1. Zapisy i wpłaty na akcje mogą
przyjmować jedynie Bank Polski, banki państwowe, tudzież inne banki, którym
zezwoli na to Minister Skarbu.
§ 2. Wpłaty na akcje nie mogą być podnoszone przez
założycieli, lecz pozostają do wyłącznego rozporządzenia przyszłego zarządu
spółki.
Art. 321. § 1. W razie niezapłacenia którejkolwiek
raty subskrypcyjnej, płatnej przed zarejestrowaniem spółki, założyciele mogą
uznać zapis za wygasły na skutek samego upływu terminu.
§ 2. W tym przypadku dokonane już wpłaty przepadają na
rzecz spółki, a nieopłacone akcje mogą być objęte w drodze zapisu przez inne
osoby.
Art. 322. § 1. Termin do zapisywania się na akcje nie
może być dłuższy niż trzy miesiące od dnia otwarcia subskrypcji.
§ 2. Jeżeli w terminie, oznaczonym w ogłoszeniu, cała
ilość akcyj zaofiarowanych nie zostanie subskrybowana i należycie opłacona,
spółkę uważa się za niedoszłą do skutku.
§ 3. W ciągu dwóch tygodni po upływie terminu
zamknięcia subskrypcji założyciele ogłoszą o niedojściu spółki do skutku w
pismach, w których były drukowane ogłoszenia o subskrypcji, i zawezwą
subskrybentów do odbioru wpłaconych kwot.
Art. 323. § 1. Jeżeli wszystkie akcje zostały
subskrybowane i należycie opłacone, założyciele dokonają w ciągu dwóch tygodni
od upływu terminu zamknięcia subskrypcji podziału akcyj subskrybentom.
§ 2. Wykazy subskrybentów ze wskazaniem ilości i
rodzaju przyznanych każdemu z nich akcyj będą wyłożone w ciągu następnych dwóch
tygodni w miejscach, gdzie zapisy były przyjmowane.
§ 3. W tym ostatnim terminie należy osoby, którym
akcyj nie przyznano, wezwać do odbioru wpłaconych kwot.
Art. 324. § 1. Nie później niż w ciągu dwóch miesięcy
od daty zamknięcia subskrypcji założyciele zwołają przez jednorazowe
ogłoszenie zgromadzenie organizacyjne.
§ 2. Ogłoszenie będzie umieszczone przynajmniej na dwa
tygodnie przed zgromadzeniem w tych samych pismach, w których dokonane były
ogłoszenia o subskrypcji.
§ 3. W ciągu tych dwóch tygodni przyszłym
akcjonarjuszom będą wydawane w miejscach, wskazanych w ogłoszeniu, odpisy
sprawozdania założycieli i opinji biegłych rewidentów.
Art. 325. Jeżeli wartość wkładów niepieniężnych lub
przedmiotów i praw majątkowych, nabywanych przed zarejestrowaniem, ustalona
przez biegłych rewidentów, jest niższa przynajmniej o jedną piątą od wartości,
oznaczonej w sprawozdaniu założycieli, wolno każdemu subskrybentowi zrzec się
uczestnictwa w spółce. O zrzeczeniu się należy zawiadomić założycieli listem
poleconym, który powinien być doręczony przed dniem zgromadzenia
organizacyjnego, lub złożyć oświadczenie na zgromadzeniu przed przystąpieniem
do wyboru władz. Akcje, przypadające subskrybentom, którzy się zrzekli
uczestnictwa w spółce, mogą być objęte przez zapisy ( Art. 319) innych osób.
Art. 326. § 1. Zgromadzenie organizacyjne odbywa się
według zasad, przewidzianych dla walnych zgromadzeń.
§ 2. Zgromadzenie otwiera jeden z założycieli.
Art. 327. § 1. Na zgromadzeniu organizacyjnem powinno
być stwierdzone objęcie wszystkich akcyj i uiszczenie wpłat, które powinny być
dokonane przed zarejestrowaniem, oraz odczytane sprawozdanie założycieli i
opinja biegłych rewidentów.
§ 2. Zgromadzenie organizacyjne nie może zmienić
statutu.
§ 3. Zgromadzenie zatwierdzi osobną uchwałą ogólną
wysokość kosztów organizacyjnych.
§ 4. Zgromadzenie dokona wyboru pierwszych władz
spółki.
Art. 328. § 1. Na żądanie osób, przedstawiających na
zgromadzeniu przynajmniej jedną dziesiątą część kapitału akcyjnego, gotowizną
wpłaconego, a niekorzystających z żadnych szczególnych uprawnień, powinno być
zarządzone powtórnie zbadanie sprawozdania założycieli przez komisję, wybraną
na tem zgromadzeniu, składającą się co najmniej z trzech osób. W tej komisji ma
prawo uczestniczyć jeden przedstawiciel, wybrany przez osoby, żądające
powtórnego zbadania.
§ 2. Po wybraniu komisji zgromadzenie powinno być
przynajmniej na tydzień odroczone. Dzień nowego zgromadzenia określi samo
zgromadzenie.
§ 3. Jeżeli sprawozdanie komisji, powzięte większością
głosów, nie będzie zgodne ze sprawozdaniem założycieli, należy przed
przystąpieniem do wyboru władz spółki powziąć uchwałę, czy spółka ma dojść do
skutku.
§ 4. Uchwała zapada większością głosów,
przedstawiających na zgromadzeniu akcje gotowizną opłacone, a niekorzystające z
żadnych szczególnych uprawnień; w głosowaniu nie mogą brać udziału nawet jako
pełnomocnicy założyciele oraz osoby, którym mają być przyznane wynagrodzenia
lub korzyści szczególne, chociażby reprezentowali także akcje, gotowizną
opłacone.
Art. 329. Zarząd zgłosi zawiązanie spółki celem
wpisania do rejestru handlowego.
Art. 330. Wpis spółki do rejestru handlowego powinien
obejmować:
1) firmę, siedzibę, adres i przedmiot przedsiębiorstwa;
2) wysokość kapitału akcyjnego, ilość i wartość nominalną
akcyj;
3) ilość akcyj uprzywilejowanych i rodzaj
uprzywilejowania;
4) wzmiankę, jaka część kapitału akcyjnego została
wpłacona przed zarejestrowaniem;
5) imiona i nazwiska członków zarządu oraz sposób
reprezentowania spółki;
6) jeżeli przy zawiązywaniu spółki akcjonarjusze wnoszą
wkłady niepieniężne - zaznaczenie tej okoliczności;
7) czas trwania spółki, jeżeli w myśl statutu jest
ograniczony;
8) jeżeli statut wskazuje pismo, przeznaczone do ogłoszeń
spółki - oznaczenie tego pisma.
Art. 331. § 1. Do zgłoszenia spółki należy dołączyć:
1) statut;
2) akty o zawiązaniu spółki i objęciu akcyj;
3) oświadczenie wszystkich członków zarządu, że
przepisane statutem wpłaty na akcje zostały dokonane i że przejście wkładów
niepieniężnych na spółkę z chwilą jej zarejestrowania jest zapewnione;
4) stwierdzenie ustanowienia władz spółki z
wyszczególnieniem ich składu osobowego;
5) dowód zezwolenia i zatwierdzenia statutu przez
właściwą władzę, jeżeli do powstania spółki jest to wymagane.
§ 2. W przypadku zebrania kapitału akcyjnego w drodze
publicznej subskrypcji należy nadto dołączyć:
1) protokół zgromadzenia organizacyjnego wraz z
ogłoszeniami (prospektami);
2) spis subskrybentów z uwidocznieniem liczby akcyj,
przypadających na każdego z nich, i wysokości uiszczonych wpłat;
3) poświadczenie banków o wysokości dokonanych wpłat.
§ 3. W przypadkach, w dziale niniejszym
przewidzianych, należy dołączyć sprawozdanie założycieli wraz z opinją biegłych
rewidentów oraz sprawozdanie komisji, wybranej na zgromadzeniu organizacyjnem.
Art. 332. § 1. Wszelkie zmiany danych, wymienionych w
Art. 330, powinien zarząd zgłosić celem wpisania do rejestru handlowego.
§ 2. W przypadku, gdy przed zarejestrowaniem spółki
wpłacono tylko część kapitału akcyjnego, zarząd powinien zgłosić celem wpisania
do rejestru handlowego dokonanie wpłaty każdej dalszej części kapitału
akcyjnego.
Art. 333. Do zgłoszenia spółki oraz zmian składu
osobowego zarządu należy dołączyć skreślone wobec sądu albo uwierzytelnione
notarjalnie wzory podpisów członków zarządu.
Art. 334. Po zarejestrowaniu spółki zarząd powinien w
ciągu dwóch tygodni złożyć Ministerstwu Przemysłu i Handlu poświadczone przez
siebie odpisy statutu i aktów o zawiązaniu spółki oraz wskazać sąd, w którym
spółka została zarejestrowana, podając datę i liczbę rejestracji.
Art. 335. § 1. Przez zarejestrowanie spółka nabywa
osobowość prawną.
§ 2. Osoby, które działały w imieniu spółki przed jej
zarejestrowaniem, odpowiadają osobiście i solidarnie.
Art. 336. Jeżeli w ciągu trzech miesięcy od terminu
zamknięcia subskrypcji, a w przypadku Art. 314 od daty sporządzenia statutu,
spółka nie będzie zgłoszona do zarejestrowania lub jeżeli postanowienie sądu
odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, wówczas założyciele oraz
osoby, które wybór do pierwszych władz spółki przyjęły, powinny pod solidarną
odpowiedzialnością bezzwłocznie zawiadomić o tem przez ogłoszenia osoby
interesowane i zarządzić zwrot wpłaconych sum i wkładów niepieniężnych.
Art. 337. § 1. Jeżeli po zarejestrowaniu spółki
stwierdzone zostaną braki, wynikłe z niedopełnienia przepisów prawa, sąd
rejestrowy z urzędu lub na wniosek interesowanych zawezwie spółkę do usunięcia
braków i wyznaczy w tym celu odpowiedni termin.
§ 2. Jeżeli spółka nie uczyni zadość wezwaniu, sąd
rejestrowy może nakładać grzywny według zasad, wskazanych w Art. 17.
§ 3. Jeżeli braki mają istotne znaczenie dla dalszego
istnienia spółki i nie będą usunięte pomimo upływu terminu, wyznaczonego przez
sąd rejestrowy, sąd ten może, po zawezwaniu zarządu spółki do złożenia
oświadczenia, wydać z urzędu lub na wniosek interesowanych postanowienie o
rozwiązaniu spółki.
§ 4. Z powodu powyższych braków spółka nie może być
rozwiązana, jeżeli od jej zarejestrowania upłynęło pięć lat.
Art. 338. Wymagane przez prawo ogłoszenia, pochodzące
od spółki, należy umieszczać w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, chyba że
ustawa stanowi inaczej. Statut może przewidzieć ponadto inny sposób
ogłaszania. Minister Przemysłu i Handlu może wskazać jeszcze inne pismo, w
którem ogłoszenia takie powinny być umieszczane.
Rozdział II.- Prawa i obowiązki akcjonarjuszów.
Art. 339. § 1. Tekst akcji powinien zawierać:
1) firmę i siedzibę spółki;
2) sąd, w którym spółka jest zarejestrowana, i liczbę
rejestru;
3) datę zarejestrowania spółki i emisji akcji;
4) wartość nominalną, liczbę, serję, rodzaj danej akcji i
uprawnienia szczególne akcji;
5) przy akcjach imiennych wysokość dokonanej wpłaty;
6) ograniczenia co do przeniesienia własności akcji;
7) przepisy statutu o związanych z akcją obowiązkach do
świadczeń na rzecz spółki.
§ 2. Akcja powinna być opatrzona pieczęcią spółki oraz
podpisem zarządu. Podpis może być mechanicznie odtwarzany.
Art. 340. § 1. Wartość nominalna akcyj nie może być
mniejsza niż jeden złoty.
§ 2. (skreślony).
Art. 341. § 1. Akcjonarjusz obowiązany jest do pełnej
wpłaty należności za akcje.
§ 2. Wpłaty powinny być dokonywane równomiernie na
wszystkie akcje.
§ 3. Akcjonarjusz nie może potrącać swoich
wierzytelności do spółki z wpłatami na poczet akcyj.
Art. 342. § 1. Terminy i wysokość wpłat na akcje
określa statut lub walne zgromadzenie.
§ 2. Zarząd ogłosi wezwanie o dokonanie wpłat
dwukrotnie.
§ 3. Pierwsze ogłoszenie powinno być dokonane na
miesiąc, drugie zaś nie później niż na dwa tygodnie przed terminem wpłaty.
§ 4. Zamiast ogłoszeń wystarczą wezwania, dokonane
listami poleconemi w tych samych terminach.
§ 5. Jeżeli akcjonarjusz nie dokona wpłaty w
oznaczonym terminie, będzie obowiązany do zapłacenia odsetek zwłoki i do
zapłacenia odszkodowania umownego, jeżeli statut je przewiduje.
Art. 343. § 1. Jeżeli akcjonarjusz w ciągu miesiąca po
upływie terminu płatności nie uiści zaległej raty, odsetek i odszkodowania
umownego, może być bez uprzedniego wezwania pozbawiony swych praw przez
unieważnienie akcyj lub świadectw tymczasowych, o czem spółka powinna uprzedzić
w ogłoszeniach o wpłatach. W tym przypadku zamiast unieważnionych akcyj lub
świadectw tymczasowych będą wydane nowe.
§ 2. O unieważnieniu z powodu niedokonania wpłat
zawiadomi spółka będącego w zwłoce akcjonarjusza i jego poprzedników, którzy w
ciągu ostatnich lat pięciu byli wpisani do księgi akcyjnej. Zawiadomienia będą
wysłane pod adresami, wskazanemi w księdze.
§ 3. Po ogłoszeniu numerów unieważnionych akcyj lub
świadectw tymczasowych spółka wyda nowe akcje lub świadectwa tymczasowe pod
dawnemi numerami i sprzeda je za pośrednictwem notarjusza, komornika lub
maklera giełdowego. Sprzedaż będzie dokonana z wolnej ręki po kursie dziennym,
a w braku takiej ceny lub gdy sprzedaży nie dało się uskutecznić - przez
licytację publiczną.
§ 4. Uzyskana ze sprzedaży suma po pokryciu kosztów
ogłoszeń i sprzedaży, jako też odsetek i odszkodowania umownego, będzie
zaliczona na zaległą ratę; reszta zaś będzie zwrócona będącemu w zwłoce
akcjonarjuszowi.
§ 5. Jeżeli uzyskana ze sprzedaży suma nie pokryje
powyższych należności, za niedobór będą odpowiadać solidarnie będący w zwłoce
akcjonarjusz, jego poprzednicy i subskrybent.
§ 6. Wierzytelności spółki do poprzedników i
subskrybentów przedawniają się z upływem lat pięciu od daty wpisu przeniesienia
akcji do księgi akcyjnej.
§ 7. Subskrybent lub poprzednik będącego w zwłoce
akcjonarjusza w razie pokrycia niedoboru ma zwrotne roszczenia do swego
następcy. Roszczenia te przedawniają się z upływem lat pięciu.
Art. 344. § 1. Akcje są niepodzielne; mogą być
wydawane w odcinkach zbiorowych.
§ 2. Spółwłaściciele akcji lub akcyj wykonywają swoje
prawa w spółce przez wspólnego przedstawiciela; za świadczenia, związane z
akcją, odpowiadają solidarnie.
§ 3. Jeżeli spółwłaściciele nie wskazali wspólnego
przedstawiciela, oświadczenia spółki mogą być ważnie dokonywane wobec
któregokolwiek z nich.
Art. 345. § 1. Akcje mogą być imienne lub na
okaziciela.
§ 2. Zamiana akcyj imiennych na akcje na okaziciela
lub odwrotnie może być dokonana na żądanie akcjonarjusza, jeżeli prawo lub
statut nie stanowi inaczej.
Art. 346. § 1. Akcje na okaziciela nie mogą być
wydawane przed pełną wpłatą; na dowód częściowej wpłaty należy wydawać imienne
świadectwa tymczasowe.
§ 2. Akcje imienne mogą być wydawane przed pełną
wpłatą.
§ 3. Każdorazowa wpłata powinna być uwidoczniona na
świadectwach tymczasowych i akcjach imiennych.
§ 4. Akcje i świadectwa tymczasowe, wydane przed
zarejestrowaniem spółki lub nowej emisji, są nieważne.
Art. 347. § 1. Akcje, wydane wzamian za wkłady
niepieniężne, powinny zostać imiennemi aż do chwili zatwierdzenia przez walne
zgromadzenie sprawozdania i rachunków za drugi rok obrotowy i w ciągu tego
czasu nie mogą być zbywane ani zastawiane.
§ 2. Akcje te w ciągu powyższego okresu będą
zatrzymane w spółce na zabezpieczenie roszczeń o odszkodowanie z tytułu umów,
dotyczących wkładów niepieniężnych. Roszczeniom tym służy pierwszeństwo
zaspokojenia przed innemi wierzytelnościami.
Art. 348. § 1. Akcje są zbywalne.
§ 2. Przeniesienie akcyj imiennych może statut
uzależnić od zezwolenia spółki albo w inny sposób ograniczyć.
§ 3. Jeżeli statut uzależnia przeniesienie akcji od
zezwolenia spółki, wówczas w braku odmiennego postanowienia statutu zezwolenia
udziela zarząd w formie piśmiennej.
§ 4. Jeżeli spółka odmawia zezwolenia, powinna wskazać
innego nabywcę. Termin do wskazania nabywcy oraz sposób określenia i zapłaty
ceny oznaczy statut; w braku takich postanowień statutu akcja imienna może być
zbyta bez ograniczenia.
Art. 349. Umowy, ograniczające na pewien czas
zbywalność akcyj, są ważne.
Art. 350. Przeniesienie akcyj imiennych lub świadectw
tymczasowych odbywa się przez piśmienne oświadczenie bądź na samej akcji lub
na świadectwie tymczasowem, bądź w osobnym dokumencie i przez wręczenie akcji
lub świadectwa tymczasowego.
Art. 351. § 1. Zarząd obowiązany jest prowadzić księgę
akcyj imiennych i świadectw tymczasowych (księgę akcyjną), do której należy
wpisywać imię i nazwisko (firmę) oraz adres (siedzibę) posiadacza akcji lub
świadectwa tymczasowego, wysokość dokonanych wpłat, tudzież wzmiankę o
przeniesieniu akcji lub świadectwa tymczasowego na inną osobę wraz z datą
wpisu.
§ 2. Przy wpisie przeniesienia zarząd nie ma obowiązku
badania prawdziwości podpisu zbywcy.
§ 3. Zarząd zaznaczy dokonanie wpisu o przeniesieniu
akcji lub świadectwie tymczasowem.
§ 4. Każdy akcjonarjusz może przeglądać księgę
akcyjną.
Art. 352. Wobec spółki uważa się za akcjonarjusza
tylko tę osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej, lub posiadacza akcji na
okaziciela.
Art. 353. Podczas trwania spółki nie wolno zwracać
akcjonarjuszom dokonanych wpłat na akcje ani w całości, ani w części, wyjąwszy
przypadki, przewidziane w dziale niniejszym.
Art. 354. Akcjonarjuszom nie wolno pobierać odsetek od
akcyj.
Art. 355. § 1. Akcjonarjusze mają prawo do udziału w
zysku rocznym, przeznaczonym przez walne zgromadzenie do podziału.
§ 2. Zysk rozdziela się w stosunku do nominalnej
wartości akcyj; jeżeli akcje nie są całkowicie opłacone, rozdziela się zysk w
stosunku do dokonanych wpłat na akcje.
§ 3. Statut może ustanowić inny sposób podziału
czystego zysku.
Art. 356. § 1. Akcjonarjusze, którzy wbrew przepisom
prawa albo postanowieniom statutu otrzymali wypłaty, obowiązani są do zwrotu.
Wyjątek stanowi przypadek otrzymania przez akcjonarjusza w dobrej wierze
udziału w zysku. Członkowie władz spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za
nieprawną wypłatę, odpowiadają za zwrot solidarnie z odbiorcą.
§ 2. Zobowiązani nie mogą być zwolnieni od
odpowiedzialności, przewidzianej w paragrafie poprzedzającym.
§ 3. Wierzytelności powyższe przedawniają się z
upływem lat pięciu, licząc od dnia wypłaty, z wyjątkiem wierzytelności w
stosunku do odbiorcy, który wiedział o bezprawności wypłaty.
Art. 357. § 1. Spółka może wydawać akcje o
szczególnych uprawnieniach, które powinny być w statucie dokładnie określone
(akcje uprzywilejowane).
§ 2. W szczególności uprzywilejowanie dotyczyć może
prawa głosu, dywidendy i podziału majątku w razie likwidacji spółki.
§ 3. Przyznanie szczególnych uprawnień może spółka
uzależnić od uiszczenia dodatkowych dopłat.
Art. 358. Akcje uprzywilejowane co do głosu powinny
być imienne. Statut może uprzywilejowanie co do głosu uzależnić od pewnych
warunków. Jednej akcji nie można przyznać więcej niż pięć głosów. W razie
zmiany takiej akcji na akcje na okaziciela lub w razie zbycia wbrew
zastrzeżonym warunkom uprzywilejowanie to wygasa.
Art. 359. § 1. Dywidenda uprzywilejowana nie może być
wyższa ponad dwie jednostki powyżej przeciętnej stopy dyskontowej Banku
Polskiego, obowiązującej dla weksli krajowych w ciągu ubiegłego roku
obrotowego spółki.
§ 2. Jeżeli statut przyznaje prawo poboru dywidendy
uprzywilejowanej, niewypłaconej w latach poprzednich, z czystego zysku lat
następnych, należy w statucie oznaczyć najwyższą ilość lat, za które dywidenda
może być wypłacona; ilość ta nie może przekraczać pięciu lat.
Art. 360. § 1. Celem wynagrodzenia za usługi, oddane
przy powstaniu spółki, może spółka wydawać imienne świadectwa założycielskie.
§ 2. Świadectwa założycielskie mogą być wydawane
najwyżej na okres dwudziestu pięciu lat od chwili zarejestrowania spółki.
Świadectwa te dają prawo uczestniczenia w podziale czystego zysku spółki w
granicach, ustalonych przez statut, po uprzedniem odliczeniu na rzecz
akcjonarjuszów określonej w statucie minimalnej dywidendy. Wysokość tej
dywidendy nie może być ustanowiona poniżej przeciętnej stopy dyskontowej Banku
Polskiego, obowiązującej dla weksli krajowych w ciągu ubiegłego roku
obrotowego spółki.
Art. 361. § 1. Do akcyj imiennych może być przywiązany
obowiązek powtarzających się świadczeń niepieniężnych.
§ 2. Akcje takie mogą być przenoszone tylko za
zezwoleniem spółki. Spółka może odmówić zezwolenia jedynie z ważnych powodów,
atoli bez obowiązku wskazania innego nabywcy.
§ 3. Statut może przewidywać odszkodowanie umowne za
niedopełnienie powtarzających się świadczeń niepieniężnych.
§ 4. Wynagrodzenie za takie świadczenia wypłacone
będzie przez spółkę nawet wówczas, gdy bilans nie wykaże czystego zysku;
wynagrodzenie nie może przewyższać zwykłej ceny, przyjętej w obrocie.
Art. 362. W razie tak znacznego uszkodzenia akcji,
świadectwa tymczasowego lub kuponu dywidendowego, iż nie nadają się one do
dalszego obiegu, spółka powinna na żądanie posiadacza wzamian dawnego wydać
nowy egzemplarz za zwrotem kosztów sporządzenia.
Art. 363. § 1. Akcja może być umorzona jedynie wtedy,
gdy statut to przewiduje.
§ 2. Umorzenie bez zachowania przepisów o obniżeniu
kapitału akcyjnego może być dokonane jedynie z czystego zysku.
Art. 364. § 1. Statut może postanowić, że wzamian
akcyj umorzonych przez losowanie spółka wydawać będzie akcje użytkowe bez
określonej wartości nominalnej.
§ 2. Akcje użytkowe uczestniczą na równi z akcjami
nieumorzonemi w podziale nadwyżki rocznych zysków po wypłacie akcjom
nieumorzonym dywidendy w wysokości najwyżej dwóch jednostek ponad przeciętną
stopę dyskontową Banku Polskiego, obowiązującą dla weksli krajowych w ciągu
roku obrotowego spółki, oraz w podziale nadwyżki majątku spółki, pozostałej po
pokryciu wartości nominalnej akcyj nieumorzonych.
§ 3. Akcje użytkowe korzystają ponadto z innych praw,
służących zwykłym akcjom.
Art. 365. § 1. Spółka nie może na swój rachunek
nabywać ani przyjmować w zastaw własnych akcyj. Wyjątek stanowi nabycie w
drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z
innego majątku akcjonarjusza, oraz nabycie celem umorzenia akcyj.
§ 2. Jeżeli akcje, nabyte w drodze egzekucji, nie
zostaną zbyte w ciągu roku od dnia nabycia, muszą być umorzone według przepisów
o obniżeniu kapitału akcyjnego.
§ 3. Akcje własne należy umieścić w bilansie jako
osobną pozycję pod nazwą: "Akcje własne do zbycia".
§ 4. Z akcji własnych nie wykonuje się prawa głosu.
Rozdział III. -Władze spółki.
Oddział 1. Zarząd.
Art. 366. § 1. Zarząd składa się z jednego lub
większej liczby członków.
§ 2. Do zarządu mogą być powołane osoby z pośród
akcjonarjuszów lub z poza ich grona.
§ 3. Członków zarządu wybiera walne zgromadzenie,
jeżeli statut nie stanowi inaczej.
Art. 367. § 1. Członkowie pierwszego zarządu mogą być
powołani najwyżej na dwa lata, członkowie zarządów następnych - najwyżej na
trzy lata.
§ 2. Statut może w powyżej określonych granicach czasu
ustanowić częściowe odnawianie zarządu w ten sposób, że pewna ilość członków
zarządu kolejno ustępuje bądź w drodze losowania, bądź według starszeństwa
wyboru.
§ 3. Mandaty członków zarządu wygasają z dniem odbycia
walnego zgromadzenia, zatwierdzającego sprawozdanie, bilans i rachunek zysków
i strat za ostatni rok ich urzędowania.
Art. 368. Członkowie zarządu mogą być w każdej chwili
odwołani, co jednak nie uwłacza ich roszczeniom z umowy o pracę.
Art. 369. § 1. Zarząd reprezentuje spółkę w sądzie i
poza sądem.
§ 2. Prawo członka zarządu do reprezentowania spółki
rozciąga się na wszystkie czynności sądowe i pozasądowe, związane z
prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa handlowego, z wyjątkiem spraw,
wymienionych w Art. 388 punkt 3, 4 i 5, które wymagają uchwały walnego
zgromadzenia.
§ 3. Prawa reprezentowania spółki nie można ograniczyć
ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
Art. 370. § 1. Jeżeli zarząd spółki jest wieloosobowy,
sposób reprezentowania reguluje statut. Jeżeli statut nie zawiera żadnych w
tym względzie postanowień, do składania oświadczeń i podpisywania w imieniu
spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo też jednego
członka zarządu łącznie z prokurentem.
§ 2. Oświadczenia, zwrócone do spółki, tudzież
doręczenia pism mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub
prokurenta.
§ 3. Przepisy artykułu niniejszego nie wyłączają
ustanowienia prokury jednoosobowej lub łącznej i nie ograniczają praw
prokurentów, wypływających z przepisów o prokurze.
Art. 370[1]. § 1. Oświadczenia pisemne spółki,
skierowane do oznaczonej osoby, powinny zawierać:
1) firmę spółki, jej siedzibę i adres;
2) oznaczenie sądu rejestrowego i numeru, pod którym
spółka jest zarejestrowana;
3) imiona i nazwiska członków zarządu;
4) wysokość kapitału akcyjnego subskrybowanego i
wpłaconego.
§ 2. Obowiązek określony w paragrafie poprzedzającym
nie dotyczy oświadczeń woli skierowanych do osób pozostających ze spółką w
stałych stosunkach umownych.
Art. 371. Wobec spółki członkowie zarządu podlegają
ograniczeniom, ustanowionym w dziale niniejszym, w statucie oraz w uchwałach
walnego zgromadzenia.
Art. 372. Uchwały zarządu będą protokółowane. Ponadto
protokóły powinny stwierdzać porządek obrad, imiona i nazwiska obecnych
członków zarządu, ilość oddanych głosów za poszczególnemi uchwałami oraz
odrębne zdania. Protokóły podpisują obecni.
Art. 373. W razie sprzeczności interesów spółki z
osobistemi interesami członka zarządu, jego małżonka, krewnych i powinowatych
do drugiego stopnia, powinien członek zarządu wstrzymać się od udziału w
rozstrzyganiu takich spraw i żądać zaznaczenia tego w protokóle.
Art. 374. W umowach pomiędzy spółką a członkami
zarządu tudzież w sporach z nimi reprezentuje spółkę rada nadzorcza lub
pełnomocnicy, powołani uchwałą walnego zgromadzenia.
Art. 375. § 1. Członek zarządu nie może bez zezwolenia
spółki zajmować się interesami konkurencyjnemi ani też uczestniczyć w spółce
konkurencyjnej jako spólnik jawny lub członek władz.
§ 2. Jeżeli statut nie stanowi inaczej, zezwolenia
udziela organ, powołany do ustanowienia zarządu.
Oddział 2 Nadzór.
Art. 376. (skreślony).
Art. 377. § 1. Spółka akcyjna powinna mieć radę
nadzorczą, bądź komisję rewizyjną, bądź, jeżeli statut tak stanowi, obie te
władze.
§ 2. Spółka akcyjna o kapitale akcyjnym ponad pięćset
tysięcy złotych powinna mieć radę nadzorczą.
§ 3. Akcjonarjusze, przedstawiający przynajmniej jedną
piątą część kapitału akcyjnego, mogą żądać, aby obok komisji rewizyjnej była
ustanowiona rada nadzorcza lub obok rady nadzorczej komisja rewizyjna.
§ 4. Jeżeli na skutek tego wniosku na najbliższem
walnem zgromadzeniu nie zapadnie uchwała o zmianie statutu, wprowadzająca
żądaną władzę, a wniosek mniejszości zostanie poparty na tem zgromadzeniu
przez akcjonarjuszów, przedstawiających przynajmniej jedną piątą część
kapitału akcyjnego, natenczas wniosek mniejszości zyskuje moc obowiązującą dla
całej spółki, stanowi zmianę statutu i powinien być zarejestrowany.
Art. 378. Członkowie zarządu, likwidatorzy i
pracownicy spółki zajmujący stanowisko głównego księgowego, radcy prawnego,
kierownika zakładu lub inne podlegające bezpośrednio członkowi zarządu nie mogą
być równocześnie członkami rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej.
Art. 379. § 1. Rada nadzorcza składa się przynajmniej
z pięciu członków, wybranych przez walne zgromadzenie.
§ 2. Statut może ustanowić inny sposób powoływania
członków rady nadzorczej.
§ 3. Na wniosek akcjonarjuszów, przedstawiających
przynajmniej jedną piątą część kapitału akcyjnego, wybór rady nadzorczej
powinien być dokonany przez najbliższe walne zgromadzenie w drodze głosowania
oddzielnemi grupami, nawet gdy statut przewiduje inny sposób powołania rady
nadzorczej, chyba że w skład jej wchodzi choćby jedna osoba, wyznaczona przez
władzę państwową lub samorządową.
§ 4. Osoby, przedstawiające na walnem zgromadzeniu
taką część akcyj, jaka przypada z podziału ogólnej ilości reprezentowanych
akcyj przez liczbę członków rady, mogą utworzyć oddzielną grupę celem wyboru
jednego członka rady, nie biorą jednak już udziału w wyborze pozostałych
członków. Poszczególne grupy mniejszości mogą łączyć się celem dokonania
wspólnego wyboru.
§ 5. W przypadku żądania wyborów oddzielnemi grupami
mandaty wszystkich członków rady nadzorczej, niezależnie od czasu, na jaki
zostali wybrani, wygasają przedterminowo z dniem odbycia walnego zgromadzenia,
które ma dokonać wyboru grupami.
Art. 380. § 1. Komisja rewizyjna składa się z pięciu
członków, wybieranych przez walne zgromadzenie.
§ 2. Akcjonarjusze, posiadający przynajmniej jedną
piątą część głosów, reprezentowanych na walnem zgromadzeniu, mogą żądać, aby
wybór komisji rewizyjnej odbył się grupami, i w tym celu mogą utworzyć odrębną
grupę celem wyboru jednego członka komisji, nie biorąc już udziału w wyborze
pozostałych członków. Poszczególne grupy mniejszości mogą łączyć się celem
dokonania wspólnego wyboru.
§ 3. W przypadku żądania wyborów oddzielnemi grupami
mandaty wszystkich członków komisji rewizyjnej, niezależnie od czasu, na jaki
zostali wybrani, wygasają przedterminowo na tem zgromadzeniu, które ma dokonać
wyboru grupami.
Art. 381. § 1. Członkowie pierwszej rady nadzorczej
lub komisji rewizyjnej mogą być powołani najwyżej na jeden rok, członkowie
następnych rad nadzorczych lub komisyj rewizyjnych - najwyżej na trzy lata.
§ 2. Statut może w powyżej określonych granicach czasu
postanowić częściowe odnawianie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej w ten
sposób, że pewna ilość członków rady lub komisji kolejno ustępuje bądź w
drodze losowania, bądź według starszeństwa wyboru.
§ 3. Mandaty członków rady nadzorczej i komisji
rewizyjnej wygasają z dniem odbycia walnego zgromadzenia, zatwierdzającego
sprawozdanie, bilans i rachunek zysków i strat za ostatni rok ich urzędowania.
Art. 382. § 1. Rada nadzorcza obowiązana jest
wykonywać stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich gałęziach
przedsiębiorstwa.
§ 2. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy
badanie bilansu oraz rachunku zysków i strat, zarówno co do zgodności z
księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, badanie sprawozdania
zarządu, tudzież wniosków zarządu co do podziału zysków i pokrycia strat oraz
składanie walnemu zgromadzeniu dorocznego sprawozdania piśmiennego z wyników
powyższego badania.
§ 3. W celu wykonania powyższych czynności rada
nadzorcza może przeglądać każdy dział czynności spółki, żądać od zarządu i
pracowników spółki sprawozdań i wyjaśnień, dokonywać rewizji majątku, tudzież
sprawdzać księgi i dokumenty.
Art. 383. § 1. Do kompetencji rady nadzorczej należy
ponadto: zawieszanie z ważnych powodów w czynnościach poszczególnych lub
wszystkich członków zarządu, jak również delegowanie członków rady nadzorczej
do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, nie mogących sprawować
swoich czynności.
§ 2. W razie zawieszenia w czynnościach lub stałej
niemożności sprawowania czynności przez członków zarządu rada nadzorcza
powinna bezwłocznie przedsięwziąć odpowiednie kroki celem uzupełnienia składu
zarządu.
Art. 384. Statut może rozszerzyć uprawnienia rady
nadzorczej, a w szczególności postanowić, że zarząd jest obowiązany zasięgać
zezwolenia rady nadzorczej przed dokonaniem pewnych w statucie oznaczonych
czynności.
Art. 385. § 1. Do kompetencji komisji rewizyjnej
należy badanie bilansu, rachunków zysków i strat, sprawozdania i wniosków
zarządu co do podziału zysków lub pokrycia strat trybem i w zakresie,
przewidzianym dla wykonywania powyższych czynności przez radę nadzorczą.
§ 2. Komisja rewizyjna powinna z wyników swego badania
złożyć walnemu zgromadzeniu szczegółowe piśmienne sprawozdanie.
§ 3. W spółce, nie mającej rady nadzorczej, statut
może rozszerzyć obowiązki komisji rewizyjnej, a nawet poruczyć jej stały nadzór
nad działalnością spółki.
Art. 386. § 1. Rada nadzorcza lub komisja rewizyjna
wykonywa swe czynności zbiorowo, może jednak delegować członków do
indywidualnego wykonywania poszczególnych czynności nadzorczych.
§ 2. Jeżeli rada nadzorcza została wybrana przez
głosowanie grupami, każda grupa wybranych ma prawo delegować jednego członka do
stałego indywidualnego wykonywania czynności nadzorczych. Członkowie ci mają
prawo uczestniczenia w posiedzeniach zarządu z głosem doradczym. Zarząd
obowiązany jest zawiadomić ich zawczasu o każdem posiedzeniu.
§ 3. Członkowie rady nadzorczej, delegowani do stałego
indywidualnego wykonywania nadzoru, otrzymują osobne wynagrodzenie, którego
wysokość ustala walne zgromadzenie.
§ 4. Do członków takich stosuje się zakaz konkurencji
( Art. 375).
Art. 387. § 1. Uchwały rady nadzorczej i komisji
rewizyjnej mogą być powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali zaproszeni.
Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów obecnych, chyba że statut
stanowi inaczej.
§ 2. Do protokółów rady nadzorczej i komisji
rewizyjnej stosuje się odpowiednio przepisy o protokółach zarządu.
§ 3. W braku odpowiednich postanowień statutu walne
zgromadzenie może uchwalić dla rady nadzorczej i komisji rewizyjnej regulamin,
określający ich organizację i sposób wykonywania czynności.
Oddział 3 Walne zgromadzenie.
Art. 388. Uchwały walnego zgromadzenia oprócz innych
spraw, wymienionych w dziale niniejszym lub w statucie, wymagają:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania, bilansu
oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły i kwitowanie władz spółki z
wykonania przez nie obowiązków;
2) wszelkie postanowienia, dotyczące roszczeń o
naprawienie szkody, wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu
zarządu albo nadzoru;
3) zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa oraz
ustanowienie na niem prawa użytkowania;
4) zbycie nieruchomości fabrycznych spółki;
5) emisja obligacyj.
Art. 389. § 1. Umowy o nabycie dla spółki
nieruchomości lub urządzeń, służących do trwałego użytku, za cenę,
przewyższającą jedną piątą część wpłaconego kapitału akcyjnego, nie niższą
jednak od pięciu tysięcy złotych, zawarte przed upływem dwóch lat od
zarejestrowania spółki, wymagają uchwały walnego zgromadzenia, powziętej
większością dwóch trzecich głosów oddanych.
§ 2. Walnemu zgromadzeniu złożyć należy umowę, tudzież
sprawozdanie zarządu, odpowiadające warunkom Art. 312.
§ 3. Sprawozdanie powinno być poddane rewizji według
przepisów Art. 313.
Art. 390. § 1. Zwyczajne walne zgromadzenie powinno
się odbyć w ciągu sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego.
§ 2. Przedmiotem zwyczajnego walnego zgromadzenia
powinno być:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania, bilansu
oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły;
2) powzięcie uchwały o podziale zysków lub o pokryciu
strat;
3) udzielenie władzom spółki pokwitowania z wykonania
przez nie obowiązków.
§ 3. Przedmiotem zwyczajnego zgromadzenia mogą być
także inne sprawy.
Art. 391. Nadzwyczajne walne zgromadzenie zwołuje się
w przypadkach, oznaczonych w dziale niniejszym lub w statucie, nadto, gdy
organa lub osoby, uprawnione do zwoływania walnych zgromadzeń, uznają to za
wskazane.
Art. 392. Walne zgromadzenia odbywają się w miejscu
siedziby spółki, jeżeli statut nie wskazuje innych miejsc w granicach Państwa.
Art. 393. § 1. Walne zgromadzenie zwołuje zarząd.
§ 2. Rada nadzorcza jak również komisja rewizyjna mają
prawo zwoływania zwyczajnego walnego zgromadzenia, jeżeli zarząd nie zwoła
tegoż w czasie, ustalonym w dziale niniejszym lub statucie, oraz nadzwyczajnego
walnego zgromadzenia, ilekroć zwołanie tegoż uznają za wskazane, a zarząd nie
zwoła zgromadzenia w ciągu dwóch tygodni od zgłoszenia odpowiedniego żądania
przez radę nadzorczą lub komisję rewizyjną.
§ 3. Statut może ponadto przyznać takie uprawnienia
innym osobom.
Art. 394. § 1. Akcjonarjusz lub akcjonarjusze,
przedstawiający przynajmniej jedną dziesiątą część kapitału akcyjnego, mogą
domagać się zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jak również
umieszczenia poszczególnych spraw na porządku obrad najbliższego walnego
zgromadzenia. Żądanie takie należy zawczasu złożyć piśmiennie na ręce zarządu.
§ 2. Statut może przyznać powyższe prawa
akcjonarjuszom, przedstawiającym mniej niż jedną dziesiątą część kapitału
akcyjnego.
Art. 395. § 1. Jeżeli w ciągu dwóch tygodni od dnia
przedstawienia żądania zarządowi nadzwyczajne walne zgromadzenie nie będzie
zwołane, sąd rejestrowy może po zawezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia
upoważnić do zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia akcjonarjuszów,
występujących z tem żądaniem. Sąd wyznaczy przewodniczącego tego zgromadzenia.
§ 2. Zgromadzenie to poweźmie uchwałę, czy koszty
zwołania i odbycia zgromadzenia ponieść ma spółka.
§ 3. W ogłoszeniach i zawiadomieniach listami
poleconemi o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia należy powołać się na
postanowienie sądu rejestrowego.
Art. 396. § 1. Walne zgromadzenie zwołuje się przez
ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, które powinno być dokonane
przynajmniej na trzy tygodnie przed terminem zgromadzenia.
§ 2. W ogłoszeniu należy oznaczyć dzień, godzinę i
miejsce odbycia walnego zgromadzenia oraz szczegółowy porządek obrad. W
przypadku zamierzonej zmiany statutu powołać należy dotychczas obowiązujące
artykuły, jako też podać treść projektowanych zmian.
§ 3. Akcjonarjusz, który złoży w spółce przynajmniej
jedną akcję, może żądać zawiadomienia go listem poleconym, wysłanym najpóźniej
równocześnie z ogłoszeniem, o terminie i porządku obrad walnego zgromadzenia, a
następnie o powziętych uchwałach.
Art. 397. § 1. W przedmiotach, nieobjętych porządkiem
obrad, uchwały powziąć nie można, chyba że cały kapitał akcyjny jest
reprezentowany na walnem zgromadzeniu, a nikt z obecnych nie podniósł sprzeciwu
co do powzięcia uchwały.
§ 2. Wniosek o zwołanie nadzwyczajnego walnego
zgromadzenia oraz wnioski o charakterze porządkowym mogą być uchwalone, chociaż
nie były umieszczone na porządku obrad.
Art. 398. § 1. Uchwały można powziąć i bez formalnego
zwołania, jeżeli cały kapitał akcyjny jest reprezentowany, a nikt z obecnych
nie wniesie sprzeciwu ani co do odbycia walnego zgromadzenia, ani co do
postawienia poszczególnych spraw na porządku obrad.
§ 2. Uchwały, powzięte w sposób, przewidziany w
paragrafie poprzedzającym, z wyjątkiem podlegających wpisowi do rejestru
handlowego, powinny być w ciągu miesiąca ogłoszone w Monitorze Sądowym i
Gospodarczym.
Art. 399. § 1. Właściciele akcyj imiennych i świadectw
tymczasowych mają prawo uczestniczenia w walnem zgromadzeniu, jeżeli są
zapisani do księgi akcyjnej przynajmniej na tydzień przed odbyciem walnego
zgromadzenia.
§ 2. Akcje na okaziciela dają prawo uczestniczenia w
walnem zgromadzeniu, jeżeli zostaną złożone w spółce przynajmniej na tydzień
przed terminem zgromadzenia i nie będą odebrane przed ukończeniem tegoż.
Zamiast akcyj mogą być złożone zaświadczenia, wydane na dowód złożenia akcyj u
notarjusza albo w instytucji kredytowej krajowej oraz takiej zagranicznej, na
którą zezwoli Minister Skarbu i która będzie wymieniona w ogłoszeniach o
zwołaniu walnego zgromadzenia. W zaświadczeniu należy wymienić liczby akcyj i
stwierdzić, że akcje nie będą wydane przed ukończeniem walnego zgromadzenia.
Art. 400. § 1. Lista akcjonarjuszów, uprawnionych do
uczestnictwa w walnem zgromadzeniu, podpisana przez zarząd, obejmująca imiona i
nazwiska uprawnionych, miejsce zamieszkania, ilość, rodzaj i liczby akcyj,
tudzież ilość głosów, powinna być wyłożona w lokalu zarządu przez trzy dni
powszednie przed odbyciem zgromadzenia. Akcjonarjusz może przeglądać listę w
lokalu spółki oraz żądać odpisu listy za zwrotem kosztów sporządzenia.
§ 2. Akcjonarjusz ma prawo żądać wydania odpisu
wniosków w sprawach, objętych porządkiem obrad, w ciągu tygodnia przed walnem
zgromadzeniem.
Art. 401. Jeżeli przepisy działu niniejszego lub
statut nie stanowią inaczej, walne zgromadzenie jest ważne bez względu na
ilość reprezentowanych na niem akcyj.
Art. 402. § 1. Jeżeli przepisy działu niniejszego lub
statutu nie stanowią inaczej, walne zgromadzenie otwiera prezes rady nadzorczej
lub komisji rewizyjnej albo ich zastępcy, poczem z pośród osób, uprawnionych
do uczestnictwa w walnem zgromadzeniu, wybiera się przewodniczącego.
§ 2. Przewodniczący walnego zgromadzenia nie ma prawa
samowolnie usuwać z pod obrad spraw, będących na porządku obrad, ani też
zmieniać tego porządku.
Art. 403. § 1. Lista obecności, zawierająca spis
uczestników walnego zgromadzenia z wymienieniem ilości akcyj, które każdy z
nich przedstawia, i służących im głosów, podpisana przez przewodniczącego
zgromadzenia, powinna być sporządzona niezwłocznie po wyborze przewodniczącego
i wyłożona podczas zgromadzenia.
§ 2. Na wniosek akcjonarjuszów, posiadających jedną
dziesiątą część kapitału akcyjnego, reprezentowanego na walnem zgromadzeniu,
lista obecności powinna być sprawdzona przez wybraną w tym celu komisję,
złożoną przynajmniej z trzech osób. Wnioskodawcy mają prawo wyboru jednego
członka komisji.
Art. 404. Akcja daje na walnem zgromadzeniu prawo do
jednego głosu. Statut może ograniczyć prawo głosowania akcjonarjuszów, mających
większą ilość akcyj.
Art. 405. § 1. Akcjonarjusze mogą uczestniczyć w
walnem zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub przez
przedstawicieli.
§ 2. Członkowie zarządu i pracownicy spółki nie mogą
być pełnomocnikami na walnych zgromadzeniach.
§ 3. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie
pod rygorem nieważności i dołączone do protokółu.
Art. 406. Akcjonarjusze nie mogą ani osobiście, ani
przez pełnomocników, ani jako pełnomocnicy innych osób głosować przy powzięciu
uchwał, dotyczących ich odpowiedzialności wobec spółki z jakiegokolwiek tytułu,
przyznania im wynagrodzenia, tudzież umów i sporów pomiędzy nimi a spółką.
Art. 407. Uchwały zapadają bezwzględną większością
głosów oddanych, jeżeli przepisy działu niniejszego lub statut nie stanowią
inaczej.
Art. 408. § 1. Uchwały co do emisji obligacyj, zmiany
statutu, zbycia przedsiębiorstwa, połączenia spółek i rozwiązania spółki
zapadają większością trzech czwartych głosów oddanych. Statut może ustanowić
surowsze warunki powzięcia tych uchwał.
§ 2. W przypadku, przewidzianym w Art. 430, do uchwały
o rozwiązaniu spółki wystarczy bezwzględna większość głosów oddanych, jeżeli
statut nie stanowi inaczej.
§ 3. Uchwały co do zmian statutu, zwiększających
świadczenia akcjonarjuszów lub uszczuplających prawa, przyznane osobiście
poszczególnym akcjonarjuszom, wymagają zgody wszystkich akcjonarjuszów, których
dotyczą.
Art. 409. § 1. Do powzięcia uchwały o zmianie
przedmiotu przedsiębiorstwa spółki wymagana jest większość dwóch trzecich
głosów oddanych. W tym przypadku każda akcja ma jeden głos bez przywilejów lub
ograniczeń.
§ 2. Uchwała może być powzięta jedynie w drodze
jawnego i imiennego głosowania oraz powinna być ogłoszona w Monitorze Sądowym
i Gospodarczym pod rygorem nieważności.
§ 3. Skuteczność uchwały zależy od wykupienia akcyj
tych akcjonarjuszów, którzy nie zgadzają się na zmianę. Akcjonarjusze obecni
na zgromadzeniu, którzy głosowali przeciw uchwale, powinni w ciągu dwóch dni
od daty zgromadzenia, nieobecni zaś w ciągu miesiąca od daty ogłoszenia uchwały
w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, złożyć w spółce swoje akcje lub dowody ich
złożenia do rozporządzenia spółki; w przeciwnym razie akcjonarjusze ci będą
uważani za zgadzających się na zmianę.
§ 4. Wykup nastąpi po cenie giełdowej według
przeciętnego kursu z ostatnich trzech miesięcy przed powzięciem uchwały albo
też, gdy akcje nie są notowane na giełdzie, po cenie, ustalonej przez komisję
polubowną, mianowaną w składzie trzech osób przez sąd rejestrowy. Osoby,
zamierzające wykupić akcje, powinny złożyć całą sumę wykupu w kasie spółki;
dopóki to nie nastąpi, zarząd nie ma prawa wypłacać tych sum. Wykup nastąpić
powinien w ciągu trzech miesięcy od dnia powzięcia uchwały i ma być dokonany
za pośrednictwem zarządu spółki.
§ 5. Statut może pozwolić na zmianę przedmiotu
przedsiębiorstwa bez wykupu, jeżeli uchwała powzięta będzie większością dwóch
trzecich głosów przy obecności osób, przedstawiających przynajmniej połowę
kapitału akcyjnego.
Art. 410. Jeżeli w spółce istnieją akcje o różnych
uprawnieniach, uchwały o zmianie statutu, mogące naruszyć prawa poszczególnych
rodzajów akcyj, powinny być powzięte w drodze oddzielnego głosowania w każdej
grupie (rodzaju) akcyj. W każdej grupie powinna zapaść uchwała taką
większością głosów oddanych, jaka jest wymagana do ważności tego rodzaju
uchwały na walnem zgromadzeniu.
Art. 411. Głosowanie jest jawne. Tajne głosowanie
zarządza się przy wyborach oraz nad wnioskami o usunięcie członków władz spółki
lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak również w
sprawach osobistych. Pozatem należy zarządzić tajne głosowanie na żądanie
choćby jednego z obecnych.
Art. 412. § 1. Uchwały walnego zgromadzenia powinny
być protokółowane przez notarjusza pod rygorem ich nieważności.
§ 2. W protokóle należy stwierdzić prawidłowość
zwołania walnego zgromadzenia, jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić
powzięte uchwały, ilość głosów, oddanych za każdą uchwałą, i zgłoszone
sprzeciwy. Do protokółu należy dołączyć odpowiednie dokumenty, jako to dowody
zwołania walnego zgromadzenia i listę obecności z podpisami uczestników
zgromadzenia.
§ 3. Odpis protokółu zarząd wniesie do księgi
protokółów. Akcjonarjusze mogą przeglądać księgę protokółów, mogą także żądać
wydania poświadczonych przez zarząd odpisów uchwał.
Art. 413. § 1. Uchwała walnego zgromadzenia, powzięta
wbrew przepisom prawa lub postanowieniom statutu, może być zaskarżona w drodze
wytoczonego przeciwko spółce powództwa o unieważnienie uchwały.
§ 2. Prawo do wytoczenia powództwa służy:
1) zarządowi spółki, radzie nadzorczej, komisji
rewizyjnej oraz poszczególnym ich członkom;
2) każdemu akcjonaruszowi, który głosował przeciwko
uchwale, a po jej powzięciu zażądał zaprotokółowania sprzeciwu;
3) akcjonarjuszowi, bezzasadne niedopuszczonemu do
udziału w zgromadzeniu;
4) innym akcjonarjuszom, którzy nie byli obecni na walnem
zgromadzeniu, jedynie w przypadku wadliwego zwołania zgromadzenia lub też
powzięcia uchwał w przedmiotach, nieobjętych porządkiem obrad.
Art. 414. Uchwała walnego zgromadzenia może być
zaskarżona przez akcjonarjusza nawet w przypadku zgodności uchwały z przepisami
prawa i postanowieniami statutu, jeżeli uchwała ta wbrew dobrym obyczajom
kupieckim godzi w interesy spółki lub ma na celu pokrzywdzenie akcjonarjusza.
Art. 415. Pozew o unieważnienie należy wnieść w ciągu
miesiąca od otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w ciągu
roku od daty powzięcia uchwały.
Art. 416. W sporach, dotyczących unieważnienia uchwał
walnego zgromadzenia, pozwaną spółkę reprezentuje zarząd, jeżeli na mocy
uchwały walnego zgromadzenia nie został ustanowiony w tym celu osobny
pełnomocnik. Jeżeli zarząd nie może działać za spółkę, a brak uchwały walnego
zgromadzenia o ustanowieniu osobnego pełnomocnika, sąd właściwy do
rozstrzygnięcia powództwa wyznaczy przed wniesieniem lub po wniesieniu pozwu
kuratora do działania za spółkę.
Art. 417. § 1. Wyrok, uchylający uchwałę, ma moc
obowiązującą w stosunkach między spółką a wszystkimi akcjonarjuszami.
§ 2. W przypadkach, w których ważność czynności,
dokonanej przez zarząd lub likwidatorów, jest zależna od uchwały walnego
zgromadzenia, unieważnienie takiej uchwały nie ma skutku wobec osób trzecich,
działających w dobrej wierze.
Rozdział IV. - Rachunkowość spółki.
Art. 418-420. (uchylone).
Art. 421. Odpisy sprawozdania zarządu łącznie z
bilansem i rachunkiem zysków i strat wraz z odpisem sprawozdania rady
nadzorczej, komisji rewizyjnej, tudzież opinji biegłych rewidentów będą
wydawane akcjonarjuszom na ich żądanie w ciągu dwóch tygodni przed walnem
zgromadzeniem.
Art. 422-426. (uchylone).
Art. 427. § 1. Na pokrycie strat bilansowych należy
tworzyć kapitał zapasowy, do którego przelewa się przynajmniej osiem od sta
czystego zysku rocznego, dopóki kapitał ten nie osiągnie przynajmniej jednej
trzeciej części kapitału akcyjnego.
§ 2. Do kapitału zapasowego należy przelewać nadwyżki,
osiągnięte przy wydaniu akcyj powyżej ich wartości nominalnej, a pozostałe po
pokryciu kosztów wydania akcyj.
§ 3. Również wpływają do kapitału zapasowego dopłaty,
które uiszczają akcjonarjusze wzamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich
dotychczasowym akcjom bez podwyższenia kapitału akcyjnego, o ile te dopłaty nie
będą użyte na wyrównanie nadzwyczajnych odpisów lub starat.
§ 4. Statut może przewidywać tworzenie pod nazwą
rezerwowych jeszcze innych kapitałów na pokrycie szczególnych strat lub
wydatków.
§ 5. O użyciu kapitałów zapasowego i rezerwowych
rozstrzyga walne zgromadzenie; jednak części kapitału zapasowego w wysokości
jednej trzeciej części kapitału akcyjnego można użyć jedynie na pokrycie strat
bilansowych.
Art. 428. (uchylony).
Art. 429. Wynagrodzenie członków rady nadzorczej i
komisji rewizyjnej w postaci udziałów w zyskach spółki może uchwalić tylko
walne zgromadzenie po dokonaniu ustawowych i statutowych odpisów i wyznaczeniu
dywidendy.
Art. 430. Jeżeli bilans, sporządzony przez zarząd,
wykaże stratę, przewyższającą sumę kapitałów zapasowego i rezerwowych oraz
jedną trzecią część kapitału akcyjnego, wówczas zarząd obowiązany jest
bezzwłocznie zwołać walne zgromadzenie celem powzięcia uchwały co do dalszego
istnienia spółki.
Rozdział V. - Zmiana statutu.
Art. 431. § 1. Każda zmiana statutu wymaga do swej
ważności uchwały walnego zgromadzenia.
§ 2. Zmianę statutu zgłosi zarząd do rejestru
handlowego.
§ 3. Równocześnie z wpisem o zmianie statutu należy
wpisać do rejestru zmiany danych, wymienionych w Art. 330.
§ 4. Przed zarejestrowaniem zmiana statutu nie ma
skutków prawnych.
§ 5. Do zarejestrowania zmian statutu stosuje się
odpowiednio przepisy Art. 334 i 337.
Art. 432. § 1. Spółka może podwyższyć kapitał akcyjny
w drodze emisji nowych akcyj.
§ 2. Nowa emisja może być dokonana dopiero po
całkowitem wpłaceniu dotychczasowego kapitału akcyjnego. Przepis ten nie
stosuje się do spółek ubezpieczeniowych, ani w przypadku łączenia się spółek
Art. 433. Uchwała o podwyższeniu kapitału akcyjnego
powinna zawierać:
1) sumę, o jaką kapitał akcyjny ma być podwyższony;
2) oznaczenie, czy akcje nowej emisji są na okaziciela,
czy imienne;
3) szczególne uprawnienia, które mają być przyznane
akcjom nowej emisji;
4) cenę emisyjną nowych akcyj lub upoważnienie zarządu
albo rady nadzorczej do oznaczenia ceny emisyjnej;
5) datę, od której nowe akcje mają uczestniczyć w
dywidendzie;
6) ewentualne wyłączenie dotychczasowych akcjonarjuszów
od prawa poboru nowych akcyj;
7) terminy otwarcia i zamknięcia subskrybcji, jeżeli
walne zgromadzenie określenia ich nie przekaże zarządowi lub radzie
nadzorczej.
Art. 434. Przepisy o najniższej wartości nominalnej
akcji, o wkładach niepieniężnych oraz o najniższej części kapitału akcyjnego,
która ma być wpłacona przed zarejestrowaniem, stosuje się odpowiednio przy
podwyższeniu kapitału akcyjnego.
Art. 435. § 1. W braku odmiennych postanowień statutu
lub uchwały o podwyższeniu dotychczasowi akcjonarjusze mają prawo pierwszeństwa
do objęcia nowych akcyj w stosunku do ilości posiadanych akcyj.
§ 2. W interesie spółki walne zgromadzenie może
pozbawić dotychczasowych akcjonarjuszów prawa poboru akcyj w części lub w
całości. Uchwała walnego zgromadzenia w tej mierze powinna być powzięta
większością przynajmniej czterech piątych głosów oddanych i powinna być
szczegółowo umotywowana. Wyłączenie dotychczasowych akcjonarjuszów od poboru
nowych akcyj może nastąpić tylko w tym przypadku, jeżeli jest to wyraźnie
zapowiedziane na porządku obrad walnego zgromadzenia.
Art. 436. § 1. Akcje, co do których akcjonarjuszom
służy prawo poboru, zarząd powinien zaofiarować w drodze ogłoszenia.
§ 2. Ogłoszenie to będzie zawierać:
1) datę powzięcia uchwały o podwyższeniu kapitału
akcyjnego;
2) sumę, o jaką kapitał akcyjny ma być podwyższony;
3) ilość, rodzaj i wartość nominalną akcyj, podlegających
prawu poboru;
4) wysokość ceny emisyjnej nowych akcyj;
5) zasady przydziału nowych akcyj dotychczasowym
akcjonarjuszom;
6) miejsce, wysokość i termin wpłat na nowe akcje,
tudzież skutki niewykonania prawa poboru oraz nieuiszczenia przepisanych
wpłat;
7) termin, z którego upływem zapisujący się na akcje
przestaje być zapisem związany, jeżeli w tym czasie nowa emisja nie będzie
zgłoszona do zarejestrowania;
8) termin, do którego akcjonarjusze mogą wykonywać prawo
poboru akcyj; termin ten ma wynosić przynajmniej trzy tygodnie od daty
ogłoszenia.
Art. 437. § 1. Jeżeli w pierwszym terminie dawni
akcjonarjusze nie wykonali prawa poboru akcyj, będzie bezzwłocznie wyznaczony i
jednorazowo ogłoszony drugi, przynajmniej dwutygodniowy, termin poboru
pozostałych akcyj przez wszystkich dawnych akcjonarjuszów. Dodatkowy przydział
akcyj nastąpi w stosunku do zgłoszeń.
§ 2. Akcje nieobjęte zarząd przydziela według swego
uznania, jednak nie poniżej ceny emisyjnej.
Art. 438. Do publicznych zapisów na akcje przy nowej
emisji stosuje się odpowiednio przepisy o subskrybcji na akcje przy powstaniu
spółki z wyjątkiem przepisów o kaucji założycielskiej i obowiązku składania
wpłaconych kwot w bankach.
Art. 439. § 1. Podwyższenie kapitału akcyjnego zgłosi
zarząd celem wpisania do rejestru handlowego.
§ 2. Do zgłoszenia należy dołączyć:
1) uchwałę o podwyższeniu kapitału akcyjnego;
2) ogłoszenia i wzór zapisu, jeżeli powiększenie kapitału
nastąpiło w drodze zapisów publicznych;
3) spis nabywców nowych akcyj z uwidocznieniem liczby
akcyj, przypadających na każdego z nich, i wysokość uiszczonych wpłat;
4) dowód zatwierdzenia zmiany statutu przez właściwą
władzę, jeżeli do zmiany statutu takie zatwierdzenie jest wymagane;
5) oświadczenie wszystkich członków zarządu, że
przepisane wpłaty na akcje zostały dokonane i że przejście wkładów
niepieniężnych na spółkę z chwilą zarejestrowania podwyższenia kapitału
akcyjnego jest zapewnione.
§ 3. W przypadkach, przewidzianych w dziale
niniejszym, dołączyć należy ponadto sprawozdanie zarządu i opinję biegłych
rewidentów.
Art. 440. § 1. Kapitał akcyjny może być obniżony przez
zmniejszenie nominalnej wartości akcyj lub przez umorzenie części akcyj.
§ 2. Uchwała o obniżeniu kapitału akcyjnego powinna
określać kwotę, o którą kapitał akcyjny ma być obniżony, tudzież sposób
obniżenia.
§ 3. Przepisy o najniższej wysokości kapitału
akcyjnego, tudzież akcji muszą być zachowane także przy obniżeniu kapitału
akcyjnego.
Art. 441. § 1. O uchwalonym obniżeniu kapitału
akcyjnego zarząd ogłosi w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w piśmie
przeznaczonym do ogłoszeń spółki, z wezwaniem wierzycieli spółki do wniesienia
sprzeciwu w ciągu trzech miesięcy, licząc od daty ogłoszenia, jeśli nie
zgadzają się na obniżenie. Wierzyciele, którzy w powyższym terminie zgłosili
sprzeciw, powinni być przez spółkę zaspokojeni lub zabezpieczeni. Wierzycieli,
którzy sprzeciwu nie zgłosili, uważa się za zgadzających się na obniżenie
kapitału akcyjnego.
§ 2. Przepisów paragrafu poprzedzającego nie stosuje
się, jeżeli skutkiem obniżenia kapitału akcyjnego nie zwraca się akcjonarjuszom
wpłat, dokonanych przez nich na akcje, ani też akcjonarjusze nie zostają
zwolnieni od niedokonanych jeszcze przez nich wpłat na kapitał akcyjny, a
równocześnie w obu przypadkach z obniżeniem kapitału akcyjnego nastąpi jego
podwyższenie co najmniej do pierwotnej wysokości w drodze nowej emisji w
całości opłaconych akcyj.
§ 3. Przepisów § 1 nie stosuje się również w tym
przypadku, jeżeli obniżenie kapitału akcyjnego nastąpi nie poniżej rzeczywistej
wartości dotychczasowego czystego majątku spółki. Rzeczywista wartość czystego
majątku spółki zostanie ustalona przez komisję szacunkową, powołaną w trybie
Art. 423 § 3.
Art. 442. Jeżeli wskutek obniżenia kapitału akcyjnego
okaże się konieczna wymiana lub ostemplowanie dotychczasowych akcyj, zarząd
powinien o tem ogłosić i wezwać akcjonarjuszów do złożenia w tym celu akcyj.
Art. 443. § 1. Obniżenie kapitału akcyjnego zgłosi
zarząd celem wpisania do rejestru handlowego.
§ 2. Do zgłoszenia należy dołączyć:
1) uchwałę o obniżeniu kapitału akcyjnego;
2) dowód zatwierdzenia zmiany statutu przez właściwą
władzę, jeżeli do zmiany statutu takie zatwierdzenie jest wymagane;
3) dowody należytego wezwania wierzycieli;
4) oświadczenie wszystkich członków zarządu,
stwierdzające, że wierzyciele, którzy zgłosili sprzeciw w określonym w Art.
441 § 1 trzymiesięcznym terminie, zostali zaspokojeni lub zabezpieczeni.
§ 3. Przepisów paragrafu poprzedzającego punkt 3 i 4
nie stosuje się w przypadku, przewidzianym w Art. 441 § 2 i 3.
Rozdział VI. - Rozwiązanie i likwidacja spółki.
Art. 444. Rozwiązanie spółki powodują:
1) przyczyny, przewidziane w statucie;
2) uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki lub
o przeniesieniu siedziby spółki bądź zakładu głównego spółki zagranicę;
3) ogłoszenie upadłości spółki;
4) inne przyczyny, prawem przewidziane.
Art. 445. § 1. Rozwiązanie spółki następuje po
przeprowadzeniu likwidacji.
§ 2. Do tej chwili rozwiązaniu może zapobiec uchwała
walnego zgromadzenia, powzięta większością, wymaganą dla zmiany statutu, w
każdym zaś razie co najmniej większością trzech czwartych głosów oddanych przy
obecności akcjonarjuszów, przedstawiających przynajmniej połowę kapitału
akcyjnego.
§ 3. Przepisu paragrafu poprzedzającego nie stosuje
się w przypadku, gdy rozwiązanie następuje z mocy orzeczenia sądowego lub
zarządzenia właściwej władzy państwowej.
Art. 446. § 1. W czasie likwidacji spółka zachowuje
osobowość prawną.
§ 2. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z
dodatkiem "w likwidacji".
§ 3. Do spółki w okresie likwidacji stosuje się
przepisy o władzach spółki, prawach i obowiązkach akcjonarjuszów, jako też inne
przepisy działu niniejszego, o ile co innego nie wynika z przepisów rozdziału
niniejszego lub celu likwidacji.
§ 4. W toku likwidacji nie można akcjonarjuszom
wypłacać dywidendy przed spłaceniem wszystkich zobowiązań.
Art. 447. § 1. Likwidatorami są członkowie zarządu,
jeżeli statut lub uchwała walnego zgromadzenia nie zawiera co do ustanowienia
likwidatorów postanowień odmiennych.
§ 2. Na wniosek akcjonarjuszów, przedstawiających
przynajmniej jedną dziesiątą część kapitału akcyjnego, sąd rejestrowy może
uzupełnić liczbę likwidatorów, mianując jednego lub dwóch likwidatorów.
§ 3. W przypadkach, gdy o rozwiązaniu spółki orzeka
sąd, sąd ten może zarazem ustanowić likwidatorów.
§ 4. Z ważnych powodów na wniosek osób interesowanych
sąd rejestrowy może odwołać likwidatorów i mianować innych. Likwidatorów,
ustanowionych przez sąd, tylko sąd może odwołać.
§ 5. Sąd, który mianował likwidatorów, określa
wysokość ich wynagrodzenia.
Art. 448. § 1. Likwidatorzy zgłoszą celem wpisania do
rejestru handlowego: otwarcie likwidacji, imiona i nazwiska likwidatorów,
sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym względzie
zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji
spółki.
§ 2. Do zgłoszenia dołączyć należy skreślone wobec
sądu albo uwierzytelnione notarjalnie wzory podpisów likwidatorów.
§ 3. Wpis likwidatorów, przez sąd ustanowionych, i
wykreślenie likwidatorów, przez sąd odwołanych, następuje z urzędu.
§ 4. W przypadku uchylenia likwidacji likwidatorzy
powinni tę okoliczność zgłosić celem wpisania do rejestru handlowego.
Art. 449. O otwarciu likwidacji likwidatorzy ogłoszą
trzykrotnie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym oraz w piśmie przeznaczonym do
ogłoszeń spółki, i przez te same ogłoszenia wezwą wierzycieli do zgłoszenia
ich wierzytelności w ciągu sześciu miesięcy od daty ostatniego ogłoszenia.
Ogłoszenia nie mogą być czynione w odstępach czasu dłuższych niż miesięczne,
ani krótszych niż dwutygodniowe.
Art. 450. Likwidatorzy co do swych uprawnień i
obowiązków podlegają przepisom działu niniejszego, przewidzianym dla zarządu
spółki.
Art. 451. § 1. Likwidatorzy sporządzą bilans otwarcia
likwidacji. Bilans ten likwidatorzy złożą walnemu zgromadzeniu do
zatwierdzenia. Do bilansu tego stosuje się przepis Art. 428 § 2.
§ 2. Likwidatorzy powinni po upływie każdego roku
składać walnemu zgromadzeniu sprawozdanie i bilans za okres ubiegły.
§ 3. Do bilansu likwidacyjnego należy przyjąć
wszystkie przedmioty według ich wartości zbywczej.
Art. 452. § 1. Likwidatorzy zakończą interesy bieżące
spółki, ściągną wierzytelności, wypełnią zobowiązania i spieniężą majątek
spółki. Nowe interesy mogą zawierać tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do
ukończenia dawnych. Nieruchomości zbywane będą przez publiczną licytację, a z
wolnej ręki jedynie z mocy uchwały walnego zgromadzenia i po cenie nie niższej
od uchwalonej przez walne zgromadzenie.
§ 2. W stosunku wewnętrznym likwidatorzy są obowiązani
stosować się do uchwał walnego zgromadzenia. Przepisu tego nie stosuje się do
likwidatorów, przez sąd ustanowionych.
Art. 453. § 1. W granicach zakresu działania,
wskazanego w § 1 artykułu poprzedzającego, likwidatorzy mają prawo
reprezentowania spółki.
§ 2. Ograniczenia tego zakresu działania likwidatorów
nie mają skutku prawnego wobec osób trzecich.
§ 3. Wobec osób trzecich, działających w dobrej
wierze, uważa się czynności, przedsięwzięte przez likwidatorów, za czynności
likwidacyjne.
Art. 454. W czasie likwidacji prokura nie może być
ustanowiona. Prokura przedtem ustanowiona wygasa.
Art. 455. Jeżeli kapitału akcyjnego nie wpłacono
całkowicie, a majątek spółki nie wystarcza na pokrycie jej zobowiązań,
likwidatorzy powinni ściągnąć od każdego akcjonarjusza, poczynając od akcyj
nieuprzywilejowanych co do podziału majątku, dalsze wpłaty w takiej wysokości,
jakiej potrzeba do pokrycia zobowiązań.
Art. 456. Jeżeli majątek spółki nie wystarcza na zwrot
sum, wpłaconych na akcje uprzywilejowane co do podziału majątku, a akcje zwykłe
nie zostały w pełni pokryte wpłatami, należy ściągnąć od akcjonarjuszów
zwykłych dalsze wpłaty.
Art. 457. Sumy, potrzebne do zaspokojenia lub
zabezpieczenia wierzycieli, znanych spółce, którzy się nie zgłosili lub
których wierzytelności nie są jeszcze płatne albo są sporne, należy złożyć do
depozytu sądowego.
Art. 458. § 1. Podział pomiędzy akcjonarjuszów
majątku, pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli, nie może
nastąpić przed upływem roku od daty ostatniego ogłoszenia o otwarciu likwidacji
i wezwaniu wierzycieli.
§ 2. Majątek ten dzieli się między akcjonarjuszów w
stosunku do dokonanych przez każdego z nich wpłat na kapitał akcyjny.
§ 3. Jeżeli akcje uprzywilejowane korzystają z prawa
pierwszeństwa przy podziale majątku, należy przede wszystkiem spłacić akcje
uprzywilejowane w granicach sum, wpłaconych na każdą z nich, a następnie w ten
sam sposób akcje zwykłe; nadwyżka majątku zostanie podzielona na ogólnych
zasadach między wszystkie akcje.
§ 4. Statut może wskazać inne zasady podziału majątku.
Art. 459. § 1. Wierzyciele spółki, którzy roszczeń
swych nie zgłosili we właściwym terminie, ani nie byli spółce znani, mogą żądać
zaspokojenia swych należności z majątku spółki jeszcze niepodzielonego.
§ 2. Akcjonarjusze, którzy po upływie terminu
rocznego, przewidzianego w § 1 artykułu poprzedzającego, otrzymali w dobrej
wierze przypadającą na nich część majątku spółki, nie są obowiązani do jej
zwrotu celem pokrycia należności wierzycieli.
Art. 460. § 1. Po ukończeniu likwidacji i po
zatwierdzeniu przez walne zgromadzenie ostatecznych rachunków likwidatorzy
ogłoszą sprawozdanie likwidacyjne i złożą je sądowi rejestrowemu z jednoczesnem
zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru handlowego.
§ 2. Księgi i dokumenty spółki rozwiązanej będą oddane
na przechowanie osobie, wskazanej statutem lub uchwałą walnego zgromadzenia. W
braku takiej wskazówki przechowawcę wyznaczy sąd rejestrowy.
§ 3. Z upoważnienia sądu rejestrowego akcjonarjusze i
osoby interesowane mogą przeglądać księgi i dokumenty.
Art. 461. § 1. W przypadku upadłości spółki
rozwiązanie następuje dopiero po ukończeniu postępowania upadłościowego.
§ 2. Nie rozwiązuje się jednak spółka, gdy
postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub
umorzone.
Art. 462. O rozwiązaniu spółki likwidatorzy lub
zarządca masy upadłości zawiadomią Ministerstwo Przemysłu i Handlu, przesyłając
równocześnie odpis sprawozdania likwidacyjnego.
Rozdział VII. - Łączenie się spółek.
Art. 463. Połączenie spółek może być dokonane:
1) przez przeniesienie całego majątku spółki (przejętej)
na inną (przejmującą) wzamian za akcje, które spółka przejmująca
wydaje akcjonarjuszom spółki przejętej;
2) przez zawiązanie nowej spółki akcyjnej, na którą
przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek wzamian za akcje nowej
spółki.
Art. 464. § 1. W przypadku łączenia się spółek przez
przeniesienie całego majątku na inną spółkę walne zgromadzenie każdej spółki
powinno powziąć uchwałę, określającą warunki połączenia.
§ 2. W szczególności należy określić w uchwałach:
1) sumę, o jaką kapitał akcyjny spółki przejmującej
zostaje powiększony wskutek połączenia;
2) ilość i rodzaj akcyj, jakie spółka przejmująca
przyznaje akcjonarjuszom spółki przejętej wzamian za jej majątek;
3) sposób i termin przydziału akcyj;
4) dopłaty do akcyj, wydawanych przez spółkę przejmującą;
5) datę bilansów, na podstawie których połączenie ma być
dokonane;
6) datę, od której nowe akcje mają uczestniczyć w
dywidendzie;
7) termin, do którego połączenie ma być zgłoszone do
zarejestrowania.
§ 3. Połączenie może być przeprowadzone bez
podwyższenia kapitału akcyjnego, jeżeli spółka przejmująca ma w swem ręku akcje
spółki przejmowanej albo swoje akcje, nabyte zgodnie z przepisami działu
niniejszego. Celem wydania akcyj akcjonarjuszom spółki przejmowanej spółka
przejmująca może nabyć własne akcje w wysokości najwyżej jednej dziesiątej
części kapitału akcyjnego.
§ 4. Dopłaty do akcyj spółki przejmowanej nie mogą
przenosić jednej dziesiątej części nominalnej wartości wydawanych akcyj.
Art. 465. § 1. Połączenie spółek zgłosi zarząd celem
wpisania do rejestru handlowego każdej z łączących się spółek.
§ 2. Wykreślenie spółki przejętej z rejestru może
nastąpić dopiero z chwilą zarejestrowania podwyższenia kapitału akcyjnego
spółki przejmującej, jeżeli takie podwyższenie ma nastąpić.
§ 3. Z chwilą wykreślenia spółki przejętej spółka
przejmująca wstępuje we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejętej.
§ 4. Przepisanie praw hipotecznych spółki przejętej na
spółkę przejmującą odbywa się na jednostronny wniosek zarządu spółki
przejmującej.
Art. 466. Zarząd spółki przejmującej powinien w
terminie przez się obranym ogłosić trzykrotnie zamiar złączenia majątków spółek
połączonych w pismach, przeznaczonych do ogłoszeń łączących się spółek.
Art. 467. § 1. Majątek każdej z połączonych spółek
powinien być zarządzany przez spółkę przejmującą oddzielenie aż do chwili
zaspokojenia lub zabezpieczenia wierzycieli, których wierzytelności powstały
przed połączeniem, a którzy zażądali na piśmie zapłaty przed upływem sześciu
miesięcy od daty ostatniego ogłoszenia o zamiarze połączenia majątków.
§ 2. Za prowadzenie oddzielnego zarządu członkowie
władz spółki przejmującej odpowiadają osobiście i solidarnie.
Art. 468. W okresie odrębnego zarządzenia majątkami
spółek wierzycielom każdej spółki służy pierwszeństwo do zaspokojenia z majątku
swej pierwotnej dłużniczki przed wierzycielami drugiej spółki.
Art. 469. § 1. W przypadku łączenia się spółek przez
zawiązanie nowej spółki walne zgromadzenia łączących się spółek uchwalą statut
nowej spółki.
§ 2. Wpis do rejestru handlowego nowej spółki będzie
dokonany równocześnie z wykreśleniem spółek przejętych na podstawie aktów
organizacyjnych spółki przejmującej oraz uchwał walnych zgromadzeń spółek
przejętych.
§ 3. Pozatem stosuje się wszystkie inne przepisy tego
rozdziału o łączeniu się spółek sposobem, przewidzianym w Art. 463 punkt 1.
Rozdział VIII. - Odpowiedzialność cywilna i karna.
Art. 470. Jeżeli członkowie zarządu rozmyślnie lub
przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniu, o którem mowa w Art. 331
§ 1 punkt 3 lub Art. 439 § 2 punkt 5, wówczas odpowiadają wobec wierzycieli
spółki solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub
zarejestrowania podwyższenia kapitału akcyjnego.
Art. 471. § 1. Kto, biorąc udział w tworzeniu spółki
akcyjnej, przez niedopełnienie przepisów prawa rozmyślnie lub przez niedbalstwo
wyrządza spółce szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
§ 2. W szczególności odpowiada, kto:
1) pomieścił lub spółdziałał w pomieszczeniu w statucie,
sprawozdaniach, opinjach, ogłoszeniach i zapisach fałszywych danych lub
dane te w inny sposób rozpowszechniał, bądź też pominął lub spółdziałał w
pominięciu w tych dokumentach danych istotnych dla powstania spółki, w
szczególności dotyczących wkładów niepieniężnych, nabycia przedmiotów i
praw majątkowych oraz przyznania akcjonarjuszom lub innym osobom
wynagrodzenia lub szczególnych korzyści;
2) spółdziałał w uzyskaniu zarejestrowania spółki na
podstawie dokumentu, zawierającego fałszywe dane.
Art. 472. Kto, w związku z powstaniem spółki akcyjnej
lub podwyższeniem jej kapitału akcyjnego, rozmyślnie lub przez niedbalstwo
wymawia lub przyznaje sobie albo osobie trzeciej zapłatę nadmiernie wygórowaną
ponad realną wartość wkładów niepieniężnych oraz nabywanych przedmiotów i praw
majątkowych lub też wynagrodzenie albo korzyści szczególne, niewspółmierne z
oddanemi usługami, obowiązany jest do naprawienia szkody, spółce wyrządzonej.
Art. 473. Kto przy wykonywaniu rewizji rozmyślnie lub
przez niedbalstwo dopuścił do wyrządzenia spółce szkody, obowiązany jest do jej
naprawienia.
Art. 474. § 1. Członek władz spółki oraz likwidator
odpowiada wobec spółki za szkodę, wyrządzoną przez działalność sprzeczną z
prawem lub postanowieniami statutu.
§ 2. Członek władz spółki oraz likwidator powinien
przy wykonywaniu swoich obowiązków dokładać staranności sumiennego kupca i
odpowiada wobec spółki za szkodę, spowodowaną brakiem takiej staranności.
Art. 475. Kto spółdziałał w wydaniu przez spółkę
bezpośrednio lub za pośrednictwem osób trzecich akcyj, obligacyj lub innych
tytułów uczestnictwa w zyskach albo podziale majątku, obowiązany jest do
naprawienia wyrządzonej szkody, jeżeli rozmyślnie lub przez niedbalstwo
pomieścił lub spółdziałał w pomieszczeniu w ogłoszeniach i zapisach fałszywych
danych lub w inny sposób dane te rozpowszechniał albo, podając dane o stanie
majątkowym spółki, zataił okoliczności istotne.
Art. 476. Jeżeli szkodę, o której mowa w artykułach
poprzedzających, wyrządziło kilka osób wspólnie, odpowiadają za szkodę
solidarnie.
Art. 477. § 1. Jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o
odszkodowanie w ciągu roku od ujawnienia czynu, wyrządzającego szkodę, wówczas
każdy posiadacz akcji lub innego tytułu uczestnictwa w zyskach lub podziale
majątku może wnieść pozew o wypłatę odszkodowania spółce.
§ 2. Na żądanie pozwanego sąd może nakazać złożenie
kaucji na zabezpieczenie grożącej pozwanemu szkody. Wysokość i rodzaj kaucji
oznaczy sąd według swego uznania. W razie niezłożenia kaucji w wyznaczonym
przez sąd terminie pozew będzie odrzucony.
§ 3. Na kaucji służy pozwanemu pierwszeństwo przed
wszystkimi wierzycielami powoda.
§ 4. Jeżeli powództwo okaże się nieuzasadnione, a
powód, wnosząc je, działał w złym zamiarze lub dopuścił się rażącego
niedbalstwa, obowiązany będzie naprawić szkodę, wyrządzoną pozwanemu.
Art. 478. W przypadku, gdy powództwo o odszkodowanie
wytacza posiadacz akcji lub innego tytułu uczestnictwa na zasadzie artykułu
poprzedzającego, oraz w przypadku upadłości spółki osoby, zobowiązane do
naprawienia szkody, nie mogą powoływać się na uchwałę walnego zgromadzenia,
udzielającą im pokwitowania, ani też na dokonane przez spółkę zrzeczenie się
roszczeń o odszkodowanie.
Art. 479. § 1. Wierzytelności z tytułu naprawienia
szkody przedawniają się z upływem lat pięciu.
§ 2. Termin ten liczy się od dnia, w którym spółka
dowiedziała się o szkodzie i o osobie, zobowiązanej do odszkodowania.
§ 3. W każdym razie wierzytelność przedawnia się z
upływem lat dwudziestu od dnia spełnienia czynu, wyrządzającego szkodę.
§ 4. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku,
wierzytelność ulega dwudziestoletniemu przedawnieniu, licząc od dnia
popełnienia przestępstwa.
Art. 480. Powództwo o odszkodowanie przeciwko członkom
władz spółki oraz likwidatorom wytoczyć należy wyłącznie według miejsca
siedziby spółki.
Art. 481. Przepisy artykułów poprzedzających nie
naruszają praw akcjonarjuszów oraz osób trzecich do dochodzenia szkody,
bezpośrednio im wyrządzonej.
Art. 482. § 1. Kto, biorąc udział w tworzeniu spółki
albo będąc członkiem władz spółki lub likwidatorem, działa na jej szkodę,
podlega karze więzienia do lat 5 i grzywny.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto osobę, wymienioną w
§ 1, nakłania do działania na szkodę spółki albo udziela jej pomocy do
popełnienia tego przestępstwa.
Art. 483. Kto, będąc członkiem zarządu spółki lub
likwidatorem, nie zgłasza upadłości spółki mimo powstania warunków,
uzasadniających według przepisów upadłość spółki,
podlega karze aresztu do 6 miesięcy lub grzywny albo
obu karom łącznie.
Art. 484. § 1. Kto przy wykonywaniu obowiązków,
wymienionych w dziale niniejszym, ogłasza dane nieprawdziwe albo przedstawia je
władzom spółki, władzom państwowym lub osobie, powołanej do rewizji,
podlega karze więzienia do 2 lat grzywny albo obu
karom łącznie.
§ 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie ,
podlega karze aresztu do roku lub grzywny.
Art. 485. Kto w celu umożliwienia bezprawnego
głosowania na walnem zgromadzeniu akcjonarjuszów lub bezprawnego wykonywania
praw mniejszości:
1) wystawia fałszywe zaświadczenie o złożeniu akcji,
uprawniającej do głosowania;
2) użycza innemu akcji, która nie uprawniałaby jej
właściciela do głosowania,
podlega karze więzienia do roku lub grzywny albo
obu karom łącznie.
Art. 486. Kto przy głosowaniu na walnem zgromadzeniu
akcjonarjuszów lub wykonywaniu praw mniejszości posługuje się:
1) fałszywem zaświadczeniem o złożeniu akcji,
uprawniającej do głosowania;
2) cudzą akcją bez zgody właściciela;
3) cudzą akcją, która nie uprawniałałby jej właściciela
do głosowania,
podlega karze więzienia do roku lub grzywny albo
obu karom łącznie.
Art. 487. Kto, będąc członkiem zarządu lub
likwidatorem, dopuszcza do nabycia przez spółkę własnych akcyj lub brania ich
zastaw,
podlega karze aresztu do 6 miesięcy lub grzywny.
Art. 488. Członek zarządu, który dopuszcza do wydania
akcyj:
1) niedostatecznie opłaconych;
2) przed zarejestrowaniem spółki;
3) w razie podwyższenia kapitału akcyjnego przed
zarejestrowaniem podwyższenia,
podlega karze więzienia do roku lub grzywny albo
obu karom łącznie.
Art. 489. Sprawy o przestępstwa, wymienione w Art.
482-488, należą do właściwości sądów okręgowych.
Art. 490. § 1. Kto, będąc członkiem zarządu, wbrew
obowiązkowi dopuszcza do tego, że zarząd:
1) nie ogłasza uchwał walnych zgromadzeń powziętych w
trybie Art. 398;
2) nie prowadzi księgi akcyjnej zgodnie z przepisami Art.
351 § 1;
3) nie zwołuje walnego zgromadzenia;
4) odmawia wyjaśnień osobie, powołanej do rewizji, lub
nie dopuszcza jej do pełnienia obowiązków;
5) nie przedstawia sądowi rejestrowemu wniosku o
wyznaczenie biegłych rewidentów,
podlega grzywnie do 20.000 złotych.
§ 2. Kto, będąc członkiem zarządu, dopuszcza do tego,
że spółka przez czas dłuższy niż trzy miesiące pozostaje bez władzy nadzorczej
w należytym składzie,
podlega grzywnie w tej samej wysokości.
§ 3. Przepisy paragrafów poprzedzających stosuje się
odpowiednio do likwidatorów.
§ 4. Grzywnę nakłada sąd rejestrowy według zasad,
wskazanych w Art. 17.
DZIAŁ XIII
Przekształcenie spółki akcyjnej i spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością.
Art. 491. Przekształcenie spółki akcyjnej na spółkę z
ograniczoną odpowiedzialnością nie powoduje żadnych zmian w jej stosunku do
osób trzecich.
Art. 492. § 1. Jeżeli statut spółki nie wymaga do
zmiany statutu warunków surowszych, uchwała o przekształceniu wymaga obecności
akcjonarjuszów, przedstawiających przynajmniej połowę kapitału akcyjnego, i
musi być powzięta większością trzech czwartych głosów oddanych.
§ 2. Uchwała powinna określić wartość akcyj na
podstawie osobnego bilansu, sporządzonego w trybie, przepisanym dla
sporządzania bilansów rocznych, oraz zawierać projekt umowy spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością; projekt ten jednak może nie określać wysokości
kapitału zakładowego oraz wysokości udziałów.
§ 3. Uchwała zyskuje moc prawną dopiero przez
zarejestrowanie.
Art. 493. Przed zgłoszeniem do rejestru powinny być
spełnione następujące warunki:
1) akcjonarjuszów spółki akcyjnej należy wezwać w sposób,
obowiązujący w danej spółce co do zwoływania walnych zgromadzeń, aby
oświadczyli, czy chcą przystąpić do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z udziałami, odpowiadającemi wartości ich akcyj;
2) akcjonarjusze, przystępujący do przekształconej
spółki, obejmują udziały równe wartości ich akcyj; jeżeli wartość akcyj,
zgłoszonych przez akcjonarjusza, jest niższa od pięciu złotych,
przystąpienie jest bezskuteczne, chyba że akcjonarjusz dopłaci brakującą
kwotę albo połączy się z innymi akcjonarjuszami celem wspólnego objęcia
udziału;
3) zgłoszenia akcjonarjuszów o przystąpieniu muszą objąć
co najmniej dwie trzecie części nominalnego kapitału akcyjnego;
4) kapitał zakładowy spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością nie może być niższy od kapitału akcyjnego spółki
akcyjnej;
5) jeżeli kapitał akcyjny nie został w całości objęty
zgłoszeniami przystąpienia do przekształconej spółki, wówczas kapitał
zakładowy musi być do pełnej wysokości uzupełniony nowemi udziałami;
udziały te powinny być opłacone w całości gotówką.
Art. 494. Akcjonarjusze, którzy nie przystąpili do
przekształconej spółki lub przystąpili do niej tylko z częścią posiadanych
akcyj, mogą po zarejestrowaniu przekształcenia żądać wypłaty kwot, jakie
odpowiadają wartości akcyj, obliczonych na podstawie bilansu w myśl Art. 492.
Art. 495. § 1. Przekształcenie spółki akcyjnej na
spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością zgłoszą zarządy obu spółek do rejestru
handlowego, przyczem należy wykazać spełnienie warunków, określonych w Art.
493, tudzież ogólnych warunków, przepisanych dla wpisu spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością.
§ 2. Na skutek powyższego zgłoszenia należy wykreślić
z rejestru dawną spółkę akcyjną i wpisać spółkę z ograniczoną
odpowiedzialnością.
Art. 496. § 1. Z chwilą wpisu przekształcenia do
rejestru handlowego spółka akcyjna staje się spółką z ograniczoną
odpowiedzialnością.
§ 2. O przekształceniu należy w ciągu dwóch tygodni
zawiadomić Ministerstwo Przemysłu i Handlu.
Art. 497. § 1. Przepisy Art. 491-496 stosuje się
odpowiednio przy przekształceniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na
spółkę akcyjną.
§ 2. Do majątku przekształconej spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością i do akcyj, wydawanych spólnikom tej spółki, stosuje się
przepisy działu o spółkach akcyjnych, dotyczące wkładów niepieniężnych i akcyj,
wydawanych wzamian za te wkłady.
KSIĘGA DRUGA
CZYNNOŚCI HANDLOWE.
DZIAŁ I - Przepisy ogólne.
Art. 498-502. (uchylone).
DZIAŁ II -Prawo rzeczowe.
Rozdział I. - Prawo własności.
Art. 503-517. (uchylone).
Rozdział III. - Prawo zatrzymania.
Art. 518. § 1. Kupcowi służy na zabezpieczenie płatnej
wierzytelności, którą ma do innego kupca z zawartej z nim obustronnej czynności
handlowej, prawo zatrzymania na rzeczach ruchomych i papierach wartościowych,
stanowiących własność dłużnika, które z jego wiedzą i wolą otrzymał w swoje
dzierżenie na podstawie czynności handlowej.
§ 2. Prawo zatrzymania nie służy wierzycielowi, jeżeli
dłużnik przed oddaniem lub przy oddaniu rzeczy zlecił wierzycielowi, aby
postąpił z niemi w pewien oznaczony sposób, albo też wierzyciel, choćby w
czasie późniejszym, przyjął takie zobowiązanie, a wykonanie prawa zatrzymania
byłoby z tem sprzeczne.
Art. 519. § 1. Jeżeli ogłoszono upadłość dłużnika lub
wszczęto postępowanie układowe albo postępowanie celem zapobiegania upadłości,
jeżeli dłużnik wstrzymał wypłaty albo też egzekucja z jego ruchomości pozostała
bezskuteczna, prawo zatrzymania służy wierzycielowi także na zabezpieczenie
wierzytelności jeszcze niepłatnej.
§ 2. Wierzyciel, który o okolicznościach powyższych
dowiedział się dopiero po otrzymaniu od dłużnika zlecenia do postąpienia z
oddanemi rzeczami w pewien oznaczony sposób lub po przyjęciu takiego
zobowiązania, może wykonać prawo zatrzymania bez względu na powyższe zlecenie
lub zobowiązanie.
Art. 520. Przedmiotem prawa zatrzymania mogą być
również rzeczy, będące własnością wierzyciela, w przypadku, gdy jest on
obowiązany do wydania ich dłużnikowi.
Art. 521. Prawo zatrzymania służy wierzycielowi,
dopóki przedmioty tego prawa znajdują się u niego lub u osoby, która je dzierży
w jego imieniu, albo dopóki niemi może rozporządzać za pomocą papierów
towarowych, w szczególności za pomocą dowodów składowych, dowodów ładunkowych
lub konosamentów. Jest ono skuteczne w stosunku do dłużnika i jego wierzycieli
oraz osób trzecich, które nabyły prawa na przedmiocie zatrzymanym dopiero po
powstaniu prawa zatrzymania.
Art. 522. O dokonanem zatrzymaniu wierzyciel
obowiązany jest zawiadomić dłużnika listem poleconym, chyba że zawiadomienia
nie da się uskutecznić. Zaniedbanie zawiadomienia zobowiązuje do odszkodowania.
Art. 523. Wierzyciel nie może wykonać prawa
zatrzymania, o ile ma lub otrzyma należyte zabezpieczenie.
Art. 524. Niezależnie od zatrzymania służy
wierzycielowi dla płatnych wierzytelności prawo zaspokojenia się z zatrzymanych
przedmiotów według przepisów o zaspokojeniu się zastawu handlowego.
Wierzycielowi służy przytem pierwszeństwo przed osobami, w stosunku do których
prawo zatrzymania jest skuteczne.
DZIAŁ III - Zobowiązania.
Rozdział I. - Przepisy ogólne.
Art. 525-530. (uchylone).
Art. 531. § 1. Jeżeli kupiec w wykonywaniu swego
przedsiębiorstwa zobowiązał się do odszkodowania umownego, nie może żądać jego
zmniejszenia.
§ 2. Jeżeli przy czynności handlowej umówiono
odszkodowanie, żadna ze stron nie może dochodzić odszkodowania wyższego.
Art. 532-697. (uchylone).
|